ENTZUTEZKO ULERMENA. LEHEN ATALA.
Xabier Letek bere kantuak entzutean ...
- beste norbaitenak direla iruditzen bazaio, batzuetan kantatu egiten ditu.
- bereak direnean ia beti kantatzeari ekiten dio.
- beste norbaitenak direla iruditzen bazaio, askotan nahiago du ez kantatu.
Asko aldatu al da azkenaldi honetan Xabier Lete?
- Ez, nahiz eta ez den izan zena.
- Ez, bere ustez oraindik ere izan zena da.
- Ez, nahiz eta orain batzuetan ez datorren bat bere kantuekin.
Liburuaren hitzaurrean saiatu da ...
- gizakion ibilerak eta bilakaerak aztertzen.
- norberaren nortasuna aztertzen.
- alderdi sozialak eta epikoak kontrajartzen.
Bere bizitzako gertaerez oroitzen al da Xabier Lete?
- Guztiez ez bada ere, Seguran kantatu zuen egunaz bai.
- Egindako bidaiez bai.
- Benito Lertxundirekin bizi izandakoez bai.
Noiz kantatu zuen jendaurrean lehen aldiz?
- Egun euritsu batean.
- Udazken batean.
- Lurdes lriondoren urtebetetze bezperan.
BIGARREN ATALA
Nafarroa, arragoa kantua ...
- gogoko du oraindik ere.
- aberri galduaren aldea maite du bereziki.
- oso gogoko du, batez ere, alderdi epikoa.
Non edo noiz sortu zitzaion kanta horretako letra?
- Udazken batean, autoan zihoala.
- Nafarroatik etxerantz zetorrela.
- Leire parean, hango naturaren edertasunaz ohartzean.
Zergatik maite du Xabier Letek Nafarroa, arragoa kantua?
- Askok himno patriotiko bihurtu dutelako.
- Alderdi asko azaleratzen direlako bertan.
- Gauzak era sinplean azaltzen dituelako.
Kanta hori dela eta zerk haserrarazten du Xabier Lete?
- Gizakiaren ezkortasuna gailentzeak.
- Jendeak bertako ideia batzuk ezkutatzeak.
- Jendeak ez ulertzeak kantu horren
konplexutasuna.
Trantsizio denbora hartan ...
- kantaldietan gertatzen zenarekin erabat aspertuta zegoen.
- Lurdes Iriondo ez bezala, nazka-nazka eginda zegoen
- bere kantagintzako unerik onenak eman zituen.
HIRUGARREN ATALA
Xabier Letek Lizardi...
- hamabost bat urterekin irakurri eta ulertu zuen.
- hasiera batean ez zuen ulertu.
- irakurri zuen lehenengo poeta izan zen.
Letek 30 urte zituela Lizardirekin ...
- harrituta geratu zen Lizardik hizkuntza berreskuratu behar izan zuelako.
- zur eta lur geratu zen Lizardik berrikuntza ugari ekarri zituelako.
- txundituta geratu zen Lizardik poemak ezerezetik sortu zituelako.
Xabier Leteren ustez Etxepareren poema onenak ...
- euskarari jarritakoak behintzat ez dira.
- berak kantatu izan dituenak dira.
- Oskorrik kantatzen dituenak dira.
Zergatik sartu du Lizardi poema aukeratuetan?
- Bere poema erotikoak oso onak direlako.
- la erabat identifikatzen delako haren poemekin.
- Lizardiren poema asko Xabier Letek berak eginak direlako.
Xabier Letek ba al du amets txikirik?
- Bai, eta beharbada txikiak ez direnak ere bai..
- Bai, baina ez behar beste.
- Ez, aldarrikapen heroikoen aurka dago eta.
Xabier Leteren ustez, munduko bidegabekeria asko ...
- utopiak baztertzetik sortu dira.
- jendea utopia erreibindikatzearen aurka egotetik sortu dira.
- utopia aldarrikatzearekin hasi ziren.
ENTZUTEZKO ULERMENAREN AMAIERA.
Lagunak garaiz etorriko zirela esan nizun, ezta? ..... autoa matxuratu eta geldi daudela Laudio parean!
- Ba, kontua da
- Ba, kontuak kontu
- Ba, hara non
- Ba, begira nondik
Damua adierazteko:
- Atsekabean lagun zaitut.
- Har itzazu nire doluminak
- Benetan sentitzen dut.
- Har ezazu nire agurra.
Zein tresna edukitzen du autoak?
- Gantza edo koipea.
- Galga edo balazta.
- Gandorra edo gangarra.
- Gandua edo lausoa.
Film hori edozein ..... gerta daiteke egoki eta ikusgarri.
- pertsonentzako
- pertsonarentzat
- pertsonentzat
- pertsonatzat
Aukeratu zuzena:
- Pellok astero idazlan bat egitera behartzen digu.
- Tximista haiek ikusteak zeharo beldurtu zidan.
- Ez al zenioten Mikeli harrera hobea egin?
- Bihar pozik joango nintzen zuekin afarira!
Zein dago zuzen euskara batuan?
- Datozten urteetan ekonomi krisia izango omen dugu.
- Etxera nihoalarik, giltzak bulegoan ahaztu nituela konturatu nintzen.
- Ez dakit zertan diren lehendakariak aipatutako ekonomia-arazoak.
- Egia jakingo bazenukete, larritu egingo zinakete.
Beti izan dut aldian aldiko nire sentipenik benazkoenak adierazi eta barrua askatzeko kantu egokirik aukeran. Hau da:
- Kantuak egokiak dira noizean behin norbere barruko sentipenik ezkutuenak askatzeko eta adierazteko.
- Garai bakoitzean izan dut kantu egokirik aukeran nire sentipenak azaltzeko.
- Kantuak aproposak dira nire sentipenik gordeenak azaleratzeko, garaian garaikoak aukeratzen jakinez gero.
- Lantzean behin, lotsagatik esaten ez ditugunak adierazteko aukeratzen ditugu gure garaiko kantuak.
Alkateak hurrengo San Fermin jaietako ..... iragarri du.
- antolaketa
- antolamendua
- egitaraua
- antolatzailea
Kontuz, ate hori loka dabil eta! Zer esan nahi du?
- Erdi solte dagoela atea.
- Printzatuta dagoela atea.
- Erdi irekita dagoela atea.
- Txikituta dagoela atea.
Nik ez dut batere gogorik hara joateko, baina joango nintzela agindu nizuen eta .....
- agindutakoa atera behar!
- agindutakoa bete egin behar!
- kale egin behar!
- neure hitza jan behar!
Zer, bazatozte ala? Aukeratu erantzun zuzena.
- Bai, goazela.
- Goaz berehalaxe.
- Bai, goaz oraintxe.
- Bai, egon apur batean.
Zenbat aldiz errepikatu behar dira gauzak zuek ulertzeko?
- Behin batean.
- Aldi batean.
- Bitik baten.
- Birritan.
Aspaldi elkar ikusi gabe eta datorren igande arratsalderako jarri dugu .....
- hitzordua.
- mintzamena.
- elkarketa.
- topaketa.
Zein da zuzena?
- Edo ez zen inor gelan edo denak ezkutatutak zeuden.
- Ala ez zen inor gelan ala denak ezkutatutak zeuden.
- Edo ez zen inor gelan edo denak ezkutatuta zeuden.
- Edo ez zen inor gelan edo denek ezkutatuta zeuden.
Makalik dabil gure laguna aspaldion. Hau da:
- Sasoi betean dago
- Ez dabil ondo.
- Osasuntsu dago.
- Zorriak ditu.
Zein dago zuzen euskara batuan?
- Gaur goizean kalean ikusi dizut.
- Kostaldeko herri txiki batean bizi naiz.
- Bi seme ditut, hiru urtetakoa mutila, jaioberria neskatila.
- Gaixorik jarriez gero, hatoz amarenera!
Sarean ditugu itxaropenak, Sarean egote hutsak munduan munduko egingo gaituelako uste ustel inozoan. Hau da:
- Munduan egote hutsetik etorkizunean murgiltzerainoko jauzia zor omen diogu Interneti.
- Usteak uste, Sarea dugu egungo ikur nagusi, asmakizunik itxaropentsuena mundua mundu denetik.
- Itxaropentsu gaude Sarearen indarrari begira, horrek mundu zabaleko hiritar bihurtuko gaituelakoan.
- Inozo hutsak dira Interneten itxaropenak jarrita dituztenak, mundua lehenagokoa ere bada eta.
Zer jazo zaizu? Erantzun zuzena:
- Ba, mutil batek jo egin nau eta lurrera bota nau.
- Ba, mutil batek jo egin nau eta gero lurrera bota egin nau.
- Ba, mutil batek jo eta gero bota nau lurrera.
- Ba, jo egin nau mutil batek eta lurrera gero bota nau.
Egun on! Zein EZ da egokia horri erantzuteko?
- Baita zuri ere!
- Bai, gaur esan liteke.
- Zenbat halako!
- Bai, ederra dago eta!
Leku-izenen zerrenda honetan zein da zuzena euskara batuan?
- Erroma, Britainia Handia, Pirinioak, Kantauri Itsasoa.
- Erroma, Britania Handia, Pirineoak, Kantauri Itsasoa.
- Roma, Britainia Handia, Pirinioak, Kantabriko Itsasoa.
- Roma, Bretaña Handia, Pirinioak, Kantauriar Itsasoa.
Zein da zuzena?
- Makina bat bidegabekeriak ikusi eta nozitu gara gure inguru honetan.
- Makina bat bidegabekeria ikusten eta nozitzen behar ditugu gure inguru honetan.
- Makina bat bidegabekeri ikusi eta nozitu ditugu bizitzaren zehar gure inguru honetan.
- Makina bat bidegabekeria ikusi eta nozituak gara gure inguru honetan.
Diskriminaziorik ez egoteak ez du adierazten berez eta izatez aukera-berdintasuna dagoenik. Zer esan nahi du esaldi horrek?
- Diskriminaziorik ez dagoenean, aukera-berdintasuna dago.
- Diskrirninazioa dagoenean, aukera-berdintasuna gertatzen da.
- Diskriminaziorik egon ez arren, gerta daiteke aukera-berdintasunik ez egotea.
- Aukera-berdintasuna dagoenean diskriminazioak gertatzen dira.
Zeinetan dago "ospatu" gaizki erabilita?
- Atzo Arantxaren urtebetetzea ospatu zuten.
- Zure gurasoen urrezko ezteiak martxoaren 11n ospatuko ditugu.
- Bazkideek urteko bilera ospatuko dute bihar arratsean.
- San Martin eguna pozik ospatzen dute hainbat herritan.
Argaldu nahi izanez gero, kirola ..... kaloria gutxiko elikagaiak kontsumitu behar dira.
- egiteaz gainera
- egitea ez ezik
- eginez gain
- egin aparte
Zein da zuzena?
- Azkenaldi honetan elkarren etsai bihurtu dira.
- Nahia eta ezina elkar lehian daude arazo gehienetan.
- Gaur egun elkar bizitzen hasten diren bikoteek ez dute ezkondu nahi.
- Datorren urtean elkar joango dira Unibertsitatera.
Eskolara joateko .....
- umeak ez du zertan kotxea hartu beharrik.
- umeak ez du zertan kotxea hartzeko beharrik.
- umeak ez du zertan kotxea hartu behar.
- umeak ez du zertan kotxea hartu.
Nola bukatzen da esaera hau? Txapela buruan .....
- eta ilea barruan.
- eta ibili munduan.
- eta dirua eskuan.
- ahal dugun moduan.
Ez digute erantzunik emango ..... gure txostena aurkeztu arte.
- ahalik eta
- harik eta
- zenbat eta
- nahiz eta
Zein EZ da zuzena? Eskolako aretoa .....
- jendez kokoteraino zegoen.
- jendez gainezka zegoen.
- jendez leporaino beteta zegoen.
- jendez beteta zegoen.
Hori ez da horrela, berriro ere erabat oker zaude. Hau da:
- Okertuta zaude zeharo.
- Baliteke oker egotea.
- Ez duzu arrazoirik.
- Kezkatuta zaude guztiz.
Zer esan duzu? Zein da erantzun egokia?
- Ezer.
- Ez dut ezer ere ez esan
- Ezer ere ez.
- Zerbait ez.
Zer dira lagun iritsi berriak?
- Urrunetik datozenak.
- Oraintsu heldu direnak.
- Hemen sekula egon gabeak.
- Berri onak dakartzatenak.
Benetan dakiela adierazteko: Maisu horrek ..... gero!
- dakiela
- jakin dakien
- jakin dakiela
- jakin daki
Burugogorra eta alferra da Fermin. Baina ezaugarri horiek ..... , izugarri estimatzen dugu guk.
- bestelakoan
- osterantzean
- gorabehera
- haatik
Zein EZ da zuzena?
- Mikeli-eta esan diet gure plana.
- Basomutil horiek Frantzian-eta ibiliak ziren lanean.
- Salamancan-eta ikasia zen mutil hori.
- Berandu-eta iritsi ziren azterketara.
Duela asko gertatutako zerbait azaltzen hasteko:
- Aitzina...
- Aspaldi...
- Halako batean...
- Urteak joan, urteak etorri...
Ortografiaren aldetik, zein da zuzena?
- Unai Elorriaga idazle algortarrak Nobela Sari Nazionala irabazi du SPrako tranbia-rekin.
- Unai Elorriaga, idazle Algortarrak, Nobela Sari Nazionala irabazi du SPrako tranbia-rekin.
- Unai Elorriaga, idazle AIgortarrak Nobela Sari Nazionala irabazi du, SPrako tranbiarekin.
- Unai Elorriaga (idazle algortarrak) Nobela Sari Nazionala irabazi du, SPrako tranbiarekin.
Ez dakizu zein azkar jan zuen; izan ere, ..... irentsi zuen.
- aitaren baten
- zirt edo zart baten
- aho batez
- halakoren baten
Urte kaskar haren ondoren, ederki kostata atera genuen enpresa aurrera. Hau da:
- Urte kaskar haren ondoren lanak izan genituen enpresa aurrera ateratzen.
- Urte kaskar hartan egindako lanak atera zuen enpresa aurrera.
- Urte kaskar haren ondoren gure lanak kostatu zitzaizkigun enpresa aurrera ateratzea.
- Urte kaskar haren ondoren lanak kostata atera genuen enpresa aurrera.
Bai, herren nabil, izan ere, saltoka ibili naiz eta ..... Zein da jarraipen zuzena?
- kolpe handia eman naiz.
- kolpe handia hartu dut.
- kolpe handia jo didate.
- kolpe handia eman dut.
Badakizue gasolinaren prezioa %20 igo dutela? Erantzun egokiena:
- Gaitz erdi!
- Faltatzen zitzaiguna!
- Ez da izango!
- Ez, igo barik!
Ziur-ziur ez dakigu, baina ..... Jarraipen egokiena:
- guk bai, noski.
- guk baietza esango genuke.
- gu geu baietz gaude.
- gu geu baietzean gaude.
Amatxo, kalera joan nahi dut! Amak, amore emanez, zera erantzun du:
- Ea, ba, goaz!
- Tira, oraintxe bertan joaten gara!
- Ezta pentsatu ere!
- Goazen, ba!
Zuok, behintzat, ezin ..... inori onar debekatuta dagoena.
- diezaiokezue
- diezaiozuen
- dezakezue
- dezazuen
Zein da zuzena?
- Horrek ere daki zein den erantzun zuzena.
- Horrek badaki baita ere zein den erantzun zuzena.
- Horrek baita ere daki zein den erantzun zuzena.
- Horrek ere badaki zein den erantzun zuzena.
Arazoa bere horretan utzi beharko dugu, elkarren gogoko akordiorik lortzen ez badugu behintzat. Hau da:
- Akordiorik lortu ezean, dagoen-dagoenean utziko dugu arazoa.
- Akordioa lortu dugu eta bere horretan utziko dugu arazoa.
- Arazoak arazo, lortuko dugu gure gustuko akordioa.
- Arazoa geuk konpondu behar dugu geure gustura.
Zein dago gaizki?
- Gurdikada bat patata bildu zuten.
- Kilo bat haragi jan zuten.
- Olio litro bat erosi genuen.
- Litro bat ardo edan genuen.
Nafarroan gaztainondoak non-nahi daude; eta pagoa eta haritza, berriz, .....
- zer esanik ez.
- aitzitik.
- alabaina.
- ordea.
Bihar mendira txango bat egiteko asmotan gara. Jarraipen egokiena:
- Gu ere bai.
- Baita ere gu.
- Ere bai geu.
- Gu ere.
Aita, lagunduko al didazu etxeko lanak egiten?
- Bai, laguntzen dizudalal
- Ez da izango!
- Pozik gainera!
- Besterik gabe.
Zeinek adierazten du nahia edo guraria?
- Ez ote da behingoz isilduko hizlari astun hori!
- Hizlari astun hori, ezetz behingoz isildu!
- Ez ei da behingoz isilduko hizlari astun hori!
- Behingoz isilduko ez da, ba, hizlari astun hori!
Ez dakit etorri ..... ; nik, behintzat, ..... esan nion.
- zen / etortzeko
- bazen / etortzea
- zenik / etortzea
- zela / etortzeko
Ez natorrela zinematik! ..... nator.
- Abokatutik
- Abokatugandik
- Abokatuarenetik
- Abokatutatik
Garai batean, muga hori zeharkatzen zuenak sari handia eta ospea espero.....
- zitekeen.
- zitzakeen.
- zezaketen.
- ziratekeen.
Gidariak esan zuena egia izatera, oinezkoa ez zen erruduna. Beste era batera:
- Gidariak esandakoa egia izango zen oinezkoa errugabea bazen.
- Oinezkoa errugabea zen, gidaria egia esatera ausartuz gero.
- Gidariak esan zuena egia izanez gero, oinezkoa errugabea zen.
- Oinezkoa erruduna zen, nahiz eta gidariak gezurra esan.
Nola irakurtzen da honako eragiketa hau: 4 x 5,5 = 22?
- Lau aldiz bost eta bost dira hogeita bi.
- Lau biderkatuta bost kako bostengatik da hogeita bi.
- Lau biderrez bost kakotxa bost berdin hogeita bi.
- Lau bider bost koma bost berdin hogeita bi.
Zein da zuzena euskara batuan?
- Gure aurrekoan bidetik ibili ezkero ez dut uste asko okertuko garanik.
- Etxeko istiluak eta sesioak etxen gorde behar omen dia.
- Zintzo asko aritzen da mutiko hori etxeko lanak egiten!
- Gure lagun Patxitaz kirtenkeri ugari esan dituzte.
Hemen ..... , gure alde jarriko ..... , ziur.
- egongo balirateke / lirateke
- baleude / lirateke
- egongo balira / ziren
- egon balira / lirateke
Korrikalaria pasatu zaizu paretik eta animatzeko zein da egokia?
- Egon horretan!
- Gogor egin!
- Ondo zoazela!
- Hori duk eta!
Herriko aberatsik handienak, nori eta ezer ez daukanari txanpon batzuk eskatu! Jarraipen egokia:
- Bazen garaia!
- lzango ez da, ba!
- Inork entzutea gero!
- Marka da gero!
Zer da solasaldia?
- Barealdia.
- Bakardadea.
- Hitz egiteko txanda.
- Hizketaldia.
Ez dago hitzik horrek ulertuko ez .....
- duen.
- duena.
- duenik.
- duela.
Itxi ezazu atea, inork ikus ez .....
- dezagun.
- gaitzan.
- dadin.
- gaitezen.
Zein da zuzena?
- Hori eginarazi didan neskak ez daki maite diodala.
- Hori eginarazi nauen neskak ez daki maite diodala.
- Hori eginarazi didan neskak ez daki maite dudala.
- Hori eginarazi nauen neskak ez daki maite dudala.
Legegizon zentzudunek zantzuetan barik frogetan funtsatzen dituzte euren ondorioak. Hots:
- Legegizonek frogatu egin behar dute, ondorioztatu aurretik.
- Zentzurik duen legegizonik gabe ez dago ezer frogatzerik.
- Benetako legegizonak frogetan oinarritzen dira, ez susmoetan.
- Susmoen aurrean zentzuzko frogak dira funtsezkoenak.
Puntuazioari dagokionez, zein da zuzena?
- Badakit, bai, hala ere ezin diot inori esan.
- Badakit, bai; hala ere, ezin diot inori esan.
- Badakit bai; hala ere, ezin diot, inori esan.
- Badakit, bai: hala ere ezin diot, inori esan.
Nondik eta nora zabaltzen dira hain azkar esamesak koadrila malapartatu honetan! Hots:
- Ez dakigu esamesak nondik nora dabiltzan aparteko koadrila honetan.
- Gure lagunartean zelan enteratzen da horren azkar mundu guztia txutxu-mutxuekin?
- Gure koadrilan ez dago jakiterik esamesak nondik datozen, ez nora doazen.
- Gure lagunartean ziztuan zabaltzen dira apartatutakoei buruzko esamesak!
Gogor egin zieten, ez ..... heldu esandako orduan, hau da, .....
- bait ziren / hirutan
- baiziren / hiruetan
- baitziran / hirutan
- baitziren / hiruretan
Esnatu berriak ginen eta ..... ari ginen artean.
- nagiak kentzen
- nagiak ateratzen
- nagiak luzatzen
- nagiak uxatzen
Zerrenda hauetako zeinek dauka elementu bat tokiz kanpo?
- Behorra, zaldia, astoa, oskola.
- Elurra, txingorra, kazkabarra, euria.
- Haritza, pagoa, gorostia, zumarra.
- Aitzurra, aizkora, sega, trontza.
Aukera bi emango dizkizut ea batean gutxienez asmatzen duzun. Hau da:
- Bitaz batean.
- Bitarik baten.
- Behin batean.
- Bitan.
Zenbait hirik harresia dute inguruan, ..... adibidez.
- Baiona
- Baionak
- Baionan
- Baionako
....zein ..... emango dizute informazio hori.
- HABEn / AEKn
- H.A.B.E.n / A.E.K.n
- HABE-n / AEK-n
- HABEan / AEKan
Aitor, etorri lehenbailehen ..... ari dira eta. Zein da zuzena?
- zugan galde
- zuregatík galdetuz
- zutaz galdezka
- zugatik galdez
Ondoko hitz sortetako batean ortografia huts bat dago. Zeinetan?
- Hurbil, urrun, herren, orroa.
- Haserretu, ahaztu, erabaki, estua.
- Mehea, mahaia, txakurra, zuaitza
- Soka, zukua, lehorra, txabola.
Puntuazioari dagokionez, zein da zuzena?
- Dirudienez, han ez zegoen inor errudunaren izena emateko prest.
- Dirudienez, han, ez zegoen inor errudunaren izena emateko prest.
- Dirudienez han, ez zegoen inor; errudunaren izena emateko prest.
- Dirudienez; han, ez zegoen inor errudunaren izena emateko prest.
Bihar etorriko al zara gurekin? Zein da erantzun egokia?
- Gustura joan ere!
- Nola ez nintzen joango, ba!
- Alafede!
- Galdetuta ere!
Gizakiak klonatzea lortu omen dute Hego Korean. Jarraipen egokia:
- Hamaika ikusteko jaioak gara!
- Asto joan eta mando etorri!
- Zer esan!
- Usteak erdi ustel!
Zer gertatzen zaio? Zein da erantzun zuzena?
- Ezer.
- Min asko dauka.
- Auskalo!
- Ez dauka ezer ere ez.
Aurten ere uda beroa eta lehorra izango ote dugu? Erantzun egokiena:
- Ba, larri ibili!
- Badaki bereak egiten!
- Ederrak ikusteko gaude!
- Bai, gozoak gaude!
Ziri ederra sartu diguzu berriz ere! Zer esan nahi du?
- Beldurtu egin gaituela.
- Iruzur egin digula.
- Animoak eman dízkigula.
- Susto handia eman digula.
Zein EZ da asteko eguna?
- Eguaztena
- Eguena.
- Barikua.
- Hasperena.
Balioespen eskala orotan, kategoriak hierarkia jakin baten arabera antolatu ohi dira. Hots:
- Balioespen eskaletan hierarkiak erabakitzen du zein kategoria onartu eta zein ez.
- Kategoriak hierarkizatuta antolatu behar dira balioa izateko.
- Hierarkia erabiltzen da balioespen eskaletan kategoriak mailakatzeko.
- Eskalek balio gutxi dute hierarkien balioa zehazteko.
Zein bikote EZ da egokia?
- Mutiko baldarra.
- Neskatila petrala.
- Lore zimela.
- Sendabelar nerabea.