About garazi.otegi

Author Archive | garazi.otegi

“Está noche serás mía” edo nola Reggaetonak emakumea degradatzen duen

Wikipediaren arabera Jamaikako reggaean errotuta dagoen genero musikal hau Panaman sortu zen,  latindar reggae gisa. 90eko hamarkadan lortu zuen ospea gazte latinamerikarren artean eta 2004az geroztik Ipar Amerika, Europa eta Asiara hedatu da. Musikari dagokionez, reggae, rap eta hip-hoparen fusioa dela esan daiteke, nahiz bomba, salsa, champeta , cumbia eta merengue generoen eraginak ere badituen. Dem Bow izeneko perkusio erritmo errepikakorra da bere beste bereizgarri musikaletako bat. Letra edo hitzei dagokienez, hasieran hip-hop erako kritika sozialaz ziharduten; gaur egun, ordea, gehienak sexuan eta eguneroko bizitzako istorioetan oinarritzen dira. Gauza da abesti hauen gehiengoak emakumea objektu sexualtzat daukala eta esplizituki adiderazten duela hori bere letretan. Hau ez dut begi onez ikusten.

Bere erritmo dantzagarria askoren gustuko da, batez ere aldakak mugitu nahi dituztenentzat, eta bere letrek duten morboa gogoko dugu batzuek; beste batzuek, ordea, gorrotagarri deritzote erritmo errepikakor eta letra arloteei. Egia da, nolanahi ere, adierazpen askatasunaren eskubidea badugula. Hala ere, erabiltzen duten hizkuntza eta emakumea irantze hori justifikaezinak direla iruditzen zait, emakumeari perra eta antzekoak esanez eta jarrera matxistaz tratatuz agertzen baita abeslaria -gehienetan gizonezkoa dena- kantu hauetan. Honela emakumea degradatu, bere rola gizonezkoa asetzera mugatu eta berdintasunaren alde egin den borroka oro ezerezean uzten dute. Honen erakusle dauzakagu ondorengo esaldiak: “Si se porta mal, dale con el látigo!” (Toby Toon), “Esta noche serás mía” (Wisin Y Yandel ), “Atácala sin piedad, cógela” (Luny Tunes ) eta beste mila adibide. Erabilitako hizkuntza zaindugabea da, eta esaten dituzten astakeriak ere ikus daitezke ondorengo esaldietan: “Si las más putas son las más finas” (Tego Calderon) , “Que va a explotar como palestino” (Calle 13),”Pa las que son más zorras que los cazadores” (Daddy Yankee ).

Reggaetona ez da emakumea degradatzen duen genero musikal bakarra, horren lekuko Tangoa, Alejandro Fernándezen Ranchera polemikoa edo Guetta eta Akon ek House-Technora eraman duten Sexy Bitch abestia. Baina generoa bere osotasunean hartuta, matxismo gehien islatzen duena izango da ziurrenik.

House, ranchera edo reggaetona dela, nik ez nuke nahi nire seme-alabek bitch piropotzat erabiltzea, ezta emakumea iraintzen duten letrak ohikoak direla pentsatzea ere. Bestalde, generoko ikur garrantzitsu den Tego Calderonek ere bere alaba txikiak reggaetona dantzatzea ez litzaiokeela gustatuko aitortu zuen, perreo edo grindingak ere eman baitu zer esan: Puerto Ricon gobernuak perreoa debekatzeko erabakia hartu zuen, baina mundu osoan zehar izan duen arrakastak dakarkion diru sarreragatik iritziz aldatu zuen. Perreoa eta diru kontuak alde batera utzita, genero honetan aritzen direnek letra gehiago zaindu eta emakumea errespetuz trata dezaten gustatuko litzaidake.

Bibliografia
http://es.wikipedia.org
http://www.bbc.co.uk
http://www.elpais.com
http://en.wikipedia.org

Comments { 1 }

Nortasun Digitala

Kevin Colvin Facebooken (irudia: Helektron.com, CC)Nigandik hasita, gehienok sarera buruz salto egin dugula esango nuke, bere dimentsioak ondo neurtu gabe eta izan ditzakeen arriskuez jabetu gabe. Horrela, ez da harritzekoa phising aren biktima bagara edo nortasun digitala ez zaintzearen ondorioak pairatzen baditugu. Bada garaia, ordea, sarearen botereaz jabetu gaitezen eta geure abantailarako erabil dezagun, eta horretarako ezinbestekoa da interneten osatzen dugun nortasuna zaintzea.

Ziurtagiri digitalak erabiltzearen alde eta nick edo goitizen eta pasahitzei uko egitearen apustua beste baterako utzita, nortasun digitalak gure izenaren entzute edo erreputazioari dagokionez daukan garrantziaz jardun nahi nuke. Izan ere, Facebook ek Google-ek baino bisita gehiago dituen garai honetan, harrigarria da webgune sozial nahiz beste guneetan uzten dugun arrastoarekiko daukagun arreta eskasa. Netrep edo sarean daukagun izen ona zaintzea ezinbestekoa da, honen eraginak mundu fisikoan jasaten baitugu, esaterako, gure lan-eskaintza potentziala zabaldu edo murriztuz.

Ezer baino lehen, kontuan izan behar da ez dugula interneten dagoen informazioa ezabatu edo kontrolatzerik. Sarera irteten den unetik ezin dugu bere ibilbide edo bilakaera kontrolpean izan. Ondorioz, garrantzitsuena sarean zer utzi nahi dugun erabakitzea da. Arlo honetan botere osoa gurea da. Guk geuk erabakitzen dugu zer argitaratu nahi dugun, eta, beraz, ez dugu zertan gerora damutuko dugun ezer egin. Ez da ahaztu behar sarean ezarririkoa ez dela soilik eskualde edo herrialde mailan ikusgai, mundu osoan baizik. Eta askotan ezezagunek ikus zaitzaten axola ez izan arren, jarraiko galdera egitea komeni da: gustatuko al zait argitaratu behar dudan hau mundu osoan ikusgai egotea? Fase hau ez betetzeak sarean daukagun izena honda dezake, nortasun digital kaskarra sortuz, eta honen eraginez, esan bezala, lanpostu bat baino gehiago gal dezakegu. Kontratazio prozesuan langilearen interneteko profila edo life streaminga bilatzearena duela gutxiko kontua izan arren, Viadeoren eskaerapean, 2007an, YouGovek eginiko ikerketak batek enpresariek hautaketa prozesuan zeuden langileen %18ri buruzko informazioa online lortu zutela azaldu zuten, hau da, bost langiletik batek dagoeneko presentzia digitala zuela (eta portzentaiak gora egiten du urtetik urtera). Beste hainbat gauzaren artean zera azaltzen digu ikerketa honek: sarean hautagaien informazioa aurkitu zuten kontratatzaileen %59rengan eragina izan zuela sareko informazioak langilea enplegatzeko garaian. Hautaketa burutzen zutenei eragin horri buruz galdetzean, Giza Baliabideetako buruzagi eta zuzendarien %13k baino ez zuen erantzun eragina postiboa izan zela, %25ek negatiboa izan zela esan zuen bitartean. Honela, baztertze arrazoi ezberdinak aipatu zituzten enpresariek: Myspacen mozkortuta agertzen ziren argazkiak aurkitu izana, hautagaia poliziaren bilaketan edo konpainiako etikarekin bat ez zetorren jardueraren batean murgilduta egotea, ageriko zentzugabetasuna…

Espainiako Viadeoren zuzendariak berak ere, Pedro Sánchezek, esaten du jende gazte askok Facebook, MySpace edo beste edozein sare sozial generalistetan euren mozkorraldien argazkiak, festatakoak, eta abar zintzilikatzen dituela eta horrek oportunitate profesionalen galera ekar dezakeela, cazatalentos edo headhuntersak oso aktibo baitabiltza sarean. Hala ere, ikerketa honetan aipatu ziren eragin positiboa sorrarazi zuten arrastoak ere. Hala nola, enpresariak ezagutzen ez zituen lorpen batzuk aurkitzean, website pertsonalean azaldutako gaitasunak ikustean edota enpresariak aberasgarritzat jotzen zituen eta curriculumean jarri ez zituen argibide batzuekin topo egitean. Aurrez esan bezala, beraz, sarea ondo erabiliz gero, gure mesederako izan daiteke.

Michael Phelps, GooglenBestalde, sarean gutaz zer esaten den edo gezurrik esaten ote den jakitea ez dator gaizki, nahiz eta gehienetan ezer gutxi egin dezakegun horren atzean dagoena zigortu edo esandakoa deuseztatzeko. Horretarako, GoogleAlerts,  BoardTracker , co.mments edo MonitorThis bezalako tresnez balia gaitezke. Lehengoa Googleen aplikazio erabilerraza da, jarraitu nahi den hitza Google aurkibidean sartzen den bakoitzean abisua posta elektronikora bidaliko dizuna (nahi izanez gero, astean edo hilabetean behinera mugatu daiteke bidalketa).  BoardTracker-ek, berriz, foruetako eztabaidetan miatzen du eta co.mments-ek blogetako iruzkinetan. Azkenak, MonitorThis-ek, rss bidez bidaltzen ditu jarraitu nahi den hitzari buruzko oharrak eta informazioa 20 iturritatik lortzen du (del.icio.us, technorati , flickr , google,  yahoo, msn …). Zure edo zure enpresaren izena Googleen (edo beste bilatzaile batean) idatzi eta izena zikintzeko asmoarekin sortutakoa bilaketan lehenego postuetan ager ez dadin, egin daitekeen onena beste gune batzuetan parte hartu eta izenaren ikusgarritasuna zabaltzea da. Flickr , youtube , digg , wikipedia , facebook eta twitter bilaketa zerrendan ager daitezkeen sei orri nagusi dira. Hauetako bakoitza ondo erabiliz gero, bilaketetan zerrendaburu zure edo zure enpresaren izenaz agertzea nahi duzun hori ager dadin lor dezakezu.

Agian izen txarra ez lortzeko modu seguruena izenik ez lortzea litzateke, arrastorik ez uztea alegia. Baina “I link therefore I am” (William J. Mitchell) garaian bizi garenez, ia-ia nahitanahiezkoa da presentzia digitala, mundu laboralean aurrera egin nahiz gero behintzat. Horrenbestez, sarearen erabilera egokiari duen garrantzia eman beharko geniokeela iruditzen zait, blog edo gune pertsonal eguneratu eta egiazko bat izatea onuragarri izan daitekeela ahaztu gabe.

Bibliografia

Online Reputation Management

Comments { 3 }

Sálvate tv

Gran Hermano, La Noria, Sálvame, Supervivientes… reality show eta talk showez gainezka dago Espainiako telebista programazioa. Garai batean gizarteak ontzat jotzen zuen zerbait egin behar zen pantailan agertu ahal izateko; gaur egun, aldiz, pare bat birao bota eta zeure burua barregarri uzteko prest egonez gero, ziurtatuta duzu lekua telebista pribatuko edozein katen. Lotsagarria deritzot honi. Normala al da, bada, telesaio batek urliaren ipurdiaz, sandiaren alabaz edo berendiaren adarrez hitz egin besterik ez egitea? Normala al da bi gizon plato erdian elkarri joka hastea?

Hasteko, ez dut ulertzen nola den posible pertsonari bere duintasuna eta pribatutasuna ebasten dizkion rolak betetzean oinarritzen diren lanbideak -azken batean hortik bizi baitira- existitzea. Legezkoa izango da, baina morala… Bai, egia da Karmele, Kiko edo dena delakoa bere borondatez joaten dela platora, eta diru sari interesgarri bat lortzen duela trukean, baina benetako etekina ateratzen duena katea bera da, pertsona hauek bere nahiera erabiltzen dituena eta hauei esker sekulako irabaziak dituena.

Bestalde, esaerak dioen bezala, ikusten dugunak eragin egiten digu; zer ikusi, hura ikasi. Azaltzen duten errespetu eta balore ezak, beraz, ikusle guztiogan uzten ditu zantzuak. Honek denoi egiten digu kalte, baina bereziki gazteenei -kontuan izan behar da haurren ordutegian emititzen direla gehienak-. Haurrek maiz heroiak behar dituzte, eta telebista kalea bezain baliogarria da rol-model iturri gisa. Ondorioz, ez da harritzekoa telebistan ikusten duten norbait eredutzat hartzea. Imagina ezazue zeuen semeak Kiko Hernándezbezalakoa izan nahi balu edo alabak Belén Estebanen posterra jarriko balu gelan. Nahiago nuke telebistarik ez eduki.

Halaber, programa hauek protagonismo oro bertako pertsonaiei ematen diete, informazioa edo diotena bigarren planuan utziz; azken finean, eduki mailan hutsik daude. Honela informazio zehazgabea egiatzat erabiltzen dute, zer dioten ere ez dakitela (garrantzitsuena nola dioten baita, ahal den era baldar eta polemikoenean). Informazio zehatza emateko arreta urria eta iturrien fidagarritasunaren frogaketa eskasa Wyoming eta Intereconomia ren arteko liskarrean, edo Cristianok Sálvame programari egin dion salaketan agerian geratu dira.

Hori bai, ez da ahaztu behar telebista potentzial handiko komunikabidea dela. Gezurra dirudien arren, kultura eta informaziorako bide ezin hobea da -nahiz, ikusitakoak ikusita, denbora-pasa merkerako mugatua dirudien-. Errazagoa da eta aurrekontu txikiagoa behar da, noski, showak emateko; ahatik, telebistaren ahalmenaz baliatu ordez, hain erabilera kaskarra ematea tresna erabat mespretxatzea dela iruditzen zait.

Ezin da ukatu, azken finean, ikusleak garela saio batek iraun dezan edo ken dezaten egiten dugunak, eta saio mota honek Espainian daukan ikusleria ikaragarria denez, guk ere erruaren zati bat dugula esan liteke. Nolanahi ere, eskainitako programazioa ikusita, aukera gutxi ditu ikusleak morboari lasa ematea baino. Gehienok, denok ezpada, morboa daukagu. Baina baditugu beste interes eta kuriositate hobeak; gauza da telebistan lehenengoa garatzeko aukera edo baliabide gehiago eskaintzen zaikigula bigarrena baino. Eta hor dago, nire ustez, telebista pribatuaren errorea. Euren interesa kultura eta gizartearen gainetik jartzea.

Hori dela eta, demagogia besterik ez duen “telezaborra” gutxiago ikustea ideia ona izan liteke, programa merke hauek audientzia galdu eta desagertzeak ez bailioke inori kalterik egingo, eta, beste gauza askoren artean, etorkizuneko generazioak bestelako baloreez heztea ahalbideratuko bailuke.

Comments { 2 }
-->