About icrehuet

Author Archive | icrehuet

Bideojokoak, denbora-pasa egokia?

bideojokoakGaur egun, bideojokoen erabilera oso zabaldua dago gure gizartean eta ohikoa iruditzen zaigu ume bakoitzak Play Station bat eta horrelakoak edukitzea. Hasiera batean, ordea, hauek denbora-pasa gisa erabiltzen ziren, baina, egun, tendentzia zeharo desberdina da. Jende asko dago kontsola hartu eta ordu asko jolasten igarotzen duena, batez ere, gazte eta umeen artean.

Lehenik eta behin, gurasoez hitz egin beharra dago, beraiek baitira haurrei joko hauek erosten dizkietenak. Aita-ama hauek gehiago kontrolatu beharko lukete beraien seme-alabek makina hauetan solasean ematen duten denbora; izan ere, bestela, kaltegarria izatera irits daiteke haurrentzat. Baina non dago kontrol horren muga? Eta nork ezarri beharko luke?

BIDEOJOKOAK4.jpgBigarrenik, milaka joko mota daude eta honek ere zerikusi handia du. Hauen gaia kontuan hartuta, adinaren baitan sailkapen bat dago: bortitza edota armei buruzkoa bada: +18… Hala ere, adingabeko ume eta gazteek erraz lortzen dituzte, supermerkatuetan edo bideojoko dendetan ez baitago horrelako gauzak kontrolatzen dituenik. Eta honek oso eragin txarra izan dezake haurrengan. Izan ere, armei buruzko jokoak, adituek diotenez, oso oldarkorrak dira eta honek, epe luze batean, ume baten pertsonalitatea eta izaera alda dezake, solasaldia ordu ugaritakoa eta egunerokoa bada.

Ildo beretik jarraituz, bizioa da “dibertimendu makina” hauen beste ondorioetako bat. Solas moduan hasitakoak, gaztetxoengan menpekotasuna sortzen du eta txarrerako joera edo ohiko grina bilakatzen da. Hau gertatzean, pertsona hori uneoro gauza berberan pentsatzen egongo da, eta horrek sor ditzake aldez aurretik aipatutako agresibitatea eta pertsonalitate aldaketa.

Bideojoko batBestalde, egoera hau, orain dela hainbat urtekoarekin alderatuta, zeharo desberdina da. Hasiera batean, kalea edo parkea zen umeen jolasgune nagusia, eta lagun taldeak bertan elkartzen ziren futbolean… jolasteko. Egun, bideojoko eta ordenagailuak merkaturatzen joan diren heinean, joera guztiz aldatzen joan da egoera larri batera iritsi arte: haurrek nahiago dute etxean geratu pantaila karratu baten aurrean, kalera irten edota hainbat ekintza egin baino. Zer gertatuko da hemendik 50 urtera teknologiak horrela eboluzionatzen eta garatzen jarraitzen badu?

Hau guztia dela eta, ondorio honetara iritsiko nintzateke: bideojokoak, modu ezohiko eta gehiegizkoan erabilita, kaltegarriak dira eta arazo oso larriak sortzen dituzte. Horregatik, egunero zabaltzen eta handitzen ari den praktika hau gehiago kontrolatu beharko litzateke, bai erosteko orduan (denda edo komertzioko kontrola), bai jolastean (gurasoen bidez).

[kml_flashembed movie="http://www.youtube.com/v/lmJepfA4CnI" width="425" height="350" wmode="transparent" /]

Comments { 1 }

Pedro Garcia: “Ez dut Shisha Pangma sekula ahaztuko”

Pedro Garcia Ordizian jaio zen 1971n. Orain dela hainbat urte hasi zen alpinismoaren munduan murgiltzen, eta, besteak beste, 4 zortzimilako bereganatu ditu: Shisha Pangma (8045m), Broad Peak (8047m), Cho Oyu (8200m) eta Gasherbrum II (8035m). Horretaz gain, badaude beste mendi batzuk, zortzimilakoen helburura iritsi baino lehen, alpinismoaren bide honetan igo dituenak, Pobeda (7439m), Lenin pikoa (7164m), Cotopaxy, Komunismo pikoa (7495m) eta Katengry (7000m), esate baterako.

Inacio eta Pedro elkarrizketa egunean

Lehengoan, berarekin geratu nintzen euskaljakintzarako elkarrizketa egiteko, eta hogei minutuz patxadaz hitz egin genuen. Hemen duzue astearte arrats horrek eman zuena.

Zaletasun hau nondik datorkizu? Noiz hasi zinen?
Koadrilako lagun batekin hasi nintzen. Hasieran, mendiko bizikletarekin hasi ginen, oraindik errugbian jokatzen nuenean. Astebururo bizikletan ibiltzen hasi ginen. Gero, bizikleta utzi eta Txindokira joaten hasi nintzen. Ondoren, Pirineotara, Alpeetara eta, horrela, Himalayara arte.

Prestaketa bereziren bat egiten al duzu?
Bai, gainera orain hasiberria naiz. Mendi garaiak igotzeko “kaja” egitea da garrantzitsuena; baita bizikleta, korrika edota gimnasioa ere. Egokiena konbinatzea da. Egun batean, korrika eta gimnasioa; bestean, bizikleta… Indarra hartzeak ere bere garrantzia du. Adibidez, entrenamendu gisa, neguan Piriniotara joaten gara.

Sisha PangmaSisha Pangmako izan zen zure lehendabiziko zortzimilakoa. Berezia izango zen…
Bai, dudarik gabe, oso berezia izan zen. Nik lehendik zazpimila ugari igoak nituen, eta Shisha Pangmara gogo izugarriarekin joan nintzen. Gogoratzen dut, han 2. kanpoan geundelarik, nire lagun katalan bat gaizki jarri zela, eta bakarrik egin nuen igoera, arrastoa irekiz. Oso indartsu aurkitzen nuen neure burua. Gainera, bertan, Ormazabal laguna hil zen… Ez dut mendi hau sekula ahaztuko.

Zein izan da igo dituzun mendietatik konplexuena? Eta zailtasun aldetik errazena?
Ba, zailenetarikoa Pobeda mendia (Errusian, 7500 m-koa). Oso mendi gogorra da, egin izan ditut zortzimilakoak hau baina errazagoak. Gainera, mendi teknikoa da, arrokako pasoekin eta beti eguraldi txarra egiten du: haizea, hotza…. Oso jende gutxi joaten da. Bestalde, errazenetariko bat Lenin mendia izan daiteke (7100 m-koa). Pioletekin igotzekoa da, baino ez da mendi teknikoa. Hala ere, ez da hain erraza.

Broad PeakZein da igo dituzun mendietatik politena edo gustukoena?
Politena Gasherbrum IIa (8035 m) izan daiteke. Bestalde, gustukoena beharbada Cho Oyu (8200 m). Baina orokorrean denak dira politak, adibidez, aurten egindako Broadpeack(8040 m) ere ederra da. Beharbada G2rekin geratuko nintzateke; estetikoki ederra, punta zuzena… Hala ere, mendi bakoitzak bere xarma dauka eta denak dira dotoreak.

Noizbait ikusi al duzu zure burua arriskuan?
Arrisku-arriskuan ez, baina gogoratzen dut, adibidez, Errusiako Komunismo mendian (7495 m), egin genuela saiakera bat azkeneko kanpotik: oso goiz hasi ginen eta erdi lainotuta zegoen. Gailur-ertz batera iritsi eta berehala izugarrizko ekaitza atera eta mendia guztiz lainotu zen. Ez zen ezer ikusten, eta denbora gutxian elur pila bat bota zuen. Orduan, jaisten hasi ginen, baina ezinezkoa zen: elur-jausi mordo bat izan genituen. Hori ikusita, berriz gailur-ertzaraino igo eta bertan pasa genuen gaua . Hurrengo egunean, goizeko seietan beherantz jaitsi ginen eta oraindik ere larriak pasatu genituen, baina beno…

Mendian laguntasuna garrantzitsua al da?
Bai, bai… niretzat oso garrantzitsua da mendian laguntasuna. Nik oso argi dut lehenengo laguna dela, eta gero mendia. Nik garbi dut lagunarekin edo koadrilarekin mendira joaten banaiz eta norbait gaizki jartzen bada edo zerbait gertatzen bazaio, ni lagunarekin behera noala. Hori ezinbestekoa da niretzat eta buruan oso sartua dut. Bestalde, suposatzen dut, besteek ere berdina egingo zutela.

Cho OyuZer sentitzen da helburua lortzen ez denean? 2000. urtean Cho Oyuko gailurretik 100 bat metrora gelditu zineten…
Ba, gogoratzen dut izugarrizko ekaitza, haizea… sartu zela eta leher eginda geundela; gero, dendan nengoela, izugarrizko pena eman zidan nire lehen zortzimilakoa igo ez izateak. Etsipena sentitzen duzu, baina orain dudan esperientziarekin, oso ondo egin nuela pentsatzen dut. Ez du merezi horrela arriskatzea; gainera, nik uste baino gehiago falta zitzaigun. Han, adibidez, 200 metro igotzeko 4 ordu behar dituzu. Bestalde, 2005ean igotzea lortu nuen, orduan eguraldia lagun.

Zaila al da gorputza bertako klimara egokitzea?
Bai, gogorra da. Pentsatu hemen ia itsasoko nibelean bizi garela, eta han kanpo basean jada 5800 metrora zaude. Horretarako, poliki igo eta han egun batzuk igarotzen ditugu, basean, gorputza pixkanaka ohitzeko. Gero 1go, 2. eta 3. kanpoak jartzen ditugu, metro desberdinetan daudenak. Adibidez, bata 6000 m-ra, bia 7000 m-ra, hirua 7500era… eta gero han egiten dugu lo. Hau garrantzitsua da; izan ere, altuerara klimaratzeko ordu asko behar baitira. Bestalde, gorputz bakoitza desberdina da. Ni, adibidez, urte asko daramadalako edo, oso ondo klimaratzen naiz. Beste batzuk, ordea, esate baterako, hemen ondo dabiltzanak, han gaizki ibil daitezke edo alderantziz. Lehen esan dudan bezala, gorputz bakoitza desberdina da.

Alpinismoa eta lana uztartzea gogorra al da?
Zertxobait bai. Nik, adibidez, baimenak eskatzen ditut eta ematen dizkidate. Gero, ordea, orduak sartzen ditut. Esate baterako, orain orduak sartzen ari naiz. Izan ere, oporrak hilabetekoak dira, eta nik 50 egun edota 2 hilabetekoak hartzen ditut. Bestalde, orain geldi egon naizelako, oso gogorra egiten zait lanetik atera eta 3-4 orduko entrenamenduk egitea. Hasi eta pare bat hilabetera nekea sentitzen da gorputzean.

Ba al duzu beste zaletasunik?
Bai, adibidez, bizikletan ibiltzea oso gustuko dut, baina nagusiki nire entrenamenduaren barruan dagoelako.

Ba al duzu proiekturen bat aurrera begira?
Bai. Datorren urtean Himalayara joan nahi dugu atzera, baina beno… ikusteko dago. Paper guztiak lortu behar dira…

Noiz da mendietara joateko garai egokia?
Udaberrian edo udazkenean joan beharra dago, horiek dira data egokiak, Nepalera joateko, esaterako. Pakistanera joateko, aldiz, maiatza, ekaina… izan daitezke egokiagoak.

Ordiziako Futbol Elkarteak sari bat eman berri dizu. Horrelakoetan zer sentitzen da?
Niretzat hori opari bat izan da, eta benetan asko eskertzen diet. Ni etxean nengoen eta deitu egin zidaten. Ez nuen espero eta poza sentitu nuen.

Elkarrizketa amaitzean, herriko plazara joan eta solasaldiari amaiera emateko pare bat argazki atera genituen. Gero, elkar agurtu ondoren, Pedro entrenatzera joan zen aurtengo denboraldiari gogor ekiteko. Eutsi goiari, Pedro!

Bukatzeko, hementxe uzten dizuet Sisha Pangmaren gailurra bere edertasunaz goza dezazuen:

[kml_flashembed movie="http://www.youtube.com/v/sMm_nDPdmVg" width="425" height="350" wmode="transparent" /]

 

 

 

 

Comments { 10 }

Gai berarekin bueltaka baina…

grafikoa.jpg

Azken urte hauetan, Espainian (baita Euskal Herrian ere), atzerritarren kopurua nabarmen igo da, inmigrazioa deritzon mugimendua dela eta. Izan ere, asko dira, bizitza edota lan hobea bilatu nahian, iberiar penintsulara etortzen direnak.

Datuek diotenez, gaur egun, estatu osoan bizi garen 43,7 milioi biztanleetatik, 3 milioi, hau da, populazioaren % 8, kanpotarra da. Baina asko dira ere legez kanpo dauden pertsonak, aurreko ehunekoan azaltzen ez direnak, alegia.

Etorkin hauen artean, Afrikatik patera edo cayuco delakoetan etortzen direnak daude. Lehen aipatu bezala, pertsona hauentzat Espainiara etortzea paradisura joatea bezala da. Izan ere, Afrikan hemengo errealitatea beste bat dela uste duten arren, hona iristea lortzen duten gutxi horiek (asko eta asko itsasoan hiltzen dira), berehala konturatzen dira errealitate gordina erabat bestelakoa dela, guztiz desberdina gainera.

patera2.jpg

Iristen direnen artean, gehienak beraien herrialdeetara itzultzen dituzte beraien situazio ilegala dela eta. Horietaz gain, badaude beste batzuk, gazteak edota ume txikiekin etortzen diren emakumeak, esaterako, babes etxeetan zenbait denborarako geratzen direnak; baina gehienek euren ametsa guztiz apurtua ikusten dute hemengo egoeraz jabetzen direnean.

[kml_flashembed movie=”http://www.youtube.com/watch/v/LLIpTn2WWx4″ height=”450″ width=”450″/]

umeak.jpg

Bestalde, guztiz finkatuta eta lege barruan daudenak ditugu. Hauen artean, ugarienak dominikarrak, errumaniarrak eta ekuadortarrak dira. Etorkin hauek familia osoa ekartzen dute, eta behin beraien egoera legala konpontzen dutenean, hau da, paperak egiten dituztenean, lanean hasi eta euren herrialdeetatik ezberdina den egoera eta ingurugirora moldatzen dira, hemengo kulturara egokituz. Gutxi batzuk izan ezik, gehienek denbora gutxi behar izaten dute integratzeko.
Era berean, eskoletara joaten diren ume atzerritarren bertakotzea daukagu. Adibidez, Euskal Herriko ikastetxeetan gure hizkuntza beraiei irakastea desafio interesgarri bilakatu da.

Amaitzeko, adituek diotenez, azken hamarkadetan egon den etorkinen igoera honek onura ekarri dio iberiar penintsulari hainbat arlotatik begiratzen badugu. Ekonomia arloa izan daiteke horren adibiderik garbiena. Dudarik gabe, etorkin hauen eskulan merkeak, besteak beste, ekonomian egon den gorakada nabarmen hau gertatzea ahalbidetu du. Beste hainbat sektore ere indartu egin omen da fenomeno hau dela eta, igeltserotza, esaterako. Hitz gutxitan, beraiek, guk egiten ez ditugun lan horiek egin eta indartzen dituzte.

Comments { 1 }
-->