D esamoldeak

Esamoldeak– D-

GAZTELANIAZ

EUSKARAZ

D, el día: E eguna.
DA que…, no sé qué me: zainak jo.
DABA, se acabó lo que se: gureak egin
du./ agur gure ametsak./ kito gure
asmoak!
DADO a, estar: -(e)ra jarria egon, adib.:
“Edarira jarriak daudenak�.
DADO, venir: berez etorri, adib.: “Gauza
berez datorkigu”.
DAMAS, jugar a las: dama-jokoan aritu.
DAMOCLES, estar bajo la espada de: hari
batean, batetik egon./ hari-harian,
haritik egon.
DANDO, a Dios rogando y con el mazo: “(Jainkoari) arren baina, eta Txerren”.
DAÑO, hacer: min eman, adib.: “Min
eman didak, astapotro horrek!� (Me has
hecho daño, bruto!)./ min hartu, adib.:
“Min hartu du Alkizak jokaldi
horretan�. (Alkiza se ha hecho daño en
esa jugada).
DAR (en la nariz) que…: zainak jo, adib:
“Zainak jo dit ez dela etorriko�.
DARSE a: -(a)ri eman, adib.: “Ihesari
eman� (Darse a la fuga), “Edanari
eman� (Darse a la bebida).
DARSELAS de: -(r)en planta egin, adib.:
“Jakintsuaren planta egin zuen�./ itxurak, irudipenak egin.
DEBE, decir lo que no (se): ez esatekoak
esan.
DEBIDO, como es: behar den legez./ behar
bezala.
DECAIGA, que no: eutsi goiari!/ ez etsi!
DECIR, no hay nada más que: ez dago zer
esanik.
DECIR (que), quiero: esan nahi baita./ hau
da./ alegia./ hots.
DECIR(LO), eso es fácil de: esatea merkea
da.
DEDO, no chuparse el: atzo goizekoa ez
izan, adib.: “Zer uste duzu, atzo
goizekoa naizela, ala?�, “Ni ez nauk
atzo goizekoa, gero�./ hortzak
berdinduta eduki.
DEDOS, como para chuparse los: gozogozoa./
bizarra koipetzeko modukoa./
musuak eztitzeko.
DEFECTO, por exceso o por: “Larregiz ez
bada, gutxiegiz”.
DEFINITIVA, en: funtsean.
DEJADO, ser un: zabartu, adib.: “Ez hadi
zabar!� (No te abandones!).
DELANTERA, tomar la: aurrea hartu./
gaina hartu (garaitu).
DELGADO, estar muy: hezur huts egon./
hezur eta larru./ hezur eta azal egon,
egin, gelditu.
DELIRANDO, estar: burutik galduta ibili.
DELIRIO, querer hasta el: zoroen bihotz
eroaz maite izan.
DEMAS, por lo: gainerakoan, adib.:
“Gainerakoan esan daiteke ondo
dagoela�.
DERECHO, andar: arrastoan sartu./ zuzen
ibili./ zintzo, jator izan, portatu./ orratza
baino zuzenago ibili (andar más derecho
que una vela).
DERECHO, hecho y: bene-benetakoa,
adib.: “Gizon-gizona da� (Es un hombre
hecho y derecho)./ oso-osoa.
DERRIBO, acoso y: jo ta (bertan) bota
(dabilkit, arte).
DESAFIO, lanzar un: erronka jo, bota,
egin.
DESAGRADECIDO, ser un: esker
beltzeko, txarreko izan.
DESBRAVAR, sin: bazterrolak kendu
gabe(ko).
DESCANSO, sin: jai gabe./ etengabe./ jai
eta aste.
DESCARAO que sí!: bai horixe!/ jakina!/
bat etorri …(r)ekin!/ iritzi berekoa izan./
ados egon.
DESCOJONARSE: barreari eman./ barrez
leher gaizto egin./ barrez lehertu./
barrez ito./ irri-karkaraz.
DESCOSIDO, beber como: upela betean
edan./ ihiak bezala edan.
DESCUBIERTO, al: agerian./ begi-bistan.
DESCUIDE usted: zaude ardura barik./
utzi neure kontu.
DESEANDO, estar: irrika bizian egon,
adib.: “Etxera iristeko irrika bizian
zaude�./ irrik(it)an egon./ aiherrak egon,
adib.: “Mendira joateko aiherrak nago�.
DESGRACIA, caer en: DESGRACIA, caer en:
DESGRACIADO, ser: adur txarrekoa izan.
DESIERTO, clamar en el: basamortuan
oihuz egon.
DESMORALIZADO, estar: lur jota egon,
ibili.
DESOBEDECER: esanetik irten./
esandakorik ez egin.
DESPELOTARSE: larrugorritan jarri./
biluztu./ erantzi.
DESPEREZARSE: nagiak, tiragaleak
atera, bota./ sagai-sagai egon.
DESTAJO, trabajar a: somara lan egin.
DESTEMPLADAS, echar con cajas: ordu
gaiztoan bota./ aurretik bidali.
DETALLE, con todo lujo de: zehazki./
zehatz-mehatz.
DETALLE, sin perder: begi-belarri./ buru-belarri
egon, aditu./ adi-adi.
DETRAS, por: atzetik hara (hitz egin,
edo).
DEUDA, cancelar una: zorra kitatu./ bahia
atara (bahitura).
DEUDA, estar en: inorekin zorretan egon.
DIA, al: egunean (egon).
DIA, a plena luz del: egun argiz.
DIA, en pleno: egun handiz.
DIA, estar al: ordua mundu bizi./ jakitun
egon./ munduaren berri izan.
DIA, flor de un: neguko lorea.
DIA, vivir al: aldian aldiko bizi./ ordua
mundu bizi.
DIABLO, como alma que lleva el: herio
suhar(rean).
DIABLO, pobre: eskekoaren hurrengoa.
DIABLOS, llevar(le) los: deabruak
eraman.
DIABLOS, por mil: mila deabru!/
arraiopola!
DIARIO, día de: astegun (buruzuri)./
astegun gorri(an).
DIAS, no dar ni los buenos: haize hotzaren
berokia eman.
DIAS, tener: aldiak izan (onak edo
txarrak).
DICTADO de, al: inoren manutik./ inoren
esanetara.
DIENTES, castañetear los: hortzaginak
karraskatu./ haginak lauskitu.
DIENTES, con uñas y: hortzez eta motzez
(defendatu).
DIENTES, enseñar los: haginak, hortzak
erakutsi.
DIENTES, murmurar entre: hortzartean
jardun.
DIFICIL, hacerse: aldats egin, adib.:
“Sailburuei ere aldats agiten zaie
sinistea bertsio ofiziala�.
DIFICULTAD, con cierta: tikili-takala,
tirripi-tarrapa ibili.
DIGAN, digan lo que: esanak esan.
DIGAS, y tú que lo: hori esazu!
DIGNO de, ser: duin, gai izan, bihurtu,
egin, bilakatu.
DILACION, sin: luze gabe./ luzatu barik.
DIOS, a la buena de: huts ala bete.
DIOS, bendito de: jainkoaren semea
(alaba).
DIOS, como hay: jainkoaren egia!, adib.:
“Jainkoaren egia da hori�.
DIOS, con: jainkoa lagun!
DIOS, decir las de: kristo(re)nak esan./
bereak eta bost (eta bi) esan./ inon
direnak (eta ez direnak) esan.
DIOS, en el nombre de: jainkoaren
izenean./ jainkoarren!
DIOS, gracias a: zorionez./ hala beharrez./
gaitzerdi!
DIOS, por el amor de: arren./ otoi./
jainkoarren./ jainkoaren izenean.
DIOS, sabe: jainkoak daki./ batek daki./
auskalo.
DIOS, vivir como: esne mamitan, bitsetan
bizi./ esnetan bizi.
DIRA, el tiempo lo: urak egingo du bide.
DIRE, lo: esango dut, bada!, adib.: “Amor-
ti-gua-zi-o-a, jesus!, esango dut!�.
DISCORDIA, sembrar la: sua piztu./
bazterrak nahastu./ sasiak sutu.
DISIMULO, con: bestela baitakoan./
ezarian-ezarian.
DISPARATE, decir o hacer: ez esatekoak
esan./ ez egiteko bat egin.
DISPOSICION, a su completa: zure
esanetara.
DISPOSICION de…, a: inoren eskuko
egon./ inoren esanetara egon.
DOBLADA, meter(se)la: ziria, zipotza
sartu./ iruzur egin./ adarra, arpa,
txalaparta jo./ ederra sakatu, sartu.
DOLOR, ser (más malo que) un: Ifernuko
Patxi Txarren baino txarrago izan./ ogi
gogorra bezain ona izan.
DONDE, mira por: hara non./ nondik nora,
adib.: “Nondik nora, urteak eta urteak
elkar ikusi barik eta hara non aurkitzen
garen!�.
DORMIR(se) un miembro: inurritu./
hilduratu./ sorgortu./ sortu./ zurmindu./
lo hartu, adib.: “Hankak lo hartu dit�.
DOS, dos contra: bi biren kontra./ bibitara,
adib.: “Pilota partidua bi-bitara
jokatuko dute�.
DRIBLAR: izkin(a) egin.
DUDAS, aclarar las: zalantzak zuritu,
argitu.
DUDAS de…, estar en: joan, ez joan
(dudando si ir o no): egin, ez egin
(hacerlo o no)./ egingo, ez egingo egon./
duda-mudaran egon, ibili./ zalantza(ta)n
egon./ kolokan egon./ aiko-maiko egon.
DUDAS, mar de: dudetako (zalantza)
mataza./ aiko-maiko ibili./ dudamudatan
ibili.
DUDAS, mar de: dudetako (zalantza)
mataza./ aiko-maiko ibili./ dudamudatan
ibili.
DUDAS, sin lugar a: argi eta garbi./ duda
(izpi)rik gabe.
DUELO, retar a un: erronka jo, egin, bota.
DURO, lo que faltaba pal: horixe behar
genuen!/ horixe besterik ez genuen
falta!
DURO que, mas: suharri guztiak baino
gogorrago.
DURO, sin un (puto): sosik gabe egon./
Simon egon.

No comments yet.

Utzi erantzuna

-->