Gaurko hitza

Updates from uztaila, 2012 Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

• 

  Maite 8:58 pm on 2012/07/31 Permalink | Reply
  Tags: A ( 569 )   

  altsi 

  iz. 1. Arropa zahar eta hondatua, zarpaila, piltzarra. Erdi biluzik eta altsiz jantzirik. 2. Litsa. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: iz. zah.
  [litsa] lits, zirpil, zertzen Bizk.
  [arropa zahar edo hondatua] zarpa, perreka Ipar., pilda Ipar., piltzar Ipar., piztin g.e., trakets g.e., zarpail g.e., zirtzil g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):

  es (1) harapo, andrajo (2) hilacha, mota
  fr (1) haillon (2) effilochure
  en (1) rag (2) frayed edge (of cloth); fringe

  Bere etxalde baga, zer jan, eta jantzi eztaukala, alsiz beterik, erdi billoxik. Astar II 128. (Orotariko Euskal Hiztegia)

   

  Reply

  Required fields are marked *

  Izena *

  E-posta *

  Webgunea

  Gorde nire izena, emaila eta webgunea bilatzaile honetan komentatzen dudan hurrengorako.

  Δ

• 

  Maite 10:20 am on 2012/07/30 Permalink | Reply
  Tags: M ( 290 )   

  muara 

  Hondarribiko arrantzaleak, denboratxoa egiten dutenean ur gainean ganorazko arrainik harrapatu gabe, MUARA esaten dute. Horrek esan nahi du aparejuak bildu eta alde egin behar dela beste leku batera. Gainera, ontzi baten irratitik entzuten bada MUARA deia, denak mugitzen dira harrapaketa hobeen bila beste ur batzuetara.

  Gure kuadrillan ez dago arrantzale asko, baina ibilitakoren bat bai eta  taberna batean agortu direnean edalontzikoak, MUARA esaten dugu, beste batera abiatzeko.

  Hasier Etxeberria
  @hasier

  Osto igarra legez aidean ainara
  mendebaletik dator aize-burrundara
  Odei beltz, euditsua ta trumoi-ikara
  egin zazu, patroya, etxera muara
  emen segitzekotan danok galdu gara.
  [Tostartekoaren eskaria, Arrantzaleen kantuak [pdf]] (badok.info)

   
• 

  Maite 8:48 pm on 2012/07/29 Permalink | Reply
  Tags: T ( 353 )   

  txekor 

  iz. Azienda behitar gaztea (leku askotan arrari bakarrik esaten zaio). (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: ad.
  [erreformatu] aireberritu, berritu, berriztatu, erreformatu, errestauratu,haizeberritu, aldaberritu g.e., berriztu g.e., berrirotu zah. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):

  es ternero, becerro
  fr veau
  en calf

  Plastikozko hodi bati puntan enbutua jarri eta beste puntatik putz egiten dion bitartean kableari bere gainean bueltak ematen hasi da, bakeroen filmetan lakioarekin txekorrak harrapatzen dituztenean bezala. [Piano gainean gosaltzen, Harkaitz Cano (Erein, 2000)] (Ereduzko Prosa Gaur)

  

  txekor (FlickrCC, Pam's pics-off to NYC on Saturday)

   
• 

  Maite 1:11 pm on 2012/07/28 Permalink | Reply
  Tags: H ( 215 )   

  hankaz gora 

  adlag. Buruz behera, alderantziz. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: adlag.
  [azpikoz gora] azpikoz gora, erroz gora, gain-azpi, goikoz behera, azpikoz gainera Bizk., azpikoz gain g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):

  es patas arriba
  fr sens dessus dessous
  en upside down

  Gordelekuan ezkutatuta egon nintzen, geldirik, zerura begira, aieru beltzenak uxatu ezinik. Erabaki nuenean etxean ez zela inor gelditu, tentu osoarekin sartu nintzen leihotxotik komunera. Sukaldera joan nintzen. Dena hankaz gora zegoen. [Ihes betea, Anjel Lertxundi (Alberdania, 2006) Orr.: 251] (Ereduzko Prosa Dinamikoa)

  Soingainekodun txakurtxoa haietan etzan zen, hankaz gora. [Ispiluaren kalteak, Edorta Jimenez (Elkar, 2008) Orr.: 68] (Ereduzko Prosa Dinamikoa)

   

  

  Abestia entzun eta hutsuneak betetzeko ariketa egiteko, egin klik irudiaren gainean.

   
• 

  Maite 7:22 pm on 2012/07/27 Permalink | Reply
  Tags: U ( 112 )   

  urrundu 

  da/du da. Urrun edo urrunago joan edo eraman. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: ad.
  [urrutiratu] alboratu, aldaratu, alde egin, aldendu, baztertu, hastandu, lekutu, ospa egin, saihestu, urrutiratu, airatu Ipar., asagotu Bizk., lekuratu g.e., urrutitu g.e., apartatu Heg. beh., alderatu Bizk. g.e., aldameneratu Gip. g.e., azkendu Ipar. zah., erauzi Ipar. zah. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):

  es (1) alejar(se), distanciar(se); apartar(se), separar(se), divergir (2) despejar
  fr (s’)éloigner, diverger, (s’)écarter
  en to move away, to leave behind; [ideas, position] to distance oneself from sth

  Urrats bizi eta ziurrez urrundu da, edo hala ematen du behintzat. [Itzalak, Iban Zaldua (Erein, 2004)] (Ereduzko Prosa Gaur)

   
• 

  Maite 10:15 pm on 2012/07/26 Permalink | Reply
  Tags: A ( 569 )   

  aurritu 

  da/du ad. Hondatu. Sukalde gizenegiak jabea du ahultzen eta etxea aurritzen. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: ad. Ipar.
  [hondatu] alferrik galdu, apurtu, arraskatu, birrin-birrin egin, desegin, desolatu, errautsi, hauts bihurtu, hauts egin, hondatu, porrokatu, suntsitu, triskatu, triskilatu, zatitu, zehatu, zirpildu, andeatu Ipar., arrabaskatu Ipar., barreiatu Ipar., deboilatu Ipar., funditu Ipar., gaizkitu Ipar., mamikatu Ipar., partekatu Ipar., porroskatu Ipar., sakailatu Ipar., xehakatu Ipar., xehatu Ipar., zatikatu Ipar., zirtzikatu Ipar., banatu Bizk., birrindu Bizk., laskitu Bizk., lorrindu Bizk., trimindu Bizk., zuzitu Bizk., abarrikatu Naf., izorratu beh., galetsi jas., abarrakitu g.e., atarratu g.e., triska egin g.e., arrasatu zah., arrazatu zah., destruitu zah., narriatu zah., puskakatu Ipar. g.e., bilakatu Ipar. zah., partaiatu Ipar. zah. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):

  es hundirse; echar a perder; empezar a convertirse en ruina
  fr endommager, abîmer; ne pas marcher, ne pas fonctionner
  en to ruin, to spoil; to be ruined/spoiled; to break, to break down

  Harri bigunez eta aurpegi fin edergarri hutsez eginda daudenek ez dute luzaro iraungo aurritu gabe. [Arkitekturaz hamar liburuak, Vitruvio / Santiago Iruretagoiena (Klasikoak, 2000)] (Ereduzko Prosa Gaur)

   
• 

  Maite 9:32 pm on 2012/07/25 Permalink | Reply
  Tags: T ( 353 )   

  txingartu 

  da/du ad. Txingar bihurtu edo dena kiskalirik gelditu.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

  Sinonimoak: ad.
  [kiskali] kiskaldu, kiskali, erre, xipildu, xigortu, txaingartu, txukuldu, zizpildu.  (Adorez Sinonimoen Hiztegia)

  Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):

  es abrasar(se), quemar(se)
  fr prendre feu, (s’)embraser
  en to burn, to scorch

  Hitz horiek Jusuf Khanen gogoa txingartu zuten, eta saltzailearekin tratu itxurosoa eginez, emakumea erosi eta jauregira eraman zuen. [Itzarri nahi ez zuen printzesa, Felipe Juaristi (Alberdania, 2002)] (Ereduzko Prosa Gaur)