bokata
iz. 1. Lisiba, arropa lisibatan garbitzeko ekintza; garbitutako arropa-multzoa. 2. (hed.) (Ipar.) Nahastea, istilua. • bokata-zuritzaile. Bokataria. • BOKATA JO. Bokata egin, bokatatu. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: iz. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
[lixiba] Ipar./Naf. lixiba, gobada Gip.
[lixibatzea] lixiba, gobada Gip.
[batera lixibatzen den arropa-multzoa] lixiba, gobada Gip.
[nahastea] Ipar. anabasa, deboiladura, nahasketa, nahaste, nahasteka
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
es (1) colada; lejÃa; ropa que va a ser lavada o ha sido lavada (2) lÃo, intriga, chisme, confusión
fr (1) lessive (2) confusion
en (1) wash, washing, laundry
port barrela, coada
Neure burua ikusi nuen, emakumezko baten alboan. Ama! Hura galdaratzar batean bokatarako koipeak-eta egosten ari zen bitartean, negar betean nengoen ni. Akordu horretan oina pausaturik, neure buruak gomuten bidea hartu zuen. Akorduan, bokata egiteko harria ikusi nuen, ibaiertz batean. [Azeria eta Lehoia, Edorta Jimenez (Txalaparta, 2007) Orr.: 23] (Ereduzko Prosa Dinamikoa)
Igandean arrabataiatu zen, zein zen ohartutakoan. Bazela nor eta ikertu zenean bilakatu zen Etxandi Etxehandi, berak darabilen Etchehandy-ren baturako aldakia, Euskaldunon Egunkaria-ren Estilo liburua-ri jarraikiz, urteetan Haritschelhar Haritxelhar eman den bezala. Gainerako hedabideek, nork bere gogara. Horretarainokoa nahastea eta bokata. [Hizlandia, Iñigo Aranbarri (Susa, 2006) Orr.: 33] (Ereduzko Prosa Dinamikoa)
leire narbaiza 5:49 pm on 2012/06/19 Permalink
Nire ustez badago hitz hauen definizioan nahaste txiki bat. Lixiba egitea, bokata, arropa zuria garbitzea zen. Erritual luzea. Beste arropak (kolorekoak) errekan edota garbitegian (labaderoan) garbitzen ziren. Baina arropa zuriak zuritasuna emateko ur beroa errautsak eta ereinotza behar zituen. Beraz´ etxe barruan egiten zen.
Erabilitako ura berrerabili egiten zen gero harrikoa-eta egiteko.
Sakanan badakit ilbetean egiten zutela, gero ilargi argitan zabaltzeko (Izan ere, eguzki argiak kolorea jan egiten du, baina ilargiarenak gutxigo, ez du horitzen). Historia ederra da, eta gogorra.
Honekin lotutako berbak: lixibaska, lixibarri, loxibontzi, lixi-poto,…
Baserria askotan, sukaldeetan, goian aipatutako tramankuluak ikusten dira, jakin barik askotan zer diren.
Niretzat apasionantea da!