Search Results for: TANGA Toggle Comment Threads | Keyboard Shortcuts

  • Maite 8:12 am on 2014/03/12 Permalink | Reply
    Tags:   

    gantxigor 

    iz. Txintxorta. (Elhuyar Hiztegia)

    Orotariko Euskal Hiztegian:

    gantxigor (G-to, AN-5vill, L, B, BN-baig, S; Lar, Gèze, Dv, H, Foix ap. Lh), gaintxigar, gantxingor (AN-gip-erro), ganxingor (L, BN; VocBN), gatx-xingor (SP, H), gantxigar (G-to), galtxigor (Sal), antxigor (S), gaztxingor (vEys (gatzx-), A), txaltxigor (Sal), txantxigor (G, AN-ulz, B; Aq 683 (G) y 1120 (G, AN)), txantxior (AN-larr, -txiur G-to). Ref.: A (gantxarri, ganxingor, galtxigor, antxigor, txaltxigor, txantxigor, txantxior); Lh; Iz To, Ulz (txantxigórrak); Asp Leiz (txantxior); Izeta BHizt (gantxigor, txantxigor); Satr VocP; Garm LexEV 162.

    Etim. De gantz-(t)xigor, litm. ‘grasa tostada’.

    Chicharrón (de manteca de cerdo). “Reste de la graisse du porc tué, après qu’on en a fait fondre la partie principale” VocBN. “Gantxigor opillek zein goxuak diren” Izeta BHizt.

    Sinonimoak: iz.
    [gantxigor] : txintxorta (elhuyar Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es chicharrón, fritanga de manteca de cerdo
    fr charbon
    en pork rind, crackling
    port torresmo

    Entzun:

    Otorduetan sukaldeko atea ixten zuten etxekoandreek usainak salatu ez zezan zartaginean txir-txir frijitzen zegoen urdaia, edo haragi xerra debekatua edo irin debekatuarekin eginiko pastela. Bizkondesak idatzi zuen: “Bracelet andreak, Rochesenekoak, bi saltxitxoi gordin, txarro bat ezti, txarro bat gantxigor… Joseph andreak, Rouetenekoak, bi oilo eskabetxe saltsan, gurin gazia, txokolatea, kafea, azukrea…”.   [Suite frantsesa, Irene Nemirovski / Mikel Garmendia /Jose Antonio Sarasola (Alberdania, 2011) Orr.: 277] (Ereduzko Prosa Dinamikoa)

    gantxigor (Wikimedia Commons)

     
  • Maite 8:48 am on 2014/01/11 Permalink | Reply
    Tags:   

    tanta 

    iz.  Forma biribila hartzen duen likido-masa txikia. Euri-tanta. • tanta hotz. METEOROL. Aire hotzeko bolumen handia, aire beroagoz inguratua, goragoko latitudeetan dagoen aire hotzaren masatik depresio moztu bat eratzean banatzen dena. || tanta-kontagailu. Likidoak tantaka isurtzen dituen tresna.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

    Orotariko Euskal Hiztegian:

    TANTAZ TANTA. Poco a poco, uno a uno. Duela hiru ilhabethe ezarri zituen berriz bozak, […] lehen aldian bezala. Batistak ofizioa ikasia dauku! Eta gaixo jende iziperak tantoz tanto emaiten diozka galde eginak oro. SoEg Herr 24-1-1959, 1.

    Sinonimoak: iz.
    [xorta] tantakada, ttotta Ipar., xorta Ipar., tanga Bizk., tantaka Bizk., ttantta adkor., tanto g.e., ihintz Ipar. g.e., tangada Bizk. g.e. 
    (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es gota
    fr goutte
    en drop, droplet
    port gota

    Entzun: 

    Tantaz tanta itsasoa gara. #TantazTanta

    tanta (Tantaz Tanta, youtube)

     
  • Maite 6:22 pm on 2012/12/09 Permalink | Reply
    Tags:   

    kulero 

    iz. (G) (herr.) (pl.) Emakumezkoen barne-jantzia, gerritik izterren goialderaino estaltzen duena. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

     
    • Paskual Rekalde 6:45 pm on 2012/12/09 Permalink

      Hiztegi Batuaren arabera, Hegoaldeko hitza da. Hala ere, zalantza egiten dut Nafarroan ibiltzen ote den. Argigarria da OEHn erraten dena: http://www.euskaltzaindia.net/index.php?option=com_oeh&view=frontpage&Itemid=413&lang=eu

    • Paskual Rekalde 6:55 pm on 2012/12/09 Permalink

      OEHren arabera, V-gip da. Argigarria oharra: “lehenago ‘pantaloi’ orain ‘kulero’. Nago Gipuzkoan hedatuagoa dagoen.

    • Maite 11:09 pm on 2012/12/09 Permalink

      Goierrin, behintzat, beti erabili izan dugun hitza da. Orotarikoak dioena ere interesgarria da; beraz, hementxe ipiniko dut. Mila esker iruzkinagatik! 🙂

      Orotariko Euskal Hiztegian:

      kulero (V-gip).

      Bragas de mujer. “Len pantaloiak esate jakuen, oiñ kuleruak” Elexp Berg s.v. pantaloi

    • Blanca Urgell 11:49 pm on 2012/12/09 Permalink

      Orotarikoak ematen dituen datu dialektalak iturriek (kasu honetan Elexp Berg) emandakoak baino ez dira. Honetan motzegi geratzen da, bistan denez. Beharbada Etxezarretaren Hiztegi erotikoan informazio gehiago egongo da, adibidez. ikerketa baterako gai polita. Arin begiratuta, ez dut gaurko adiera edota sarrera aurkitu Azkueren hiztegian, ezta Lopez Mendizabal eta Plazido Mujikarenean. Lehen agerraldia Xabier Kintana eta abarren Euskal Hiztegi Modernokoa (1977) da, ziurrenik. Erdara-euskara norabidean, baina, “pantaloi” bakarrik proposatzen du, eta horixe da niri euskaltegian (duela urte mordoa!) erakutsi zidatena

    • Maite 9:36 pm on 2012/12/12 Permalink

      Nik ere begiratu dut hiztegi ezberdinetan eta, ez pentsa, ez, gauza handiegirik topatu dudanik. Txikitatik beti erabili izan dut ‘kuleroak’ hitza. Goierri aldean, nik dakidala, ez dugu pantaloia erabiltzen horretarako…
      Mila esker iruzkinagatik, Blanka! 🙂

    • leire narbaiza 12:46 pm on 2012/12/16 Permalink

      Tira, hiztegi kontuekin zabiltzate zuek, baina nik auto-bonbo pixkat egingo dut. Gure blog “Anti-gona”n argitaratu dugu, orain ez asko kulero eta tangen gaineko post bat. Gustu baduzue egin klik http://eibar.org/blogak/antigona/kuleroak-eta-tanga

  • Maite 10:27 am on 2012/11/09 Permalink | Reply
    Tags:   

    tantaka 

    1. adb. Tantaz tanta. Odola tantaka zeriola. 2. iz. (B) Tanta. Euri-tantakak.  (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

    Sinonimoak (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

    adond. [tantaz tanta] : xortaka Ipar.
    iz. Bizk. [tanta] : tanta, tantakada, ttotta Ipar., xorta Ipar., tanga Bizk., ttantta adkor., tanto g.e., ihintz Ipar. g.e., tangada Bizk. g.e.

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

    es goteando, gota a gota
    fr goutte à goutte
    en drop by drop
    port gota a gota

    Tantaka darien urina erortzen da azpian ezarri diezuen burdinazko erretilura. [Elektrika, Xabier Montoia (Susa, 2004)] (Ereduzko Prosa Gaur)

    Azken likore tantaka hustu eta arrazoia eman nion.

    ttotta (FlickrCC, rich115)

     
  • Maite 8:00 am on 2012/01/26 Permalink | Reply
    Tags:   

    astanafarreri 

    iz. MED. Barizela. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

    Sinonimoak: iz.
    [eritasuna]
    baztanga ero (UZEIren Sinonimoen Hiztegia) / barizela, baztanga, sakute (Labayru Ikastegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):

    es varicela
    fr varicelle
    en chickenpox

    Haurtzaindegiko ume ilehoria astanafarreriak jota zegoen udazken hartako lehen egunetan.

    astanafarreri (FlickrCC, PhylB)

     
    • Luistxo 8:41 am on 2012/01/26 Permalink

      Twitterren irakurri dizut, Maite, berezia dela hitza. Gure mundua aldatu delako da berezia. Nafarreria (hau baino gaixotasun larriagoa), izatez, desagertu ere egin da. Duela 100 urte arte edo, Gipuzkoako herrietan, baziren nafarretxeak… Ez ziren elkarte erregionalistak, ez, nafarreria zutenak gordetzeko ospitaleak baizik. Gaur, erdaraz zer den ere ez dakigu: Lazareto.

      Nire amamaren grabazio bat pasatu nien Ahotsak-ekoei… Isipilla baltzarekin hil zen gizon batena kontatzen zuen han. “Peste”, argitu zidan, galdetutakoan. Ez nago seguru, ea izurria zen. Izatez, isipila esistitzen da oraindik, bitxia bada ere. Nik ikusi dut.

    • Maite 10:38 am on 2012/01/27 Permalink

      Ricardo Gómez saiatu da etimologikoki hitza azaltzen, Twitterren izandako galderei erantzunez. Hona ekarriko ditut berak han botatako batzuk. Mila esker, Ricardo!

      Baztanga < lat. PASTINACA 'azenario', erromantzezko forma bat tartean segurki. Erupzioen koloreagatik (cf. fr. rougeole, kasu)
      Nafarreri < nabar+eri. Ez nago seguru 'nafar' Nafarroagatik den ala erupzioen kolore nabarragatik berriz.
      Eritasunak lekuekin lotzea ere ohikoa da…
      Astanafarreri: esango nuke ‘asta-‘ ‘basa-‘ren kide dela (astobelar, astailar…), baina arrazoia ez dakit.

  • Maite 10:41 am on 2011/11/26 Permalink | Reply
    Tags:   

    ihintz 

    iz. 1. Lur, landare eta objektuen gainean gauez eta goizaldean aireko ur-lurrinaren kondentsazioz eratzen diren ur-tanta xeheen multzoa. Gauez lurra ukitzen duen airegeruza ur-lurrinarekiko asetasuntenperatura baino baxuago hoztearen ondorioa da. Ihintza sortzeko gau argi eta haizerik gabea behar da. 2. (Ipar.) Tanta, xorta. Ahur bat irin eta olio-ihintz bat. Lo-ihintzik egin gabe. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

    Sinonimoak: iz.
    [eguratseko hezetasuna]
    izar-ihintz Ipar., garo Bizk., iruntz Bizk., basur Gip.
    [tanta]
    Ipar. g.e. tanta, tantakada, ttotta Ipar., xorta Ipar., tanga Bizk., tantaka Bizk., ttantta adkor., tanto g.e., tangada Bizk. g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):

    es (1) rocío (2) Ipar. gota; una pizca, un poquito
    fr (1) rosée
    en (1) dew

    Egin klik irudiaren gainean, abestia entzun eta hutsuneak betetzeko ariketa egiteko.

     
  • Maite 10:28 am on 2010/04/24 Permalink | Reply
    Tags:   

    ipurmami 

    iz. Ipurmasaila, ipurdia eratzen duten bi irtengune mamitsuzkoetako bakoitza. Elkarrengandik arraila batez bereizirik eta batik bat gluteoez eratuta daude.. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)

    Sinonimoak: iz.
    ipurmasail, alkuts g.e. pl. (UZEI Sinonimoen Hiztegia)
    ipurdi, ipurmasail, ipurtalde, ipurmokor, iztermami, aldaka, ipurdi mazela, popa (UZEI Sinonimoen Hiztegia)

    Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):

    es nalga
    fr fesse
    en buttock

    Metroa hurrengo geltokira iritsi eta geldialdia egin du. Trenaren balaztak eragindako astinaldiaren ostean, ipurmamiak euren artean borrokan hasi dira, lehena nor aterako. Tanga arrosa praken gainetik agerian daraman ipurdi finfirinak bultza egin dio trajedun ipurtandi bati, eta honek gibelerat egin du, gona estu batean sartu ezinik zihoan ipurmami mamitsuarekin estropozo eginez. Momentuko estualdiaren ostean, bagoia erdi hutsik gelditu da bat-batean: Gure ipurdi lodia, soineko loredunean sartuta, eta aurrean, orain artean ikusi ez zuen popa dotorea. Panazko prakek tinkotasun berezia ematen diote. 50 urte izanen ditu, baina masailen irmotasuna ikusita, edonork nahastuko luke gaztetxo baten ipurdi koxkorrarekin. [9. linea. Rue de la Pompe, Jon Orzaiz Galarza (nabarra.com)]

    ipurmami (FlickrCC, nela.conde)

     
c
Compose new post
j
Next post/Next comment
k
Previous post/Previous comment
r
Reply
e
Edit
o
Show/Hide comments
t
Go to top
l
Go to login
h
Show/Hide help
shift + esc
Cancel