zilin

adj. Ipar. Kemengabea, motela.  (Hiztegi Batua)

Orotariko Euskal Hiztegian

zilin. (T-L). “Inconsistant. Traînant” JE Ber voc. “Traînant, traînard, herresta, zilin” T-L (s.v. traînage). Arjentinako eremu, larre mugarik gabekoetan lanean artzeko, tokiko indiano zilin, alferrek kalapio, gemen gutixko zuten. Etcheb MGaric 40 (ap. DRA). Burrunba adigaitz batean nahasten dira alemanaren elhe inharroskatuak, italianoaren musika airosa, amerikanoaren hizkuntza zilina, ba eta zonbait hitz latin marruskatu. Herr 28-11-1967 (ap. DRA; la ref. es incorrecta).

(Dv→A), txilin (L ap. A ). “Se dit des femmes qui portent des vêtements sales et en désordre” Dv. “Mujer de aspecto repugnante” A. “Txilin, […] mujer poco airosa, desaseada” Ib. v. zilimindrin.

(Uso sust., precedido de bere) Ez ninduten hek aditu; aditu banindute ere, baditake lokartuko ziren berdin, ene kondera luzeak loa emanik, ematurik bere zilinaz xakolinaren beraren zihika gaixtoa. JE Ber 36.

(Uso pred.) [Belhar gaixtoek] zikindu dituzte itsuski gari-landak; alha ziren, musker, artho-zangoen artean, hok, aldiz, beren ostoak zilin eta horail. JE GH 1932, 330. Etxerat behar izan zen itzuli barur-hotza, / Oilo batek enganatu balu bezain zozo, / Buztana zilin eta bi beharriak lazo! Leon GH 1953, 178. Rusiak eta Chinak biga egiten. Bien gainean bat sobera. Nor da kanporatuko, nor ahuspez, burua apal, belhaunak zilin, bertzearen aitzinean eroriko? SoEg Herr 12-3-1964, 1. Badira mintzairak, zurruntzan zintzurretik jalgitzen baitira edo ezpainetarik, zilin. Eskuara dago ahoan, aho betean, aho guzia ez baitu sobera. Egunaria 18-9-1966 (ap. DRA).

(Con reduplicación intensiva) Gure buztan hau zertako dugun xuxen nork daki? / Etzaitzue iduritzen, nahiz den ederra, / Horren karga dela dorphea bezain alferra? / Bethi eta orotan / Zilinzilin herrestan. Leon GH 1960, 123.

Sinonimoak: izond. Ipar. g.e.

[indarrik gabea]: gatzgabe, gatzgabeko, gatzil, gelbera, geldo, geza, ilaun, motel, bano Ipar., malin Ipar., torta Ipar., keto Bizk., gatzotz Zub. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

es (1) izond. (Ipar.) lánguido, -a, tardo, -a, flojo, -a, calmoso, -a (2)  izond. (Ipar.) abandonado, -a, descuidado, -a
fr (1) languide, alangui (2) abandonné, délaissé, négligé
en (1) listless, languid, lethargic, weak, feeble (2) neglected, derelict
port (1) lânguido(a), estiolado (2) desleixado(a), descuidado(a)

Testuinguruan

Biharamunean, astelehenean beraz, ene burua sendi nuen halako sukar zilin batek hartua. [Bihotzeko mina, Janbattitt Dirassar (Elkar, 1997)]