Tag Archives | gizartea

Berdintasuna ez da inorentzat kaltegarri

By on 2015(e)ko apirilak 7 in arazoak, gizartea

Emma Watson (Argazkia: kruufm.com)

Agian, zuetako batzuk ikusiko zenuten Emma Watsonek, duela ez asko, NBEn (Nazio Batuen Erakundean) eman zuen mintzaldia. Batzuei izena arrotza egingo zaizuen arren, ziur nago denek ezagutzen duzuela Harry Potter saga famatuaren protagonistetako bat den Hermione Granger. Bada, hau Borondate Oneko Nazio Batuetako enbaxadore izendatu zuten duela sei bat hilabete, eta, aipatutako egunean, bai bertako gainerako enbaxadoreak eta baita ia mundu osoa ere liluratuta utzi zuen hitzaldia egin zuen. Zein zen gaia? Feminismoa. Baina ez gaur horren zabaldua dagoen gizonen aurkako feminismoa, eta ezta emakumeek bakarrik defendatzen dutena ere; bi generoen arteko berdintasuna aldarrikatzen duena baizik. Eta hori da, hain zuzen, idatzi honen nahia, feminismoari buruzko ikuspuntu desberdin bat ikusaraztea.

Too Young to Wed (Irudia: National Geographic)

Too Young to Wed (Irudia: National Geographic)

Ezer esan aurretik, kontuan hartu behar da gaur  egun dugun egoera. Unicef erakundearen arabera, adinez txikikoak izanda, ezkontzera -gehienetan haien adina hirukoizten edota laukoizten duten gizonekin- behartu dituzten 700 milioi emakume bizi dira gaur egun. Are gehiago,  gaur egun hiru emakumetatik bat hamabost urte baino lehenago ezkontzera behartua izan da (250 milioi bat ume). Eta, noski, ez dira ahaztu behar haurdunaldien ondorioz gertatutako heriotzak. Egoera hau bidegabekoa eta penagarria den arren, ez dugu muturretako kasuetara jo behar bi sexuen arteko bereizketa nabaritzeko. “Garatutzat” ditugun lurraldeetan ere badaude diskriminazioak.  Urruti joan gabe, Espainian bertan egunero 3,6 salaketa jartzen dira emakume batek lanorduan diskriminazioren bat jaso duelako, bai soldatagatik, bai sexu-jazarpenagatik, bai amatasunagatik eta baita beste hainbat arrazoirengatik ere. Zentzuzkoa iruditzen zait, beraz, egoera bidegabeko hau eta baita mundu osoan zehar gertatzen diren antzeko egoerak salatzea, amaiera ematen saiatu eta berdintasuna defendatzea.

Sarean feminismoa aldarrikatzen duten blog batzuetan ibili eta gero, konturatu nintzen badagoela esaten duenik feminismoa emakumeei dagokigun arloa dela eta emaztekienganako gutxiespen eta diskriminazioari amaiera emateaz eta gizonezkoek duten adinako botere eta eskubideak lortzeaz emakumeok arduratu beharko ginatekeela, beste sexuari parte hartzen ez utziz. Baina NBEko Borondate oneko enbaxadore den 24 urteko gazteak ederto azaldu zuen bezala, definizioz feminismoak zera esan nahi du: emakumearen eta gizonaren eskubide berdintasuna aldezten duen dotrina. Beraz, ba al du inongo zentzurik mugimendu honetan parte hartu nahi duten gizonak aldentzea? Hau da, nola da posible feminismoa mundu osoan zabaltzea eta ideia hau biztanle guztiek partekatzea, mezua gaur egun bizi garen pertsonen erdiarentzat zuzenduta badoa eta erdi honek bakarrik parte hartzen badu?

Irudia: DevianArt, CC

Irudia: DevianArt, CC

Gainera, sexuen arteko bereizketaz hitz egiten dugunean emakumeongan soilik eragiten duela pentsatzen dugu, bereizketa honek mutil eta gizon askorengan ondorioak badituela ahaztuz. Gizonezkoak espektatiba batzuk betetzera behartuta daude nolabait. Hau da, gizon bat ausarta izatea espero da, inoiz negar ez egitea, sentimendurik ez azaltzea,  indartsua izatea, kirola eta indarkeria gustatzea… Emakume bat, aldiz, jatorra eta sentibera izatea, amatasuna gustatu eta haurrak eduki nahi izatea, itxuragatik arduratzea, etab.

Beraz, bi generoen arteko bereizketa honek bai gizonezkoei eta baita emakumezkooi eragiten digunez gero, zergatik ez borrokatu biok batera berdintasuna lortzearren? Hor dago koska; mugimendu honek defendatzen duen bi sexuen arteko berdintasuna lortzeko gakoa: batasuna. Bai gizonek eta baita emakumeek ere, erizkidetasunean diskriminazio eta bereizketaren kontra borrokatzea. Artean ditugun desberdintasunak alde batera utzi eta helburu berdinaren alde egitea.
Emma Watsonen hitzaldia ingelesez, azpitituloekin:

 

Comments { 0 }

Komunikabideen eragina nerabeen indarkerian

By on 2015(e)ko martxoak 2 in arazoak, gizartea, orokorra
Irudia: mojzagrebinfo (Pixabay, CC0 Public Domain)

Irudia: mojzagrebinfo (Pixabay, CC0 Public Domain)

Gaur egun, telebistak eta gainontzeko komunikabideek guztiok pentsatzen dugun baino eragin handiagoa dute gizartean. Batez ere, nerabezaroan dauden gazteen jokabidean serioski eragiteko gai dira. Normalean, nerabe ehuneko handi batek gizartean positiboki integratzea lortzen du. Era berean, bada beste portzentaje bat kontrako jokaera zakar bat hartzen duena, hainbatetan, gurasoen eskutik jasotako tratu txarrengatik edota telebistan ikusitako biolentzia barneratzeagatik. Halaber, eremu soziokulturalaren ondorioz barneratutako pentsaera kaltegarriak ere badira; jarraian, baina,  komunikabideek gazteengan duten eraginari erreparatiko diogu. Ildo horretatik jarraituz, bi kasu aipa ditzakegu, nire ustez. Alde batetik, komunikabideek gizartean ematen den biolentzia azpimarratu eta gehiegi islatzen dute; eta, bestetik, telebistan emandako biolentziaren erruz, hura gehiago barneratzen da gizartean.

Lehenik eta behin, telebistak nerabeengan duen eragina azpimarratu nahiko nuke. “American Academy of Child and Adolescent Psychiatry”-k (Haur eta Nerabeen Psikiatria Akademia Amerikarrak) eginiko ikerketa batek zera adierazten zuen: haur kopuru handi batek 3 ordu ematen ditu egunero telebistaren parean. Horrenbestez, telebista oso tresna baliagarria eta indartsua izan ohi da nerabe baten jokaera aldatzeko orduan. Zoritxarrez, telebistan ematen duten edukiaren ehuneko nabarmen bat biolentziarekin lotuta dago eta, era batera edo bestera, gaztetxoari eragin diezaioke. Telebistaren boterea ikusleongan uste duguna baino handiagoa da. Ez genuke manipulatzen utzi behar.

Aldi berean, haur bat telesail, film edota antzerki bat ikusten ari bada eta edukia bortitza bada, gerta liteke momentuan bertan bere agresibitatea handiagotzea eta ikusten duena imitatzen saiatzea. Fenomeno hau lehenbailehen gelditzea komeni da; izan ere, jokaera honek momentuan ez ezik, epe luzean ere eragina izan baitezake.

Horri aurre egiteko, badira hainbat neurri seme-alabak kontrolpean izateko eta telebistaren eragina murrizteko balio dutenak. Oso errazak eta eraginkorrak izan ohi dira:

  1. Irudia: jarmoluk [Pixabay, CC0 Public Domain]

    Irudia: jarmoluk [Pixabay, CC0 Public Domain]

    Zer ikusten ari diren kontrolatu.
  2. Denborari mugak jarri.
  3. Indarkeria azaltzen diren telesailak saihestu.
  4. Filmean antzezleak gezurretan ari direla, baina indarkeriak mina dakarrela adierazi.
  5. Biolentzia ez dela arazoen konponbidea irakatsi.
  6. Guraso ezberdinen artean neurri hauetaz hitz egin eta ondorioak atera.

Telebistaren eragin kaltegarriak saihestu beharrean gaude, nerabeak modu positiboan hez daitezen eta gizarte osasuntsu bat izan dezagun. Ezin gara telebistaren menpe bizi. Ezin dugu manipulazioa onartu. Horren ordez, gure nerabeek besteekin erlazionatzen, kalera ateratzen, jolasten, harremanak sortzen eta familiarekin elkarrekintzak izaten ikasi behar dute, hau da, sozializatzen. Telebistaren aurrean igarotzen dugun denbora kontrolatzen eta edukiek guregan eraginik izan ez dezaketen saiatu behar dugu.

Comments { 0 }

Kirol epaileen aurrean ere, errespetuz!

By on 2014(e)ko azaroak 28 in arazoak, gizartea, kirola
Wikimedia Commons

Wikimedia Commons

Azkenaldian, gero eta gehiago entzuten dira kiroletako norgehiagokak zuzentzen dituztenen aurkako irainak. Egundokoak entzunarazten dizkiote epaileari, batzuetan akatsen bat egin izana leporatzeagatik eta besteetan ikusleak honek hartutako erabaki zuzenarekin ados ez egote hutsagatik. Noiz arte jarraitu behar dugu hauei iseka egiten? Hementxe esandako honen guztiaren adibide garbi bat. Goazen, bada, gai hau atalez atal aztertzera.

Hasteko, epaileak gizakiak dira eta akatsak egin ditzakete, beste edonork egin ditzakeen bezala. Hori horrela izanik, beste edonori egingo litzaiokeen modura hutsegiteagatik ez litzaieke errespetua galdu behar, guri besteek egitea gustatuko ez litzaigukeena ezin diegu haiei jasanarazi. Baina hainbat kirolzalerentzat euren bihotzeko taldeak lehia irabaztea epaileekiko errespetua izatearen gainetik dago. Dirudienez, zelaiko jokoa agintzen dutenei egundokoak esateko gai dira beraien gustuko taldeak irabaz dezan. Talderen bat barru-barruan eramatea ongi egon daiteke, baina besteren batekin errespetuz ez jokatzea ez da bidezkoa, ezta gutxiago ere.

Gainera, arazo honen bukaera urruti samar ikusten da, zoritxarrez; ez da egun batetik bestera bukatuko buruhauste hau. Beraz, martxa honetan, gero eta epaile gutxiago izango ditugu, lana erabateko presiopean eta jasan beharko dituzten kritikak medio ez duelako jende askok pauso hori emango. Komunikabideek ere ez dute laguntzen arazo honen konponbidea aurkitzeko garaian, kritika asko egiten dizkietelako zelaietako agintari hauei eta behin baino gehiagotan partiduaren emaitzaren erruduntzat jotzen dituztelako. Hau ikusita, epaile izan nahi duten asko atzera botako dira eta ez dute nahi duten lana egiterik lortuko.

Hala ere, egongo da dirutza handia eskuratzen dutela eta hain irabazi handien truke iraintzea  jasan beharko luketela esango duenik, baina ez dira jabetzen zenbaterainoko sufrimendua eragiten duten iseka horiek guztiak epaileen gorputzetan eta zenbat erraztuko litzatekeen hauen lana hori jasan behar izango ez balute. Herrialde batean baino gehiagotan jada nazkatu dira eta grebak egin dituzte beraien egoera salatzeko. Brasilgo kasua izan da horietako bat.

Hau guztia dela medio, zera esan daiteke: egoera honek aurrera jarraituz gero, gero eta epaile gutxiago izango dira zelairatzeko prest. Eta kirolean derrigorrezko direnez, arriskuan egotera irits daiteke kirola denbora batera, kirolzaleen kalterako. Horregatik, jar dezagun guztiok gure aldetik eta izan diezaiegun errespetua epaileei kirolaren eta ikuskizunaren onerako.

Comments { 0 }
-->