Tag Archives | zaborra

Barnetik garbitu bitartean, kanpotik zikintzen!

Orain dela 45 urte espaziora lehen bidaia egin zen. Bidaia honek izugarrizko garrantzia izan zuen zientzia munduan, baina, aldi berean, hemen hasiko zen espazioko zakarraren arazoa sortzen. Espazioko zakarra Lurraren orbitan alde batera eta bestera dabiltzan espazio-ontzi hondakinei edo funtzionamenduan ez dauden sateliteei deitzen zaie. Hauek, 50.000km/h-ko abiadura lortzen dute, horregatik diot arriskutsuak direla. Arazo honegatik eta beste batzuengatik konponbide bat bilatzeko unea iritsi dela iruditzen zait; izan ere, urteak joan urteak etorri, lurraren orbitan zehar biraka dabiltzan objektuen kopurua handiagotzen doa.

Hasteko, jendeak ez du ikusten gure mundu honetatik at dagoen arrisku hau; izan ere, urruti ikusten den zerbait denez, inor ez da arduratzen arazo honen aurrean ezer egiteaz. Gure mundua inguratzen duen arazoaz jabetzeko ordua iritsi delakoan nago ni, baina.

Gainera, espaziora bidaltzen diren sateliteak denborarekin zaharkitu egiten direnez, bertan alferrik geratzen dira. Horregatik, aspaldi egindako ikerketa batek zioen gasolina plus bat botaz gero sateliteari, bueltatzeko kapaz izango litzatekeela. Halere, hau egitea oso garestia iruditzen zaie adituei, eta nire kritika honako hau da: sateliteak bidaltzeko nahikoa diru badago, zergatik ez hauei erregai gehixeago jartzeko?

Nire ustez, erantzuna garbia da; izan ere, sateliteak bertara bidaltzen dituztenek ez dute irabazi ekonomikorik lortzen hauek bueltan ekarriz. Alderantziz, galtzen aterako ziren. Horregatik, gure munduaren barnealdea txukun nahi dugun bezalaxe, kanpoaldea garbi mantendu beharko genuke. Horretarako neurri berezi batzuk hartu beharko liratekeela iruditzen zait. Esaterako, espaziora objektuak bidaltzen dituzten identitateei hauek bueltan ekartzeko lege bat jartzea. Lege honen bitartez, Lurraren inguruan zabor gehiagorik ez edukitzea lortuko genuke, baita leherketa bortitzik ez izatea ere.

Comments { 3 }

Zaborrak espazioan, usteak erdi ustel!

bee-hive-5_h11-1Izan al duzue inoiz espazioko zaborraren berri? Ez dakit jakingo duzuen, baina satelite, espazio-ontzi eta honelakoetatik askatutako objektuak biraka dabiltza espazioan sortuak izan ziren zereginetarako funtzionatzen ez dutelako, ezin direlako konpondu edo besterik gabe askatu egin direlako. Zer egiten da zabor espazial horrekin? Bada, ez da ezer egiten eta orbitan gelditzen da.

Ba al dakizu dagoeneko 8.000 objektu daudela orbitan espazioan? Urtetik urtera, gainera, kopuru hori 175ean handitzen doa. Aipatutako zaborra neurri askotakoa izan daiteke: zentimetro bateko piezetatik hasi eta hamar zentimetrokoetara iritsi arte. Jakina, zein baino zein arriskutsuagoa eta badirudi ez garela horretaz ohartzen. Jakin beharko genuke espazioan gelditutako zabor hori erabat arriskutsua dela beste satelite aktiboentzat. Adibide bat ipintzearren, espazioan orbitan dabilen Meteosat sateliteak zabor horietako batekin talka eginez gero, automatikoki hondaturik geldituko litzateke.

upperstage_explosionEta zergatik ezin da zabor hori hemengoa bezala suntsitu? Zoritxarrez, gizakiak gaitasun askoz ere handiagoa du zaborra sortzeko deuseztatzeko baino. Ondorioz, besterik egin ezean, zabor espaziala orbitan gelditzen da denbora luzez, lurreko atmosferarekin kontaktuan sartu eta, balaztatu ondoren, lurrera erori arte. Lurra jo orduko, zaborra hauts bihurtzen da.

Gizakia 1957tik darama kontaktuan espazioarekin, eta, harrezkero, gauzak izugarri aldatu dira. Astronautek, esate baterako, objektu asko galdu dituzte azkenaldi honetan: orraziak, hortzak garbitzekoa, eskularruak, golfeko pilotak, kamarak… Harrigarria, ezta? Objektu hauetako batzuk lurrera iritsi eta hauts bihurtu dira…

Comments { 8 }
-->