Jatorria: Euskal Gramatika Osoa, Ilari eta Entzi Zubiri (86-89. orr.)
H letra daramate:
- Bokalez hasten diren zenbakiek h dute hasieran: hamar, hogei, hamahiru, hiru…
Salbuespena: ehun.
- Erakusleek h dute hasieran: hau, hori, hura, hauekin, horiengana, horixe…
Salbuespena: haiek erakuslearen indargarriak (eurek, eurei, eurentzat…).
- Aditzetan, hi pertsonari dagozkion formetan: hator, henbilen, haiz…
- Banakako hitzak:
- Hitz hasieran: hitz, hitzarmen, hotz, hasi, hobari, herri, hartu, hartzekodun, harpidetu, heldu, helbide, helburu, huts… (baina arrisku…).
- Bokalen artean eta diptongo eta bokal artean: ohitura, ehun, oihal, aho, lehiaketa, leiho, oihartzun, ohiko, ohar, ahal, aholkularitza, bahitu, bihurtu, behe… (baina goi, ziur, ziurtagiri,…)
H letra galduko dute:
- Kontsonante ostean EZ da sekula “H” letra idatziko. Honako grafiak, beraz, okerrak dira: *hilhotz, *zuthabe, *hilherri… Hala ere, salbuespen gisa, zenbait izen berezitan eta mailegu berrietan ager daiteke: Atharratze, Ainhoa, anhidrido, inhalatu, inhibitu…
- Oro har, hitz elkartuek “H”a gordetzen dute. Adibidez: hilerri, hilobi… Hala ere, hegoaldeko hitzak direnean eta usadioan “H” gabe erabili badira, “H” gabe jaso dira batuan. Adibidez: ilargi (hil+argi), urteurren (urte+hurren), ertzain (herri+zain)… Hau dela eta, zerrendan “H”a galdu duten hitzak jaso dira.
|
|
Jarraian eskaintzen den zerrenda alfabetikoki ordenatuta aurkezten da, baina “H” letra kontuan hartu gabe, zalantzazko hitzen bilaketa errazteko. Zerrendan, “H”rik izan ez arren, nahasbide izaten diren zenbait hitz ere jaso dira. Ohiko akatsak ikusi nahi izanez gero, egin klik hemen.
| ahabi (fruituta) |
harresi |
eri |
hodi |
| ahago (belarra) |
harri |
herio |
ohe |
| ahaide |
harritu |
heriotza |
hogei |
| ahaire (doinua) |
harro |
herra (gorrotoa) |
ohi |
| ahal |
harrobi |
herratu (bidea galdu) |
oihal |
| ahalegin |
hartu |
herren |
oihan |
| ahalik eta |
hartz |
errenkada |
oihartzun |
| ahalke |
haserre |
herrestatu |
oinarri |
| ahalmen |
haserretu |
herri |
ohitu |
| ahamen |
hasi |
erronka (desafioa) |
ohitura |
| ahantzi |
hasiera |
herronka (maila) |
oihu |
| ahari (ardiaren arra) |
aska |
hertsi |
onartu |
| aharrausi |
hasperen |
ertzain |
hondamendi |
| ahate (hegaztia) |
hastapen |
hesi |
hondar |
| haatik |
astelehen |
heste |
ondare |
| ahaztu |
hats (arnasa) |
estu |
hondartza |
| habaila |
hatz (atzamarra) |
ehun |
hondatu |
| abaildu |
atzamar |
heze |
onddo (perretxikoa) |
| habe |
atzapar |
hezi |
ondo |
| habia |
atzazal |
hezur |
hondo (behealdea) |
| abil (trebe) |
atzeman |
gehiago |
ontza (neurria) |
| habil (ibili) |
hau |
gehiegi |
hontza (hegaztia) |
| adin |
hauen (erakuslea) |
gehien |
ohol |
| adina |
auhen (atsekabearen adierazpena) |
gehitu |
ola |
| aditu |
aukera |
gihar |
ohore |
| ageri |
aukeratu |
hi |
hor |
| hagin |
ahul |
ihar |
horail |
| agiri |
ahuntz |
ihardetsi |
orbel |
| hagitz |
ahur (eskuaren barnealdea) |
iaz |
horditu |
| ai! (harridura) |
haur (ume) |
ibai |
hori |
| ahi (esne-orea) |
hausnartu |
ihes egin |
horma |
| aihen (landarea) |
hauspo |
ihesi |
hornitu |
| aienatu (uxatu) |
hautatu |
ihi (belarra) |
horrela |
| hain |
hauts |
hil |
orri |
| hainbat |
hautsi |
hilabete |
orrialde |
| hainbeste |
auzi |
ilargi |
ortu |
| aintza |
auzo |
hilarri |
hortz |
| aintzakotzat |
azaro |
ildo |
ospatu |
| aintzat |
hazi |
hildura |
ospe |
| aihotz |
hazka egin |
ile |
ospel |
| aire (arnastekoa) |
azkazal |
hileko |
ospitale |
| ahitu |
azkura |
hilerri |
ostatu |
| haitz |
azpil |
hilobi |
hosto |
| haitzulo |
aztarna |
iltze (punta) |
ostu |
| aitzin |
aztura (ohitura) |
inauteri |
hotel |
| aitzur |
bahe |
hiri |
hots |
| haize |
bahi |
irin |
hots egin |
| aizkora |
bahitu |
hiru |
otsein (morroi) |
| ahizpa |
behar |
hirurehun |
hotz |
| aizto |
behatu |
hirurogei |
ozta-ozta |
| aizturrak (artazi handiak) |
behatz |
historia |
saguzar |
| al (galde-partikula) |
behe |
istorio (kontakizun) |
saihestu |
| ala (edo) |
behi |
hits (tristea) |
saihets |
| hala(honela, horrela) |
behiala |
itxi |
sehaska |
| alabaina |
behin |
hitz |
sehi (neskame) |
| halaber |
behintzat |
hizkuntza |
seiehun |
| altxa (jaiki) |
behor |
jardun |
suhar (izaera gartsukoa) |
| haltz (zuhaitza |
berehala |
lahar (sasia) |
suhi |
| hamahiru |
berrehun |
lar (gehiegi) |
txahal |
| hamar |
bihar |
laurehun |
uharte |
| han |
biharamun |
laurogei |
uhin |
| handi |
bihi |
lehen |
ukitu |
| hanka |
bihotz |
lehendakari |
umil |
| hanpatu |
bihurri |
lehenengo |
umore |
| antsi |
bihurtu |
lehertu |
hunkitu |
| antzeman |
bizpahiru |
lehia |
huntz |
| aho |
bostehun |
leihatila |
uholde |
| aholkatu |
deiadar |
lehiatu |
ur (edatekoa) |
| aholku |
dohain |
leiho |
hur (fruitua) |
| ahots (boza) |
hebaindu |
lehoi |
hura |
| ahotz (lastoa) |
hedatu |
lehor |
hurbil |
| ar (? eme) |
hede |
leun |
hurren |
| har (intsektu) |
hegal |
liho |
urrun |
| hara (hona) |
hegan |
lohi |
urteurren |
| haragi |
hegats |
mahai |
hustu |
| aran (fruta) |
hegaz |
mahats |
huts |
| haran (ibarra) |
hegazkin |
mauka |
xahu |
| harantz (norantz) |
hegazti |
mea |
xehatu |
| arantza (landareen ziria) |
hegi (ertza) |
mehatxatu |
xehe |
| arazo |
egia (? gezurra) |
mehatxu |
zahagi |
| arbel |
hego |
mehar |
zahar |
| area (superfiziea) |
hein |
mehe |
zahartu |
| harea (hondarra) |
ehiza |
mihi |
zahato |
| hargatik |
heldu |
mihise |
zehar |
| ari (jardun) |
hemen |
mihura |
zehar-galdera |
| hari (jostekoa) |
hemeretzi |
nahasi |
zeharkatu |
| harik eta |
eho |
nahastu |
zeharo |
| haritz |
ehortzi |
nahi |
zehatz |
| harkaitz |
herabe |
nahiz |
zehaztu |
| aro (garaia) |
herabeti |
nehor |
zio (arrazoia) |
| haro (ahots-zarata) |
erail |
ohar |
zio (gantza) |
| arotz |
erbeste |
ohartu |
ziur |
| harpa |
herdoil |
hobe |
zohi |
| arra (ahurra) |
herdoildu |
hoben (bekatu) |
zuhaitz |
| arrabio (animalia) |
heren |
hobi |
zuhur |
| harrapatu |
herenegun |
hodei |
|
|
No comments yet.