barra-barra

adb. Ugari, ugaritasunez. Dirua, barra-barra. Gurasoek ere erdaraz barra-barra. Barra-barra dabiltzan bizpahiru hitz. Aurpegitik behera odola zerion barra-barra. Ote erreari kea bezala, gezurra barra-barra zeriola. Euskara errazean idatzirik dagoelako barra-barra saltzen omen da. Edan ere, barra-barra egiten zuen. (Hiztegi Batua)

Orotariko Euskal Hiztegian

barra-barra.

1. (G-azp, AN, BN-baig), parra-parra (V, G, AN-5vill, L), farra-farra (V). Ref.: A (parra ; farra-farra); A EY III 266; Satr VocP; Etxba Eib (farra-farra); Asp Leiz; Elexp Berg; ZestErret .
(Repetición expresiva empleada con una idea de abundancia en contextos diversos). “Parra, […] onomatopeya que designa la profusión en el derrame de granos, gasto de dinero…Parra-parra darabille dirua” A. “Farra-farra, profusamente” Ib. “Farra farra darabill dirua, ez dakigu noiz arte” Etxba Eib. “Tiene sentido abundancial. Elurra barra barra” Satr VocP. “Mucho […]. Izena aurretik izan ohi du, eta mugatu singularrean” Elexp Berg. “Dirua barra-barra irabazi dabe taberniakin” Ib. “Len, asteguntean be jentia barra-barra ibiltze zan gabian” Ib. “Horrek dirua barra-barra gastatzeu” ZestErret. v. bar-bar (2). Arpegitik bera odola zerion parra-parra. Ag AL 86. Antiguara igoniko gizadiak menditik bera jatsi <-tz-> ziranerako, baeietozen txalopak, parra parra, patxada onean. Ag Kr 85. Beti buruko illeak jasotzeko astirik artu ezinda, alderdi guztietan Malentxoren sarrerako albistea parra parra zabaltzen. Ag G 316. Eztek makala –esan oi zuan amonak– orrelako liburu andia parra-parra irakurtzeko. Ib. 58. Zutik joango liraken gezurrak parra-parra esaten zizkigun. A Ardi 24. Ota erreari kea bezela, gezurra parra-parra zeriola. Ib. 94. “Altzaixu ankea gora, ia txixik egiten dozun”. Parra-parra, ederto egin be. Kk Ab I 22. Euzkeldun utzak ixan ta erdera osta-osta barrabaskeri galantak jaurtiaz ikasi orduko, parra-parra darabiltenak. Euzk 1930, 371. Uzta ugaria denean; oliondoeri barra barra olio oria daritenean. Or Mi 29. Ames dagit nautela / tximirritek eortzi / abaraska baten, / ta illobia, lasaki / ta ixilka, ari naizela / parra-parra yaten. Ldi BB 12. Ta egingo nuke, barrupe artatik, amar, ogei, berrogei-ta-amar idazti atera baietz parra-parra, nork artua izan-ezkero. Ldi IL 76. Dirua parra parra irabaziaz. Eguzk GizAuz 61. Edan zagun barra-barra. (AN-ulz). A EY III 90. Eliza-betean errezo-marmarra / Eliz-jirabiran, nekez, barra-barra / zenbait gurutzadun. SMitx Aranz 140. Pernando Amezketarra-ren ipui liburua euskera errezian idatzirik dagolako parra-parra saltzen omen da. Etxde AlosT 10. Gizonak parra-parra bota zittun bere bertso eztentsuak. Ib. 79. Piñuagatik esan da parra-parra maizterraren azkena dakarrela. Munita 105. Eta gau aizetsu zanez, sua parra-parra zabaldu zen etxean. Etxde JJ 213s. Aspaldi baten ospatsua ta entzutsua zan gaztañedi ederrak badirau iraun oindiño Elutzetan, gaztañondoak parra-parra igartu ta galdu diran arren. Erkiag Arran 120. Txiparra bota ta keia zeru-alderantz parra-parra ta lodi jaurtiaz. Ib. 83. Dirua parra-parra bildu zuten. Anab Poli 112. Urteak eta urteak dira iturriei ura barra-barra dariela, ta ola ere zenbat garbitzen ez diranak? EgutAr 19-5-1959 (ap. DRA). Azken alderantz, dirua bere ibilli zan parra-parra, beartsuen gogo bako gogoa erosteko. Erkiag BatB 102. Liburuetan parra-parra ereinda daurkizkigun iduri bizi ta eragilleak. Onaind in Gazt MusIx 145. Edan be parra-parra egiten eban. Gerrika 207. Bereala jendea barra-barra kamioa betean. Albeniz 146. Besterik ez balitz ere, gogait eragiten didatelako orain erdaraz barra-barra, ahoz aho eta lumaz luma, dabiltzan zorioneko “estructura” horiek. MIH 194. Gaurko erdaren iturri garbitik barra-barra biltzen hasi garenak. MEIG II 127. v. tbn. Parra-parra: Olea 163. FEtxeb 152. Ganbela ongi garbitu bear da ta agotza barra-barra edo pixkaka zabaldu ta su eman bear zaio. “Esparcir poco a poco” (AN-larr). A EY I 29 (cf. barreiatu).

2. “Esta locución es también usada para indicar ‘con franqueza, sin ceremonias’. Parra-parra nator (Vc,…), vengo con toda franqueza” A (s.v. parra).

3. (Sust.) Ekaitz egunetako itsasoak alakoxe joan-etorri latz, indartsu, mutiriak sortu oi ditu, ugin, baga ta barra-barrak astindu ta arrotuaz. Erkiag Arran 171 (Interpr?).

Sinonimoak: adond. beh.

[ugaritasunez]: ausarki, ausarkian, bar-bar, bolo-bolo, erruz, franko, gizenki, gogotik, jori, lodi, naro, naroki, naroro, oparo, plei-plei, ugari, frankoki Ipar., goriki Ipar., ihaurri Ipar., nasaiki Ipar., tole Ipar., eurrez Bizk., bizkorki Naf., abasto beh., ertohil g.e., joriki g.e., ugariki g.e., ugariro g.e., abondo zah., aseki zah.

Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

es adb. en abundancia, abundantemente; copiosamente
fr adb. abondamment, à profusion, copieusement
en adb. in abundance, abundant; plenty (of sth); a lot of, lots of
port adb. abundantemente; copiosamente

Testuinguruan

Edan ere, barra-barra egiten zuen. (Hiztegi Batua)