AHOZKO AZTERKETA

AHOZKO AZTERKETA

Bi atal ditu: batetik aztertzaileek ematen duten testu baten laburpena egin behar da eta; bestetik, eskintzen diren bi gaietatik bat aukeratu eta horretaz mintzatzea. honako alderdi hauek neurtzen dira:

a) Idatzizko hizkuntza-eredu zuzenetik hurbil dgoen hizkera-modea erabiltzeko gaitasuna.

b) Azalpenak hizkera landuan, erregistro landuan emateko gaitasuna. etxeko edo lagunarteko hizkerak ez dira nahikoa.

c) Azalpenen egokitasuna eta zehaztasuna. berba egitea ez da nahikoa. Azterketariak mintzamolde egoki eta zehatza erabiltzeko gai ote diren neurtu nahi dute aztertzaileek.

d) zuzentasuna, egituren eta ahoskeraren aldetik. Egitura traketsak, gramatikalak ez direnak, edo ahoskera traketsak penalizatu egiten dira.

Hona hemen aztertzaileek kontuan hartzen dituzten alderdiak:

• Azterketaren zati hau gainditzeko, azterketariak euskal giro batean normaltasun osoz, komunikazioari trabarik egin gabe, parte hartzeko gauza dela frogatu behar du.
• Beti ere kontuan izaten da hiztun guztiek ez dutela hitz-jario eta etorri bera: batzuek beste bazuek baino moteltxeago hitz egiten dute. Honek ez du, berez, nota jaisten. Euskaldun berriek abiadura gutxiagoz hitz egitea harritzekoa ez bada ere, entzuteak eta haria jarraitzeak ez lukete aztertzailea ernegarazi behar. Beraz, abiadura minimo bat ere eskatzen da, zein den esatea oso zaila gertatzen bada ere. Ezin dugu ahaztu batzuetan EGA lanpostu baterako giltza dela: ahozko azterketa hau erraztea baino gehiago sendotzea da helburua, EGAdun bihur daitezen benetan euskaraz gai direnak. Bestalde, hitz egitearen zuzentasuna oso kontuan hartzen da. Aberastasunari ere begiratzen zaio (hiztegia, egiturak, lotura logikoa).
• Ahozko azalpenaren ariketan, ikasleek nahitaez eskaintzen zaizkien gaietariko bati buruz hitz egin behar dute: ezin dute beste gai bat aukeratu. Hitz egitean, gaiari ongi dagokion zerbait esatea eskatzen zaie: ez da nahikoa edozein gairi buruz berba egitea.
• Laburpena egitean, azterketariak bete behar duen lehenbiziko baldintza da irakurtzeko eman zaion testuaren mamia funtsean ongi jasotzea.
• ariketen helburua da azterketariaren ahozko mintzamena neurtzea: beraz, aztertzaileak ahalik eta gutxien hitz egiten du, azterketaria moztu gabe.

Hona hemen bereziki kontuan hartzen diren zenbait akats:

• Ergatiboa gaizki erabiltzea. Okerren bat barkatzen da, baina behin eta berriro huts eginez gero, aski da, besterik gabe gutxiegi izateko.
• Aditzaren komunztadura: behineta berriro *liburu batzuk erosi nuen eta antzekoak erabiltzen dituenak gutxiegi jasoko du. Noizbehinkako akatsa bada, barkagarri izan daiteke.
• Aditzak gaizki erabiltzea: *kalean ikusi dit (ikusi nau-ren ordez) edo * amak eman nau (eman dit-en ordez) edo * edozein momentuan etorri lezake eta antzekoak, behin baino gehiagotan erabiliz gero, gutxiegi emateko arrazoi dira. akats hauek bakanak badira, puntuak gutxitzeko indarra izaten dute.

* Esango banioke (banio-ren ordez) edo * pozik joango nintzen (nintzateke-ren ordez) eta abar ere oso kontuan hartu behar dira, aurreko hutsegiteek adinako pisua ez badute ere. Dena den, nolako aditz-aberastasuna duen ere kontuan hartzen da: iraganeko formak, adibidez, edo forma sintetikoak, ahalezkoak eta abar erabiltzen diren ala ez neurtuko da.

• *Ezagutzen dut neska bat han bizi dela (dena-ren ordez) eta antzekoak behin baino gehiagotan esanez gero, gutxiegi jasoko du azterketariak.
• -ELA eta -EN batez ere zehargalderak hartuko dira kontuan. Lapsusak-edo barkatzen dira, baina behin baino gehiagotan gertatuz gero, besterik gabe gutxiegi.
• BA- eta -EN nahastea: *Ez dakit etorriko bada.
• Elkar, ere, bere burua eta abar nola erabiltzen diren ere kontuan hartuko da.
• Lexikoa: irakurtzeko eman zaion testuan ohikoak ez diren hitzak agertzen badira, hitzok nola esaten dituen ere begiratzen da, hiztegiaren aberastasuna neurtzeko bidea izan baitaiteke hau.

Baina azterketaria behin huts bat eta gero beste bat, desberdina, eta geroxeago beste bat eta horrela badabil, huts bakoitza sistematikoa izan ez arren, aski da gutxiegi jartzeko.

Azterketariak badu bere azalpena grabatzeko aukera eta erreklamaziorik balego, aztertzaileek erabil dezakete hura, huts-orriarekin batera, kalifikazioa ebazteko. Dena den, Hezkuntza Sailak ez du zinta itzultzen.