About barregi

Author Archive | barregi

Behar materialak esperantzari eusteko

By on 2008(e)ko otsailak 10 in denetarik

mendebaldeko saharaUrte asko igaro dira espainiarrek Mendebaldeko Saharako lurrak utzi zituztenetik, baina oraindik bertako biztanleak bidegabekeria ugari jasaten ari da eta, egunetik egunera, egoera okertzen doa. Lurralde horrek azken urte hauetan bizi izan duen egoera nolakoa izan den azaltzeko, beharrezko da aipatzea, denboran atzera eginez, Afrika mendebaldeko herri horrek jasan dituen injustizia guztiak.

Seguruenik zuetako askok izango duzue, gainetik behintzat, gertatutakoaren berri. Ezer baino lehen, XIX. mende bukaeratik 1976. urtera arte Mendebaldeko Sahara espainiarren lurraldea izan zela gogoraraztea beharrezko da. Horrez gain, 1975. urtean, Espainiako gobernuak autodeterminazioaren erreferenduma egitekoa zen, honen bidez Saharako herriak libreki erabakitzeko bere geroa. Nolanahi ere, Marokok eta Mauritaniak herrialde hori irrikatzen zuten, eta txakur gosetiak bailitzan borrokatu zuten lurralde horiek bereganatzearren.

Lehengo hariari jarraituz, Espainiako gobernua zeharkatzen ari zen une larria aprobetxatuz, Franco diktadorea hilzorian zegoen, Marokok eta Mauritaniak sahararrei ahoa itxi zieten, zuzengabekeria guztiei atea irekiz. Honela, Hassan II.ak, marokoar diktadoreak, Martxa Berdea izenez ezagutzen den inbasioa jarri zuen abian, Saharako herriak “bake” bidez beregan hartzeko. Egoera latz horretan, Espainiak Saharari aitortua zion erreferenduma kutxa beltzean gorde zuen eta, Marokorekin salerosketa ekonomikoak egin ondoren, Espainiako tropak kanporatu zituzten. Gauzak horrela, Espainiak bertan behera utzi zituen sahararrak inolako laguntzarik eman gabe. Honen ostean, tropa marokoarrak sarraski ugariren erantzuleak izan ziren eta biztanle franko Argeliako mugara joan zen ihesean. Horiek gorabehera, saharar herrria ez zen makurtu eta aurpegia erakutsi zuen, hiru urtez Maroko eta Mauritaniaren aurka borrokatuz. herrialde zigortuaAzkeneko honek amore eman zuen, baina Marokok bere politika suntsitzaile eta zabaltzaile zorrotz hori aurrera eramaten jarraitu zuen. Gerrak 1991. urtera arte iraun zuen, eta urte horretan, hain zuzen ere, ONUk autodeterminazioaren erreferenduma egiteko aukera eskaini nahi izan zion eskubide guztiak zapalduta zituen herrialdeari, sahararren lurraldeari.

Herri honen etsaiek egindako bidegabekerien nondik norakoak gainetik azaldu ostean, Saharari laguntza eskaini dioten eta ekimen horretan jarraitzen duten herrialde horiei buruz hitz egitea gustatuko litzaidake. Hemen, Euskal Herrian, bereziki, Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan Sahararako janari bilketa egin du pasatako Eguberritan Goierriko Algamar Elkarteak. Lortu ohi dituzten produktuen helmuga sahararrek Tindufen dauzkaten errefuxiatuen kanpamentua izaten da.

Tinduf (Aljeria) Sahara Mendebaldeko errefuxiatuen kanpamenduen ondoan kokatuta dago. Algamar elkarteak emandako datu batzuen arabera, bertan dauden 176.000 errefuxiatuentzako laguntzak gutxitu egin zituzten. Hori dela eta, Mendebaldeko Sahararen alde lan egiten duten elkarteek, oinarrizko produktu batzuk emanez, herritarrei laguntzeko aukera eskaintzen die. Azken kanpaina honetan, oinarrizko bost produktu bildu dira: arroza, atuna oliotan, azukrea, dilistak eta konpresak. SAHARA.gifErraz galtzen ez diren produktuak eta, era berean, indarra eman liezaieketenak. Ekimen hauek sustatzea beharrezko da; izan ere, urtetik urtera, Saharako errefuxiatuen egoera zailtzen ari da, hainbat eragile ezberdinen ondorioz.

Horrelako ekimenen bidez, guk ere laguntza emateko aukera dugu. Ez pentsa mota honetako ekintzek ezertarako balio ez dutenik; izan ere, laguntza horiengatik ez balitz, hain zapaldua izan den herri honek ez luke bizitzeko eta independente izateko behar duen esperantza hori bizirik mantentzeko aukerarik izango. Kontuan izan hori guztia datozen kanpainetan. Hitz gutxitan esateko: esperantza elikatu.

Comments { 2 }

Animalia eta landare espezie ugari galtzorian

By on 2007(e)ko azaroak 23 in denetarik

ElefanteakAzken urte hauetan, galzorian dauden animalia eta landare espezieen kopurua handitu egin da, 16.300 espezie baino gehiago desagertzeko arriskuan daude, 2007. urteko zerrenda gorriaren arabera. Bestalde, hamar espezietatik lau gizakiaren erruz galtzen da eta egoera ez doa hoberantz. Datu berri eta, era berean, kezkagarri honekin gero eta urrunago geratzen da biodibertsitatea mantentzeko hitzarmenak adostutakoa, espezieen desagerpen prozesua 2010. urterako geldiaraztea, hain zuzen ere. Lurreko bizia agudo desagertzen ari da eta hala jarraituko du premiazko ekintzak burutu ezean. Arazo guztiek bezala, honek ere bere konponbidea du, zalantzarik gabe, eta egiteko honi soluzioa bilatzea gizakiaren betebeharra da, bera baita erantzule.

Betidanik gertatu al da?

Diotenez, ezpezie desberdinen desagerpena guztiz arrunta da lurreko bizitzaren bilakaeran; baina, zoritxarrez, gizakiok suntsitzeko dugun gaitasunaren ondorioz, desagerpen prozesu hori lastertu egin dugu. Historiaurreko gizakia garai hartako Ipar Amerikako mamifero espezie handienen desagerpenaren erantzuletzat jotzen da. Hori dela eta, animalia eta landareen desagerpena betidanik gertatu dela esan dezakegu; nolanahi ere, gaur egun, arazo larri bilakatu da. Gizakiak era zuzenean edo zeharka errudun gara, guk, animaliak ez bezala, gure ingurunea epe laburrean guztiz eraldatzeko gaitasuna dugu eta honek bertako biodibertsitatea suntsitzen du.

Gaur egungo egoera

Afrikako gorilaSarreran aipatu bezala, 16.300 espezie baino gehiago galzorian daude. Bestalde, Biodibertsitatea Mantentzeko Hitzarmenaren (UICN) arabera, lau ugaztunetatik bat, zortzi hegaztietatik bat, anfibioen heren bat eta katalogatutako landare espezieen %70 desagertzeko arriskuan dago. 785 espezie desagertu dira jada ezagutzen ditugunen artean, beste 65 espezie beraien habitatetatik desagertu eta zoo edota laborantza guneetan baino ezin dira aurkitu. Gizakia al da gaur egungo egoeraren eragilea? Munduan ia ez dago gizakiaren eraginik jasan ez duen tokirik; gauzak horrela, bai animalia basatiek, bai landare orok, gizakiak eragindako txikizioaren aurka borroka amaigabean dihardute. Afrika erdiko goriletatik hasita, Australiako kanguro edota itsas zabaleko baleetaraino, lurreko edozein gunetan animalia eta landareen biziraupena kolokan dago. Beste aldetik, kilma aldaketak ere ez du batere lagunduko buruhauste honetan; are gehiago, arazoa larriago bihur dezake.

Hori gutxi balitz, modu bizkorrean zabaldu den beste eragileetako bat espezieen salerosketa da: hirugarren postuan azaltzen da, armen eta drogen salerosketaren ondoren. Faunaren aldetik, esan dezakegu, 10.000 milioi dolar mugitzen dituela urtero eta florak 7.000 milioi baino gehiago. Zifra hauei salerosketa klandestinoetatik lortzen diren etekinak erantsi beharko dizkiogu. Adibidez, urtero 600 eta 900 tonelada marfil kontsumitzen da eta, horretarako, 150.000 elefante letagin behar dira. Atera kontuak.

Orduan zer egin?

Galzorian dagoen Siberiako tigrea edo tigre zuria 2Galzorian dagoen Siberiako tigrea edo tigre zuriaGinebran zerrenda gorriaren aurkezpena egin dute, orain dela ez asko. Bertan, katalogatuta dauden espezieak baino ez dira azaltzen; oro har, zientziaren arabera, ezagutzen ditugun espezieen kopurua urria da. Gainera, zerrenda horrek azaldutako beste puntu garrantzitsu bati erreparatzen badiogu, jakin ahal izango dugu gaur arte egin diren saiakera garrantzitsuak ez direla guztiz eraginkorrak izan.

Berehala jardun behar dugu, arazo tragedia bihur ez dadin: Horretarako, lehenik, zerrenda gorriaren laguntzaz, arriskuan dauden espezie bakoitzarentzat neurri konkretuak hartu behar ditugu bere ezaugarriak kontuan hartuz. Esaterako, galtzeko arriskuan dagoen animalia eta landare klase bakoitza babestu beharko genuke, betiere, ahal den neurrian, beraien habitatean mantenduz, eta, honela, tokian tokiko biodibertsitatearen bizirautea ahalbidetuz. Gure esku dago animalia eta landareen biziraupena; baita gurea ere. Ez al zaizue horrela iruditzen?

Comments { 3 }

Karlos Redondo, Ikerlaneko zuzendari nagusia:”Teknologia da garapenaren giltza”

By on 2007(e)ko azaroak 6 in solasean

Karlos Redondo zaletasun ugari dituen pertsona da eta berarekin elkarrizketa luze eta sakona egitea ez da batere zaila, gauza ugari baitu esateko. Bere zaletasun batzuk aipatzeko, perretxikozale amorratu edota arte ederren mireslea dela esan dezakegu. Eta nahiz eta bere lanak jarduera hauek guztiak egiteko denbora gutxi utzi, ahal duenean, mendira joaten da bere saskia eta egurrezko makila lagun dituela perretxiko bila. Une anitz eskaintzen dio bere lanari; izan ere, enpresa bateko buru izateak ardura handia eskatzen baitu eta, hori dela eta, lana erruz egin behar izaten du.

1947ko urriaren 10ean jaio zen Ordizian. Ikasketak Donostiako Ingeniaritzako Goi eskolan egin zituen hemeretzi urte zituela hasita. Honen ostean, Industri Ingeniaritzako ikasketak amaituta, Goierriko Goi eskolan aritu zen lanean urtebetez. Prestakuntza aberatsa jaso ondoren, 1973. urtean Arrasatera joan zen. Urtebete geroago, Ikerlan enpresa izango zena sortu zuten, bera eta beste bost kideren artean. Hasieran, ikerlari jardueratan aritu zen, eta elektronika nahiz sentsoreen inguruan lan eginez urte dezente eman zituen. Gauzak horrela, gero eta ardura handiagoko karguetara iritsi zen. Esperientzia lagun zuen eta, hori dela eta, ikerlarien buru izatera ere ailegatu zen. Beranduago, Ikerlaneko zuzendari nagusia izendatu zuten, gaur egunera arte.

Karlos eta Beñat elkarrizketa egunean

Bere ikasketak eta lanaren nondik norakoaren ibilbide luzea labur azaldu ostean, azken urte hauetan Ikerlan Teknologi Ikertegiak egin dituen ikerketa eta proiektu berri edota garrantzitsuenak azalduko dizkizuet, bertako zuzendari nagusiari egindako elkarrizketaren bidez.

Zer-nolako bilakaera izan du Ikerlan Teknologi Ikertegiak bere sorreratik?
Hogeita hamar urte igaro dira aurrerapauso handi hori eman genuenetik, hau da, sei ikerlari horiek Arrasateko Goi eskola politeknikotik atera eta, gogo biziz, enpresa honi bizitza eman genionetik. Aldaketak egon dira, gizarte berrietara moldatzeko beharrezkoak baitira; gehienbat teknologia berrien laguntza nabaritu dugu azken urte hauetan, honi esker enpresa handituz joan da.

ikerlan.jpgNola azalduko zenuke hitz gutxitan zer den Ikerlan eta zertan diharduen?
Ikerlanek enpresekin lankidetzan jarduten du, hauei duten berritzeko gaitasunari irtenbide sortzaile eta eraginkorrak eskainiz, honela, produktuen garapena hobetu dezaten. Beraz, Ikerlan Ikertegiari zerbitzua eskainiko dion enpresaren ezaugarriak ezagutzera eramaten dio; honela, teknologia eta metodologia egokia erabiliz, enpresa bakoitzari zerbitzu onena eskaintzeko.

Zer-nolako baliabideak dituzue zuen ikerketak edo orokorrean zuen lana betetzeko?
Errekurtso nagusiena gizakiaren gaitasuna dugu, 190 ikerlari eta 60 teknikari espezializatuz osatzen da langileria. Horrez gain, bekadun edota zerbitzu eskaintzetan dihardutenak ere badaude. Bi egoitza ditugu, nagusiena Arrasaten, non bertan produktuen garapenerako unitateak edota diseinu eta produkzioaren prozesuak garatzen diren eta, bigarrena, Araban dago kokatuta. Bertan, aldiz, energia lantzen dugu. Laborategien laguntzaz, gure lanaren eraginkortasuna areagotzen dugu, egunetik egunera handiagotuz.

Zentro teknologikoak ez dira oso ezagunak jendearentzat. Nola igorriko zenioke jendeari, adibide garbien bidez, zuen lanaren emaitza?
Ez da erraza jendeari horrelako guneetan egindako lanaren emaitzak zeintzuk diren ikusaraztea. Esate baterako, gure eguneroko bizitzan erabiltzen ditugun produktu edo aplikazio ugarietan, Ikerlanek, beste enpresekin lankidetzan jardunez, bere teknologia eskaini du produktuaren bilakaerarako. Honela, bai etxebizitzetan, adibidez, Fagor etxetresna elektriko edota Orona igogailuetan, bai bidaietan, aireportu eta tren geltokietan, baita Irizar autobusetan ere, gure teknologiaren laguntzari esker, produktu horiek hobeki garatu dira.

Ikerketa ugari egin duzue hogeita hamar urte hauetan, baten bat aipa al dezakezu?
Kasu bat aipatzeko, zuntz adimendunak eta garbikorrak lantzen ibili gara azkeneko urte hauetan. Gero eta ohikoagoa izango da, gure txaketa edota kamisetako mahukatik, MP3a eta sakelako telefonoa kontrolatzea. Beste bitxikeria bat aipatzeko, edozein gurasok jakin dezake bere semeak sukarrik ba ote duen, bere arroparen kolorea ikusteaz bakarrik. Batek daki, agian, hemendik hamar urtera horrelako zuntzek gure bizitza erraz dezakete.

Karlos IkerlanenEnpresekin lankidetzan aritzen zarete zuen helburuak betetzeko, baina egiten al duzue bereizketarik enpresak aukeratzerakoan?
Ikerlanek estuki jarduten du lankidetzan adostutako enpresarekin. Hori dela eta, ongi ezagutu behar ditugu bakoitzak dituen ezaugarriak eta kasu bakoitzari behar zaion teknologia edota metodologia egokia erabili. Edozein modutan ere, edonolako enpresarekin aritzen gara; dena den, garraio eta energiarekin lan egiten duten sektoreei eskaintzen dizkiegu zerbitzu gehienak.

Zein da gerora begira gehien landuko duzuen eremua?
Teknologiaren ezarpena osasunean da, eta izango da, gerora begira Ikerlanen ikerketen betebeharretako bat. Gure helburuetako bat etxebizitzetara osasun zerbitzuak arretaz igortzea da; esate baterako, ezindu edota gaixoei beraien etxeetara ahalik eta azkarren zerbitzua eskaini, osasun zentroetara joateko beharra izan ez dezaten. Horretarako, teknologia berrien erabilera nahitaezkoa da. Beste eginkizunetako bat mikroteknologia edo adimendun sistema miniaturizatuak hobetzea da, jada eremu hau lantzen hasiak gara eta aurrerapauso handiak eman ditugu.

Ikerlari izatetik, taldeko buru izatera iritsi zinen eta, ondoren, Ikerlaneko zuzendari nagusia izatera. Lan gogorra al da enpresa bateko buru izatea?
Nik ez nuke esango lan bat bestea baino gogorragoa denik, bakoitzak bere zereginak ditu eta horrek agian desberdintzen gaitu. Urte asko daramatzat Ikerlanen eta lan handia egin dut bai ikerlari nintzenean, bai zuzendari lanetan ere. Enpresako buru izateak, bere abantailak eta desabantailak ditu, une latzak eta gozoak igaro ditut, baina gustura nago egin dudanarekin.

Noiz arte jarraituko duzu Ikerlan Teknologi Ikertegiko buru lanetan?
Hogeita hamar urte eman ditut lan honetan, oraindik ere badut nahiko sasoia jarraitzeko, baina atseden hartzeko ordua iritsi zaidala uste dut. Aurten jubilatuko naiz, zehatzago esateko, abenduan; honela, generazio berriei ateak zabalik utziko dizkiet, lan gogorra eginez sortu duguna, berritu eta aurrera eraman dezaten.

Horren haritik, lana uztean denbora libre gehiago edukiko duzu; beraz, zeri eskainiko diozu denbora?
Betidanik gustatu izan zaizkit arte ederrak, asko landu dudan zerbait da. Hemendik aurrera ordu gehiago igaroko ditut arte ederren munduan murgilduta. Orain arte, mendira askotan joan naiz perretxiko bila. Denbora gehiago izateak lagunduko dit nire zaletasunaz gozatzen. Gauzak horrela, arte ederrak eta mikrologia landu nahi ditut , inoiz landu ez ditudan bezala.

Eskerrak eman nahi dizkiot nire osaba Karlosi bere lanbidea zein den eta nolakoa den erakusteagatik. Horretaz gain, lana uzten duenean une gozoak igaro ditzala opa diot.

Comments { 5 }
-->