Archive | arazoak

RSS feed for this section

“Ni ez naiz futbolaria, aberatsa baizik”

By on 2010(e)ko apirilak 14 in arazoak, gizartea, kirola

Cristiano Ronaldo: 94 milioi euro. Kaká: 65 milioi euro. Benzema: 35 milioi euro… Datu hauek ikusita, edonor konturatzen da Real Madrilen azken denboraldi honetako fitxaketak direla hiru jokalari hauen izenak, besteak beste. Denok dakigun modura, Madrilgo taldeak sekulako dirutza utzi du aurten inoiz izandakohttp://envezdelpsiquiatra.wordpress.com/2009/09/02/lo-que-ganan-los-futbolistas/ orrialdetik atera dut, informazio bila ari nintzela.talderik onena eta boteretsuena sortzeko asmotan. Eta, azken finean, lortu ere lortu du; izan ere, munduko jokalari garrantzitsu eta garesti asko ekarri ditu bere klubera, hala nola, lehen aipatu ditudan hirurak. Florentino Pérezek (ez dakienarentzat, Real Madrileko presidenteak) argi eta garbi utzi zuen 2009-2010 denboraldirako jokalari ezinhobeak ekarriko zituela eta esandakoa ongi bete du. Guztira, 258 milioi euro gastatu ditu. Bai, bai, 258 milioi. Seguru norbaitek zera galdetzen duela: zenbat jokalari fitxatu ditu, ba, Real Madrilek hainbeste diru ordainduta? 100 jokalari, ala? Hori pentsatzen duzuenok oker zaudete; izan ere, 9 jokalari erosita xahutu baititu Florentino jaunak taldearen ondasun gehienak. Eta nik zera galdetzen diot neure buruari behin eta berriz: normala izango ote da horrelako diru kantitateak jokalari batzuengatik ematea? Hala eta guztiz ere, nire intentzioa gaurko honetan ez da jokalarien kostu handi eta, nire iritziz, lotsagabe horiek salatzea, eurek kobratzen dituzten milioi mordoak salatzea baizik.

Lehenik eta behin gauzatxo bat aipatu nahi nuke: futbol jokalari profesional askok gehiegitxo kobratzen dute egiten duten lanarekin alderatuta, hau da, ez dut uste futbolean jokatzeagatik hainbeste diru irabazi beharko lukeenik jokalari batek. Zergatik? Hona hemen erantzuna: konpara ezazue futbolari bat suhiltzaile batekin, adibidez. Bigarren honek bere burua milaka aldiz arriskuan jartzen du besteen biziak salbatu ahal izateko; lehenengoak, ordea, jendea entretenitzen du futbolean jokatuz. Honek milioiak irabazten ditu; suhiltzaileak, edozein langile apalen soldata. Ezberdintasun handia dago bi lanbideen artean, eta ez zait normala iruditzen batak besteak baino askoz ere gehiago irabaztea, alderantziz izan beharko litzatekeenean. Berdin gertatzen da medikuekin. Hauek jende askoren bizitzak salbatzen egiten dute lan eta nolakoa da euren soldata? Ez dut esaten soldata baxua dutenik, baina futbolari profesional batekin alderatuta txikikeria besterik ez da eurek kobratzen dutena. Nire iritziz, nahiz eta jolakalari bat oso ona izan eta sekulako gauzak egiten jakin baloiarekin, ezin du hainbeste diru irabazi; azken finean, bere lanbidea jendeari eskainitako denborapasa bat baita, ez beste askoren lanbide arretatsu eta arriskutsuak bezalakoa.

http://deporteaccion.com/tags/ranking/ orrialdetik atera dut argazkia, empresek futbolean duten eragina aztertzen ari nintzela.Urduri jartzen nauen beste gauza bat datorkit gogora; izan ere, Cristiano Ronaldok bezainbeste irabazten duten hainbat jokalari famaturen publizitate anuntzioekin nazkatzen hasia naiz jadanik. Nor ez da aspertzen egunero telebistan CR9ren anuntzioakikusteaz? Ni, behintzat, bai. Nik ondo deritzot futbolari batek publizitate pixka bat egiteari milioi gutxi batzuen eta fama lortzearen truke, baina, mesedez, dirua belarrietatik ateratzen zaien jokalari famatuak gero eta anuntzio gehiago egitea euren fama hainbat eta handiagoa izateko, gehiegizkoa dela iruditzen zait. Ez dut ulertzen nola izan dezakeen pertsona batek gero eta aberatsagoa izateko grina hori, eta are gutxiago futbolaria izanda, izan ere, futbolari profesionala dena bere lanbidea gogoko duelako da. Beraz, kontzentra daitezela euren lanean, eta egin dezatela eurek hoberen egiten dakitena: futbolean jokatu eta ez, diru gehiago irabazteko, publizitatean denbora galdu.

Azkenik, futbol munduan mugitzen diren enpresa horiei guztiei jokalarien gehiegizko irabazien erruaren zati handia ipini nahi nieke, hauek baitira klub handien diru sortzaileak. Jakin badakit ez dagoela ezer egiterik enpresa hauen aurka; izan ere, taldeen eta euren arteko kontratuak eginak dituzte eta, existituko ez balira,http://deporteaccion.com/tags/ranking/ orrialdetik atera dut argazkia, jokalarien urterko irabaziak miatzen ari nintzela.futbola ere desagertu egingo litzateke. Hala ere, kontuan hartu behar dugu hauek direla jokalarien soldataren zati handi baten emaileak eta, beraz, jokalariak aberasten dituztenak. Ez litzateke gaizki egongo dirua maneiatzen duten horiek konturatuko balira zenbat gauza egin daitezkeen jokalariei ordaintzen dieten ondasun horiekin guztiekin mundu osoan zehar. Zoritxarrez, badirudi ez goazela bide onetik.

Hau guztia dela eta, niri bereziki lotsagarria iruditzen zaizkit futbolari profesional gehienen, eta hauek bezala beste edozein kirol egiten duten jokalari profesional ugariren, egundoko soldatak. Argi utzi nahi nuke, ni kirolzalea eta kirol profesionala ikustearen guztiz aldekoa naizela, baina gauzak bere neurrian egitearen aldekoa ere banaiz, eta neurrigabeko diru ordainketa horien aurka nago erabat. Egunen batean konturatuko gara, bai, diruak ez dakarrela benetako zoriontasuna…

Munduan soldatarik altuenak dituzten 10 futbolarien zerrenda.

Comments { 1 }

Zer dago gaur erretzeko?

By on 2010(e)ko apirilak 6 in arazoak, gizartea

zigarroakNork ez du inoiz tabako hitza entzun bere inguruan? Egun, beste zenbait hitzen artean, gehien entzuten ari dena dela esan dezakegu. Alde batetik, sor dezakeen kaltearengatik, minbizia esate baterako; bestetik, gai honekiko ateratzen ari diren lege berriak zeresan handia ematen ari direlako. Baina ba al dakigu gai honen guztiaren atzean zer ezkutatzen den? Zenbait informazio bildu dut gai honi buruz hitz egiteko eta daturen bat argitzeko.

Hasteko, esan beharra dago tabakoa Amerikan aurkitu zela lehen aldiz, eta bertara joan ziren europarrek botika moduan ekarri zutela beraien lurraldera. Hasierako erabilera hartatik urrun dago gaurkoa; izan ere, egun, droga moduan hartua egoteaz gain, negozio huts-hutsa dela esan dezakegu.

Ba al dakigu izena nondik datorkion? Aspaldi batean, Amerikako lurralde bakoitzak, hau da, bertako tribu bakoitzak bere modura deitzen zion. Adibidez, Aztekek pisietl deitzen zioten; Maiek, kutz, eta Brasilen petum izenarekin ezagutzen zen. Europara lehen aldiz ekarri zutenean, Jean Nicot enbaxadorea zegoen horren arduradun. Honek Frantziako gorteetara eraman zuen, eta agintean zegoen Catalina de Medicis erreginari hura erakutsi zion. Honek gustura hartu zuen Ameriketatik ekarritako produktu berri hura. Hortik aurrera, frantsesek Nicotina de tabacum deitu zioten. Baina hori XVII. mendean izan zen. Gaur egun, XXI. mendean, tabako (informalki zigarro, nahiz eta gauza bera ez izan) izenarekin gehiago ezagutzen da.

Galderekin aurrera jarraituz, ba al dakigu benetan zerk osatzen duen erretzen den zigarro bakoitza? Eta ba al dakigun zein den halako menpekotasuna sortzen duen osagaia? Tabakoaren menpekotasuna sortzen duen oinarrizko osagai aktiboa nikotina da. Osagai hau droga leunak taldearen barnean kokatuta agertzen da. Komeni da jakitea, denok nikotina ezagutzen badugu ere, horretaz aparte, tabakoak beste zenbait sustantzia kaltegarri ere badituela: alkitranak (minbizia edukitzera eraman dezakeen sustantzia marroia, biriketan pilatuta aurki dezakeguna), irritatzaileak (arnas aparatuari eragiten dion toxikoa), eta karbono monoxidoa (odolaren bitartez oxigenoa gure gorputz osora hedatzea oztopatzen duena).

Tabakoaren efektu negatiboen artean, biriketan arazoak, nekea, larruazalaren zahartzea, zenbait zentzumenen galera (dastamena eta ukimena) aurki ditzakegu, besteak beste. Hori gutxi balitz, menpekotasun fisikoa eta psikologikoa eragiten du eta, batzuetan, honen eraginez, jendeak erretzeari uzten dionean, antsietatea, irritabilitatea, kontzentratzeko arazoak, buruko mina… agertzen dira.

Espainian gehien kontsumitzen den droga dugu (hiritarren %36 erretzaile da). Azken urte hauetan emakume erretzaileen ehunekoa modu esanguratsuan igo da, gizonenen portzentajeari gailenduz. Euskaldunen %60, 15-79 urtekoen artean, noizbait tabakoaren kontsumoan erori da. EAEn,  %42k egunero erretzen du.

Lehen adierazita geratu den moduan, tabakoak menpekotasuna sortzen du. Hau jakinik, nola da posible jendeak erretzea? Jarraian labur-labur azalduko dizuet zer den tabakoak sortzen duena, zergatik erretzen den gaur egun, zeintzuk diren kontsumitzeko bideak, zeintzuk diren epe motzean sortzen dituen efektuak, eta egoki kontsumitzen ez denean sor daitezkeen arriskuak.

  • tabakoaren osagaiakErretzen denean: nerbio-sistema estimulatu egiten da, eta tabako hosto lehorrei alkitrana, karbono monoxidoa, arseniko eta nikotina (mendekotasun sortzailea) eransten zaie.
  • Bilatzen diren efektuak: garrantzitsua eta helduagoa sentitzea (batez ere nerabezaroan), lasaitzea, erlaxatzea, eskuetan zerbait edukitzea…
  • Kontsumitzeko moduak: erre edo murtxikatu.
  • Epe motzeko efektuak: musu gutxi jasotzea (hatsak eta ahoak usaina izaten dutelako), eztarrian azkura sortzea, hortz eta hatzen horitzea, pertsonaren kontsumitzeko moduaren araberako erlaxazio edo bizkortzea, odol hodien estutzea, arnasa hartzeko zailtasunak izatea…
  • Kontsumo ez egokien arriskuak: azkarregi nekatzea, arnas sistemaren narriadura eta zirkulazio sistemaren narriadura, faringitisa, mendekotasun psikologikoa eta abstinentzia sindromea.

Hau honela izanik, eta mundu honetan denak erretzaileak ez direla kontuan hartuz, tabakoaren “aurkako” zenbait lege atera dira. Hasteko, tabako paketeetan, hainbat mezu idazten hasi ziren eta, jada, pakete guztiek dute mezuren bat zein beste (“erretzea txarra da zuretzat eta zure inguruan daudenentzat”, “erretzeak biriketako minbizia ekar dezake”… ). 2006. urtean, estatuak lege berri bat atera zuen. Lege honen esanetan, lokaletan bi eremu bereizi behar ziren: erretzaileentzako eremua eta ez erretzaileentzako eremua. Tabernetako jabeek euren lokaletan zer egin zitekeen aukeratzeko ahalmena izan zuten:  zenbait tabernatan debekatua zegoen erretzea eta beste batzuetan, aldiz, betiko martxan jarraitu zuten.

Beñatek (Tabakismoaren amaiera: “Impossible is nothing”) eta Alejandrok ( Barruan ezin bada, kalera irten beharko!) artikulu banatan adierazi zuten bezala, 2010. urtean lege berri bat jarriko da indarrean. Erretzaileek ezin izango dute toki publikoetan erre, tabernetan esate baterako. Beraz, zigarrotxo bat erre nahi izango duen guztiak kalera atera beharko du.

Nolanahi ere, nire iritziz, lege berri honek ez du eragin handirik izango, egongo baita beti lekuren bat arau hori beteko ez duena; ederki asko dakigu denok ez ditugula mota honetako arauak betetzen. Bestalde, ondo deritzot erretzen duen pertsonak kalera atera behar izateari; erretzen ez duen pertsona batek ez baitu zertan erretzen duen baten ke guztia irentsi.

Comments { 1 }

ASPIBek Euskadiko skate gunerik ezagunena mantentzea lortu du

By on 2010(e)ko apirilak 4 in arazoak, kirola

ASPIBAsociación de Skateboardears de la Plaza de Ibarrola de Basauri, hauxe da sigla horiek esan nahi dutena, eta Iñigo Rodriguez Bisairak sortu zuen, Basauriko plaza hau suntsituko zutela entzun zuenean. Plaza hau, EMB izenaz ezagunagoa dena, betidanik izan da skater askoren jomuga. Orain dela 5 urte udaletxeak kirol honen praktikarako egokitu zuen plaza zintarriak burniz babestuz, baranda bat jarriz, eta abar. Udaletxeak aldaketa hauek egin zituenetik, egunero plaza honetan gora eta behera ibiltzen direnek ez dute haien berririk izan. Esan beharra dago, gainera, kirol hau praktikatzen dutenen artean plaza hau oso ezaguna dela eta profesionalen hainbat bideotan ere agertzen dela.

Orain dela hilabete pare bat atzera, ordea, plaza skaterako debekatuko zutela entzun zuten. Batzuek ez zuten sinetsi nahi izan; beste batzuek, ordea, aurretik aipaturiko asoziazioa sortu zuten. ASPIBen helburua sinadurak jasotzea izan zen, EMBaren alde zeuden skater eta ez skater Dibujoembguztien sinadurak lortzea hain zuzen ere, udalak ikus zezan arazoak izango zituela bertan skatea debekatzen bazuen eta, horretaz gain, ohar zedin jende asko zegoela plaza honen alde. Helburua lortu dute, antza denez; izan ere, Ibarrola plaza skaterako irekia mantentzeaz gain, berritu ere egingo dute kirol honen praktika errazteko.

Oso harrigarria iruditzen zait kirol honekiko dauden aurreiritziak. Kirol hau gertutik bizi arte, pertsona askok du aurkako pentsamendu bat, ezin ds ulertu nola maite dezakegun lau gurpiletara loturik dagoen ohol bat. Baina hala da. Egur zati honek behar dugun guztia ematen digu: zirrara, urduritasuna, poza eta lagunak (ohol baten gainean dagoen edonor laguna baita). Hau egiaztatzeko era bakarra skatea dastatu eta guk sentitzen dugun “maitasuna” sentitzen hastea da; halere, ez da edonorentzako kirola, mina, nekea eta jendearen aurkaritza jasan behar baitira.

skate10Arestian aipatutakoa kirol honekiko dagoen kontrako jarreraren adibide bat besterik ez da. Egunero milaka gaztek poliziaren kolpeak, isunak eta ingurukoen irainak jasaten dituzte. Hemen ikusten ez badugu ere, eguneroko gauza da beste toki batzuetan. Nik, idatzi txiki honen bidez, nire iritzia azaldu eta ezjakin zaretenoi skatearen munduan zer gertatzen den aditzera eman nahi dizuet. Ibarrola plazaren kasua, esan bezala, adibide bat baino ez da. Zoritxarrez, ez da itxi nahi duten bakarra. Hortxe dago Bartzelonako MACBA plaza ere, eraldatzen hasi direna, skatea praktikatzea ezinezkoa bihurtuz. Honek Bartzelonari kalteak besterik ez dizkio ekarriko, gaur egun, Europako skate mailan, punta-puntakoa den hiri bat baita Kataluniako hiri nagusia, eta bere turismoaren zati handi bat skaterrek betetzen baitute.

Amaitzeko, zera esan nahi nuke: skatea kirol bat gehiago da, errespetua merezi duena. Beraz, futbol zelaiak eta frontoiak hain ugariak badira, zergatik ez skate parkeak?

Comments { 1 }
-->