Archive | arazoak

RSS feed for this section

Zaborra ateratzeko ordua

By on 2013(e)ko urriak 18 in arazoak, gizartea
telezaborra

telezaborra (FlickrCC, Romu’s)

“Arratsalde on, jaun-andreok! Mila esker beste egun batez gurean izateagatik. Sekulako albisteak ditugu zuoi eskaintzeko; beraz, ez galdu gaurko saioa! Iragarki labur batzuen ostean, hementxe izango gaituzue zuen bikote kutunen txutxu-mutxu guztiak kontatzeko.” Urrutiko agintearen botoi gorria sakatu eta konturatu naiz kolorea joaten hasi zaiola. Telebista berri-berria dut, aurreko urtean erosia edo, baina egungo telebista saio nazkanteen ondorioz, erakargarriagoa zait itzaltzeko botoiari eman eta beste zeregin bati ekitea.

Egunkaria ireki eta agendaren atalera joan naiz zuzen-zuzenean. “Mujeres y Hombres y Vicerceversa”, “Sálvame” eta “Hay una cosa que te quiero decir” bezalako programak nagusi dira Tele 5en. Beste kateetan ere prentsa arrosa eta magazinak prime time tartean jaun eta jabe dira. Gizartearen heziketari bultzadatxo bat emango baliote gaitz erdi, baina ia ezinezkoa da erabilgarriak gerta dakizkigukeen balioak jasotzea; izan ere, iritzi-emaileak oilategian baino azkarrago asaldatzen dira. Gainera, berebiziko eragina dute gure jokabidean; gezurretan aritzea, ondokoa kritikatzea eta oldarkorra izaten besterik ez baitigute irakasten telebistako “adituek”.

Beti uste izan dut txotxongiloak garela boteredunen hatzen artean, eta telebista gu kontrolatzeko hari bat besterik ez dela. Korrupzio gaiak baztertzen dira audientzia gutxiegi dutela aldarrikatuz, eta, horien ordez, errealitatetik urruntzen gaituzten saioak jartzen dituzte, gizartearen ezjakintasuna are eta gehiago sustatzeko. Bueno, azkenean, hori da komeni zaiena: euren trikimailu ilunen berririk ez izatea.

Bederatziak direnez, berriro piztu dut kutxa zaharra. Egia esan, igortzen duten guztia ez da zaborra. Gero eta gutxiago izan arren, oraindik badaude ikustea merezi duten saioak, Teleberria edo “La noche de…” esaterako. Oso zaila da berriak ematean inpartziala izatea, eta botereak beti izaten du gu manipulatzeko tentazioa, baina, gutxienez, errealitatearen alderdi bat erakusten digute. Euskaldunon kasuan, EITBren webgunean irakur dezakegun bezala, albistegi guztien artean Teleberri da ikusle gehien duena, aurtengo audientziaren %17,3 bereganatuta. Beraz, eutsi diezaiogun horri; apaizaren lapikoa bezala, urria, baina kalitate onekoa baita.

Ondorengo bideoak ondo islatzen du aurreko guztia. Ea zer iruditzen zaizuen!

Comments { 3 }

Jar dezagun euskara denon ahotan

By on 2013(e)ko apirilak 11 in arazoak, euskara
FlickrCC, peru, lili eta marije

FlickrCC, peru, lili eta marije

Euskal hiztunei buruz hitz egin nahi dut. Badakigu gure hizkuntza, euskara, mintzaira  minoritarioa dela eta ez duela hiztun k

opuru handirik. Halere, ez da bakarrik Euskal Herrian berba egiten, beste hainbat lurraldetan ere badu mintzatzailerik, hala nola, Argentinan, Uruguain, Estatu Batuetan… Hori ez da gertatzen bakarrik hemen jaiotako hainbat kanpora bizitzera joan direlako, gertatzen da baita atzerrian jaiotako batzuek ikasteko interesa dutelako ere. Horren adibide ditugu irailaren hasieran Lazkaoko Maizpide euskaltegira atzerritik etorritako euskaldun berriak. Hauetako batzuk aipatu berri dudan barnetegian ikasitakoak dira eta orain haien lurraldeetako euskal etxeetan irakasten dute, Goierriko Hitzan azaldu zen artikuluaren arabera. Horietako batzuek haien arbasoak euskaldunak zirelako ikasi nahi izan dute euskara; beste batzuek, aldiz, jakin-minak edo kuriositateak bultzatuta. Horixe bera gertatzen da gure inguruan hitz egiten den berbeta askorekin, besteak beste frantsesarekin, ingelesarekin, espainierarekin…

Gauza da Euskal Herritik kanpo izugarrizko inplikazioa dagoela euskara ikasteko. Eta izugarrizko inplikazioa behar dela hemendik kanpo euskara ikasteko. Nolanahi ere, euskaraz ez dakiten bertakoak ere saiatzen dira ikasten, mintzalagunen bidez, euskaltegira joanez… Hori horrela ez balitz, ez litzateke igoko euskararen erabilera, eta, Eustaten arabera, 1991tik 2011ra igo egin da 16 urtetik gorakoen erabilpena honako esparruetan: etxean, lagunekin, lanean, udal langileekin eta osasun-zerbitzuetan.

FlickrCC, Medellin.Digital

FlickrCC, Medellin.Digital

Datuak datu, nik esango nuke hemengo zenbait lekutan euskara gutxi entzuten dela, batez ere,  herri handi edo hirietan. Okerrena da hori ez dela gertatzen jendeak ez dakielako ele egiten, gertatzen da, beste arrazoi askoren artean, nahiago izaten dutelako -edo dugulako- gazteleraz mintzatu.

Hau guztia aztertu ondoren zerbait aldatu beharko genukeela iruditzen zait. Euskaraz dakigunok gehiago erabili beharko genuke eta euskara preziatzen duten atzerritar horien bidea jarraitu. Artzek zioen: “Hizkuntza bat ez da galtzen ez dakienak ikasten ez duelako, dakienak hitz egiten ez duelako baizik”. Beraz, euskaldunak ez direnek ilusio eta gogo osoz ikasten badute, ekin diezaiogun geuk ere geure hizkuntza gehiago erabiltzeari eta ingurukoei erakusteari, hainbeste maite dugun gure mintzaira zaharra gal ez dadin.

Comments { 0 }

Arrazista? Ni ez, behintzat!

By on 2013(e)ko apirilak 6 in arazoak, gizartea
Argazkia: FlickrCC, xavi talleda

FlickrCC, xavi talleda

Aurreko batean, XL Semanal aldizkarian arrazismoari buruzko informazio testu bat irakurtzen ari nintzela, gauza asko etorri zitzaizkidan burura: zenbait pertsona, zenbait kasu… Galdera asko egin nizkion nire buruari. Nola da posible XXI. mendean pertsona batzuek beste batzuk gutxiestea azalaren koloreagatik? Irakurtzen ari nintzela, konturatu nintzen gurasoek beraien seme-alabei erakusten dizkietela beraien pentsamenduak jaiotzen diren momentutik. Batzuek, adibidez, mundu honetan bakarrik arraza txurikoak direla baliozkoak.

Hau ikusi eta gero, nire buruari hainbat bira eman nizkion. Azken urte hauetan ez dira hainbeste kasu entzun, baina orain dela urte batzuk kasu mordoa entzuten ziren bai telebistan eta baita irratian ere. Oraindik hainbat talde edo sekta arrazista geratzen dira. Horietatik ezagunena Ku Klux Klan da. Nik ezin dut ulertu nola sor daitezkeen horrelako sektak. Azken finean, denak pertsonak gara. Nola liteke pentsatzea beltzek ezin dituzte gure eskubide berberak izan? Beraiek, gu bezalaxe, burua, bi hanka, bi beso eta bihotz bakarra dute. Ez dira gu baino gutxiago.

Historian zehar txuriok izan dugu aginte eta botere guztia, eta oraindik batzuek gauzak horrela jarraitzea nahi dute. Halere, egun, munduan gehien agintzen dutenetariko pertsona bat beltza da: Barack Obama. Eta okerragoa al da beltza izateagatik? Horixe ezetz! Nire ustez, denok eskubide berberak izan ditzagun borrokatu behar dugu.

Laburbilduz, zera esan nahi dut: ni arrazismoaren aurka nago, gehienak bezala. Argi utzi nahi dut ez dagoela gutxiago edo gehiago den pertsonarik mundu honetan. Zoritxarrez, bistakoa da pertsona batzuek gauza gutxiago dituztela, ondasun gutxiago, lan gogorragoa edota bizitza garratzagoa; hala ere, hori ez da arrazoia pertsona horiek gutxiesteko. Lehen esan dudan bezala, guztiok, buru bat, bi hanka, bi beso eta bihotz bakarra dugu. Nire ustez, pertsonei bihotzera begiratuta, azaleko koloreari begiratu beharrean, mundua asko aldatuko litzateke.

Comments { 0 }
-->