Archive | euskara

RSS feed for this section

HELDU KORRIKA!

By on 2007(e)ko martxoak 23 in euskara

Korrika 07 Urtebete gehiagoz, hemen dator korrika indarrez beterik eta dagoeneko egina da, ohitura den bezala, hasiera aurretik ospatzen den aurkezpen ekitaldia. Aurten, Euskaltzaindian ospatu dute. Urte honetako jarduna, gainera, emakumezkooi omenaldi berezi gisa plazaratu da eta bere hitz gakoa HELDU da.

Atzo, martxoak 22, eman zitzaion hasiera Karrantzan arratsaldeko 17:30ean eta amaiera apirilaren 1ean, eguerdiko 12:50ean, izango du. Euskarak egingo duen ibilaldi luze honetan, Ordizia ere parte hartzaile izango dugu eta bertatik bihar, martxoak 24, pasatuko da goizaldeko 07:37an. Gure herria larunbat goizabarrean zeharkatuko duen arren, dagoeneko antolatuak daude gaua girotzeko zenbait ekitaldi eta lagunartean gau ederra igaro ondoren, egoki datorkioke gutako askoren ama den hizkuntzari laguntza txiki bat ematea! Honetarako, Ordiziara Lazkaotik sartuko den ibilaldian parte hartzea, dudarik gabe, sari ederra izango litzateke!

Bestalde, antolatzaileen zama izaten den antolaketan diru laguntza eskaintzeaz gain, Korrikak urtebete gehiagoz bere ekitaldiari publizitatea egingo dion materiala ere kaleratu du. Arropa eta bestelako produktuak Araba, Bizkaia, Gipuzkoa eta Nafarroako zenbait dendatan aurki ditzakegu. Soinean eraman ditzakegun gauzez aparte, Korrikaren inguruko beste zenbait artikulu ere aurki ditzakegu. Ikastolen Elkarteak sari moduan egin duen Unitate Didaktiko bat eta Pirritx eta Porrotxek haurren interesa sustatzeko egin duten kanta, besteak beste.

Jaialdi hau pertsonaia famatu eta erakunde ugarik babestu arren, 15.edizio honek hasierako oztopoen usaina duela diote antolatzaileek. 1985. eta 2003. urteetan Iruñean izan zuen Korrikak bukaera eta, ohiko trabak saihestuz, jai giro aparta lortu zuten. Hala ere, aurten zailtasunak ugaritu egin dira eta aurrekoetan baino ahalegin handiagoa egiten ari da AEK Korrikaren amaiera ahalik eta alaien eta baketsuen izan dadin. Beraz, eginahal hauei guztiei esker ona erakusteko ez legoke ibilaldian parte hartzea bezalakorik!

Guk gure aldetik, Jakintza ikastolako batxilergoko ikasleok, Ordiziako ibilaldiaren kilometro bat erosi dugu Euskal Herriaren komunikazio bide izan beharko lukeen euskarari bidea zabaltzeko ideiarekin! Hortaz, euskaljakintzatik, bisitari guztioi laguntza asmoa zabaldu nahi nizueke eta datorren korrikan parte hartzera gonbidatu!

Korrikaren giroan murgildu nahi baduzue, entzun gure irratian:

  • Heldu korrikari abestia (Niko Etxart eta Hapa-hapa)
  • Haurrentzako abestia (Pirritx eta Porrotx)

Comments { 0 }

Arauak 19: NOR/NORTZUK eta EKARTZEA MEREZI DU.

By on 2007(e)ko martxoak 9 in arauak lantzen

Jakintza Gaurko saioan bi arau landuko ditugu:

  • Nor/nortzuk, zer/zertzuk, zein/zeintzuk
  • Ekartzea merezi du

Lehenengoan, antza denez, nahasketa txiki bat ematen da. Izan ere, ia denok pentsatzen baitugu nor, zer eta zein galdetzaileek singularrerako baino ez dutela balio eta forma hauen pluralak nortzuk, zertzuk eta zeintzuk direla. Hori ez da horrela eta jarraian ikusiko dugu. Bigarren arauak ere eragiten du hainbat zalantza erabilera arruntean. Nork ez du noizbait esan ” Ekartzeak merezi du” edo horrelakoren bat? Jakin dezagun, bada, erabilera hori ez dela zuzena. Baina zergatik? Nola esan behar da? Hurrengo lerroetan bi erabilera oker horiek ahalik eta modu errazenean azaltzen saiatuko naiz. Azter ditzagun urratsez urrats biak.

NOR/NORTZUK

Nor, zer eta zein galdetzaileek singularra zein plurala adierazteko balio dute, ez singularrerako soilik uste ohi den bezala. Are gehiago, pluralak egiteko forma hauek hobesten dira:

– Nor (Nor etorri da? / Nor etorri dira?)

– Zer (Zer da? / Zer dira?)

– Zein (Zein etorri da? / Zein etorri dira?)

Edonola ere, ondorengo forma hauek ez daude oker, gertatzen dena da forma markatu gisa erabili behar direla eta aditzak pluralean joan behar du ezinbestean:

– Nortzuk (Nortzuk etorriko dira gaur?, Nortzuek egin dute hau?)

– Zertzuk, (Zertzuk ekarri dituzu?)

– Zeintzuk (Zeintzuk dira gureak?)

Honela deklinatuko dira: nortzuk (nor), nortzuek (nork), nortzuei (nori), e.a.

Araua osorik.

EKARTZEA MEREZI DU

Merezi izan/ukan aditzaren osagarria aditz izen bat denean (joatea, ikustea, egitea) NOR (absolutiboa) erabiliko da, eta ez NORK (ergatiboa) :

  • Joatea merezi du (zuzena). *Joateak merezi du (okerra).
  • Ikastea merezi du (zuzena). *Ikasteak merezi du (okerra).

Araua osorik.


praktika

Comments { 0 }

Arauak 18: Partitiboaz.

By on 2007(e)ko otsailak 28 in arauak lantzen

Jakintza Gaur, partitiboaz mintzatuko naiz. Partitiboa kasu berezi samarra da eta, maiz aparte aztertzen bada ere, NOR kasuaren azpikasu bat bezala hartu behar da. Kasu hau zerbait zehaztugabea denean erabiltzen da eta, izan ere, mugagabeari dagokion kasu-marka baino ez dauka.

PARTITIBOAREN ERABILERA OKERRA

Partitiboa artikulurik gabe, mugagabean, erabiliko da, beti erabili izan den moduan:

– Lanik (konts + -ik)

– Libururik (bok + -rik), e.a.

Eta aditza singularrean erabiliko da:

– Ez dut libururik erosi. (Ez ditut libururik erosi)

– Ez dut lanik egin. (Ez ditut lanik egin.)

Erabilera okerrak dira, beraz, honako hauek: Ez dituzu lagun onik aurkituko. Aspaldian ez ziren entzuten horrelako hitzik. Ez ditut egin horren aipamenarik; e.a.

Araua osorik.


praktika

PARTITIBOA BAIEZKO PERPAUSETAN NOIZ ETA NOLA

Baiezko perpausetan partitiboa balio enfatikoa emateko erabiltzen da, indartzeko, alegia. Eskuarki, izan, egon, eduki eta ukan aditzekin joaten da (halakoetan, normalean, izenak sintagma adjektibal bat behar du ondoan. Izena soilik utzi nahi bada, interpretazio zuzena egiten lagunduko duen eran jarri behar da). Azter ditzagun ondorengo adibideak zertaz ari garen jakiteko:

  • Badauka lanik konjuruak egiten (ondoan izenondoa balu bezala ulertzen da, lan handia edo zaila duela esan nahi da).
  • Izan da aldaketarik?
    • Bai, izan da aldaketarik [ edo aldaketa sakonik] (bi garairen artean gertatutako aldaketa azpimarratu nahi denean).
    • Bai, izan da aldaketa (baiezko hutsa denean).

Araua osorik.


praktika

Comments { 0 }
-->