Euskal Wikipedia zabaltzen
Wikipediarekin lanean hasiko garenez laster, horren inguruko infomazioa orri honetan biltzen joango naiz.
- ¿Qué puedo hacer con mis alumnos en la wikipedia?: Anibal de la Torre
Wikipediarekin lanean hasiko garenez laster, horren inguruko infomazioa orri honetan biltzen joango naiz.
Gaztelaniaz |
Euskaraz |
---|---|
ABAJO, arriba: | gutxi-asko./ gorabehera. |
ABAJO, de arriba a: | 1.- goitik behera./ zehatz-mehatz. 2.- azpikoz gora irauli (volver de arriba a abajo). |
ABAJO, de culo y cuesta: | maldan behera ibili./ gainbehera etorri. |
ABASTO, dar: | aski eman, nahiko eman. |
ABASTO, dar: | aski eman, nahiko eman. ABC, el: hasi-masiak |
ABIERTA, quedarse con la boca: | harri eta lur, harri eta zur, zur eta lur, sor (eta lor), aho zabalik, harrituta, txundituta, mirestuta gelditu./ mira egon./ adurra dariola./ ahoan gurutze utzi./ musuts utzi.l |
ABIERTO, ver el cielo: | zerua irekita ikusi, adib.: “Jon aurkitu nuenean zerua irekita ikusi nuen”. |
ABIERTOS, con los brazos: | esku zabal./ begi argia egin, adib.: “Jendeak begi argia egin zion auzoko berriari”. |
ABSTINENCIA, guardar: | mehe egin, adib.: “Mehe(ko) eguna” (dia de abstinencia). |
ABUELA, no tener: | artobero usaina dago!/ hau artobero usaina!./ auzo hurrak abonatu, adib.: “Hori ere auzo hurrak abonatu du” (ese no tiene abuela)./ amandrerik ez izan. |
ABUNDANCIA, nadar en la: | esne mamitan, bitsetan bizi./ esnetan bizi. |
ACABADO, estar: | onenak emanda izan, adib.: “gizajo horrek bere onenak emanak ditu”./ inorenak egin, adib.: “zureak egin du”. |
ACABAR, el cuento de nunca: | bukatzen ez den soka./ sorgin kurubila, gurpila./ gurpil zoroa./ amaierarik gabeko auzia, arazoa. |
ACABARAMOS! (Ya ere hora): | behin edo behin!/ halakoren batean./ bazen garaia, ordua! |
ACASO, por si: | badaezpada./ zerarren./ zer gerta ere./ bazen ez bazen./ zer den ez den./ bai eta ez bada. |
ACEITE, como una balsa de: | esnetan egon (itsasoa-edo)./ bare-bare egon. |
ACERA, cambiar de: | bidea hautsi. |
ACREEDOR a algo, hacerse: | -gai, -garri, duin bihurtu, adib.: “Nire maitasunaren duin bihurtu zen” (Se hizo acreedor a mi cariño), “Guztien maitagarri bihurtu zen” (Se hizo acreedor al cariño de todos). |
ACTIVO, en: | lanbidean./ jardunean, adib.: “Jardunean gaude” (estamos en activo). |
ACTUALIDAD, de rabiosa: | pil-pilean egon./ puri-purian egon./ ahotan ibili. |
ACUERDO, ponerse de: | elkar hartu, adib.: “Elkar hartu dute tresna lapurtzeko”./ elkar aditu, adib.: “Elkar aditu zuten Jesus atzemateko”. |
ACUERDO, si te he visto no me: | hor konpon (Mariantton)./ …eta kaixo motel! |
ADAN, ser un: | hutsa izan./ zabartuta egon. |
ADELANTE, tirar para: | aurrera jo. |
ADENTROS, para mis, tus…: | neure, heure… artean, baitan, barrenean, bururako, ka(b)utan, kolkorako. |
ADIVINANZA, adivina: | zer dela eta zer dela…/ pipitaki papataki… (nork daki?)./ ezetz asmatu, igarri…? |
ADREDE: | beren-beregi./ beren bererik./ berariaz./ nahita./ gurata./ apropos. |
AGUA, ahogarse en un vaso de: | zazpi etxeko herrian galdu./ putzu txikian ito./ hego haizerik gabe zoratu./ ditarekada bat uretan ito. |
AGUA, a pan y: | ogi hutsean./ ur eta ogi barau izan, egin. |
AGUA, estar más claro que el: | begi-bistan egon./ argi eta garbi egon./ eguzkia bezain argia izan. |
AGUA, ser como dos gotas de: | berdinberdinak izan./ zur, enbor bereko ezpalak izan. |
AGUIJON, dar coces contra el: | akuilua ostikatu./ ostikoz jo. |
AHI, como de aquà a: | bertatik bertara egon, adib.: “Gure etxea eta eliza bertatik bertara daude” |
AHI, por ahà por: | gutxi gora-behera, hor nonbait./ alde-alde, adib.: “Bostak aldean”./ nork bere erara, kasa, kabuz. |
AIRE, estar en el: | 1.- kolokan egon./ gertakizun, ikuskizun… egon. 2.- zuzenean egon (telebistan-edo). |
AIRE, hacer castillos en el: | balizko errotak irinik ez izan./ balizko olak burdinarik ez izan./ nire, zure… baitan (haizezko) dorreak egin. |
AIRES, darse: | bere buruari “zu” esan./ putzak hartu(ta ibili). |
AJO, estar en el: | zer ikusirik izan./ saltsa (horretan) ibili./ tarteko izan. |
AJUNTARSE, no: | atzez atze egon. |
ALA, ahuecar el: | hanka, alde egin, adib.: “Alde hemendik, sorgin horrek” (Ahueca el ala, vieja bruja). |
ALA, estar tocado del: | burutik (eginda) egon./ burua pitzatuta eduki./ burutik nahasita egon./ zoro garbia izan./ burutik sano ez egon. |
ALBA, el lucero del: | artizarra./ goizeko izarra./ goiz-izarra. |
ALBEDRIO, a su libre: | nork bere erara, kasa, kabuz. |
ALCANCE, dar: | parea jo./ atzeman. |
ALDABAS, tener buenas: | ukondo handia izan. |
ALERO, estar en el alero: | kolokan egon./ ikuskizun, gertakizun egon. |
ALFILER, no caber ni un: | arrautza bezain, bezala beteta egon./ lepo egon, adib.: “San Mames (jendez) lepo zegoen” (San Mamés estaba hasta la bandera). |
ALGODONES, vivir entre: | esne mamitan./ bitsetan bizi, jaio. |
ALLA, el más: | geroko geroa./ beste bizitza. |
ALLA, no estar (ser) muy: | 1.- halamoduzkoa izan./ hala-holakoa izan. 2.- oso santu ez egon (gaixorik-edo egon). |
ALMA, con toda el: | gogo betean, adib.: “Baloia gogo betean joa zuen eta barrura”./ bihotz eta buru./ zain eta muin. |
ALMA, en cuerpo y: | zain eta muin./ oso eta bizi./ su eta gar./ jo eta ke. |
ALMA, llegar al: | bihotza hunkitu, erdi(ra)tu. |
ALMA, no poder con mi, su…: | leher eginda egon./ porru eginda egon. |
ALMA, sentirlo en el: | bene-benetan, bihotz-bihotzez sentitu. |
ALTA, con la cabeza (bien): | kopeta gora. |
ALTO, pasar por: | 1.- ez ikusiarena egin./ haintzat ez hartu. 2.- ez ohartu horretaz./ ez antzeman, sumatu, nabaritu. |
ALTO, tirando por lo: | gorenaz (ere)./ gehienaz (ere)./ goitik jota. |
ALTURAS, a estas: | honezkero. |
AMARGURA, la calle de la: | Larri kalea. |
AMBAJES, decir sin: | bete-betean, itzulingururik gabe, hitzetik hortzera, aho betean esan. |
AMBIENTE, haber buen, mal: | giro egon, giro ez egon, adib.: “Taberna honetan ez da giro eta goazen” (En este bar no hay quien pare, asà que vámonos). |
AMBROSIO, la carabina de: | ahuntzaren gauerdiko eztula./ puzkarra./ astoaren arrantza./ atariko haziea./ iazko haizea./ oraren, zakurraren putza. |
AMIGOS, mirar con cara de pocos: | begiak, begirada zorroztu (zion…). |
AMO, ser el puto: | mutil izan./ parerik ez izan, eduki./ nagusia izan. |
AMORES, de mil: | gogotik./ gogogogotik./ bihotz guztiaz. |
ANDADAS, volver a las: | lehengo lepotik burua (izan). |
ANGELITOS, estar con los: | lozorroan egon. |
ANTEMANO, de: | aurretiaz./ aldez aurretik./ aurrez./ lehendik. |
ANTENA, poner la: | belarria(k) eman, zabaldu, zorroztu./ erne ibili./ belarriak zut ibili./ kukuka ibili./ adi-adi egon./ belarria luzatu./ zelatan egon. |
ANTIGUA, a la: | lege zaharrera (↔) lege berrira (a la moderna). |
ANTOJO, tener un: | kutixi(a) bat, gurari bat izan./ gurariak hartuta egon. |
AÑADIDURA, por: | berez (etorri), adib.: “Gauza berez dator” (la cosa viene dada). |
AÑOS, por muchos: | anitz urtez!/ luzaro(an)!/ osasunez (urratu…). |
APAÑADO, estar: | jai izan./ ondo jaioa egon, adib.: “Itsua badabil itsumutil, ondo jaioak gaude”. |
ARENA, poner mi (tu…) granito de: | neure, zeure… harri koxkorra ekarri. |
ARRASTRE, estar para el: | onenak emanda, porru eginda, lur jota egon. |
ARRIBA, hacerse cuesta: | aldats egin, adib.: “Lan hori burutzea aldats egiten zait”. |
ARTE, por amor al: | atsegin sari./ musu truk./ dohainik. |
ASI, puestos: | hartaraz gero./ hartara jarrita./ hartara helduz gero. |
ASIENTO, culo de mal: | oilo kanpoan errulea./ ipurtarin. |
ASOMO, ni por: | ez eta hurrik eman (ere)./ hurbiltzeko(rik) ere (ez). |
ATAR, loco de: | zoro garbia izan./ zeharo pitzatuta egon. |
ATENCION, llamar la: | gogoa eroan. |
ATENCION. prestar (mucha): | buru-belarriak ipini. |
ATENERSE, sin saber a qué: | zeri dakion ez dakielarik. |
ATRAGANTARSE: | kontrako eztarritik, bidetik joan zerbait |
ATRAS, echarse: | (esandakoa gezurtatu) zeruaz tipula egin./ hitza jan./ atzera egin./ oina atzeratu./ zangoa atzera bota. |
ATRASADO, tener sueño: | lo zorretan egon./ lo zorrak eduki, ad.:.: “Lo zorrak ditut aspaldian”. |
AVECINARSE lluvia: | euria abiatzen du./ eguraldia euritara dago (parece que va a llover)./ elurtara jotzen du (avecinarse nieve). |
AVENIDOS, estar bien: | elkar ondo hartuta egon. |
AVERIA hacer una: | ederra egin. |
AVISO, poner sobre: | jakinaren gainean ipini./ jakitun ipini./ kontuan jani, ipini. |
AVIZOR, estar ojo: | talaian egon./ begia tientoan eduki./ bi begiez begira (egon). |
AYER, no haber nacido: | atzo goizeko (kontu)a(k) ez izan, adib.: “Ez naiz gero atzo goizekoa” (¿Qué te crees, que he nacido ayer, o qué?)./ haginak berdinduta izan. |
AYUNO (total), hacer: | barau (gorri) egin. |
AZOTEA, andar mal de la: | burutik nahasita ibili, adib.: “Burutik nahasita zebilen ordurako osaba”./ burutik egon/ zoro garbia izan. |
GAZTELANIAZKO ESAMOLDEAK EUSKARAZ (pdf)
Iturria: uema.org
Follow @euskaljakintza on Twitter
Ordiziako Jakintza Ikastolako DBHO 2ko ikasleak eta Maite Goñi Euskal hizkuntza eta Literatura irakasleak osatzen dugu euskaljakintza taldea.
Gure asmoa euskara ahalik eta gehien erabiltzea izango da, bai ahoz, baita idatziz ere, eta, horretaz gain, guk egindako guztia guztiekin partekatzea. Gauzak horrela, ideia ona iruditu zaigu hizkuntzaren erabilera eta zabalkuntzarako blog hau erabiltzea! Euskara eta teknologia berriak bikote ederra osa dezaketela pentsatzen dugu eta ideia hori aurrera eramateari ekin nahi diogu.
Blog honetan gure gaia lantzeko eta orokorrean euskararen azken nondik norakoak jakiteko hainbat artikulu eta baliabide ugari topatzeko aukera izango duzu. Jarraitu irakurtzen...
euskaljakintza.com lizentzia: Creative Commons Aitortu Partekatu
Iruzkin berriak