Archive | solasean

RSS feed for this section

Haritz Gardé: “Zorte handia izan dugu gertatu zaigunarekin eta disfrutatu beharra daukagu”

Gaurkoan, Euskaljakintzarako mundu osoan ezaguna den bateria-jotzaile baten bila jo dugu, Haritz Gardé La Oreja de Van Gogh taldeko bateria-jotzailearengana, hain zuzen ere. 1976ko urtarrilaren 23an jaio zen Donostian eta geroztik bertan bizi da. Unibertsitatean zuzenbidea ikasten hasi zela ezagutu zituen orain bere taldeko diren Alvaro eta Pablo. Lagunak egin eta musika talde bat sortzea erabaki zuten. Duela hamar bat urte euren bizitza goitik bera aldatuko zuen zerbait gertatu zitzaien: lehen diskoa argitaratzeko aukera. Ordutik, ez dira gelditu eta ia mundu osoan egin dira ezagunak. Berarekin tartetxo bat egoteko aukera izan dugu eta hauxe da kontatu diguna…

Haritz eta Alain elkarrizketa egunean

Zerk bultzatu zintuen bateria jotzera? Zenbat urte zenituela hasi zinen?
Egia esan, beranduegi hasi nintzela uste dut, lehenago hasi banintz hobe. Hemezortzi urterekin hasi nintzen, ikasketekin batera. Zuzenbidea ikasten hasi nintzen eta lagun talde bat elkartu ginen. Musika gogoko genuen eta gutako batzuk gitarra jotzen genuen. Nik ez nekien bateria jotzen, baina nire aitak gaztetan jotzen zuen eta probatu nezakeela esan nien. Pixkanaka jotzen hasi nintzen, praktikatuz eta jendeari entzunez ikasten joan nintzen.

Zuen bira amaitu duzue. Zein asmo duzue orain?
Orain disko berria konposatzen ari gara. Entseatzen dugun lokalean egoten gara goizero. Bostak elkartzen gara eta bakoitzak bere ideiak proposatzen ditu. Azken finean, horretan gabiltza, kontzerturik gabe, konposatzeko orduan eraginik izan ez dezan. Abestiak ongi landuak egotea nahi dugu. Biran bagabiltza, gauzak presaka eta gaizki egiten baititugu. Horregatik gauzak patxadaz hartzea nahiago dugu.

10 urte daramazue talde bezala. Zein egoeratan aurkitzen zara? Asko aldatu zara pertsonalki zuen hastapenetatik?
Nik ez dut uste pertsonalki aldatu naizenik. Orain heldutasun gehiago daukat, hori bai. Gainera, gauza asko ikasi ditut urte hauetan. Taldeak bidaiatzeko zein leku, kultura eta jende berria ezagutzeko aukera eman digu eta horrek onerako aldatzen zaitu. Aberastu egiten zaitu eta zure bizitzan eragina du, dituzun gauzak baloratzeko orduan, jendea baloratzeko orduan eta tokatu zaiguna disfrutatzeko orduan. Beti esan dugu zorte handia izan dugula gertatu zaigunarekin eta disfrutatu beharra daukagu. Azken finean, nik uste horretan aldatu garela. Bestela, betikoak izaten jarraitzen dugu, Donostian bizitzen eta betiko lagunekin. Gauza da, orain jende gehiagok ezagutzen gaituela; baina, bestela, betikoak gara.

Espainia eta Hegoamerikako talderik arrakastatsuenetakoa zarete. Disko bat kaleratzeko orduan, onuragarri gerta dakizuekeela uste duzu, gehiago saltzeko, edo arazotsu, jendeak zuengandik gehiago espero duelako?
Beno, bada, beti da onuragarria, jendeak ezagutu egiten zaituelako, eginda daukazun bide bat da. Baina batzuetan, kaltegarria ere izan daiteke, ez baduzu jendeak espero zuena ematen. Disko batzuk saltzen dituzu, aurrekoa gustatu zaienek hau ere erosiko dutelako, baina jendeari ez bazaio gustatzen entzuten duenean, hori esanez joango da eta kaltegarria izan daiteke. Baina, beno, nik uste dut beti bezala lan egiten jarraitu behar dugula, dakiguna eginez eta, konposatzeko orduan, ez dugula pentsatu behar saldu behar dugun edo ez. Bestela, horretan gehiegi pentsatuko bagenu, blokeatu egingo ginateke eta ez litzaiguke zentzuzko ezer aterako.

guapaEntzuna dut ‘Guapa’ diskoa italieraz ateratzeko asmoa duzuela. Europan ezagutzera emateko egiten duzue? Beste hizkuntzaren batean plazaratzea pentsatu duzue?
Bai. Bi abesti grabatu ziren italieraz, Dulce locura eta Muñeca de trapo. Italian jada atera dira eta, egia esan, ez da gauza handiegirik gertatu. Dena den, bai, gustatuko litzaiguke Europan sartzea. Izan ere, Hego Amerika eta Ipar Amerikan zehar ibili ondoren, hain hurbil daukagun Frantzian ere ibiltzea gustatuko litzaiguke. Baina, beno, gauza batzuengatik edo besteengatik, ezin du leku guztietan funtzionatu. Beraz, ez dizkiogu bira gehiago emango. Oraingoz, ez daukagu diskoa hizkuntza gehiagotan kaleratzeko asmorik; halere, eskatuz gero, agian egingo genuke, baina ez daukagu ezer pentsatua.

Hainbeste urte musika munduan ibili ondoren, izango duzue anekdotaren bat edo beste. Kontatuko al zenidake bakarren bat?
Anekdota asko daude. Tartetxo bat hartuko banu, ziurrenik gehiago gogoratuko nituzke, baina horrela bat-batean esateko ez dakit… Egun bakoitza anekdota bat da. Lehenengo diskoa ateratzea anekdota bat izan zen, guretzat esperientzia izugarria. Gero jendeari gustatu izana, diskoak saltzea, jendea kontzertuetara joatea… horiek guztiak guretzat anekdotak ziren eta izaten jarraitzen dute. Baina bakarren bat kontatzearren, behin Amaia eszenatokitik erori zenekoa. Abesten ari zela, eszenatokitik erori eta bertako jendeak lagundu behar izan zion igotzen, baina, egia esan, polita izan zen. Pablori ere gertatu zitzaion, baina ez zen jende aurrean izan. Jotzera atera aurretik egoten garen tokian izan zen, bera bakarrik geratu zen bere zauriekin, baina beno… Askoz ere gehiago izango ditugu, baina momentu honetan ez ditut gogoan.

Norbait ezagutzea edo norbait horrekin bizitzea ez da berdina. Argi dago, biran ibili zaretenean, elkarrekin bizi behar izan duzuela. ¿Nolakoa izan da esperientzia hori?
Nire ustez, oso aberasgarria. Lehen esan dudan bezala, jende eta herrialde berriak ezagutzea esperientzia handia da. Zurekin dauden lau pertsona ezagutzen dituzu eta, nire ustez, denok antzekoak izan gara, bostok geure gauza onak hartu ditugun zentzuan. Eztabaidak izan ditugunean, eztabaida horiek txiki egin izan ditugu, ez diegu garrantzi handirik ematen. Momentu horretan tentsioa egon bada, jakin dugu momentuko gauza izan dela eta ez da ezer gertatu. Horregatik, oso pozik gaude denok, bost lagun izaten jarraitzen dugu eta, hain ondo eramanda, gauzak beste era batera hartzen ditugu. Gainera, nik uste, gauzak hain ondo joatearen arrazoia dela dena asko hitz egiten dugula, dena denon artean erabakitzen dugu eta ez da bata bestearen gainetik nabarmentzen. Biran goazenean, dena eztabaidatu, hitz egin eta komentatzen dugu, baina, azken finean, adiskidetasuna da gure artean geratzen dena.

Haritz bateria-jotzaileaZure alabaren jaiotzaren ondoren, zailago egin zaizu biran joatea?
Bai. Konplikatuagoa baino gehiago, gogorragoa esango nuke nik, bere falta izugarri sentitzen dut. Jaio zenean, hilabete Estatu Batuetan egotea egokitu zitzaidan eta lau edo bost hilabetera Hegoamerikan, eta egia esan oso gogorra egin zitzaidan. Eskerrak, orain, teknologia berriekin Internet daukagun. Honela, webcam-aren bitartez, hotelera iritsi orduko, konektatu egiten nintzen eta emaztea eta alaba ikusten nituen. Horrek eguna alaitzen zidan. Egia da asko sentitzen dela bere falta, zaindu behar duzun alaba bat, zerbait berria… ba, bai, bere falta izugarri sentitzen dut. Hiru ordu ikusi gabe zaudenean, haren hutsunean sentitzen duzu; beraz, hilabete batzuk kanpoan egonda askoz ere gehiago. Baina esaten nuen bezala, interneta egoteak asko errazten du eta hobeto eramaten da.

Abestiak egiteko orduan, hasieran erabiltzen zenuten metodoarekin jarraitzen duzue edo beste era batera egiten duzue orain?
Ez, berdin jarraitzen dugu. Lehen esan dudan bezala, entseatzen dugun lokalean, gainera betidanik izan dugu lokal bera. Betiko bostak, abestiekin borrokan. Beti, Xabi, Amaia edo Pablok ideiaren bat ekartzen dute eta hortik hasten gara zerbait sortzen, gauzak kenduz eta beste batzuk jarriz. Sony enpresak deitu zigunean, horrela egiten genuen eta, urte asko pasa ondoren, horrela jarraitzen dugu. Gaur arte funtzionatu du eta ez dugu aldatzeko arrazoirik ikusten. Gainera, ez dakigu beste era batera egiten, horrela egitea gustatzen zaigu eta horrela egiten dakigu.

Amaiak hainbatetan beste abeslari batzuekin abestu du, Mikel Erentxunekin ‘Lau teilatu’ abestiaren bertsioa, adibidez. Nola ikusten duzue hau taldean? Ongi iruditzen zaizue?
Bai. Gu oso pozik gaude. Guretzat ohore bat da gure abeslaria beste abeslari batzuekin ere ikustea, adibidez, Mikel Erentxunekin atera berri duen Lau teilatu abestia, benetan ederra geratu baita. Baina gu oso pozik, kolaborazio puntualak dira eta, gainera, gehienak laguntza eskatu digutelako izan dira eta guk lagundu badezakegu, ondo baino hobeto. Azken honetan, hain zuzen, Lau teilaturen bertsioa proposatu ziguten eta ideia ona iruditzeaz gain, asko gustatu zaigu.

Elkartzeko orduan, nola sortzen dituzue zuen abestiak?
Bada, bostak elkartzen gara eta denon artean deia ezberdinak osatzen joaten gara. Hamar edo hamaika abestiz osaturiko disko bat kaleratzen badugu, hogeita lau edo hogeita bost abesti egiten saiatzen gara. Beti geratzen baita konbentzitzen ez gaituen bat edo beste eta horrela egiten dugu. Batzuetan erritmo bat sortzen dugu eta probatuz abestiak sortzen ditugu, erritmo eta soinu ezberdinak sartuz. Hainbatetan funtzionatzen duhorrek eta beste batzuetan, ez. Gauza asko probatzen ditugu.

Zein aholku emango zenioke hasiberria den talde bati?
Egia esan, gu ez gara eredu egokiena, nik uste; izan ere, guk zorte handia izan baikenuen. Sony-ra maketa bat bidali genuen eta lehenengoan hartu gintuzten eta hori ez da ohikoena. Normalean, talde batek konpainia askotan utzi behar du bere maketa eta asko tematu. Beti esaten dugu, gustuko duzuna egin behar dela. Guk gustatzen zaiguna egiten dugu eta zorte handia izan dugu, konpainiak askatasuna uzten digulako. Ez goaz komertzialtasunaren bila; azkenean, komertziala suertatzen bada, hobeto, baina bestela ez zaigu axola. Jendeak diskoa gustuko badu, askoz hobeto; dena den, azken finean guri gustatzen zaiguna eta sentitzen duguna egiten dugu eta, nik uste, hori egin behar duela hasten ari den talde batek, bere abestietan sinetsi eta, batez ere, gozatu.

Izango al dugu La Oreja de Van Gogh hemendik 10 urtera?
Espero dezagun baietz; nik hala uste dut. Esan dudan bezala, orain disko berria konposatzen ari gara, gogo ikaragarriz, eta nik uste dut izango garela hemendik 10 urtera, espero dezagun, behintzat. Gainera, oso ondo eramaten gara denok eta oso ondo pasatzen dugu elkarrekin. Eta hori gutxi balitz, jendeak, oraingoz, abestiekin gozatu eta ongi pasatzen du. Espero dezagun hemendik hamar urtera horrela jarraitzea, gutxienez orain daukagun arrakastaren erdia izango bagenu… baina, beno, zenbat eta gehiago orduan eta hobeto, jendeak utzi arte guk disfrutatzen jarraituko dugu.

La Oreja de Van Gogh talde donostiarra

Eta halaxe amaitu zen gure elkarrizketa. Benetan eskertzen diot Haritzi niretzat tartetxo bat hartu izana. Euskaljakintzako irakurleoi besterik ez, elkarrizketa gustuko izan baduzue, hementxe uzten dizuet bideoa ikusgai. Erdaraz izan zen, baina, nire ustez, merezi du ikustea. Hurrengora arte!

[kml_flashembed movie="http://video.google.com/googleplayer.swf?docId=135517823694817305" width="400" height="326" wmode="transparent" /]

Comments { 11 }

Bixente Gorostidi: “Bertsoa hitzekin egiten den jolasa da”

Aurtengo ikasturtean euskal pertsonaia famatu bati elkarrizketa egiteko eskatu digu Maitek. Eta buruari mila buelta eman ondoren, hain gertuko dugun Bixente Gorostidi bertsolaria ezagutu nahi nukeela erabaki nuen. Beraz, hemendik eta handik bere biografia bilatu eta lanean jarri nintzen.

Bixente eta Irati

Bixente Gorostidi Loidi Amezketako bertsolari gazte bat dugu. Ingeniaritza Teknikoa ikasten aritu zen Donostian eta Itzulidatz Abaltzisketan. Itzulpenak egiten ibili zen orain dela hiru urte arte eta gero bertso eskolak ematen hasi zen.Gazte sariketa askotan kantatu du eta Gipuzkoa eta Euskal Herriko txapelketetan ere aritu da. 1995ean Osinalde saria irabazi zuen eta 2001 eta 2005eko Txapelketa nagusian azken laurdenetara heldu zen. 1995 eta 2003an Gipuzkoako txapelketan final aurretan kantatu zuen. 1995ekoa bere lehenengo txapelketa izan zen eta bi puntu besterik ez zitzaizkion falta izan finalerako; dioenez “sustoa eta guzti” hartu zuen. Horrezkero ez da hainbeste hurbildu. Gaur egun, ikastetxeetan bertso eskolak ematen ari da.

Bixentek bere agendan tokitxo bat egin zidan, ez da erraza ikasturte hasieran eta are gutxiago txapelketetan bete-betean ari denean. Zaldibiako eskolan bost eta seigarren mailako ikasleekin bertso lanetan aritu ondoren, bere biografiari errepasotxoa eman eta elkarrizketari hasiera eman genion.

PozaBertsolari izateaz gain, irakasle eta Amezketako alkate ere izan zara, zer lanek eman dizkizu buruko minik handienak? Eta pozik handienak?

Buruko minik handienak, pentsatuko duzun bezala, alkatetzak eman zizkidan. Ilusioz beteta joan nintzen eta gero konturatu nintzen oso mundu berezia dela udaletxekoa eta politika, eta niretzat behintzat giro txarra izan zen, buruko minak horrek. Eta pozik gehienak bertsolaritzak eta, orain, azken urteetako lanak. Bertso eskolak ematen oso oso gustura nabil; pozik gehienak, horrek, bertsolaritzak.

Noiz eta nola konturatu zinen bertsolaritzan aritzea zela zurea?

Bixente Oso berandu, konparatuta gaurko jendearekin. Gaur egun eskoletan eta, jendea oso oso gaztetan hasten da bertsotan, baina ni 21-22 urterekin hasi nintzen. Ordura arte banekien bertsolariak zeudela, ezagutzen nituen batzuk eta noizbait bertsoak entzuten nituen. Baina egun batean entzun nuen “Hitzetik hortzeran”, ia telebistako programa hasita zegoen, Peñagarikanoren bertso bat. Bolada hartan, ordenagailuetako teklatuetatik eñea kendu egin behar zuten teklatua uniformatzeko Europa mailan eta teklatu guztiak berdinak izateko, beste hizkuntzetan eñea ez dagoelako. Berari gai hori jarri zioten, eñea kenduz gero, zer gertatuko litzatekeen gure herrian. Berak sekulako bertsoa kantatu zuen: eñea kenduz gero, garai batean amona “moño” batekin, orain mono batekin; lehenago Muruak zeukan buru bikaina, eta orain bi kana… Bertso polit-polita zen, berriro entzun nuen aste horretan zehar irratian beste bi aldiz eta buruz ikasi nuen bertso hori. Horrekin jolasean hasi nintzen, batzuetan ez nuen bertso osoa gogoratzen eta horietan nire hitzak sartzen nizkion bertsoari, eta konturatzen nintzen atera egiten zitzaidala.

Gero, Amezketan bertso afari bat egin zuten, bertso afari didaktikoa edo. Horra Mikel Mendizabal eta Amuriza joan ziren eta bertso eskoletan erabiltzen diren ariketak eraman zituzten. Horiek egiten nahiko ondo moldatzen nintzen eta Mendizabalek Tolosan bertso eskola bat antolatu nahi zutela eta hara joateko esan zidan. Geroztik geratu gabe nabil.

Garaiz nabil orduan…

Bai, bai… bertsotan gainera ez dago jubilatzerik. Orduan, 70 edo 80 urte arte…

Bertso eskolatan irakasle zara, zer ezaugarri behar dira bertsolari ona izateko?

GorostidiBertsolari ona izateko gauza asko, baina gaur egun, elite-eliteko bertsolaria izateko, nik uste bertsolari baino gehiago jakintsua, intelektuala, izan behar dela ondo ibiltzeko. Egaña, Sarasua, Eguzkitze… oso pertsona azkarrak dira. Bertsolari izatea lor dezakezu, ikas dezakezu errimatzen, neurriak, doinuak, teknika guztiak menpera ditzakezu… baina gaia jorratzeko garaian oso azkarra izan behar da, komeni da asko irakurritako pertsona izatea, denetik zerbait dakiena, oso informatuta dagoena… Ia-ia, gaur egun, bertsolari onak intelektualak dira.

Nola ikusten duzu bertsolaritzaren oraina eta geroa Euskal Herrian?

Ikusten dut bertsolari gazte asko dagoela, punta-puntakoak, sekulako maila dutenak eta etorkizuna pentsatzen dut antzera etorriko dela. Eskoletako proiektu hau adibidez hasi berria da, Gipuzkoan aurten bosgarren urtea da, sekulako arrakasta izan du. Ikusten da gazteei bertsoa gustatu egiten zaiela, asko lantzen da. Honek seguru asko emaitza onak emango ditu urte gutxi barru.

Zer nahiago duzu, bat-batekoa edo bertso-papera? Zergatik?

Bat-batekoa. Bertso paperetan perfekzioa lor dezakezu, nahi adina denbora dagoelako gaia lantzeko, hitzak aukeratzeko, ideiak nahi dituzun bezala adierazteko… baina bat-batekoa zure buruari jartzen diozun erronka da. Azkenean bertsoa, ni ikasleei beti horrela saltzen saiatzen naiz, hitzekin egiten den jolas bat da. Badirudi jatorria ere horrela dela, jolas baten modura hasi zela. Gizakia hitz egiten hasi zenean, bukaerako hitzekin jolasak asmatzen hasi zen, eta hortik sortu zen bertsoa. Beraz, jolas modura hartuta, bat-batekoa askoz ere politagoa da, bertsoa ondo ateratzen denean sekulako satisfazioa da, eta lehiaketa kutsua du gainera.

Emakumeei buruzBertsolaritza mundua gizonezkoena izan da orain dela gutxi arte; orain, berriz, plaza gehienetan gizonezko eta emakumezko izaten zarete. Emakumeak ekarri al du aldaketarik bertsolaritzara?

Bai, nik uste baietz. Lehenago bertsolaritza askoz ere zakarragoa zen, baldarragoa. Taberna girokoa zen, askotan edariarekin erdi berotuta jendeak edozein astakeria esaten zuen… Nik uste dut gaur egun bertsolaritza askoz ere txukunagoa dela. Dudarik gabe, sekulako maila duten emakume bertsolariak daude. Honek, alde batetik, maila ona; eta, bestetik, hizkuntza finagoa eta gaien trataera desberdina ekarri du. Nik uste mesederako izan dela.

Hala ere, jende guztiak bertsolaritza gizonezkoen jarduna izan dela esaten du, baina emakume bertsolariak beti egon direla esaten dute. Gertatzen dena da ez zirela ausartzen plazan kantatzera edo oso gaizki ikusita zegoela jende aurrean emakumeak kantatzera irtetea. Baina teoria askoren arabera, Euskal Herriko lehenengo bertsolariak emakumeak omen ziren. Badaude dokumentu batzuk mila laurehun eta zerbait ingurukoak, hiletetan eta zenbait zeremonia eta ekintzatan emakumeek buruz ikasitako bertsoak kantatzen zituztela esaten dutenak. Horrek esan nahi du lehenago ere bertsoak kantatzen zituztela emakumeek.

Bat-bateko saioetan inoiz geratu al zara zer esan ez dakizula? Horrelakoetan zer egiten duzue bertsolariek?

Ez, zer esanik gabe inoiz ez. Normalean, bertsoetan lehenengo bururatzen zaizun ideia kantatzen duzu. Batzuetan ateratzen zaizun ideiak ez zaituela konbentzitzen gertatzen da. Baina badakizu jendea zain dagoela, denbora pasatzen ari dela eta bota egin behar duzu. Askotan botatzen dituzu ideiak asko konbentzitu gabe. Lehengo egunean, adibidez, nik gai batean egin behar izan nuena. Asko konbentzitu gabe botatzen duzu, ia ohituta baldin bazaude bertso eskolara eta entrenatzera, beti daukazu zer esana. Gai batzuk ez dituzu menperatzen eta horietan ez zara hain gustura geratzen, baina beti zerbait esaten duzu.

Hori Getarian gertatu zitzaizun?

Bai, oso gai berezia zen. Gai hori entzun eta sustoa hartzen duzu: “Guardia zibila zara eta POZIK zoaz etxera”, gainera nabarmenduta esaten zuen. Paper horretan jarri behar duzu, gaiztoa izan behar zara eta esaten duzuna ez duzu hain konbentzituta esaten.

Zuzeneko saioetan batak besteari sekulakoak kantatzen dizkiozue bertsolariek, eszenatokitik kanpo jarraitzen al du pikeak?

ElkarlanazEz, keba. Eta zuzeneko saioetan gaur egun ez da hainbesterako, lehen oso pike gogorrak egoten ziren, haserretzeraino iristen ziren. Bata bestearen bizitza pertsonalean sartzen ziren, elkarri kristorenak esaten zizkioten. Jendeak hori eskatzen zuen. Nik uste dut, bertsoa gizartearekin batera doala, gizartean pike giro horrek eta enfrentamendu horrek zeresana ematen badu, bertsolariek oholtzara eramaten dute.
Gaur egun, gaiak tratatzeko era aldatu egin da eta gehiago da elkarlana elkarren kontra baino. Lehenago, bertso desafioak beti elkarren kontra ziren eta beti nahitaez garaile bat egon behar zen. Gaur egun ez, bertsolariok binakako lana elkarlantzat hartzen dugu, batek ideia bat aportatzen du, besteak beste bat… eta osatuz joaten gara.

Interneten zure biografiako datu bezala 1995. urtean Osinalde saria irabazi zenuela agertzen da. Zer sari da hau eta nolako garrantzia du bertsolari gazte batentzat?

Hau oso sari garrantzitsua da. Gaur egun gazteek aukera dezente izaten dute, baina 95 urte inguru horretara arte, 90. hamarkada arte gutxi gorabehera, ez zen hainbeste sariketa egoten. Osinalde Gabiriako elkarte bat da eta hor beti bertsolari ezagunak ez zirenak, plazetan ibiltzen ez zirenak gonbidatzen saiatzen ziren eta horiekin lehiaketa bat egiten zen.

Niretzat oso inportantea izan zen. Justu 95ean, urtarrilean, hasi nintzen bertso eskolara joaten eta Mendizabalek Gipuzkoako txapelketara apuntatu ninduen, apirilean hasten zen txapelketa. Apirileko ostiral batean, Urretxun nuen saio batera joan nintzen kantatzera eta han esan zidan Muruak hurrengo egunean Osinalde izeneko sariketa bat zegoela eta bertsolari batek huts egin zuela… edo antolatzaileren bati niri deitzea ahaztu zitzaiola edo… eta ea joango al nintzen. Joan nintzen eta irabazi egin nuen. Oso oso gustura…

Urriaren seian Getariako Iturzaeta Herri Eskolako Antzokian Gipuzkoako bertsolari txapelketako sailkapen fasean irabazle izan zinen. Zer moduz ikusi zenuen zure burua?

Bixente eta Irati elkarrizketanBeno… hasieran nahiko larri. Aurten, egia esanda, ez nahiz gehiegi prestatu, ez dut denbora gehiegi eduki eta hori asko antzematen da. Lehenengo fasetan jendea oso prestatuta joaten da, mentalizatuta txapelketako lana egiteko. Neure buruarekin neukan kezka. Saio aurretik, behar bada, inoiz baino lasaiago egon nintzen, baina han hasteko momentuan jarri zitzaidan urduritasun puntu bat eta nahiko larri egon nintzen. Gero lasaitzen joan nintzen eta azkenen nahiko gustura bukatu nuen.

Saio bukaeran kartzelako lana eskatzen zaizue bertsolariei. Ordenak ba al du eraginik zuen saioan? Zein tokitan zaude erosoen?

Hasieran kezkatzen zaitu, lehenengoa baldin bazara, jende aurrean gelditu beharrak eta segituan hasi beharrak. Baina kartzelan denbora asko egotea ere ez da ona. Niri postu guztietan egotea tokatu zait. Lehengoan, adibidez, bat zenbakia nuen eta ez zitzaidan gehiegi inporta. Batzuetan, agian, okerragoa da seigarrena izatea, badakizu besteak bukatzen ari direla eta zuk ordubete edo zain egon behar duzu. Ez da erosoa, urduri zaudelako.

Urriaren 28an Zumaian lehiatuko zara Ekaitz Goikoetxea, Aitor Sarriegi, Jokin Uranga, Iñigo Manzisidor -Mantxi- eta Jose Luis Urdangarinekin. Zein iruditzen zaizu izan daitezkeela beraien puntu onenak? Eta zeintzuk zureak?

Beno ba… talde horretatik denak saio asko egindako bertsolariak dira. Asko ibilitako bertsolariak. Orduan, nik esango nuke, gai guztietan defenditzen direla ondo. Bertso mota guztietan: bai ofizioetan, bai bakarka… Azkeneko txapelketetan, gainera, bai Ekaitz, bai Aitor oso fuerte dabiltza. Jokin ere bai… Alor guztietan moldatzen dira ondo nik uste. Eta nik nahiko nuke beraien pare ibili, badakit zaila izango dela baina… beraien artean ibili.

Elkarrizketari bukaera emateko, botako al zenuke bertsoa?

Asko ohitua ez nagon arren
elkarrizketak egiten
galdera batzuk erantzun eta
hara zer pentsatu deten:
beste ikasle bat fitxatu gabe
ez det nahi hemendik irten
beraz Irati zu ere hasi
bertsolaritza ikasten
bertsolaritza ikasten

Mila esker Bixente eta zorte on datozen txapelketetan, han izango gara.

Orain, elkarrizketa bukatu ondoren, pozten naiz lan hau egin behar izanaz. Berari esker Bixente ezagutu eta bertsolaritzara zertxobait hurbildu bainaiz. Bixenteri kasu eginez, bertsolaritza ikasten hasiko naiz ahal bezain pronto.

Comments { 6 }

Iñaki Puyadena: “Partiduan etsai dena kanpoan lagun bihurtzen da, zelaian zelaikoa eta kanpoan kanpokoa”

Udazken arratsalde batean, Ordiziako errugbi zelaira inguratu nintzen, Trevijano zelaira, alegia. Bertan, Iñaki Puyadena nire zain zegoen eta, urduri samar bada ere, hantxe joan nintzaion nire galdera sortarekin elkarrizketa burutzera. Hasieran, esan bezala, oso artega bageunden ere, denbora pasa ahala, galdeketa bere baitan itxura ona hartzen joan zen eta, egia esan, ederki pasa genuen arratsaldea.

Maialen eta Iñaki

Iñaki Puyadenak Ordiziako errugbi taldean jokatzen du, ohorezko mailan. Horrez gain, beste zaletasun batzuk dituela kontatu zidan, hala nola, gitarra jotzea eta lagunekin festaz festa ibiltzea. Gure kirolaria, orain dela 22 urte jaio zen Legorretan eta, gaur egun, Ordizian bizi da. 7 urte zituela hasi zen kirol hau praktikatzen eta gaurdaino gauza asko egin ditu errugbi munduan; esate baterako, 2004. urtean etorkizuneko kirolaria izendatu zuten eta, bestetik, Ordiziako taldea gorengo mailara igo zenean, bera izan zen partidu erabakigarri hura entsegu paregabe batez itxi zuena.

Hasieran, informazio horrekin guztiarekin nahikoa nuela Iñaki ezagutzeko pentsatu nuen baina solasaldiaren ondoren, informazio anitza lortu eta, batez ere, pertsona zoragarri bat ezagutu nuela konturatu nintzen.

puyadenaZer pentsatzen duzu errugbiak azkenaldi honetan Ordizian daukan arrakastari buruz?
Pertsonalki, oso gustura nago Ordizian errugbiak izan duen zaletasun gorakada honekin. Asko pozten nau kalera irten eta errugbiko baloiaz jolasten ari diren haurrak ikusteak, orain arte futbolekoak eta saskibaloikoak ikusten baitziren gehienez. Badirudi, maila altuenean jokatzea lortu genuenetik, interes bat piztu zela Goierriko biztanleen artean eta hori, egia esan, jokalarientzat izugarri garrantzitsua da, batez ere, errugbian aritzeko ohiturarik ez dagoelako bailara honetan. Zoragarria eta eskertzeko modukoa da kalean jendeak emandako babesa eta animoa.

2005. urtean ohorezko mailara igo zineten, hots, errugbiak estatu mailan lor dezakeen mailarik altuena lortu zenuten. Gainera, zu izan zinen partidu erabakigarri hura itxi zuena entsegu bat tarteko. Zer eragin izan zuen partidu hura zuregan?
Egun handia izan zen hura.Liceo Frances talde madrildarra genuen aurrean eta joaneko emaitzaren ondoren, 3 puntuko aldeaz irabazi behar genuen. Ilusio handia hartu genuen ohorezko mailara igo ginenean, gainera, ez genuen gure bizitzako partidurik onena jokatu, ezta gutxiagorik ere. Baina emaitza zen garrantzitsuena eta lortu genuen:17-3. Entseguari dagokionez, ez nuen gauza handirik egin. Beste taldekide batzuen lana aipagarriagoa izan zen, baloia lapurtu zuenarena edo azken pasea eman zidanarena, esaterako.Hau aipatzea topikoa izan arren, talde osoak partidu osoan erakutsitakoa izan zen erabakigarria eta ez jokaldi puntual bat.

Ohorezko maila batean egoteak exijentzia edo eskaera handiagoa eskatzen du, gehiago entrenatzea, adibidez. Ba al daukazu denbora librea zure gauzak egiteko?
Entrenamenduei dagokienez, astean 3 egiten ditugun arren, arratsaldeko zortzietan izaten dira eta, ondorioz, badugu beste edozer gauza egiteko denbora. Partiduei dagokienez, bidaiak izaten dira denbora gehien kentzen digutenak, batzuetan asteburu osoa kanpoan igarotzea suposatzen baitute. Hala ere, urtean zehar ez ditugu bidaia gehiegi egiten, zazpi gehienez. Halaber, maila honetan jokatzea sakrifizio hau merezi duela iruditzen zait, bertan egotea asko kostatu baita eta ez dakigu noiz jaits gaitezkeen.

Puyadena elkarrizketan 1Errugbiko zati garrantzitsuena partidua da. Zer da pentsatzen duzun lehenengo gauza errugbiko partidu bat jolasten ari zarenean?
Partiduaren aurreko uneak izaten dira gogorrenak. Urduritasuna dela eta, akiturik sentitzen naiz askotan eta lehen minutuak arnasestuka igarotzen ditut. Hala ere, segituan pasatzen da urduritasuna, eta gauzak ahalik eta ondoen nola egin pentsatzen dut. Jokoan sartu eta emaitza onak lortzea da pentsatzen dudana.

Zer pasatu zitzaizun burutik 2004. urteko egun hartan etorkizuneko kirolaria izendatu zintuztenean?
Hasteko, esan beharra dago ez nuela inondik inora etorkizuneko jokalaria izendatuko nindutela espero. Ordiziako bi kide izan ginen sarituak, beste talde batzuetako hainbat jokalari eta beste gazte batzuekin batera. Kursaalean egin zen ekitaldia eta, egia esan, ilusio puntu bat sentitu nuen une hartan, entrenamenduetan egindako lanaren onarpen modukoa izan baitzen. Are gehiago, izendapenarekin batera, bakoitzaren kirolak dituen gastuei aurre egiteko diru-laguntza jaso genuen.

Jakin badakigu errugbian hirugarren denbora bat badagoela. Zer egiten duzue hirugarren denbora horretan? Zer iruditzen zaizu hirugarren denbora hori?
Errugbiak daukan gauzarik politena da hirugarren denbora. Esan bezala, bi zati zelai barruan jokatzen dira eta hirugarrena kanpoan. Partidu baten ondoren, izandako borroka eta lehiakortasuna alde batera utzi eta zelaiaren barruan etsai zena lagun bihurtzen da. Janariz eta edariz lagunduriko mahai-inguru batean, partiduaren gorabeherez aritzen dira bi taldeetako jokalariak.Niretzat esan nahi duenagatik da oso berezia hirugarren denbora: zelaian zelaikoa eta kanpoan kanpokoa.

Oso goiz hasi zinen kirol honetan, hau da, 7 urtetatik zabiltza errugbian eta oraindik denbora asko daukazu ikasteko. Ba al duzu planik etorkizunean errugbian jarraitzeko?
Zuk esan bezala, urte asko daramatzat errugbian jokatzen eta beti egon da nire bizitzari oso lotua. Oraingoz, jarraitzeko asmoa daukat, betiere, lesioek errespetatzen banaute. Gainera, ezin da ahaztu ez garela kirol honetako profesionalak eta, ondorioz, norberak bere lanbidea daukala. Baina momentuz jolasten jarraituko dut. Aurten, behintzat, bai; etorkizunean nork daki.

Euskal selekzio eta Espainiako selekzioekin hainbat entrenamendu eta partidu jokatu dituzula jakin dut,. Gauzak horrela, asko bidaiatu duzu. Zein lekutara bidaiatu duzu errugbiko partiduak jolasteko edota ikusteko?
Atzerrira eginiko bidaiak selekzio desberdinekin egin ditut.”Euskarians” izeneko Euskal Herriko selekzioarekin Dublinera joan nintzen, Irlandara hain zuzen ere, bertako taldearekin lehiatzera. Espainiako selekzioarekin, berriz, Sizilian izan nintzen Mediterraneoko txapelketa batean, non Tunez, Italia eta Frantziaren aurka jolastu genuen. Oso gogorra izan zen Siziliara joan ginenean, 11 egun egon baikinen eta entrenamendu asko izan baikenituen.

Puyadena gitarra jotzenErrugbiaz aparte, zein zaletasun duzu zure denbora librean?
Nire beste zaletasun bat musika da. Gitarra jotzen dut talde batean eta ikaragarri gogoko dut abestiak konposatu eta beste taldekideekin batera jotzea. Egia esan, errugbia eta musika oso desberdinak dira, horregatik dut gustuko bi gauza hauek egitea.

Futboleko zelaia zena berritu dute Ordizian. Berrikuntza horretan errugbiarentzako instalazioak jarri dituzte. Zer iritzi daukazu honi buruz? Zein zelaitan nahiago duzu jolastea?
Egia esan behar badut Altamirako instalazioak Trebijano zelaikoak baino askoz ere prestatuagoak daude eta, alde horretatik, aldaketa positiboa izango litzatekeela iruditzen zait. Baina nik pertsonalki nahiago dut Trebijanon jolastea, alde batetik belar naturala duelako eta, beste alde batetik, horrenbeste laguntzen digun jendearen berotasuna hemen daukagulako. Nire ikuspegitik, zelai berriari jendearen berotasuna falta zaio. Gainera, Altamirako zelaian ez gaude gu bakarrik softball, futbol eta atletismoko taldeek ere entrenatzen baitute zelai berrian, eta zelaien banaketa egiteko orduan, liskarrak sor daitezkeela iruditzen zait.

Errugbiko jokalaria alde batera utzi eta pentsatu ikusle bat zarela. Nola ikusten duzu taldea aurtengo denboraldian?
Aurtengoa, beste edozein denboraldi hasiera bezalakoa ari da suertatzen: jokalari batzuk joan, besteak etorri, zalantza asko, ,joko ona egiteko arazoak…Beraz, ez dugu itxaropena galdu behar, betikoa delako. Lehenengo partiduak funtsezkoak izango dira nola gauden eta zer landu behar dugun ikusteko, baina ziurrenik gure jokoa aurkitu eta liga polit bat egingo dugu.

Puyadena elkarrizketan 2Zer esango zenioke errugbian hasiberria den pertsonari?
Gogoa eta ilusioa. Benetan kirol hau gustatzen bazaio, aurrera jarraitzeko, ez zaiola kostatuko ezer ere. Entrenamenduei dagokienez, batzuetan nagitasuna sortuko zaiola, baina benetan gustatzen bazaio ez dago arazorik. Beste alde batetik, pertsona horrek apika pentsa dezake lehiakortasun handia dagoela taldekideen artean, baina oker dago. Nire aburuz, zaletasun bat bezala hartu beharra dago kirola. Beraz, pertsona horri zorte handia opa, eta ilusioa eta babesa emango nizkioke.

Ohorezko mailan, zenbat pertsona osatzen duzue taldea?
Bi talde daude. Ezin daiteke esan bakoitza zein taldekoa den. Denera, 50 pertsona inguru, bi taldeetan banaturik.

Bukatzeko, badakizu elkarrizketa hau euskaljakintza blogean argitaratu behar dugula. Zer esango zenioke elkarrizketa hau irakurtzen ari den blogariari?
Espero dut elkarrizketa gustatu izana eta Trebijano zelaira hurbitzera animatu nahi zaituzte, gure partiduak ikustera eta animatzera, babesa eta berotasun hori funtzezkoa baita.

Beraz, blogariok, hori guztia kontatu zidan Iñaki Puyadenak. Hain famatua ez den, baina gauza asko egin dituen, kirolari euskaldun bat ezagutu duzue. Hemendik eskerrak eman nahi dizkiot Trebijano zelaian elkarrizketa burutzeagatik eta zorte ona opa aurtengo denboraldian.

[kml_flashembed movie=”http://video.google.com/googleplayer.swf?docId=-5558154717066891281″ width=”400″ height=”326″ wmode=”transparent” /]

Comments { 9 }
-->