LABURTZAPENAK
Laburtzapenak lau adarretan sailka genitzake: siglak,
ikurrak, laburdurak eta inizialak.
􀀉 LABURPEN TAULA
| MARRATXOAREKIN | MARRATXORIK GABE | ||
| EHUko, EUTGko, EKEren… | |||
| SIGLAK | IZEN BEREZIAK | AEK-ko | |
| KOR-i | |||
| UEU-ko antolakuntza | |||
| IZEN ARRUNTAK | NANa, CDa, ADNa… | ||
| IKURRA | Kg-ko (punturik gabe) | ||
| LABURDURAK | tf.ra (puntuarekin) | ||
| INIZIALAK | J.M. Barandiaran (puntuarekin, tarterik gabe) |
􀀉
SIGLAK
Hainbat hitzen lehenengo hizkiak erabiliz sortutako izena da. Honelako hitzak
sortzeko orduan, kontuan izan behar dugu erraz irakurtzeko modukoak izan behar
dutela.
•
Idazkera:
letra larriz eta jarraian, hots, hizkien
artean ez da punturik
jarri behar.
•
Deklinatu:
hitz sortu berria ahoskatzen dugunaren
arabera idatziko ditugu deklinabidearen atzizkiak.
AEDko (a-e-de-ko) eta ez
*AEDeko (Arrasate Euskaldundu Dezagun-eko)
Siglen bidez sortutako hitzak bereziak ala arruntak izan daitezke.
􀀩
bereziak direnean artikulurik gabe
deklinatuko ditugu (leku-izenen
antzera).
EHUko arduradunak, EKEren
eskutik…
􀀩
izen arruntak direnean, berriz, artikulu
eta guzti.
ADNaren inguruko azken
ikerketak, CDaren erabilera…
ô€€›
DEKLINABIDE-ATZIZKIAREN
IDAZKERA:
•
Izen
berezietan jarraian eta letra xehez idatziko dugu:
EHUko…
Hala ere, kasu
batzuetan marratxoaz idatzi
beharko ditugu:
􀀩
Siglaren azken hizkia eta atzizkiaren
lehena hizki bera dugunean
AEK-ko
BBK-ko
􀀩
Baita siglaren azken hizkia r eta
atzizkiaren lehena bokala dugunean ere.
KOR-i
DATAR-i
􀀩
Letra larriz idatzita doanean,
izenburuetan esaterako.
UEU-KO ANTOLAKUNTZAREN TXOSTEN
•
Izen arruntetan, arau zehatzik ez egon
arren, jarraian eta letra xehez idatziko ditugu
NANa
ADNa
􀀉
IKURRAK
Batez ere zientzia- eta teknika-alorrean erabiltzen ditugu. Gauza,
nolakotasun, prozesu, kantitate, unitate eta abarren laburtzapena da. Letrak,
zeinu grafikoak edota zenbakiak ditu osagai.
m
(
metro),
cm2
(zentimetro
koadro), €
(euro)
Punturik gabe
idazten dira, eta azpian
dagoen hitza bezalaxe deklinatzen dira.
kg-ko (kilogramoko), As-ak (artsenikoak)
Ikurraren eta deklinabide-atzizkiaren artean
marratxoa
jartzen da.
􀀉
LABURDURAK
Hitz baten edo hitz-multzo baten ordezkoa da. Laburdurak esaldiko edozein
elementuren lekua har dezake: aditzarena
(ikus:
ik.), izenarena
(telefono:
tf., zenbaki: zenb.),
adjektiboarena (luzera: luz.,
zabalera: zab.).
Siglak eta ikurrak ez bezala, laburdura
puntuz
idazten da beti.
Deklinabide-atzizkia ahoskeraren araberakoa da, eta
marratxorik nahiz tarterik
gabe idazten da.
Argibideetarako, deitu hurrengo tf.ra
􀀉
INIZIALAK
Norbaiten izen-abizenetako lehen letrak dira.
Letra larriz, puntuak
jarrita eta espaziorik gabe
idazten dira: J.M.
Barandiaran.
Deklinabide-atzizkia inizialaren ahoskeraren arabera jartzen da:
M.K.rekin,
J.I.rengana…
No comments yet.