euskaljakintza

ASKE

By Maite on 2006(e)ko ekainak 12 in euskaljakintza

Arratsalde on, adiskideok. Edo egunon. Edo gabon. Egokitu bitez lerrook norberaren egoerara.

Esertzearen esertzeaz pintura urdina erabat galdu duen Donostiako tren geltokiko metalezko banku honetan, trenaren zain, nagoela, burutik pasatzen zaidan oro idaztea otu zait. Hortaz, koadernoa hartu, eta orri zuri eta huts bat betetzeari ekin diot, gogoetez betetzeari, alegia. Ea burua galdu dudan? Ez nuke erantzuten jakingo. Izan ere, inoiz baino aktiboago egon da ene burua azken egunotan. Baita zuen guztiona ere. Dakidan gauza bakarra zera da: selektibitatea bukatu dela, eta selektibitatearekin, bizitza honen etapetariko bat. Hamazortzi urte bete dizkidan etapa bat. Jabetzen al zarete horrek suposatzen duenaz? Ez nago erabat ziur, baina Nietzscheren nihilismoaren antzeko zerbait dela esango nuke. Baina ez Jainkoaren heriotzaren ondorio, noski, ikastola amaitzearen ondorio baizik.

Trena heltzear dago oraindik. Ordulariari begiratzen diot etengabe. 16:58. Zazpi minutu ditut oraindik. Zenbait neska nire alboko zoru zikinean eseri dira, aurretik ondoan nuen eta bere portatilaren pantailatik begirik kentzen ez duen negozio gizona kontuan hartu gabe. Nesketariko batek kimikako apunteak atera ditu. Taula periodiko bat bereizi ahal izan dut orri mordo zimurtuaren artetik.

Harrigarria da momentuko gauzak, bizipenak, sentsazioak… gertatu ahala idaztearen sentsazioa. Gure Nietzsche maiteak ere hala egiten omen zuen. Kuestioa da neskatila beltzaran bat builaka aditu dudala andenaren aurkako aldean. Mutil bat du atzetik, motorrean ibiltzeko moduko kasko bat buruan duela. Azken hau builaka hasi zaio neskari, biraoka beharbada, ez baitut hitzak garbitasunez bereizterik izan. Neskak eskailera batzuetan gora egin du, trenbidea gainetik zeharkatzen duen zubira ematen duten eskaileretan gora. Mutilak biraoka jarraitu du, neskaren atzetik, azken honen negar-zotinen gainetik nabarmendu nahian bezala. Ez dut deusik ulertu, ez hitzei eta ezta gertatutakoari berari dagokionean ere. Alde batera nahiz bestera begiratzean, guztiak gertakariari so aurkitu ditut, alboko enpresaria izan ezik. Baina hor ez da guztia amaitu. Derrepentean, neskak zubiko eskutokiaren gainetik salto egiteko imintzioa egin du; oin bat barretariko baten gainean pausatu eta bere gorputzari gorantz eragin dio…

Aitzitik, hor zegoen mutila zentzugabekeria oro (edo batek daki zer) saihesteko. Azkenean, guztia ustekabe txiki bat baino ez da izan. Hori iruditu zaigu geltokiko guztioi, bederen.

Askok ez du gertaturikoa sinestuko. Izan ere, nola idatzi hau guztia segundo gutxi batzuk baino iraun ez dituen une ziztrin batean? Kuestioa da trena jada iritsi dela, eserleku bakun bat hartzearekin konformatu behar izan dudala eta Ordiziara bidean nagoela. Baina utz ditzagun zirkunstantzien (Ortega, zu ere gogoan zaitugu) deskribapenak alde batera, horrelakorik azaltzea ez baita zehatz-mehatz artikulu honen helburua.

Selektibitatea amaitu da. Bai, berriro ere errepikatuko dut, badaezpada ere: selektibitatea amaitu da, 2006koa. Etapa baten amaiera. Ez al duzue ezer berezirik sentitzen? Bigarren aldiz jaiotzearen antzeko zerbait dela esango nuke. “(…) gizakiak, balio absolutua ete lege moral objektiboa hondatzean, galduta, desorientatuta ikusten du bere burua (…)” Zer dator honen ostean, lagunok? Jarrera positiboa ala negatiboa izango da hartuko duguna? Galdera honen erantzuna argi eta garbi dakigu denok, helburu bat izateak soilik galdera horri erantzuten baitio. Eta guztiok (hori uste dut, behintzat) zehaztu baititugu jada gure helburuak. Batzuek besteek baino gehixeago, baina guztiok.

Azkenaldian askoren eta askoren hitzetan ikastolaren gaitzespena sumatu dudala ezin dut ukatu. Hitz hauek ez naute bereziki mintzen, ez pentsa horrelakorik, baina pertsonalki ez nioke hainbeste urtetan zehar elkarturik mantendu gaituen ikastolari errurik botako. Leku berean urte asko izan direla? Hori onar daiteke neurri batean. Dena den, nik ez dut inoiz horrenbesterainoko zama sentitu. Ezta nire 10 kg-ko motxila bizkarrean eramatean ere. Zergatik? Beharbada, une bakoitzari bere etekina ateratzen asmatu dudalako, edota gai desberdinak ahalik eta interes handienaz lantzen saiatu naizelako. Batek daki zergatik. Halere, aipaturiko jarrera ezkorra erakusten duzuenoi ez nizueke unibertsitate, modulu nahiz beste edozein ikasketa ikuspuntu beretik abiaraztea gomendatuko. Sormen askea garatzea ezinbestekoa da hemendik aurrera; orainaldiko ekintza oro etorkizunera bideratu eta bizitzeko, garatzeko, hobetzeko (ez gaizki ulertu!) grina azaltzeko unea heldu da. Edo laster helduko da. Bai, laster. Etapa berri baten hasierak erreakzio bat eskatzen du, horrelakorik gabe etapa berri oro gauzaezina izango baita. Jarraian datorkigun hiruzpalau hilabeteko nihilismo galdu baina, inondik inora, “arinaren” ostean (laster), bizitzaren etapa berri horri gogoz eta ilusioz ekitearen garrantziaz ohar zaitezten baino ez dut nahi. Hori esanda geratzen da; norbaiten erreflexioa bultzatu eta lagungarri gertatzen bazaio, nahikotzat jotzen dut ene burua.

Azken hitzok testuaren izenburuarekin bat ez datozela pentsatuko duzue askok eta askok. Dena den, izenburuak zirkunstantzia puntual honi erreferentzia egiten diola aipatu beharra dago. Azken finean, guztiok une honetan sentitzen duguna islatzea baino ez da nire helburua. Nihilismo arraro hau nolabait deskribatzea.

Gure bideak banantzeko unea heldu da, lagunok. Batzuk gure ikasketak hemen inguruan burutzeko aukera izango dugu, beste batzuk etxetik urrunxeago mugitu beharko dira, eta agian egongo da Euskal Herritik kanpo ikasiko duenik ere. Zorte on guztioi. Ortegak esango zukeen bezalaxe, urte hauek guztiak ez lirateke zuek gabe gauza bera izango. Hobeak edo okerragoak, baina, zalantzarik gabe, desberdinak. Ni, dena den, oso gustura sentitzen naiz zuen ondoan bizi izandako guztiarekin. Polita izan da bizitzaren etapa hau. Batzuei agur esan behar izan diegu, beste batzuei ongi etorri. Eta, noski, honetan guztian ikasle nola irakasleak sartzen dira.

Ez nuke txepelkerietan erori nahi, ziur jada bat baino gehiago nardatuta sentituko dela (honaino irakurri duenak irakurtzeari orain utziko ez diola bezain ziur). Halere, “familiatasun” hau inoiz sentitu ez duela esaten duenari ez nioke sinetsiko. Noski, bizitza ez da beti marrubi zaporekoa, guztiok bizi behar izan baititugu une latzak behin baino gehiagotan. Dena den, urte hauek atseginez gogoratuko ditudala ziur nago. Beharbada ez nuke artikulu hau publikatzeko idatzi beharko, nire burua “askatzeko” modu gisa baizik. Alabaina, zuen buruetan jira-biraka, zuen erreflexio-gai gisa, nire gau-mahaiko kaxoian baino lan egokiagoa gauzatzen duela ziur nago.

Banantzeko ordua heldu da, baina elkar ikusiko dugu beti parrandetan, herrian bertan edo batek daki non. Beharbada kanpotik ere helduko zaizkigu haren edo beste haren inguruko albisteak. Etorkizuna gizakiak duen inkognitarik irrikagarriena da. Momentuan ireki ezin dezakeen oparia. Gaur zuen eskuetan jartzen dudan hau, denboraldi baten buruan ireki ahal izango dugu guztiok. Bien bitartean,

Betira arte, adiskideok.

Xabier A.

Comments { 8 }

Ramones familia maitagarria

By p. usabiaga on 2006(e)ko ekainak 11 in irakurlearen txokoa

Ramones hastapenetan Ramones familia maitagarria izan da nik hautatutako liburua. Gotzon Hermosilla da idazlea eta bertan Ramones musika talde iraultzaile eta punk-rock mugimenduaren oinarri bilakatu zenaren biografia bat azaltzeaz gain, gure Euskal Herriko mugimenduan Ramonesen eragina ere aipatzen du.

1974an rockaren panorama nahiko txarra zen, urteak atzerago izandako izpiritu freskoa ahituta zegoen, eta orduan ageru ziren Ramones. Estilo oso sinple, azkar eta oldarkorraren bitartez estilo berri baten sortzaile izan ziren, Sex Pistols eta The Clash-ekin batera punk talde famatuenean bilakatu ziren.

New Yorkeko Forest Hills auzo baztertuan bizi ziren 4 gaztek osatzen zuten taldea. Euren artean oso desberdinak izan arren, ezaugarri bat zuten komunean, 70. hamarkadako musikaz nazkaturik zeuden, eta gauza alternatibo bat egiten saiatu ziren; baita lortu ere.

Familia bat zirelakoan denek Ramone abizen faltsua erabiltzen zuten. Dee Dee Ramone, taldeko baxujolea zen, arazoz betetako mutikoa. Gaztetatik drogen munduan sartu zen eta drogak erosi ahal izateko prostituitzera iritsi zen. Gogorra eta bihurria, taldeko punk alderdiaren ordezkaria. Johnny Ramone, Ramonesen gitarrajolea, mutiko gogorra eta eskuindar samarra zen. Langilea, diziplinatua eta burugogorra zen, baina arazoetan sartzea ere gogoko zuen. Tommy Ramone, bateriajolea, musika gogoko zuen, eta urte batzuk geroxeago taldea utzi zuenean, soinu teknikari gisa lan egin zuen. Askoren ustez, Tommy zen taldeko burua, lehenengo diskoak ekoiztu eta taldearen irudia eta ideia asmatu zituena. Azkenik, Joey Ramone, abeslaria, altua, baldarra eta betaurreko lodi batzuk soinean jantzirik. Musika asko maite zuen, batez ere, 50 eta 60. hamarkadetako pop, garage eta surf-a. Oso mutil xelebre eta bakartia zen, eta Ramonesen izan zuen aukera terapia ezin hobea izan zen. Taldearen pop izpirituaren ordezkaria.

Hasiera oso zaila izan zen taldearentzat. Jendeak eszenatokira horrelako piurekin eta horren gaizki jotzen zuen taldea ez zuen gustuko, eta batzuek gorroto ere bazioten. Gehiengoak ez zituen gustuko baina baziren batzuk jotzen zuten musika basati, azkar eta guztiz sinpleak liluratu zituenak.

Lehenengo diskoa “Ramones” izenpean kaleratu zuen Sire diskoetxeak eta ez zuen arrakasta handirik izan. Hala ere, jotzeko zuten gogoak zirela eta, abestiak sortzen eta diskoak kaleratzen jarraitu zuten. Jendeari ezaguna egiten hasi zitzaion, eta AEBn baino Ingalaterran arrakasta handiagoa lortu zuen, eta han sortu berri zen punk mugimenduko gazteek Forest Hillesko laukotea maite zuten. Hori zela eta, bizitza frenetiko batean murgildu ziren. 5 urtetan 7 disko kaleratu zituzten eta kontzertuak etengabeak izan ziren. Talde-barneko liskarrak ohikoak ziren, Johnny burugogorrari Dee Dee-k drogekin zuen arazoa ez zitzaion batere gustatzen, eta behin eta berriz aurpegiratzen zion. Taldea ospetsu bilakatzen zen bitartean, Johnnyk hura aprobetxatu eta onarpen masiboa lortu behar zutela zioen, baina bilatu nahi zuten arrakasta ez zen iritsi, ezta gutxiagorik ere. Hau onartu beste aukerarik ez zuten izan, eta beraz, lehendik zeramaten bideari jarraitu zioten, eta haien betiko zaleak pozik edukitzea, ibilbide duin bat egitea, ahalik eta gehien irautea eta ahalik eta diru gehien irabaztea izan ziren handik aurrera taldearen helburuak. Baina taldekideen arteko harremanak betiko mingostu zireneko liskarra beste bat izan zen. Joey abeslaria eta bere betiko neskalagun Linda Danielleren arteko harremana apurtu zen, eta handik gutxira Linda Johnnyrekin maitemindu zen. Hori gehiegi izan zen Joeyren izaera sentikor eta herabearentzat eta hortik aurrera Johnnyrekin hitz egiteari uko egin zion. Gezurra badirudi ere, egoera honetan beste 16 urtetan jarraitu zuten taldea desagertu zen arte.

Handik aurrera, taldeak zalantzaz betetako ibilbide bat jarraitu zuen eta oso gogorra izan zen denentzat. Diskoak kaleratzen jarraitu zuten arren, euren arteko liskarrek taldearen funtzionamendua okertu zuten, eta azkenean, New Yorkeko behe auzoetan jaiotako talde oldarkorraren hastapenetatik 20 urte pasa ondoren, azken kontzertua eman zuten. Handik aurrera taldekide bakoitzak bere bideari ekin zion.

Joey Ramone 2001eko apirilaren 15ean hil zen 49 urte zituela minbizi linfatikoak jota. Dee Dee Ramone 2002ko ekainaren 5ean hil zen heroina gaindosiak jota 50 urte zituela, eta Johnny Ramone 2004ko irailaren 15ean hil zen prostatako minbiziak jota.

Gotzon Hermosilla Barakaldon jaio zen 1966an. Soziologian eta zientzia politikoetan lizentziatua da, baina bere ibilbide profesionala kazetaritzaren arloan egin du gehienbat. Hamar urtez AEKren komunikazio arduraduna izan zen, eta handik Euskaldunon Egunkaria-n lan egitera igaro zen. Gaur egun, Berria egunkariaren Bizkaiako delegazioan dihardu. Road Movie kronika liburua (Alberdania, 2002) eta hainbat narrazio labur argitaratu ditu, eta euskarazko Izu Giroa punk eta hardcore fantzinearen editorea da.