Hegazkinez bidaiatzeko gomendioak

HegazkinaOporrak berehala dira eta iristen diren bakoitzean, bidaiatzeko garraiorik erosoena bihurtzen da hegazkina. Dena den, nahiz eta garraiorik azkarrena izan inongo zalantzarik gabe, baditu bere akatsak, horien artean kutsadura eta soinua.

1903. urtean Wright anaiek lehen hegaldia egin zutenetik, asko izan dira hegazkingintzan egin diren aurrerapenak. Gaur egun, hegazkina hartzerakoan, ez gara konformatzen gertuko egonlekuetara bidaiatzearekin, ahal den urrutien bidaiatzea nahiago izaten dugu, diru aurrezkiak iristen diren lekuraino, alegia. Gauzak horrela, hegazkin bat hartu aurretik gomendio batzuk jasotzea komeni da, eta horrexegatik hementxe doaz horietako batzuk, nahiz eta dena dakizuela pentsatu, beti ondo etortzen dira eta. Gomendio hauek gehienbat Europa mailako agentzietako batean erreserba egiten dutenentzat dira:

  • Hegaldi desberdinen inguruko informazioa jaso.
  • Tarifa ezberdinen inguruko hausnarketa egin.
  • Konpainiaren benetako izena ezagutzeko ahalegina egin; izan ere, billetean maiz beste bat agertu ohi baita.
  • Bidaia oso luzea bada, hegazkin aldaketen informazioa lortu.
  • Geldialdien berri izan.

Azken urteetan, billeteak internet baliatuz eros daitezke. Teknologia berriekin, ordea, kontuz ibili beharra dago iruzurrik ez gertatzeko. Internet bidez erosiz gero, ziurtatu ibilbidea, datak, ordutegiak… ondo aukeratu dituzula eta baldintzak ondo ezagutu.

Kontuan hartzeko gomendio gehiago:

  • Jende ugari bidaiatzen duen garaian bidaiatu nahi baduzu, egin erreserba aldez aurretik.
  • Bidaia joan-etorrikoa bada, itzulera ziurtatuta izatea garrantzitsua da.
  • Hegaldiaren ordua baieztatu.
  • Hegazkinera sartu orduko, billeteak egiaztatu. Konpainiako langileak hegaldi horretako kupoia baino ez dizula kendu egiaztatu.

Ekipaia galduakBidaietan ohikoa da, hegazkinetik jaitsitakoan, ekipajearen bila joatea eta hainbatetan gertatzen da bagaje osoa ez aurkitzea, objekturen bat faltatzea eta erreklamatzera joan behar izatea. Horrelako kasuetan, bidaiariok eskubide batzuk ditugu:

  • Fardelaren bat puskatu, kaltetu edo galtzen bada, konpainia izango da horren erantzule, baldin eta soilik baldin kaltea hegazkinaren barnean gertatzen bada.
  • Konpainia ez da arduratuko kaltea ekipajearen akats baten ondorio bada.
  • Fakturatu gabeko bagajea denean, konpainiaren erantzukizuna da, kaltea bere erruz gertatu bada, noski.
  • Fardeleriaren garraioan izandako atzerapena konpainiaren erantzukizuna izango da.

Erreklamazioei dagokienez:

  • Konpainiaren erakusmahaia ez baduzu aurkitzen, joan zaitez aireportuetan egoten den informazio-mahaira, bertan esango dizute non dagoen eta erreklamazioa egiteko jarraitu behar diren pausoak.
  • Erreklamazioa egiteko 21 egun izango dira gehienez.
  • Erreklamazioak idatziz egin behar dira.
  • Auzitegian erreklamazioak aurkezteko, bi urteko epea egongo da.

Honekin guztiarekin zera esan nahi dut: hegaldi baten aurretik gauzak ondo prestatuta izatea komeni da, xehetasun guztiak ondo ezagutzea, inongo iruzurrik jaso ez eta hegaldi lasai bat izango badugu. Gehiengo batek oporretara joatea gustuko du eta hegazkina garraiorik onenetakotzat hartzen da horretarako; dena den, garbi izan behar dugu gauzak ondo eginda baino ez dugula lortuko hegaldi lasai bat.

Informazio gehiago: 1, 2 eta 3.

Comments { 2 }

Uxue Alberdi: “Askoz ere gauza gehiago ikusten dira begi literarioekin”

Uxue Alberdi 1Ikasturte hasieran, Maitek liburu bat hautatzeko eta irakurtzeko esan zigun. Nik ez nekien zein liburu irakurri eta nire auzoko liburu denda batera abiatu nintzen. Dendan zeuden liburuen laburpenak irakurtzen hasi nintzen, baina liburu haiek ez zuten inondik ere nire irakur-mina piztu, liburu dorre handi baten azpitik agertzen zen batek atentzioa eman zidan arte. Atzean zekarren laburpena irakurri eta gustatu egin zitzaidan. Liburua Uxue Alberdiren Aulki bat elurretan zen eta gehiago pentsatu gabe hautatu egin nuen. Gero, Maiteri hautaketaren berri eman nionean, Iratik ordurako hartua zuela adierazi zidan (aurreko artikuluan irakurri ahal izango zenuten legez), baina hori beste kontu bat da…. Ezingo nuen liburu hori Irakurlearen Txokorako erabili, baina, hala eta guztiz ere, irakurri eta egilea elkarrizketatzeko aitzakiatzat hartuko nuen.

Uxue Elgoibarren jaio zen 1984. urtean. Kazetaritza ikasketak burutu ditu eta, egun, literatura idatzian zein bertsolaritzan ibiltzen da, besteak beste. Arestian aipatutako liburua, Aulki bat elurretan, bere lehen liburua da. Istorioa Suedian kokatzen da, Iratik atzo esan zigun moduan, eta 17 ipuin laburrez osatua dago. Esan bezala, emakume interesgarria iruditu eta berarekin harremanetan jartzea otu zitzaidan. Hona hemen Uxueri egindako elkarrizketa.

Noiz konturatu zinen idaztea gogoko zenuela, Uxue?
Inoiz ez nuen pentsatu idazle izan nahi nuenik. Txiki-txikitatik izan dut gustuko idaztea, eta denborak aurrera egin ahala, idazteak gero eta gehiago betetzen ninduela konturatu nintzen. Saiatzen naiz literaturari eta, orokorrean, sorkuntzari ahalik eta denbora gehien eskaintzen. Oso ondo pasatzen dut irakurtzen, idazten, bertsotan…

Bertsolaritzan aritzen zarela jakin dut. Zer duzu gustukoen bertsolaritza ala literatura?
Ezingo nuke aukeratu, eta, gainera, biak egin badaitezke, zertan aukeratu? Oso jarduera desberdinak dira, eta bakoitzak bere alde onak eta txarrak ditu: bertsolaritza oso bizia da, beti lagunartean egiten da (bai saioetan eta baita bertso-eskolan ere), jendearen erantzuna, erreakzioa, bat-batekoa da… Baina alde txarrak ere baditu: askotan agintzen dizkiguten gaien inguruan abestu behar izaten dugu, eta agintzen diguten luzeran, gainera. Batzuetan, ez daukagu gai bati kantatzeko gogorik, edo ez dugu gaia asko kontrolatzen, edo bi bertso kantatu beharrean 10 kantatuko zenizkioke gaia asko interesatzen zaizulako, baina ezin duzu. Literaturak aukera hori ematen du: nahi duzunari buruz idatz dezakezu, nahi duzun beste pentsatuta eta nahi duzun besteko luzerarekin. Bertsoak mugak ditu: denbora, errima, neurria… eta horregatik da hain erakargarria, baina nik eskertzen dut literaturak ematen duen askatasuna ere.

Zure lehen liburuak arrakasta handia izan duela ikusita, beste libururen bat egiteko asmorik ba al duzu?
Ari naiz idazten. Joseba Jaka beka eman zidaten eleberri bat idazteko, eta horretan ari naiz. Aulki bat elurretanUrtebeteko epea dut buruan dudana paperera pasatzeko. Hamaika makila izango da liburuaren titulua eta kostaldeko herri batean kokaturiko istorioa da, aitona-amona koadrila bat duena protagonista. Orain Getarian bizi naiz, eta ea kresal usainak inspiratzen nauen!

Aulki bat elurretan liburuaren proiektuarekin Beasaingo Igartza saria irabazi zenuen, ezta? Zer suposatu du horrek zure bizitzan?
Igartza, saria baino gehiago, beka da. Horrek esan nahi duen guztiarekin: sari batek momentuko errekonozimendua eman dezake, baina beka denbora erosteko modu bat da. Askotan zaila da 8 ordu lanean ematen badituzu, etxera itzuli eta ordenagailu aurrean berriro lanean hastea, are gehiago aurreko 8 orduetan ere kazetari, itzultzaile edo halako lanetan aritu bazara. Beka horiei esker denbora eros dezakezu, lan gutxiago egin eta idazteari denbora gehiago eskaini. Hori guztiaz gain, noski, izugarrizko poza ematen du norbaitek zugan konfiantza jarri izanak, jakiteak epaimahaiko bati zure lana gustatu zaiola eta liburu bat idazteko aukera eman nahi dizula.

Zein izan da zure inspirazioa liburu hau idazteko garaian?
Kazetaritzako 3. maila Suedian egin nuen. Euskal Herrian bizi nintzela, mila kontutan sartuta nengoen, eta ez nuen idazteko tarterik topatzen. Nahita eskatu nuen Erasmus beka, idazteko denbora hartu nahi nuen nire betiko ingurunetik kanpo. Nik banekien Suedian idatzi egingo nuela, ez nekiena zen ondoren idatzitakoa liburu bihurtuko zenik. Eta Suedia perfektua da inspiratzeko, oso literarioa da: gau luze-luzeak genituen, hotza, elurra, beste gizarte mota bat nuen inguruan… Eta kanpora zoazenean beti zaude bi begiak zabal-zabalik, dena jasotzen, interpretatzen, zure eskemak puskatzen, jende berria ezagutzen… Azken batean, inporta zaizkidan gauzei buruz idatzi dut, barrua ukitzen didaten gauzei buruz. Suediara joan beharrean Txinara joan izan banintz ere idatziko nukeen, baina liburua oso diferentea zatekeen.

Uxue Alberdi 2Zergatik aukeratu duzu izenburu hori liburuarentzat?
Liburuaren izenburua izateaz gain, ipuin baten izenburua ere bada. Behin, unibertsitatetik herrira autobusez nindoala, hilerri baten albotik pasa ginen, eta egurrezko aulki txiki bat ikusi nuen hilarri baten ondoan. Hurrengo egunean argazki kamera hartuta joan nintzen aulkitxoari eta hilarriari argazkia ateratzeko asmotan, baina aulkia ez zegoen han. Orduan nire buruari galdezka hasi nintzen: non egongo da aulkia? Norena ote da? Nork ekarri ote du? Eta nork eraman? Eta nor ote da hildakoa? Zein harreman ote du aulkian eserita dagoenarekin? Eta hala sortu zen ipuina, maitasun handia diot istorio horri. Niretzat horixe baita literatura: mundua ikusteko beste modu bat: askoz gauza gehiago ikusten dira begi literarioekin, ez dauden istorioak ere badaude literaturan. Kanposantuko aulkia ikusi eta istorio bat ikusten nuen nik, eta hori oso polita da.

Liburua ipuin solteez banatuta dago, baina ipuin horiek guztiek badute elkarrekin zerikusirik…
Bai, leku berean gertatzen dira, giro berean… Independenteak dira, baina bada guztiak lotzen dituen behe laino moduko bat. Suediak batzen ditu.

Zer nolako eragina izan du zure bizitzan Suedian urtebete egoteak?
Uste dut denok bizi behar genukeela halako esperientzia bat. Niri ikaragarri gustatzen zait bidaiatzea eta jende berria eta kultura berriak ezagutzea. Alde horretatik, Erasmus beka izugarria da. Asko ikasten da eta nork bere burua ezagutzen laguntzen du.

Besterik gabe, eskerrak eman nahi dizkiot Uxueri ikasle umil bati galderatxo hauek erantzuteko astia hartu duelako. Oraingo honetan, ezin izan genuen elkar ezagutu, lastima. Agian, beste batean izango da… Amaitzeko, euskaljakintzatik zorterik onena opa nahi diogu. Ea lan berriarekin aurrekoarekin lortutako arrakasta eta oihartzuna lortzen duen!

Comments { 4 }

Aulki bat elurretan – UXUE ALBERDI

Fitxairudiak2Fuxue.jpgOrdiziako Barrena Jauregian dagoen liburutegira joan nintzen euskal idazle batek idatzitako nobela baten bila. Denbora luzez liburu desberdinak gainbegiratu ondoren, liburua aukeratu eta etxera joan nintzen. A zer nolako ezustea! Liburu hori aukeratutakoen zerrendan zegoen, eta beste liburu baten bila bueltatu beharko nuen. Buruari milaka buelta eman arren, ez nuen erakartzen ninduen libururik aurkitzen… Handik egun batzuetara, liburuaren gaia erabat ahaztua nuenean, Uxue Alberdiren berri izan nuen Gipuzkoako bertsolari txapelketa zela eta. Jakin-mina sortu zidan, eta nire harridurarako, liburu bat idatzia zuela jakin nuen, Aulki bat elurretan (ELKAR, 2007).

Uxue Alberdi 1984ko martxoaren 18an jaio zen Elgoibarren. Kazetaritzan lizentziatua da eta itzulpengintzan, zenbait komunikabidetan kolaboratzaile eta bertsolaritzan aritzen da. 18 urterekin Bilbora joan zen kazetaritza egitera, eta 20 urterekin Suediara, Erasmus beka lortuta. Bertan ipuin-bilduma bat idatzi zuen eta, 2005ean, Igartza bekara aurkeztu eta irabazi egin zuen Aulki bat elurretan proiektuarekin. Beasaingo Udalak, CAFek eta Elkarrek antolatutako beka honen laguntzaz kaleratu du bere lehen liburua. Uxueren bidaia eta bere bizitzaren beste hainbat gorabeheraren berri zabalagoa euskaljakintzako Elenak idazle eta bertsolariari egindako elkarrizketan izateko aukera izango dugunez, liburuan topa dezakegunaz azaltzera mugatuko naiz.

Alberdi Suedian bizitakoaz baliatu da lan hau egiteko. Hango gizon-emakumeez ari da. Liburua, lehen esan bezala, ipuin-bilduma bat da eta istorio guztien arteko lotura Suedian gertatzen direla da. Narrazio hauetan herrialde honetako paisaia azaltzen da: hotza, izoztua, zuria… eta bertako pertsonaiak ere askotan modu horretan azaltzen dira. Horren adibide da lehenengo istorioan azaltzen den Sven.

Sven mutiko bakartia da, beltza, eta Suediako paisaia zuria izanik, kolore beltza Suediarako gaizki egina den kolorea dela dioena, beltza zuritzen saiatzen dena…

Svenek, behin bada ere, elur bola batekin belea zipriztin zuriko mika bilakatu nahi izan zuen. Eta belea ez zen apartatu. Aulkiaren ondoan geratu zen mika bihurtuta, Svenen ondoan. Potetxoa atera zuen mutilak poltsikotik eta poliki-poliki, batere presarik gabe, pilula guztiak irentsi zituen, banan-banan. Eta han geratu ziren belea eta Sven, elur maluten azpian geldi-geldi. Gero eta zuriago, gero eta zuriago… Perfektu bilakatu ziren arte.

uxue alberdi1.GIFHala eta guztiz ere, idazleak ez du gehiegi sakontzen pertsonaia bakoitzean. Ipuin laburrak direnez, pertsonaiak bizi dituzten egoerengatik ezagutzen ditugu, eta ez egiten diren deskribapenengatik. Esate baterako: Sven mutiko bakartia da, Madeleine estatuarena eginez kalean eskean egoten dena, Birgitta senarraren ahotik beste emakume baten izena entzun eta gero amore ematen duen emaztea, David eta Amanda elkarri bizkarra emanez lo egiten duen bikotea…

Ipuinen artean badago bat idazleak egiten duen testu antolaketagatik atentzioa deitzen duena. Istorio honetan, taxilariaren eta bezeroaren arteko egoera azaltzen da, baina bakoitzaren gogoetak lerro ezberdinetan agertzen dira: 1, 3, 5… lerroak taxi-bidaiariaren pentsamenduei dagokie; eta 2, 4, 6… lerroak, gidariarenei.

Inoiz ez nuen pentsatuko ipuinen atzetik bidaiatzeko
Aipatua zioten lehenago ere lagun taxista batzuek ger-
bezain ausarta izango nintzenik, baina txikitan tximele-
tatu zitzaiela. Berari …”

Aulki bat elurretan.jpgBestalde, narratzaileari erreparatzen badiogu, ipuin bakoitzean egoerara egokitzen dela konturatzen gara. Horrela, lehenengo ipuinean narratzaileak anaiari “hika” hitz egiten dion bitartean; bigarrenean, lehenengo pertsonan ari da; hirugarren ipuinean, hirugarren pertsonan…

Nire iritziari dagokionez, liburu bitxia dela esango nuke. Ipuin bakoitza aurrekoaren oso desberdina izanik, badago detaile txikiren bat lotzen dituena, hitz bat… Gainera, istoriotxo bakoitza gustura irakurri dut eta, hauetako bakoitza bukatzean, bertako pertsonaiak gehiago ezagutzeko irrikaz geratu naiz; izan ere, guztiak oso errealak iruditu baitzaizkit. Hala ere, istorioen arteko lotura sendoagoa izatea gehiago gustatuko litzaidake; horrela, intriga handiagoa sortzeko eta kontakizun baten segidan, atsedenik gabe, bestea irakurtzeko. Baina honek ere badu bere alde ona; izan ere, konstantzia handirik behar ez denez, nahi denean liburua hartu eta tarte atsegin batez goza daiteke aurrekoa ahaztu izanaren beldurrik gabe.

Gauzak horrela, istorio nahasi eta ulertzeko zailak direnak gustatzen ez bazaizkizue, hemen duzue liburu apropos bat. Batzuetan gogoeta sorraraziko dizue, Xake mate kontakizunean, esaterako. Beste batzuetan, Oihua istorioan, adibidez, akzioa erakutsiko digu…

Kritika gehiago ikusteko, klikatu hemen.

Amaitzeko, gure protagonistari buruz zertxobait gehiago jakiteko grina piztu bazaizue, jakin ezazue euskaljakintzakook idazleari eginiko elkarrizketa egun pare batean argitaratuko dugula. Ordura arte, ondo izan!

Comments { 5 }
-->