euskaljakintza

Artikulu hau idazterakoan zalantza izan dut galdera-ikurra ipintzerakoan. Ez nioke jarri nahi, baina, zoritxarrez, ez dut beste aukerarik. Ikurra kentzeko aukera izango nuke benetan bake gosez antolaturiko hauteskundeak balira, baina tamalez oraingo honetan ere ez da horrelakorik. Ez dago bake goserik, baina bai botere nahia, borroka giroa, adierazpen askatasun mugatua… Bide horri jarraiki, nire uste apalean, ezin eskura genezake bakerik hauteskundeetan.

Oraingoan ez dut bozka emango, adin txikikoa bainaiz. Eta egia esan… ezta gogorik ere. Nahiago etxean geratu, hausnartu, gogoeta egin… Azken egunotan asko hitz egin da. Hitz asko esan dira. Haizeak daramatza ele horiek guztiak, eleak soberan daude, ele horien balioa egiaztatzen duten ekintzak dira falta zaizkigunak, haizeak eraman ezin ditzakeen ekimenak. Hori horrela gertatzen ez den bitartean, ezin izan daitezke bakerako hauteskundeak.

Bere ideologia inposatzea besterik ez duenak buruan eta besteei mendekua eta kaltea opa dienak alferrik erabiliko du bake hitza. Litekeena da bake hitzak bakoitzaren baitan esanahi ezberdina izatea, batzuen kasuan besteren batekin nahastuz, ingurukoen interesei zein beharrizanei begiratu gabe norbanakoak atsegin duen guztia eskuratzea nahi duena, definizio honekin hiztegian agertzen den hitzarekin, bakea lortzeko erabiltzen duten ohiko metodoarekin, berekoikeriarekin. Bake hitza ahoskatu aurretik jakin dezatela, borroka, zein edozein egoera istilutsuren gabezia dela hiztegian ele honentzat agertzen den definizioa, beti ere Euskaltzaindiak baimenduta. Eta bakezale kontsideratzen diren horientzat hona hemen galdera: zer da zuentzat bakearen alde borrokatzea? Euskal Herri osoa erakunde terrorista batekin lotu eta, egoera hori aitzakiatzat hartuta, inolako gupidarik gabe zigortu nahiz zapaltzea? Edo indarkeriaren bidez, jomugak bitartekoak justifikatuko balitu bezala, edonola jokatzea? Hori al da bakerako bidea?

Hauteskunde hauetan, baina, ez da ikusten bakea lortzeko xederik. Elkarri gaizki esaka eta borrokan aritzea bada eskaintzen diguten bakea… guk ez dugu horrelakorik nahi. Elkarri entzuteak, elkar ulertzeak, pausoak emateak, errespetatzeak… horrek guztiak hurbilduko gintuzke bake bidera, egun, utopiatzat dugun benetako bakera.

Hauteskunde hauetan posible ez bada ere, etorkizunean bakea posible izango dela sinetsi nahi dut, eta sinesten dut, eta sinetsi nahi dut badagoela bakea egin nahi duenik. Bakea egin nahi duten horien hitzetan, haizeak eraman ditzakeen eta tamalez daramatzan hitz horietan, sinetsi nahi dut … nahi dut, baina ezin dut. Ezin sinets nezake demokrazia eta bakearen gisako hitzekin jolasten duten pertsona horien hitzetan. Benetako bake gosea duten pertsonak iritsiko ahal dira!

Ametsetan jarraitu behar, ametsak beteko diren esperantzaz, bake izeneko amets horretan murgilduz, amets horretatik esnatu gabe, bake ametsean, bake gosez… Bake biderako hauteskunde ametsean, bake biderako hauteskunde gosean, herritarron hitza noizbait errespetatuko delakoan, askatasun osoz erabakitzeko aukerarekin…M-9koak bake biderako hauteskundeak izango al dira? M-9koak bake biderako hauteskundeak izango ahal dira! Herriak du hitza… Herriak izango ahal du hitza!

Bozka eman, ez eman, ohiko alderdiari bozkatu, abstentziora jo… Datorren iganderako oraindik ere duda-mudan bazarete, hona hemen zenbait alderdi politikoren ingururuko ideia islatzen duten estekak zerbaitetan lagun zaitzaten. Beraz, interesik baduzue, egin klik.

• EAE-ANV: “Euskal Herriak Independentzia. ABSTENTZIOA”
• Aralar: “ Ezkerra berri, ezker aberri”
• Ezker Batua Berdea: “ Erre k erre, errepublika!”
• EA: “Herriaren ahotsa”
• EAJ-PNV: “ Euskadin bizi naiz ni. Eta zu, non bizi zara?”
• PSOE: “Vota con todas tus fuerzas”
• PP: “Con Cabeza y corazón”

1959an Iraultzak garaipena lortu eta Kubako gobernua eratzeko ardura hartu bazuen ere, lanik gogorrenak ez ziren bertan amaitu. Aitzitik, orduantxe hasi zen gogorrena garaileentzat, Estatu Batuen nahiaren aurka eta sentimendu antikomunista mundial baten erdian, estatu sozialista eta ezkertiar bat eraikitzeari ekin baitzioten, Moncadako erasoa egiterakoan oinarritzat hartu zuten programa berrartuta. Ezaguna da, gaur egun ere, Estatu Batuen blokeoak asko zailtzen duela kubatarren bizitza, eta are gogorragoa izan zen, blokeatuta egon arren, uharte osoa berreraiki beharra. Honen ardura Fidel, Che eta Camilok hartu zuten, besteak beste.

FIDEL CASTRO: IRAULTZA JAIOBERRIAREN BURUZAGI

Behin-behineko gobernua

Batista diktadorea boteretik bota arren, iraultzaileak ez ziren segituan gobernuan sartu. Are gehiago, hasiera batean asmorik ere ez zuten halakorik egiteko. Fidelek nahiago izan zuen ohoretsu jokatu izan eta betidanik diktaduraren aurka egon zen Manuel Urrutia lehen ministro izendatzea, hark hauteskundeak antolatuko zituen trantsizio gobernu bat osatu zezan. Hala ere, iraultzaileek zenbait iniziatiba independente eraman zuten aurrera, garrantzitsuena Auzitegi Iraultzaileena izan zela, hauek arduratu baitziren gerra-krimenak burutu zituzten batistazaleak zigortzeaz. Beste iraultza batzuetan ez bezala, batistazaleak ez ziren epaiketarik gabe zigortuak izan. Bestalde, garai hartan aurre egin behar izan zieten Kubako gizartean sakonki barneratuak zeuden aurreiritzi ezberdinei, hala nola, homosexualenganakoa, matxismoa, arrazismoa…

1959ko otsailaren 16an Fidel Castrok, ordura arte zuen jeneral karguaz gain, lehen ministro kargua ere hartu zuen, eta honekin batera programa iraultzaile bat garatzeko ardura ere bai. Hilabete batzuk beranduago, Parlamentuak Gobernu Batzordeko lehendakari kargua esleitu zion. Postu horretan iraun zuen duela urte pare bat arte.

Lehen urratsak, lehen arazoak

Kuba bezalako nazio bat gobernatzeko orduan topatu zituen arazoak ez ziren nolanahikoak izan Fidelentzat. Estatubatuar ahalguztidunen aurrean 32 urte bete berriak zituen gizon bat jarri zen, zutik, tente, “Hemen gaude!” esanez bezala. Hartu zituen lehen neurrien artean etxeen alokairuen prezioa asko jaistea, jokoa (kasinoak etab.) debekatzea eta gas, ikatz eta turismo egiturak nazionalizatzea izan zen. Bestalde, eta Kuba nekazaritzan oinarritutako herrialde bat dela kontuan izanda, nekazal erreformari ekin zion gobernu iraultzaileak. Hasiera batean Fidel minifundioaren, hau da, lurrak baserritarren artean zati txikitan banatzearen, aldekoa bazen ere, latifundio izugarri haiek zatitzeko arazo handiak ikusi zituzten iraultzaileek. Ondorioz, Fidelek gerora proposatutako eredu kooperatibista onartu zuten azkenean, probintziaka antolatutako latifundioen eredua.

1960ko hasieran Fidel lehen ministroa zen; eta, Urrutia, lehendakaria. Gizartearen egoera hobera egiten ari zela zirudienean, Urrutia bat-bateko jarrera antikomunistak jo zuen eta, horren aurrean, ministroek euren dimisioa aurkeztu zuten. Erreakzio gogor horren aurrean, Urrutiak dimisioa aurkeztu behar izan zuen eta Fidelen gobernuak ez zuen oztoporik izan behar-beharrezkoa zen nekazal erreforma gauzatzeko. Erreforma honexek amaitu zuen multinazional estatubatuarrek Kuban zituzten 10000 zalditeriatako (zalditeria bat=13,4 hektarea) latifundioekin, hauek eskualdeka antolatuta zeuden kooperatiben esku utziz.

Konspirazioak eta Bahía de Cochinosko lehorreratzea

Estatu Batuak berehala hasi ziren Kubako gobernu iraultzailearen aurka kanpaina mediatikoa egiten; baita Kubara milizia armatuak eta kontrairaultzaileak bidaltzen ere. Era berean, itsasontzi miamiarrek erasotu egiten zituzten arrantzontzi kubatarrak, behin ehun hildako baino gehiago eraginez. Estatu Batuek eraso hauek guztiak ofizialki onartzen ez zituzten arren, Fidelek, armadako goi-kargudun gisa, jakin bazekien CIA zegoela eraso ia guztien atzean. Ez hori bakarrik, geroago CIA izan zen Giróngo lehorreratzea antolatu zuena, Eissenhower presidentearen aginduz. Orotara, 5750 eraso armatu burutu zituzten kontrairaultzaileek Kuban, 1961-1963 bitartean. Horien artean gehientsuenak instalazio industrialen aurka bideratuak izan ziren, ekonomiaren hazkuntza moteltzeko. Horrez gain, prestakuntza maila ezberdinak zituzten Fidelen aurkako 600 atentatu planen berri izan du Kubako ejertzitoak. Horren haritik, behin baino gehiagotan birus ezezagunen izurriteak jasan dituzte kubatarrek, dengearen aldaera ezezagun bat birritan eta zerrien pestea beste behin.

Giróngo lehorreratzeari dagokionez, 1500 mertzenario kubatar lehorreratu ziren Bahía de Cochinosen, Estatu Batuen babes osoarekin. Izan ere, CIAk prestatu zuen plan osoa, Kubaren aurka zeraman kanpainaren baitan, eta hori garbi islatu zen hegazkin estatubatuarrek egindako bonbardaketetan eta disidenteei emandako entrenamenduan. Bestalde, lehorreratzeko erabili zituzten itsasontziak ere estatubatuarrak izan ziren. Azkenean, 72 orduz borrokan aritu ondoren, Fidel bera buru zela, garaipena lortu zuen armada iraultzaileak, 1200 erasotzaile atxilotu zituztela. Aipagarria da urtebete geroago preso horiek guztiak Miamira bidali zituztela, sendagaiak eta elikagaiak lortzearen truke. Harrigarria bada ere, Fidelen aurkako atentatuetako bat negoziazio horietan gertatu zen. Hain zuzen ere, Estatu Batuak ordezkatzen zituen James Donovan abokatua erabili zuen CIAk Fideli kutsaturik zegoen traje bat emateko.

Misilen krisia

Estatu Batuekin izandako arazoen gailurra ez zen, ordea, orduan iritsi. Izan ere, Bahía de Cochinosko inbasio saiakeraren ondoren, Fidelek Sobietar Batasunaren babesa lortu zuen, eta haien babespean ekin zion industrializazioari Kubak. Gainera, Kubak hain beharrezko zituen profesional teknikoen laguntza eskaini zioten sobietarrek Fideli, misil nuklearrak eta balistikoak uhartean kokatzearen truke. Izan ere, Gerra Hotza bere garairik gatazkatsuenetarikoan zegoen eta Sobietar Batasunarentzat interes estrategiko bereziko gunea zen Kuba. Poliki-poliki sobietarrak misilak Kuban sartzen hasi ziren, 1962an, AEBen arreta deitu gabe. Hala ere, Kennedy lehendakariak segituan izan zuen sobietarren mugimenduen berri, Oleg Penkovsky traidoreak misilen inguruan zekien guztia kontatu baitzien estatubatuarrei.

Honen aurrean Estatu Batuek Kuba blokeatzeko erabakia hartu zuten, eraso militar bati ekiteko asmoz, misilak erretiratzen ez bazituzten behintzat. Egoerak itzulerarik gabekoa zirudienean eta mundu guztia gerra atomikoa noiz lehertuko zen itxaroten ari zenean, Jruschovek eta Kennedyk akordioa sinatu zuten, Kubarekin kontsultatu gabe. Akordio honek ez zuen Fidel Castrok egindako eskaera bakar bat ere kontuan hartu, sobietarrek misilak erretiratu baitzituzten amerikarrek Turkiatik eurenak erretiratzearen truk. Honek kubatarren artean haserre nabarmena eragin zuen, uste baitzuten negoziazio haietan atentatuen amaiera eta Guantanamoko basearen itzulera ere lor zitezkeela. Tentsio izugarriko uneak izan baziren ere, gerora iraultza sendotu zuen fenomenoa izan zen Misilen Krisia, Kuba bertako arazoen nazioarteko eragina handia izan zezaketela erakutsi baitzuen.

Sobietar Batasunaren erorketa

Kubak urte luzez, Sobietar Batasunaren laguntzaz, industrializazio prozesuari eta sozialismoan sakontzeari ekin zion. Hainbat buruzagi iraultzailek iraultza “esportatzeko” jarrera hartu bazuten ere, Kongora, Boliviara edota Angolara bidaia internazionalistak burutuz,  Fidel Kuba barneko arazoak konpontzen saiatu zen gehienbat: emigrazioa, langabezia, disidenteen atentatuak… Hala ere, Sobietar Batasunak eskaintzen zien babes logistiko eta militarra ahultzen joan zen, Sobietar Batasuna ahultzen joan zen hein berean. Azkenean, 1991. urtean, lehendik ere eragin oro ia galdurik zuen Sobietar Batasuna zatikatu egin zen, eta errepublika sozialista izateari utzi zion. Honek eragin izugarria izan zuen Kuban, kubatarren eta sobietarren arteko anaitasun hautsia tarteko, jada ez baitzituen erregaiak, elikagaiak eta bestelako produktu ugari prezio merkeetan jasotzen. Horrez gain, ez zuten produzitutako kafea eta azukrea saltzeko tokirik ere. Horregatik, garai gogorrak izan ziren Iraultzarentzat, “Periodo Especial” deitu zen garaia, hain zuzen ere.

Hala ere, eta batez ere herritarrek Iraultzan zuten uste sendoari esker, Kubak egoerari buelta ematea lortu zuen, eta poliki-poliki munduko merkatu berrietara ireki zen, Estatu Batuen blokeoari aurre eginez. Onartu beharrekoa da, baina, zenbait urte benetan latzak izan zirela herritarrentzat, miseria gorria pairatu behar izan baitzuten. Gaur egun egoerak nabarmenki hobera egin badu ere, Venezuela, Brasil eta Bolivian emandako gobernu aldaketei esker bereziki, krisi latzak igaro zituen Kubak 90. hamarkadan. Ulertzekoa da, beraz, ez zirela batere garai samurrak izango Fidel Castrorentzat. Pasarte zail horien artean entzutetsuenetarikoa eta gogorrenetarikoa  Baltseroen Krisia izan zen, 1994an gertatua.

Baltseroen krisia

Sobiet Batasuna erori ondoren, elikagaien eta oinarrizko produktuen izugarrizko premia zela eta, hainbat eta hainbat kubatarrek Estatu Batuetarako bidea hartu zuten. Harrigarria bada ere, Estatu Batuek ez zuten normalean disidenteak izan ohi ziren etorkin hauen legezko emigrazioa bultzatu, Kubak eskatu bezala. Aitzitik, urtero 1000 bisa soilik eman zituen garai hartan. Jokabide honen helburua emigrazio ilegala bultzatu eta herrialdea desorekatzea zen. Testuinguru honetan kokatu behar ditugu 1994ko uztailean eta abuztuan La Habanan bizi izan zituzten istiluak. Hauetan eta itsasoan gertatutako zenbait istriputan, baltseroak itsasontzi ahuletan abiatzen baitziren, 40 bat lagun hil ziren. Egoera jasangaitza zela ikusirik, gobernuak atzerriko inbertsioa baimentzeko eta ekimen pribatuak abian jartzeko erabakia hartu zuen. Urteen poderioz, egoerak hobera egin zuen eta azken urte hauetan Sobietar Batasunaren garaian baino ekonomia indartsuagoa du Kubak, harreman komertzialak hainbat herrialderekin ezarri baititu, bereziki Ekuador, Venezuela, Brasil eta Argentinarekin.

Fidelek duela gutxi aurkeztu du bere behin betiko dimisioa lehendakari gisa, baina ezin uka daiteke berak sorrarazten duen interes mediatikoak eta egin dezakeen aholkularitza baliotsuak pisu handia dutela oraindik Kubako gobernuan. Errebelde jaio zena errebelde hilko dela dirudi, eta Estatu Batuek 4-5 aldiz hil dela iragarri badute ere (historia osoan), oraindik Granma egunkarian argitaratzen dituen artikuluekin gozatu ahal izango dugulakoan nago. Eta, batek jakin, agian hain gogoko dituen hitzaldi luzeren batekin ere bai!

| View | Upload your own

Hona hemen Fidel Castroren biografiaren bigarren ataltxoa, ene ustez bere bizitzako unerik garrantzitsuenak eta hunkigarrienak kontatzen dituena.

FIDEL CASTRO: MONCADATIK MARCHA A LA HABANARA

Moncada kuarteleko erasoa

Harridura. Horixe sentitu ei zuen Fidelek Batistak 1952an emandako estatu kolpearen aurrean gainerako talde politikoek borroka oro alboratu zutela ikustean. Baziren bizpahiru urte Alderdi Ortodoxoan militatzen zuela, eta une hartantxe erabaki zuen alderditik irten eta militante kopuru esanguratsu bat biltzea, borrokari lotzeko. Berriz ere, harrituta geratu zen iraultzaile kubatarra jarraitzaileak biltzeko izan zuen zailtasun ezarekin. Hilabete gutxi batzuetan 1200 gizon bildu zituen Fidelek, eta Alderdi Ortodoxoko beste zenbait kiderekin batera, hauei klase kontzientzia ematen saiatu ziren. Izan ere, erreklutatu zituzten gazte gehienak, ortodoxoarrak izanik, antibatistarrak baziren ere, oraindik ez zuten klase kontzientzia oso garatua. Hala ere, Fidelen helburua ez zen taldetxo honekin iraultzari ekitea izan. Eraso puntualen bidez erregimenaren aurkarien arteko batasuna sustatu eta gobernua kolokan jarri nahi zuen. Mugimendu honen gidaritza hartzeaz arduratu ziren Fidel bera, Abel Santamaría eta Jesus Montané. Raul Castrok ere parte hartu zuen Moncadako erasoaren prestakuntzan, beste maila batean, ordea; izan ere, Gazteria Komunistetako kide zen eta beste ardura batzuk zituen. Horrez gain, Alderdi Komunistak ez zuen erasoan parte hartu nahi izan, Batistarekin negoziatzen baitzebilen.

“Bogotazo“-n eta Dominikar Errepublikan lorturiko esperientziari jarraiki antolatu zuten Moncada kuartelaren asaltoa, eta, gaur egun, Fidelek onartzen du plana ia perfektua zela. Hau da, kuartelaren aurkako erasoa arrakastatsua izan balitz eta bertan gordeta zeuden milaka armak lortu izan balituzte, Batistaren gobernua berehalakoan jausiko zela. Iraultzaileek eman zituzten pausoak honakoak izan ziren:

• Uztailaren 25eko goizaldean, Fidelen gizonek bi leku ezberdinetan egin behar zioten eraso armadari, Moncada kuartelean eta Gayacón kuartelean. Azken hau hartzearen helburua zubi bat leherrarazi eta kontraerasoa oztopatzea zen. Aipagarria da altxatutako guztiak sarjentuz mozorrotuta ibili zirela, 1933ko Sarjentuen estatu kolpea kopiatzeko.

• Moncada kuartelaren aurkako erasoan 120 gizon inguruk hartu zuten parte, gehienak ehizarako 12 kalibreko eskopetekin. Arma falta ikaragarria zutelako baliatu behar izan zuten ehizako eskopeta hauez, zeinak eraikuntza barruko borrokarako oso egokiak ziren.

• Moncada kuartela hartuko bazuten, ezin garrantzitsuagoa zen soldaduak lotan zeudela preso hartzea, erreakzionatzeko denborarik ez emateko. Bi taldetxok ospitalea eta auzitegia hartzeko ardura zuten, eta, bitartean, Fidelek eta Abelek soldaduak ohetik irtenarazi eta plazan elkartu behar zituzten, preso egiteko. Itxuraz, ez zen batere zaila. Hala ere, Santiago de Cuban Inauteriak zirela eta, ustekabeko patruila batekin topo egin zuten, eta autoetan zihoazen gazteak behar baino lehenago hasi ziren erasoa jotzen, oraindik kuartelaren barruan sartu gabe zeudenean. Horrexek eragin zuen iraultzaileen galera, soldaduak antolatzen hasi baitziren. Dena galdua zela ikusirik, auzitegiko taldea eta Fidelen taldean biziraun zutenak Granjitara, euren basera, abiatu ziren. Bertatik mendira ihes egin bazuten ere, egun batzuk beranduago kide guztiak atxilotuak izan ziren, eta haietatik ia 60 unean bertan exekutatuak izan ziren. Fidel preso egin zuten bere anaia Raulekin batera.

“Historiak errugabetuko nau” eta Mexikoko erbestea

Atxilotua izan ondoren, Fidel Castro epaitua eta bizi-osoko kartzela zigorra betetzera zigortua izan zen. Epaiketa hartan zehar plazaratu zuen bere ideiak eta ekintzak biltzen zituen “Historiak errugabetuko nau” hitzaldia, gerora benetan famatu egingo zena eta iraultzaileen programaren oinarri izango zena. Hala ere, 22 hilabete baino ez zituen egin kartzelan, 1955ean askatu baitzuten, amnistia orokorraren ondorioz. Une hartan, erbesterako bidea hartu eta Mexikon errefuxiatu zen. Berarekin atzerriratu ziren Moncada kuarteleko erasotik bizirik irten ziren gehienak. Mexikon zeudela, Fidel gerrilla gerra bat aurrera eramateko ideiaren inguruan gogoeta egiten hasi zen, garbi baitzuen sendoki armaturiko ejertzitoaren aurka gerra konbentzionala alferrikakoa zela. Helburu horrekintxe alokatu zuten “rancho” bat eta bertan entrenatzen hasi ziren Kubara itzuli eta Sierra Maestran borrokari ekiteko. Garai honetan lotu ziren Fidelen 26-J mugimendura geroago Granma ontzian Kubarako bidaiari ekingo zioten Ernesto “Che” Guevara, Camilo Cienfuegos, eta abar.

Sierra Maestran

82 iraultzaile, dozenaka fusil, itsasontzi txiki bat. Horixe zen Granma ontzia Kubara bidean abiatu zenean. Hasierako helburua lehorreratzea 26-J herri mugimenduko zenbait kideren erasoekin koordinatzea bazen ere, era horretan Santiago hiria hartzeko, itsasontziaren gainkargaren eraginez berandutu egin ziren eta armadak 26-Jkoen altxamendua galarazi ahal izan zuen. Horrez gain, lehorreratzearen berri ere izan zuenez, 82 iraultzaileak lurrera heldu bezain laster, Pinar del Ríon erasotuak izan ziren. Hainbat egunez mendian galduta, elkarrekin hitz egin ezinik eta 4-5 pertsonako taldetan banatuta ibili ondoren, lortu zuten 12 pertsonako taldetxo bat biltzea eta borrokan jarraitzea. Garai hartan ejertzitoaren presioa izugarria zen lurreratu zirenak harrapatzeko, baina, hala ere, poliki-poliki bizirik irten ziren guztiak biltzen joan ziren baserritar “guajiroen” laguntzarekin. Hauek izan ziren arma gehiago lortzeaz arduratu zirenak ere eta babesa eman zietenak.

Berrantolaketari ekin eta 30 bat kidez osatutako taldeak erasoari ekin zion berriz ere Sierra Maestratik abiatuta. Lehen garaipena lortu ondoren, 1957ko urtarrilaren 17an, lehorreratu eta 46 egunera, mugimendua gero eta jarraitzaile gehiago lortzen joan zen, eta zabalkunde horretan berebiziko garrantzia izan zuen 26-J mugimendua hirietan ere antolatzeak. Garai honetan hasiko dira jadanik nabarmentzen geroago buruzagi nagusiak izango direnak: Che, Camilo Cienfuegos eta Castro anaiak. Era berean, hauek izan ziren urtebete inguru beranduago, artean iraultzaileak indartsuagoak zirenean, hainbat batailoitan banatu eta, Camagüeyko lautada igaro ondoren, hiriburura abiatu zirenak.

Iraultzaileek kuartel nagusia Pinar del Ríon eta Santiagon ezarria bazuten ere, hasiberrientzako eskola eta guzti, Batistak ez zuen oraindik amore eman, eta 1958ko udan azken kontraerasoari ekin zion. Goitik behera armatuta zeuden 10000 gizon abiatu ziren 300 gerrillariei aurre egitera. Kanpaina mediatikoari ere gogor eutsi zioten, erasoaldi haren baitan zabaldu baitzen Fidelen heriotza, iraultzaileak desmoralizatzeko helburuarekin. Hala eta guztiz ere, Fidelen gizonek eutsi ahal izan zioten erasoaldiari eta udazkenean orotara 900 gizon jarri zituzten abian, uharte osoa okupatzeko helburuaz.

Santiago de Cuba hiria setiatuta zutenean, bertako jeneralak tratu bat proposatu zion Fideli: gobernua behin-behineko talde batek hartuko zuen eta Batista justiziaren eskuetan utziko zuten. Fidelek tratua onartu bazuen ere, Cantillo jeneralak hitza jan eta Batistari ihes egiten lagundu zion. Horrez gain, gobernuan Carlos Piedra izeneko epaile bat ezarri zuen, bere interes pertsonalak babesteko. Bitartean, uharte osoa, La Habana hiriburua izan ezik, gerrillarien eskuetan zegoen. Che Santa Clara hiria hartzen ari zen eta Camiloren batailoia, berriz, Camagüeyko lautada gurutzatzen ari zen. Gobernu aldaketaren berriak heltzean, Fidelek bi gizon hauei agindu zien Columbia eta La Cabaña hiriburuko kuartel nagusiak hartzera joatek; izan ere, uharte osoan nagusitu zen altxamendu orokorraren kontrolpetik at zeuden zonalde bakarrak baitziren.

Marcha a La Habana

Orduan, El Caneyko kuarteleko indar bereziak iraultzaileen alde jarri ziren eta “Marcha a La Habana” delakoa hasi zuen Fidelek 3000 gizonekin, eta 8 egunen ondoren iritsi zen Habanara, zein ordurako Camilo Cienfuegos eta Che Guevararen agindupean zegoen. Bidean zehar topatu zituen herri guztietan iraultzaren aldeko mitinak eman zituen, askotan hitzaldi luzeen bidez, ohitura duen moduan. Besteak beste, nazionalizazioaren aldeko mezuak, Carlos Piedraren aurkakoak eta justizia sozialaren aldekoak nabarmendu ziren bere ibilbide horretan. Herriz herri bere hitzaldiak entzuteko biltzen zen jendetzak ezin argiago uzten zuen gerrillariek herria alde zutela, eta halaxe sartu zen Fidel Habanan, iragarri zuen bezala, errugabe eta herriaren babes osoa zuela. Etapa berri baten hasiera zen hura Kubarentzat, eta baita Fidelentzat ere, abiatu berria zen iraultzaren buruzagi izan (Camilo eta Cherekin batera) eta ildoak zehaztea baitzegokion orduan.