Gure bloga tarteka-marteka bisitatu duen edonork baiezta dezakeen bezala, EUSKALJAKINTZA gure blogak arrakasta itzela izan du sarean bertan eta saretik kanpo ere. Jakintza ikastolako DBHO2ko ikasleok harro gaude horretaz.

Ordea, zein dugu blog honen abiapuntua? Nork izan zuen blog hau sortzeko ekimen aurrerakoia? Euskaljakintza bitakora jaioberriaren lehen pauso lotsatiak gertutik bizitzeko aukera eta zortea izan nuen duela urtebete baino gutxixeago, iazko ikasturteak azkena jo zuenean, alegia.

Udako egun sargori horietako bat zen. Ikasturtea jada amaitua banuen ere, ikastolan eman nituen egun haietako asko, eta horrelaxe izan nuen blogen berri. Zer dira, baina, blogak? Horixe izan zen nire galdera blogsome konpainiak edonoren esku jartzen zuen bitakora-zerbitzuaren berri izatean. “Weblog, blog edo bitakora bat periodikoki eguneraturiko webgune bat dugu, artikulugile baten edo gehiagoren testuak kronologikoki bildu eta egileak berak onarturikoa baino azaltzen ez duena. Web orrialde arruntekin erkatzean, diseinu eta edukian desberdintasun handiak azaltzen dituzte bitakorek: publikaturiko artikuluak zutabean aurkeztu, gai amankomunei buruz hitz egin, kutsu subjetibo izan eta maiz software librean (dohaineko publikazioa ahalbidetzen duena) kokaturiko txoko pertsonalak ditugu blogak.” Horixe duzue eman zidaten weblogen definizioa. Hasiera batean ez nuen tutik ulertu, baina egun nik neuk ere ezin izango nuke definizio aproposago bat eman.

Kontua da Jakintza ikastolako IKT taldeko kideek eman zidatela blogen munduaren berri. Hilabete inguru eman nuen euren artean, fisikaren alorrean burutu beharreko bideo-muntaia bat izan zelarik horretarako giltza. “IKTeroak” izenekoa izan zen ezagutu nuen lehendabiziko bloga, IKT taldekideen ekimenez sortua. Euren ondoan bizi izan nituen “blog laranja”ren lehen arrakasta xumeak, euren alboan izan nintzen bisitari kopuruaren igoeraren lekuko. Eta noski, orduan hasi nintzen neu ere blogen munduan nire ekarpentxoak burutzen, “ikasle txokolateroa” ezizenaren pean.

Egun haietako batean, bere proiektu berriaren berri eman zidan Maitek, hurrengo ikasturtean (oraingo honetan, alegia) gure tutore eta euskarako irakasle izango zenak. Hark ere blog bat sortua omen zuen: Euskaljakintza bloga; blog hartan bertan lan egingo ei genuen jarraiko ikasturtean, euskara gaian hain zuzen ere.

Egia esan, hasiera batean ez nion ideia berri hari etorkizun handiegirik ikusi. Oro har, ez nion bitakora bati hezkuntzarako erabilera probetxugarririk aurkitzen. Zer egingo genuen, bada, asteko hiru ordutan zehar bitakora soil batekin? Gainera, ikasleon oniritzia ere ezinbestekoa litzateke proiektuak aurrera egin zezan; ordenagailuetarako nuen (eta dudan) zaletasun pertsonala zela bide teknologia eta hezkuntza konbinatuko zituen lan egiteko sistema hura erakargarria iruditu bazitzaidan ere, nire ikaskideengan halako interesik piztuko zuenetz galdegiten nion neure buruari. Atera nuen ondorioa garbia zen, beraz: “Ziur azkenerako informatikako gela alde batera utzi eta testuliburuetara joko dugula, ohi bezala”. Zorionez, ezin nintzen okerrago egon.

Balizko blog hura ikustea besterik ez nuen behar izan iritziz aldatzeko. Maiteren beraren eskutik begiztatu ahal izan nuen lehenengoz; Maiteri blogari buruz galdegitean, hura nire albora etorri eta nire ordenagailuko arratoiaren kontrola hartu ostean, bideo-muntaierako nerabiltzan dire-straits-en abestiak alde batera utzi eta pantailan buruturiko klik soil batzuen bidez Euskaljakintza blogaren aurrean jarri ninduen estreinakoz. Huraxe itxura polita bitakora hark zuena!! Egungo Euskaljakintza blogaren zeharo desberdina bazen ere, txundigarria iruditu zitzaidan Euskaljakintza jaioberria: beltzez idatziriko “Euskaljakintza” hizkiak zituen izenburutzat, idatzi zaharkitu baten hitz lausoek osaturiko fondo dotore baten aurrean izkiriatuak. Artikulu bakarra zuen publikaturik, Maitek aurkezpen gisa idatziriko egun “nor gara gu” atalean topa daitekeen sarrerako artikulua, alegia. Benetan liluraturik behar nuen egon, Maitek webloga goitik behera erakutsi eta bere asmo aurrerakoi oro ezagutarazi baitzidan; bertan, guk geuk artikuluak idatzi, programak euskaratu eta lan birtualak aurkeztuko bide genituen. Harrigarria benetan!! Sekula ez zitzaidan burutik pasa ere egin testuliburuetako ortografia, gramatika eta ulermena lantzeko beste modurik egon zitekeenik. Baina ba omen zegoen. Testuliburuetakoa baino interesgarriagoa, gainera. Eta begien aurrean nuen.

Fisikako bideo-muntaia amaitu nuen, eta ikastola begien aurretik kendu banuen ere, ez nuen Euskaljakintza bloga erabat ahaztu. Beste mila gauza eta asmo buruan banituen ere, uda hartan zehar irmotasun handiz jarraitu nituen Maitek bitakorari pitinka-pitinka egiten zizkion aldaketa txikiak. Izan ere, Muñoz de la Peña blogariak bitakoren inguruan Bilbon eman zuen ikastarora aurkeztu zuen bere burua euskarako irakasleak, eta asko ikasi ere!! Ikasturtea hasi eta Maiterekin aspaldiko partez elkartu ostean, ahozabalik geratu nintzen hark ikasiriko guztia ikustean: Euskaljakintza berritu eta sendoa ikustea baino ez horretaz jabetzeko.

Horrela, ikasturte berria jada martxan zelarik, bere proiektua ofizialki aurkeztu zigun Maitek ikasleoi. Nik banuen, noski, haren guztiaren berri, beraz, nire ikaskideen erreakzioa aztertu nuen hontz-begiz. Eta biziki poztu, gainera; nik nire garaian IKT gelan azaldu nuen interesaren antzera, oniritzi orokorra sumatu nuen ene ikaskideengan ere. Ilusioz beteriko aurpegiak topatu nituen nonahi, baita zirraraz beteriko komentarioak entzun ere korridoreetan zehar blog berriaren inguruko elkarrizketak aditzean. Guztiok genuen interneta etxean, beraz, inork ez zuen eragozpenik azaldu euskara gaia Euskaljakintzaren bidez jorratzeko egitasmoan. Ordea, hura Euskaljakintzaren arrakastaren hasiera baino ez zen.

Ni neu izan nintzen artikuluen izkiriaketan lehenengoetarikoa. Baina segituan jarraitu zidaten gainontzeko guztiek, eta gogo handiz ere!! Gure artikuluak Aurki.com-en agertzen hasi ziren, bisitari kopurua gorantz eta gorantz zihoan… jende mordo batek irakurtzen bide zituen gure artikuluak, munduak gure sormenetik sorturiko ororenganako interesa azaltzen zuen!! Horrek idazteko grina hare eta handiagoa sortu zuen guztion artean. Maitek hori bera oso ondo azaldu zuen Berria egunkarirako egin zioten entrebistan. Era berean, Gizakom-ek ere eman zuen proiektu berriaren berri. Baina ez pentsa geure lanak txoko honen apainketa baino helburu ez zuenik; artikuluak idazteaz gain, beste hainbat zereginetan ere aritu gara; gure hizkuntzaren euskalki ezberdinekin erlazionaturiko lanak ekoiztu genituen hasiera batean, euskal literaturak 60. hamarkadatik gaur egunera bitartean izan duen eboluzioan zentratuz gero. Lan horiek guztiak sarean zintzilik aurki ditzake bistazo bat bota nahi dien edonork.

Ordea, gure lana ez da hor amaitu; haratago iritsi gara. Blogari, artikulugile, kazetari, historialari eta idazle moduan gure lehen urratsak emateaz gain, itzultzaile ere izan gara; esamolde eta sinonimo zerrenda luzeak euskaratu ditugu gramatikaren alorrean, eta hori gutxi balitz, gauza bera egin dugu gaur arte gaztelaniaz baino erabili ezin zitezkeen Webquestions eta FAQ moduko programekin. Honi buruzko informazio osatuagoa jaso nahi izanez gero, egin klik hemen (IKTeroak blogeko artikulua) edo hemen (Sustatun publikaturikoa).

Azkenik, ezin utzi daiteke aipatu gabe idazle izateko ahaleginetan burutu dugun lan dotorea. Writely programari esker, istorio elkarreragile polit bat izkiriatu dugu guztion artean, gutariko bakoitzak, bere txanda iristean, aurreko gelakideak idatziriko pasarteari jarraipena ematean oinarritua. Modu honetan, kontakizun bakar batek guztiok bildu gaitu. Inondik inora, besteen ekarpenak irakurri, aztertu eta erantzunez norberak bere ezagutzak eta gaitasunak hareagotzeko modu ezin interesgarriagoa dugu, beraz, istorio elkarreragileen ekoizpena. Guztiok batera aurrera egiteko modua.

Ordutik aurrera, gure Euskaljakintza blogak ez dio hazteari utzi. Bere garaian honen berri eman ez bagenuen ere, proiektu honi esker gure Jakintza Ikastolak Kudeaketa Jardun Ona saria eskuratu du aurten, Euskalit fundazioak antolaturiko Kudeaketa Jardun Onen II. Topaketan. Donostiako Axular ikastolaren proiektuarentzat izan zen lehendabiziko saria, “Web ataria, pedagogia eta komunikazio tresna” izenekoa. Lehendabiziko bi sariak ikastolei dagozkie, beraz; honek garbi uzten du Euskal Herrian hezkuntzaren arloa euskararen erabilerarako, berrikuntzarako eta etengabeko hobekuntzarako egiten ari den ahalegin sendoa. Bide batez, esan beharra dago prentsa idatziaren alorrean Diario Vasco, Goierriko Hitza eta Gara egunkarietaraino zabaldu zela Euskaljakintzaren arrakasta. Artikulu zehatzak eta informazio gehiago jaso nahi izanez gero, egin klik hemen, hemen edo hemen. E-GIE albiste buletinak eta Ikastola aldizkariak ere publikatuak dituzte proiektu berri honen inguruko artikuluak. Ez hori bakarrik, gure blogaren arrakastaren berri eman dute hainbat bitakorek ere; bisitatu, bestela, Muñoz de la Peñaren Aulablog21 bitakora nahiz Red Docente webloga. Eta, noski, irrati-telebista munduan ere aipatzekoak dira Goierri telebistak, TeleDonostik eta Euskadi Irratiak gure blogaren inguruan buruturiko emanaldiak.

Beraz, honen guztiaren ondorioak garbiak dira: alde batetik, honelako proiektuek ikasleon interesa pizten dute; honek kalifikazioen hobekuntza nabarmena dakar, eta beraz, eskola-porrotari aurre egiteko neurri aproposa izan liteke. Bestetik, garbi dago euskarazko bitakoren sorrera euskaldunon hizkuntzaren hedapenerako baliabide ezinegokiagoa dela. Eta hori guztia gutxi balitz, ikasleon teknologia berrien inguruko ezagutza informatikoak, dudarik gabe etorkizunean ezinbestekoak gertatuko zaizkigunak, hareagotu ere hareagotzen dira honelako egitasmoei esker. Eta guztia dohain!! Horrenbestez, Euskaljakintza gure bloga eredugarria kontsideratzen dut. Ikasleon, irakasleen eta komunikabideen erreakzioari erreparatzea baino ez horretaz jabetzeko. Aurrerapauso handiak eman baditugu ere, gauza asko daude oraindik hobetzear. Amaierarik ez duen Euskaljakintzaren tira handia horren eredu. Euskaljakintza aurrera doa, euskara aurrera doa, guztiok aurrera goaz. Etorkizunaren aldarrikapena garbia da: Euskaljakintza dugu etorkizuna.

Pare bat urte pasa dira nire arrebak lehen hudoa etxera ekarri zuenetik. Egia esan, lehenbiziz animaliatxoari begiratzean, zango motzetako katakume klase arraro bat zela iruditu zitzaidan, edota horrela ez izatearen kasuan, hamster amorfo bat izango zelakoaren alde egingo nuen apustu. Baina, azkenean, ez bata eta ez bestea. Arrebari etxeko izkin guztiak usnatzen ari zen animaliari buruz galdegitean, hudo (gaztelaniazko “hurón”) baten aurrean aurkitzen nintzela erantzun zidan. Bai, agian, izen hori aurretik noizbait entzuna nuen, ostera, animalia hauei buruz ezer gutxi nekien, zertaz elikatzen diren, zein animalia-familiatatik datozen, euren izaera edota beste xehetasuneei dagokienez ideiarik ere ez bainuen. Hala eta guztiz ere, igaro diren bi urte hauetan denbora nahikoa izan dut hudoak ezagutzeko. Horrela, bada, epe horretan jasotakoa zuekin konpartitzea gustatuko litzaidake.

Lehenik eta behin, argi eta garbi utzi nahi nuke, hudoak ez direla animalia marraskariak, askok uste duten moduan, mustelidoen taldekoak baizik, igaraba, mofeta eta bisoiaren antzera, hortik bere izen zientifikoa Mustela furo izatearena. Ugaztun hauek adimen eta fisikoki abilak izateaz gainera, zakur edota katuengandik jaso daitekeen txera emateko gai ere badira, aintzakotzat hartu beharra baitago ez direla animalia basatiak, gizakiak heziak dira, domestikoak, hain zuzen ere.

Jadanik K.a.3000. urtean egipzioek hezten zituzten eta, mendeak pasa ahala, Europan (adituen aburuz hudoen jatorrizko lurraldea) tira handia izatea lortu zuten, etxeetatik arratoi eta saguak uxatzeko adiskide paregabe bilakatu zirelako, besteak beste. Gainera, aipatu beharra dago, nahiz eta denbora luzea izan ez geroztik iragan dena, gaur egun ere helburu berarekin erabiltzen dituztela zenbaitzuek, batez ere, mendi inguruko etxe nahiz bordetan. Halaber, untxien ehizarako duten baliagarritasunagatik ere ezagunak dira.

HUDOEN EZAUGARRI NAGUSIAK:

-Jaiotzean guztiak tamaina eta itxura berekoak dira. Heldutasuna lortzean, aldiz, arrek 40-45 cm-ko luzera (muturretik isatsera) eta 1,5-2,5 Kg-ko pisua lor dezakete, eta emeek, ostera, 40 cm inguruko luzera eta 750 g-1,5 Kg-ko pisua . Era berean, emeek arrek baino mutur luze eta zorrotzagoa izaten dute orokorrean.
–Kolore desberdinekoak daude, hala nola, marroi edo beltzak (mapatxeen antzekoak), txuriak (albinoak)…
-8-11 urte inguru bizi daitezke.
-Elikadurari dagokionez, denetarik jateko prest daude, ez baitiote ia ezerri muzin egiten; baina albaitarien arabera, egokiagoa da euren eguneroko dietan beren janari berezia (katuen antzekoa) soilik izatea (noizean behin haragi edota barazkiak jan ditzakete).
-Izututa edota urduri sentizen direnean, usain ezatsegin bat askatzen dute uzkitik. Hala eta guztiz ere, kirats hori sortzen duten guruinak ebakuntza sinple baten bitartez ken daitezke (orokorrean ebakuntza hori izan gabeko hudoak ez dira saltzen, salgai dagoen hudoa kumea izatearen kasuan izan ezik).
-Orokorrean,15-20 ordu egiten dute lo egunero, eta lo ez daudenean, kaiolatik ateratzeko irrikitan egoten dira, jendearekin jolastea oso gustukoa baitute. Halere, euren kontura etxeko bazter guztiak miatzea ere ikaragarri gustatzen zaie. Azpimarratzekoa da izatez lotiak izanagatik, ez direla animalia bareak, esna daudenean zeharo alaiak eta “aktiboak” baitira.

Aurretik esan bezala, azken urteotan , hudoak maskota gisa ospea bereganatu du (batez ere, AEBn; bertan, “ferret” izenez ezagutzen dira). Kasu honetan ezinbestekoa da esatea, bada, mustelido honek, animalia guztiekin gertatzen den bezalaxe, nahitaez bete beharreko zaintza minimo bat eskatzen duela bere jabearen eskutik, kaiola eta ur eta janari ontziak egunero garbitzea, esate baterako. Nolanahi ere, animaliarekiko erantzukizuna ez da soilki higienean oinarritzen, izan ere, hudoak kaiolatik irteten uzteko eskatzen duenean, irteteko beharra duen seinale baita, beraz, egiten ari zarena utzi eta mesede hori egin beharko diozu. Berdin-berdin gertatzen da txertoekin; txakur eta katuekin gertatzen den moduan, urtero gaixotasun desberdinen kontrako txertoak premiazkoak dituzte.

Gogoratu hudoek behar dituzten zaintza hauek guztiak emateko gai ez izatearen kasuan, hobe dela hudoaren eta zure onerako maskota hau ez erostea.

Animalia xelebre hauei buruz gehiago jakin nahi izanez gero, egin klik hemen.