About benat.pecharroman

Author Archive | benat.pecharroman

Ongi etorri Erdi Aroko espainiar kulturara!

By on 2010(e)ko irailak 25 in arazoak, gizartea

http://cronicadesociales.files.wordpress.com orrialdetik hartuaHona hemen, nire ustez, Espainian dagoen beste arazo larri bat: tauromakia. Bai, zezen jaialdiak kulturaren adierazgarri nagusi bihurtzen joan dira urteetan zehar, eta, gaur egun, sekulako garrantzia hartu dute hainbat probintziatan. Eta, egia esan, niri barregarria iruditzen zait oso leku batzuetan zezen hilketa hauen jaialdiei tradizio eta arte izena ematea. Animalia errugabe bat hiltzea kulturaren zati garrantzitsu bat izatea da herrialdearen zibilizazio mailaren erakusle. Eskerrak, ni bezala, gero eta jende gehiago dagoela sufrimendu eta laido higuingarri honen aurka borrokan, animalia gizajo hauen alde bakoitzak ahal duena ematen eta animalien tratu txarrekin amaitzeko esfortzu txiki bat egiten. Izan ere, badirudi jendea ez dela konturatzen oraindik, XXI. mende “zibilizatu” honetan, animalia baten tortura ez dela denborapasa bat, erailketa bat baizik. Ondorioz, eta animaliak maite ditugun pertsona guztion izenean, idazten dut artikulu hau.

Lehenik eta behin, animaliak izaki bizidunak direla azpimarratu nahi nuke. Ez dira ez objektuak, ez jostailuak, ez horrelako ezer. Baina badirudi hainbat lekutan jostailuak bailiran tratatzen dituztela, adibidez, zezen plazetan. Norbaitek imaginatzen al du zer-nolako beheramendu izan beharra daukan milaka pertsonen aurrean hainbat burugabek zurekin nahi dutena egitea? Izan ere, zezena plazara atera den orduko, hortxe dauka toreatzailea bera behin eta berriz mareatzeko prest. Behin, eta berriro, eta berriro, eta berriro… zezena poliki-poliki nekatu arte. Eta hori, gogoratu, milaka ikusleen aurrean, lehen esan bezala, jostailu bat izango balitz bezala. Eta nik zera galdetzen diot neure buruari: zergatik ez ditugu zezenaren eta toreatzailearen rolak elkarrekin aldatzen? Jar dezagun gizabanako guztiz ausart hori, atera ezin daitekeen zezen plaza batean, ezpata barik eta aske dagoen zezen batekin. Nor egongo litzateke sufritzen orduan? Bada, gezurra badirudi ere, sentsazio hori jasaten dute zezenek euren azken eguna iristen denean, umiliazio eta sufirmenduzko sentsazio latza, guk, gizakiok, kulturatzat hartzen duguna. Ulertezina benetan.

http://www.hoy.com.ec orrialdetik hartuaAurrekoarekin jarraituz, beste gauzatxo bat argudiatu nahi nuke. Izan ere, nire uste apalean, zezen bat ezpata batekin hiltzea ez da kultura jaialdi bat, erailketa bat baizik. Seguru nago “entretenimendu interesgarri” honen jarraitzaleak direnak orain esan berri dudan adierazpen honen aurka egongo direla eta, noski, ulergarria da; bai, guztiz normala baita animalia bat trapu zahar bat bezala erabiltzea eta gero, gainera, bizitza kentzea. Gainera, okerrena zera da: animaliak ikaragarri sufritzen duela hiltzen duten momentura arte. Batetik, pikatzaileak zaldi gainean lasai-lasai doazela animalia torturatzen hasten dira, euren lantzekin animalia zaurituz; bestetik, toreatzaileak zezen-ziri horietako sei bat sartzen dizkio bizkarrean eta festari bukaera emateko, ezpata bihotzeraino sartzen dio gupidarik gabe. Laburbilduz, zezena ordubete baino gehiago egon daiteke sufritzen eta zer egin ez dakielarik. Gero, gainera, toreatzaileak belarria mozten dio hilda dagoen ugaztunari, bere ausardiaren eta kuraiaren sinbolo gisa. Eta honen bitartean, jendea pozez zoratzen eta hiltzaileari txaloka. Hori bai, seguru nago beste edonork milaka pertsonen aurrean beste edozein animalia hilko balu, toreatzaileak zezena hil duen modu berean, kartzelara joango litzatekeela animalia bati tratu txarrak emateagatik. Hala ere, tauromakia kultura denez, animalia bat hiltzea ez da delitua, artea baizik. Nik ez dut, bada, ulertzen bi kasuen arteko desberdintasuna.

Azkenik, tauromakiako aurrerapen zibilizatu batzuk zoriondu nahi nituzke. Honen adibide dira, esaterako, Las Vegasen dauden zezen jaialdiak, odolik gabeko ekitaldiak antolatu baitituzte. Hau da, zezena toreatu eta gero, ez dute hilko, Espainian eta beste hainbat herrialdetan egiten den modura. Niri gaizki iruditzen zait animalia alde batetik bestera korrika ikustea jendearen entretenimendurako, lehen esan dudan bezala, umiliazioa besterik ez baitute jasaten, baina onartu beharra dago aurrerapauso garrantzitsua dela tauromakiaren munduan horrelako jarduerak prestatzea eta egitea. Jendeak ikus dezala bere kultura saio entretenigarria, bai, baina animaliarik hil gabe. Ez litzateke gaizki egongo Espainiako gobernuak Las Vegaseko tolerantziaren aldeko adibide garbi hori aztertzea eta, behintzat, praktikan jartzea, emaitza berdina izango ote den argitzeko. Tamalez, ez dirudi horrelako ezer gertatuko denik herrialde honetan, kulturaren zati garrantzitsu hau guztiz errotuta baitago.

http://4.bp.blogspot.com orrialdetik hartuaHau guztia laburbilduz, zera azpimarratu nahi nuke: animaliek guk bezainbeste eskubide dituzte bizitzeko, eta ez da posible XXI. mendean zezenak diren bezalako animalia errugabeak kultura adierazle diren argudioaz hiltzea, ez baitago eskubiderik animalia bati horrelako tratu txar eta bortitzak emateko. Saia gaitezen, beraz, denon artean zezen erailketa axolagabe horien aurka zerbait egiten, Katalunian egin berri duten bezala, gure semeen semeek ikus dezaten kultura hitzak ez duela bere baitan ez sufrimenduaren eta ezta umiliazioaren esanahirik ere.

Hona hemen tauromakiaren aurkako bideo interesgarri bat, zezenen sufrimendua betiko desager dadin:

Comments { 0 }

Highway to hell

By on 2010(e)ko irailak 8 in arazoak, gizartea

http://noticias.coches.com orrialdetik ateratako argazkia

Nori ez zaio gustatzen esnatu eta bere kafetxoa hartzen ari den bitartean egunkaria irakurtzea? Nik begirada azkar bat ematen badiot ere, egunero irakurtzen ditut, behintzat, berri garrantzitsuenak. Eta azkenaldi honetan gero eta gehiago ari naiz kezkatzen kezkagarria izan behar ez lukeen arazo batez: auto istripuak. Azken bolada honetan, ia egunero begiztatzen dut egunkarian mota honetako berri tamalgarriren bat, eta denek dute antzekotasun handia euren emaitzan: ez dakit zenbat hildako eta hainbat zauritu. Oso penagarria iruditzen zait auto istripu baten ondorioz pertsona batek bere bizia galtzea, baina are penagarriagoa pertsona baten edo pertsona talde baten arduragabetasunagatik beste hainbatek larriki ordaintzea. Arrazoi hori dela eta idazten dut gaurko honetan artikulu xume hau, ez baitut inondik inora onartzen gidari axolagabeen jarrera lotsagarri eta guztiz berekoia.

Lehenik eta behin, eta ezer esan aurretik, datu bat eman nahi nizueke: 2009an Espainiako errepideetan hildakoen kopurua 1.897 pertsonekoa izan zen, 2003an ia 4.000koa izanik. Ezbairik gabe, jaitsiera hau oso datu positiboa da, hildakoak erdira murriztu baitira 6 urtetan. Baina, hala eta guztiz ere, ez zaizue gehiegi iruditzen, orokorrean Espainiak duen errepide sarea egokia izanda, dauden radar sistema modernoak egonda… ia 2.000 hildako suertatzea errepideetan? Zaila egiten zait ulertzea nola egon daitekeen hainbeste istripu gaur egun dagoen segurtasun maila egonda. Eta arazoa zertxobait gehiago ulertzeko geure burua epaitzea beste irtenbiderik ez dagoela badakit, gu baikara ezbehar horietako askoren eragile bakarrak.

Izan ere, zenbat aldiz hartu ote dugu gizakiok autoa gainean pare bat kopa gehiago eramanda? Ez dut imaginatu ere egin nahi zenbat pertsonak egin ote duen axolagabekeria galant hori. Baina arazoa ez da pertsona horrek sekulako arriskua daramala gidatzen ari den bitartean, beste gidariek dutela bere ekintzen arduragabetasuna ordaintzeko boleto guztiak baizik. Eta ez pentsa hori dela arazorik tamalena alkoholaren kasuan, ez. Gure gobernuak du, nire uste apalean, erruaren zati handi bat. Zergatik? Hasteko, DGTren lema “Bolantean, alkoholik ez” bada, nola da posible alkoholemia tasa 0 (gramo litroko) izan beharrean, 0,3koa izatea? Ulertezina egiten zait hori. Zer demontre!

http://blog.encooche.com orrialdetik ateratako argazkiaAlkoholaren erruz istripuak gertatzea nahi ez badute, jaitsi dezatela tasa hori zerora. Gainera, neurri hau errespetatu ez eta edan eta gero kotxea hartzen dutenentzat zer dauka pentsatuta gobernuak harrapatuz gero? Munduan gizakiak ikusi duen asmakuntzarik onena: puntuak kentzea. Mesedez, goiko alde horretan dauden horiek ez dira konturatzen oraindik zer arrisku dagoen mozkor batek autoa hartzen duenean. Lehengoan irakurri nuen pertsona batek auto istripua izan zuela, bikote bat euren seme-alabekin zihoan kotxe baten aurka talka eginez. Zorionez, ez zen hildakorik egon, baina bai zaurituak. Notiziaren amaieran jartzen zuenez, errudunaren alkoholemia tasa 0.61ekoa zen. Eta zer da egin ziotena? 4 puntu kendu eta 500€ inguruko isuna jarri. Konturatuko zinetenez, familia errugabe horren bizitzak gidabaimeneko 4 puntu ziztrin eta diru kantitate xume bat besterik ez zuen balio izan kasu horretan. Egia esan, horrelako lotsagabeekin zer egin beharko litzatekeen esateko eskubidea edo aukera izango banu, bat baino gehiago kartzelan egongo litzateke denbora luzez honezkero. Nire iritziz, alkohola, gidatzeko orduan, bai kantitate handi edo baita txikian ere, delitu larria baita.

Alkoholaren gaia alde batera utzi eta arduragabetasunaren beste adar bat aipatu nahi nuke: gehiegizko abiadura eramatearena. Badirudi, gaur egun badagoela hainbat gidari abiadurarekin maiteminduta dagoena. Pilotu hauek euren bizia baino gehiago maite dute besteen artean nabarmentzea eta begirada guztiak erakartzea; izan ere, eurek pentsatzen duten modura, azkarrago joateagatik besteak baino hobeak edo talentuz jositako gidariak baitira. Niri, egia esan, bost axola zait pertsona zoro hauen bizitza, baina hauen erruz arrisku bizian dauden beste gidariena inporta zait, eta ezin dut onartu 10 urteko pentsamendua duten pertsona batzuk beste jende baten bizitza kontuan ez hartzea euren txorakeriekin. Hori dela eta, DGTk radar sistema moderno baten instalazioa hasi du herrialdean zehar. Tresna hauek bolantean lege-hausteak egiten dituzten axolagabeak “in fraganti” harrapatzeko balio dute, eta oraingoz badirudi nahiko emaitza onak ematen ari direla, Barne Ministeritzako presidente den Alfredo Perez Rubalcabak adierazi duen modura. Orain, arazo bakarra radar horiek non dauden adierazten duten aparatu berri horiek desagertaraztea da, azkenaldi honetan, modan jartzen ari diren GPS ilegalak baitira horietako asko. Abiaduraren maitaleentzat, ordea, XXI. mendeko asmakuntza bihurtu da.

Hau guztia dela eta, argi utzi nahi nuke artikuluaren hasieran esan dudan bezala, gu geu garela akzidenteen eta hauen erruz hainbat pertsonaren heriotzaren errudun garbienak. Horregatik, gaur egungo gidari guztiei fabore bat eskatu nahi nieke denon hobebeharrez: errepideetan hildako gehiago ez gertatzeko edo, behintzat, heriotza kopurua murrizteko, errespeta dezatela ondoko gidaria, hark bera errespetatzea nahi lukeen bezalaxe. Horrela, behin edo behin, lortuko dugu tolerantziaz beteriko errepideetan zehar lasai eta gustura bidaiatzea buruan kezkarik izan gabe.

Azkenaldi honetan asko ikusi den bideoa: gazte bati Guardia Zibilak egindako alkoholemia kontrola.

Comments { 0 }

Ainhoa Garmendia (soprano): “Aisialdian ez zait batere gustatzen opera abestea” (II)

By on 2010(e)ko irailak 5 in elkarrizketak, solasean

Gaia aldatuz, esan beharra dago zure bizitza profesionalean hainbat sari jaso dituzula, hala nola, 2007ko ekainaren 30ean, Oviedon, Errebelazio Saria jaso zenuen. Zer dakarkio zu bezalako opera abeslari gazte bati horrelako sari garrantzitsu bat jasotzeak? Sekulako ezustekoa izan zen, lehen aipatu dudan bezala, Ingalaterrako kontratu hartan nengoelako. Gogoratzen dut astelehen goiz batean deitu zidatela esanez sari bat irabazi nuela. Nik pentsatu nuen: “Nik sari bat? Nik ez dut eta ezer egin sari bat irabazteko; ez dut inon izena eman!” (barre algarak). Sorpresa handi bat izan zen; izan ere, kritikari talde bat, “Premios del Teatro Campoamor” deituriko taldekoak, urtero elkartzen da, eta urte horretan ni hautatu ninduten Errebelazio Ahots Sariaemateko. Noski, imajinatzen duzun bezala, sekulako ilusioa egiten dizu; gero, Espainia mailan ere asko lagundu zidan, prentsa asko egon baitzen bertan. Ematen du sariek, azken finean, konfiantza gehiago ematen dizutela. Jendea ere animatu egiten da eta beste mota batzuetako kontratuak ematen hasten dira eta, egia esan, ba oso-oso kontentu nago horrekin (barre egiten dugu biok).

2008an, Madrilgo Teatro Realean eta Bartzelonako Liceon, Servilia papera antzeztu zenuen, Mozarten La clemenza di Tito operakoa. Lehenengo aldiz Teatro Realean egotea eta horrelako obra garrantzitsua antzeztea esperientzia ahaztezina izango zen zuretzat, ezta? Bai, lehenengo aldiz abesten nuen bai Bartzelonan eta baita Madrilen ere. Ordura arte, Alemanian ari nintzen gehiago abesten Espainian baino. Horrek ere asko markatu zuen nire karrera: Liceon ikusi nindutenean, paper bera antzezteko hautatu ninduten Madrilen. Hori izan zen nire sarrera Espainia mailan, eta harrezkero Bartzelonan urtero izaten dut kontratu bat bertan abesteko. Madrilen ere abestu dut gehiagotan. Dudarik gabe, Madrileko Teatro Realean abestea sekulako esperientzia ona izan zen, Madrileko teatroa oso espeziala baita: dena oso ongi dago organizatuta eta orain arte abestu dudan leku onenetariko bat izan da.

2008ko abuztuan, Itziar Barredo eta Peio Ramirezekin batera, Bihotzeko Amalur CDa kaleratu zenuten Loretxoa, Kaia Barrenian, Aldapeko… kantu herrikoiekin. Nolatan sortu zen horrelako abesti herrikoiez osatutako bilduma bat egiteko ideia? Itziar Barredorekin askotan egin dut lan, badira ia 12-13 urte elkarrekin lanean ari garela eta nik gogoa neukan esperientzia hau izateko. Disko bat grabatzeko irrikan nengoen, baita ikasteagatik ere. Izan ere, horrelako grabazio bat egiteko oso perfekzionista izan beharra daukazu eta nik gogoa neukan, bai. Hasi nintzen Itziarrekin hitz egiten ea zer grabatu genezakeen eta konturatu ginen badaudela izugarrizko abesti politak Euskal Herrian, betiko abestiak, baina ahots liriko batez grabatuak ez daudenak. Orduan, ideia horri birak ematen hasi ginen. Gero eta ilusio handiagoa sortzen joan zitzaigun eta beste ideia bat izan genuen: ahotsa eta pianoa soilik izan ordez, biolontxeloa ere sartzea. Pello Ramirez otu zitzaigun. Pello nire lehenengo musika irakaslea izan zen 7-8 urte nituela, lehen esan dudan bezala, eta deitu egin genion. Banekien lanean ziharduela Benito Lertxundirekin, eta gainera bere taldean jotzen zuela. Berari deitzea ideia hoberena izan zen. Handik gutxira elkartu ginen, melodia horiek moldatu -bai piano eta baita biolontxeloarentzako ere-, eta elkartzen hasi ginen, entseguak egiten… Gero kontzertu batzuk egiteko aukera izan genuen eta pixkanaka-pixkanaka proiektua aurrerantz joan zen 2007n CDa ofizialki grabatu genuen arte.

Ikusiko al zaitugu laster, Euskadin, operaren batean abesten? Bai, Bilboko Arriaga Antzokian abestuko dut apirilean Mozarten “Las Bodas de Fígaro ”. Gainera, paperik politenetako bat dela iruditzen zait printzipala. Hiru bat astez egongo naiz Bilbon, apirilaren bukaeran (pasa den apirilari egiten dio erreferentzia).

Imajinatzen dut Euskadin obra bat antzeztea garrantzitsua izango dela zuretzat… Oso garrantzitsua. Orain Donostian egon naiz kontzertu batean abesten; baina Bilbo bezalako teatro garrantzitsu batean, opera bat… Egia esan, orain dela 4 urte ez dudala Bilbon abestu, oso lanpetuta ibili bainaiz eta datek ez didate kointziditu nik nahi izan bezala. Zerbait egiteko asmoa banuen, baina ezeztatu egin beharra izan nuen azkenean. Niretzat oso proiektu polita da, gainera maila altuko beste abeslari batzuekin abestu behar dut, Maria Bayo adibidez. Berak kondesaren papera antzeztuko du, eta niri izugarrizko ilusioa egiten dit, noski.

Zure afizioak operan soilik oinarritzen ez direla imajinatzen dut. Beste musika estiloren bat gogoko al duzu bereziki?Niri musika estilo guztiak gustatzen zaizkit: modernoa, pop… denetik. Abesteko, operaz aparte, errezitalak egitea gustuko dut, beste mundu bat baita pianoarekin soilik abestea, edo biolontxeloarekin… Honi kamarako musika deitzen zaio. Eta oratorioak ere atsegin ditut, baita orkestrarekin kontzertuak egitea ere. Beethovenen 9. sinfonia edo Mozarten Requiem-a, mezak… Horiek ere asko gustatzen zaizkit. Gutxiago praktikatzen ditut, ez baita egoten operan bezainbesteko lana; halere, 2010ean, esaterako, Euskadiko orkestrarekin proiektu bat daukat: Euskal Herrian zehar bospasei kontzertu inguru emango ditugu Beethovenen 9. sinfonia interpretatuz.

Azken galdera honi lotuta, zer egitea gustatzen zaizu, opera abesteaz gain, zure denbora librean? Nire denbora librean opera abestea ez zait batere gustatzen (biok barrezka hasten gara). Gainera, hori nire lana da. Libre nagoenean beste gauza asko egiten ditut. Hala ere, hau ez da askotan gertatzen; izan ere, beti daukat zerbait ikasteko, prestatzeko… Erabat libre nagoenean, oporretan, gustuko dut deskonektatzea. Lehengo udan, adibidez, Suediara joan nintzen oporrak han pasatzera. Laku baten ondoan geunden han, eta perretxikoak bilatzen ibili ginen. Naturan ibiltzea gogoko dut, animaliak, irakurtzea… Ordenagailuarekin ere ongi moldatzen naiz.

Bai, hori ikusten da zure orrialde pertsonalean… Orrialdea nik egin dut. Beti ni ibiltzen naiz dena egiten. Diseinua egiten ere lagundu diet lagun batzuei… Informatika betidanik asko gustatu zait eta nahiko independentea naiz horretan. Mila gauza egiten ditut, bai.

Azkenik, aktualitateko gai bat aipatu nahi nizuke; izan ere, koraleko musika, opera eta musika klasikoa orokorrean ez dira gaur egungo gazteen musika mota gustukoenak. Zer esango zenieke XXI. mendeko gazteei musika mota honen jarraitzaile bihur daitezen? Lehendabizi esango nuke herrialde bakoitzean ezberdina dela, baina badaude herrialde asko, non gazte asko operara joaten den. Adibidez, Vienan operara joanez gero, beti dago jende gazte asko Izan daiteke pertsona hauei laguntzak ematen zaizkielako. Espainia mailan, esaterako, sarrerak oso garestiak dira eta ez daude normalean laguntzak ikasleak merkeago sar daitezen. Nik badakit Viena aldean 2-3 euroren truke operara joan zintezkeela; zutik entzuten duzu, baina bueno. Inoiz operan egon ez den pertsona bati esango nioke joateko lehendabiziko aldiz probatzera; izan ere, jende askok esaten du berari opera ez zaiola gustatzen, baina ez dute ezagutzen. Zuk zerbait ezagutzen ez duzunean, nolatan esan dezakezu ez zaizula gustatzen? Batzuetan gertatzen da bai hizkuntza eta baita opera motaren baitako oztopoak egoten direla. Opera batzuk ez dira erraz entzuten, ez badaukazu belarria musika mota horretarako egina. Horregatik nik beti esaten dut, Mozarten operaren bat entzutea dela egokiena lehenegoz joaten zarenean. Jende asko oso harrituta gelditzen da, ez baitu imajinatzen nolakoa den opera. Joaten direnean, asko gustatu zaiela esaten dute askok. Nik baditut lagun batzuk, adibidez, behin ere operara joanda ez zeudenak. Lehenbiziko aldiz nirekin joan direnak, liluratuta gelditu dira, berriro ere itzuli behar direla esanez. Esan eta egin! Bueltatu dira berriro eta gero eta gehiago gustatzen zaie. Nik esango nuke animatzeko eta behintzat behin joateko. Gero, ez bazaie gustukoa iruditu, ba, tira, jende guztiari ez baitzaio gustatuko. Halere, askok ezusteko handiak eramaten dituzte.

Bai, gustukoa dugun ala ez jakiteko, azkenean, probatu egin behar baita… Hori da, nik esango nieke ez esateko hasieratik  “niri ez zait gustatzen eta ez noa”; mentalitatea pixka bat irekitzeko eta, behintzat, probatzeko.

Bada, hauxe izan da gaurkoan eskaini izan dugun guztia. Ainhoa pixka bat hobeto ezagutzea lortu dugu, baita bere bilakaera profesionala gertutik ezagutzea ere. Ainhoa, milioi bat esker Euskaljakintzari tartetxo interesgarri eta atsegin hau eskaintzeagatik eta espero dut zure karrera profesionalean orain arte joan zaizun bezala joatea, etorkizun borobila baituzu aurretik. Eskerrik asko zuei.

Comments { 0 }
-->