About britz

Author Archive | britz

Psikodelia

1938an, Albert Hoffman suitzar kimikariak azido lisergikoaren inguruko lehen ikerketa egin zuen. Onddo berezi batzuetatik lortzen den substantzia azido hau ustekabean lixeritu ondoren, LSDaren efektuak pairatu zituen, hala nola, haluzinazioak, gorputzaren tenperaturaren igoera edota euforia eta histuraren arteko txandakatzeak. Momentu horretan, droga berri bat lortzeaz gain, LSDa, alegia, (alemanezko Lyserg Säure Diethylamid-en laburdura), droga haluzinogeno mota hauek eragiten dituzten ispilatzeei erreferrentzia egiteko hitz berri bat txertatu zuen hiztegian: psikodelia.

Nahiz eta droga pil-pilean dagoen gaia izan, artikulu honek ez du eremu hori ukituko. Psikodelian oinarrituko da, noski, baina ez kimikak eragindakoan, efektu optiko gisa, hau da, irudi bat behatzean gure adimena imajina hori asimilatu ezinaren ondorioz sortzen den efektu nahiz sentsazioan, baizik. Horixe izango litzateke hitzaren bigarren esanahia, droga kontu horretatik eratorria, alegia.

Urteak pasa dira psikologoak fenomeno hauek aztertzen hasi zirenetik, baina oraindik ere efektu hauen zergatia ezezaguna da. Dagoeneko berrehun efektu optiko psikodeliko baino gehiago ezagutzen dira, eta hauek guztiek ezaugarri komun bi dituzte: alde batetik, distortsioa kitzikatzen dute, eta, bestetik, elementu kitzikagarri edota induktibo bat eta aldaketa jasaten duen beste bat izatea. Beste hitz batzuetan esanda, marrazkiko puntu bat erreferentzitzat hartuz eta horretan soilik oinarrituriz, puntu horren inguruneak izaten duen aldaketa (errealitatean gertatzen ez dena) izango litzateke fenomeno guztietan errepikatzen den prozesua.

Lehen marrazki honetan zerbait arraroa ikusten al duzu? Hasiera batean, dena zuzen dagoela esan daiteke…baina, arretaz begiratu irudiaren zentroan dagoen puntua. Denbora laburrez honi begiratzean, inguruko laukizuzen txikiez eraturiko zirkuluak biratzen hasiko dira norantza desberdinetan. Efektua areagotu egiten da begiak pantailara gerturatu edota urruntzean. Hau izango litzateke psikodeliaren adibideetako bat. Harrigarria, ezta?

Bigarren honetan, berriro ere imajinaren erdiko puntuari begiratzean, ez al duzu aldaketaren bat sumatzen? Kasu honetan ez da ingurunearen mugimendurik ematen, puntua inguratzen duen laino antzerako horren desagerpena baizik. Halere, gomendagarria da fenomenoa guztiz ikusi ahal izateko denbora luzeagoz irudian arreta jartzea.

Matrize hau puntu txurietan gurutzatzen diren lerroz osaturik dago, baina puntuak benetan txuriak al dira? Hauetan fijatzen baldin bazara, txuriak dira, eta ingurukoak, aldiz, grisak. Hala ere, grisari begiratzean, hau txuri bilakatzen da. Horrela, prozesua behin eta berriro errepikatzen da.

Hauek ezagutzen diren fenomeno psikodeliko guztien artean hiru adibidetxo besterik ez dira izan. Mota hauetako efektu gehiago ikusi nahi izanez gero, egin klik hemen. Beste motatako fenomeno optikoak behatu nahi badituzu, egin klik hemen edo hemen.

Comments { 1 }

Inkestariaren arazoa: zein da erantzuna?


Artikulutxo batzuk beherago ikus dezakezuen bezala, joan den asteazkenean “Inkestariaren arazoa” jokoa proposatu nuen. Jolas hau zuen adimena lanean jartzeko aitzakia perfektua zen, era berean, zuen matematikako eta logikazko gaitasuna praktikan jartzea ere eskatzen zuelarik.

Egia esan, planteatutako buruhaustea zailegia zela ere pentsatu izan dut, horrek azalduko bailuke jasotako erantzun murritzen kopurua. Horregatik, argitaratua izan eta bi egunen buruan argibide bat eman nuen, halere, argibide esatera ere ez nintzen ausartuko, aholku txiki bat besterik ez zen eta, ia ezer esaten ez zuena. Ildo beretik jarraituz, pista irakuri eta segituan, gure “Euskaljakintzako” idazle eta erantzule den “xarana” (Xabier Araña) izan zen jokoaren misterioa desegin zuena, lehena eta bakarra (erantzule bakarra ere).

Erantzunen txokora jotzen baduzue, Xabierrek utzitakoa ikus dezakezue, eta gainera, esan beharrean nago, honek emandako emaitza guztiz ZUZENA dela, bete-betean eman duela. Horrela, bada, soluzio 2-2-9 konbinazioa izango litzateke, hiru seme-alaben adinei dagokien ebazpide zilegi bakarra. Ezetz esaten al duzue?

Inkestariak emakumeari zenbat seme-alaba dituen galdetzean, hiru dituela argi eta garbi uzten du. Ostera, hauen adinei buruz galdegitean, gizonak jasotzen duen erantzuna zertxobait aldrebestuagoa eta konplexuago da: edadeen biderkadura 36 dela eta hauen batura etxearen zenbakiarekin bat datorrela ere aipatzen du. Logikoa den bezala, gizona etxeko ate parean egonik, honen numeroa ezagutzen du, baina irakurleak ez, ez baita jokoan aipatzen, ondorioztatu egin beharra zegoen. Ondoren, inkestalariak 36 zenbaki biderkadura moduan deskonposatu eta honako emaitza hauekin (posible den guztiekin) topo egiten du: 2x2x9, 9x4x1, 3x3x4, 6x2x3, 36x1x1, 3x12x1, 6x6x1, 18x2x1. Gauzak horrela, egiteko geratzen zaion gauza bakarra zein konbinazioren baturak kointziditzen duen eraikinaren zenbakiarekin jakitea da. Baina, orduan zergatik itzuli emakumearengana? Galdera honen erantzuna oso erraza da, izan ere, soilik hiru zenbakiak batzen baditugu kasu guztietan, honako zifra hauek lortzen ditugu: 13, 14, 10, 11, 38, 16, 13, 21. Ikusten denez, 13 zenbakia errepikatzen da, beraz, hauxe izango litzateke etxearen zenbakia, bestela inkestariak ez bailuke arazorik izango adinak ondorioztatzeko. Beraz, oraingoz bi emaitza posible daude: 2x2x9 eta 6x6x1. Horregatik, azken pista, agian zertxobait berezia, behar- beharrezkoa da jokoa “askatu” ahal izateko; “Zaharrenak pianoa jotzen du”. Esaldi honen garrantzia ez datza zaharrenaren “pianozaletasunean”, hirukotean ZAHARRENA den norbait egotean baizik. Hortaz, emaitza ezin daiteke 6-6-1 izan, azken kasu honetan zaharrenak bi izango baitziren. Helduena den bakarra dagoenez, azken emaitza, bakarra eta ukaezina 2-2-9 izango litzateke. Korapilatsua benetan, ezta?

jakin nahi duzu gehiagoZorionak Arañari, bera izan baita jokoaren emaitzaren asmatzaile bakarra (erantzun bakarra ere). Beste erantzuleren bat egon izan balitz, zorionduko nuke ere, nahiz eta honek emandako emaitza zuzena ez izan. Hala eta guztiz ere, ESKERRIK ASKO artikulua begiratu eta denborapasa egiten ahalegindu zareten GUZTIOI . Honekin esan nahi dudana zera da; norbaitek nire artikuluak irakurtzen dituela jakiteak bakarrik izugarrizko poza ematen didala, hauek ez direla soilik “Euskaljakintzako” web-gunea apaintzeko idatziak, horregatik zoriondu eta eskertzen dizuet zuen partaidetza.

Espero dut zuek ere “Jolaserako matematika” txokoan parte hartzea, erantzunak uzteaz gain, buruhauste berriak proposatzen dituzten artikuluak idatziz ere, noski. Ea nork harritzen nauen.

Comments { 0 }

Buruhausteak gustatzen zaizkionari…

EUSKALJAKINTZAn hasiera eman diogun atal berriari, hau da, jolaserako matematikari jarraipena eman nahi diot idatzi berri dudan artikulu honekin. Horrela, bada, burua nekatu eta une dibertigarri bat igarotzeko joko hau proposatzen dizuet, eta gainera, matematika erabiliz. Zer gehiago eska daiteke? Beraz, eskura izan arkatza eta papera, segur aski beharrezkoak izango dituzue eta:

Inkestariaren arazoa

Edonork pentsa dezake inkestari baten ogibidea txantxa dela, nekerik suposatzen ez duena, galdetu eta erantzuna jaso, beti berdin. Horrela pentsatzen duenak jakin dezala guztiz oker dagoela, erantzuleek batzuetan gauzak ez baitituzte hain errazak jartzen, honako honetan gertatu zen bezalaxe: inkestariak, egunero egiten zuen moduz, etxeko ate batera hurbildu eta txirrina jo zuen. Disimulorik gabe behatxulotik begiratu ondoren, emakumeak atea ireki, gizona agurtu eta segituan hau bere galderekin hasi zen: “Zenbat seme-alaba dituzu?”. ” Hiru“, erantzun zuen errulodun emakumeak. “Eta adina?”, galdegin zuen berriz ere. Emakumeak, nazka-nazka eginda, horrela erantzun zion: adinen biderkadura 36 da, eta hauen batura etxearen zenbakiarekin bat dator. Gizonak, hasiera batean alde egin zuen, baina, ez zuen denbora asko behar izan konturatzeko andreak emandako informazioa ez zela nahikoa hiru seme-alaben adina jakin ahal izateko. Horregatik, berriro ere emakumearenera jo zuen, eta honek, gizonari arrazoia emanez, honako hau esaten dio: “Zaharrenak pianoa jotzen du”. Argibide hauekin guztiekin inkestalaria gai izan zen adinak ondorioztatzeko. Eta zu?

jakin nahi duzu gehiago

Lasaitu! Lehenengo aldiz irakurtzen duzuenean zaila badirudi ere, ez da hainbesterainokoa. Xabierrek esaten duen bezala, PENTSATU egin beharra dago, lokarria pixkanaka-pixkanaka askatzen joan behar da, horretan datza guztia.

Erantzunari dagokionez, badakit hau aurkitzean irrikaz egongo zaretela ea asmatu duzuen ala ez jakiteko, baina, hurrengo astera arte ez dut zuen gogo hori asetuko. Dena dela, emaitzarekin topo egin duzuelakoan bazaudete, ez egon duda-mudatan eta klik egin ezazue azpian zuen erantzuna emateko.

Ziur nago batek, gutxienez, artikulu hau irakurri behar duela; artikulu hau bera zuzendu behar duena, alegia. Beraz, espero dut erantzun bat gutxienez izatea publikatua izan bezain laster.

Zuen erantzunen zain naukazue!!!!

Comments { 2 }
-->