About garazi.otegi

Author Archive | garazi.otegi

Ez zaigu ahaztu – Alberto Barandiaran

By on 2010(e)ko urtarrilak 18 in irakurlearen txokoa, literatura

Alberto hitzaldi bateanAitortu beharra daukat liburu hau hautatu badut, ez dela aurrez entzuna nuelako edo idazlearen beste ezer ezagutzen nuelako izan, liburutegian topatu nuelako baizik. Portada begietatik sartu zitzaidan, bertan ageri den torturaturiko gizon erdi biluziaren argazkia itzulinguruak saihestuko zituen ikurtzat hartu bainuen. Atzeko azalean zioenak aurrez ondorioztatutakoa ziurtatu zidan. Ez naiz Ez Zaigu Ahaztu aukeratu izanaz damu.

Alberto Barandiaran Amillano 1964ko irailaren 24an jaio zen Altsasun (Nafarroa). Historia eta Geografian lizentziatu ostean kazetari eta idazle lanetan ibilia, gaur egun Berrian dihardu, 1990etik Euskaldunon Egunkarian lan egiten aritu ondoren. Rikardo Arregi eta Argia kazetaritza sariak irabazi ditu (azken hau bitan, 1991 eta 1999an), eta bere liburuak ere ez dira oharkabean pasa. Argitaratu dituen obren artean Atea itxi ezinik, Tene Mujika beka eskuratzea bideratu zuen lana; Pedro Diez de Ulzurrun (Eusko Jaurlaritza, 1996), izen bereko gizonaren biografia; Ez Zaigu Ahaztu kronika (Susa, 1998); Pasionaria (Elkar, 1998), Dolores Ibarruriren biografia; Gaizkileen faktoria (Euskaldunon Egunkaria, 2000), Ernest Hemingway eta euskaldunen arteko erlazioa aztertzen duena; Mundu Txikia ipuin bilduma (Susa, 2005); eta Postkronikak (Elkar, 2009), berriz Tene Mujika saria irabaztea eraman duena.

Alberto Barandiaran on Dipity.

Ez Zaigu Ahaztu 70eko hamarkadan, Argentinan, izandako sarraskiak azaleratzen dituen kronika da; horietan hil ziren euskaldunak ardatz hartuta, Hego Amerikako bigarren herrialde handienean zehar egiten duen bidaian senitartekoek emandako informazioaz eta berak herrialde horretan izandako bizipenez hornitua. Iraganeko heriotza eta masakreak lurralde horretan gaur egun bizi duenarekin tartekatze horrek irakurrerraz bihurtzen dute liburua, eta baita interesgarria ere, bertako kultura eta ohituretara hurbiltzen baikaitu Albertok, dastatu dituen zapore, entzun duen musika eta ikusi duenari hitzak jarriz.

EZ ZAIGU AHAZTU

ez zaigu ahaztuKronika honetan kontatzen dena, denborari dagokionez, Argentinako diktadura militarraren garaian alde batetik (1976-1983), eta duela hamabi bat urte Barandianek herrialdea bisitatzen duenean, bestetik, kokatu behar da. Espazioari dagokionez, berriz, gertaerak, bi garai ezberdinetan izanagatik, leku berean jazotzen dira: Argentinako hiriburuan gehienbat, baina baita Pampan zehar ere.

Argentinako diktadura militarrean, 1973tik 1978ra bitarteko epean bereziki, izandako desagerpen, tortura eta heriotzak argitara atera nahi izan ditu idazleak, egiaren bila. Asko dira errepresioak desagerrarazi zituenak, hil arte torturatu, fusilatu edo hegazkinetatik itsasora botaz; 30.000 inguru, kalkuluen arabera. Eta horietako bakoitzak atzean utzi zituen senitartekoek isilean eraman dute maite zituztenen galera, eta isilean daramate arimak isildu eta gorputzak ezkutatzen ibili diren horiek aske ikustea, kalean, horiekin bizitzea edo topo egitea. Idazleak aberria aitzakiatzat hartuta, pertsona horien artean dauden euskaldunen historiak ilunpetik atera ditu liburuxka honetan.

Hegazkina hartzearekin batera ematen dio hasiera kronikari Albertok. Inguruak behatzen hasiko da Bill eta Hilary Clinton ere bisitari izango diren hirian. Kontaktuekin harremanetan jarriz –Maiatza Plazako Amak, Arozarena familia, Atxilotu Ohien Elkartea, Javier Tisera…- eta helburua betez doan heinean, leku ezberdinak ezagutzen joango da: La Bombonera, Boca Juniorsen futbol zelaia (egun batzuetara Boca Juniors–River Plate jokoa ikusiko duen zelai bera) edo Pampako Trenque Lauquen hirira esaterako.

Are garrantzitsuagoa da, ordea, kontakizun hauen artean emago digun informazioa, hildako horiei buruzkoa:

  • Alicia Meroño: 31 urte zituela, 1978ko urtarrilaren 5ean, militarrak bere etxean agertu ziren eta inoiz gehiago ez zuten ikusi.
  • Jon Pirmin Arozarena: 1977ko apirilaren 27an, Arozarenaren bila joan ziren militarrak bere etxera, baina ez zegoen han. Familiakoak 3 egunez egon ziren etxe barruan bahituta Jon iritsiko zain, eta hau iritsi bezain laster eraman egin zuten. Ez zen gehiago agertu.
  • Arturo Garin Gaucho: Montoneroen adar sindikaleko buruzagia zen. Harrapatu eta tortura gelara eraman zuten baina ez zuen ezer esan, bere ingurukoen datu guztiak eduki arren. Torturatu ondoren, burua hautsita ageriko koman zela utzi zuten zementu gainean, eta horrela egon zen egun eta erdiz, militarrak hilda zelako ustean zeudela. Baina esku eta hanketako korapiloak askatu, herdoildutako leihoa ireki eta ihes egin zuen biluzik, hesi metalikoa salto sinesgaitzaz gaindituta. Funtzionarioen auto bat gidatzea lortu bai, baina tamalez ez zuen irteera atea aurkitu eta harrapatu egin zuten. Gero basatiki torturatu ziurrenik hil arte.
  • Andres Armendariz: peronista zen eta 1976. urte hasieran sindikatuko ordezkaria, Austral hegazkin konpainian. Arratsalde batean, Felipe anaiarekin eta haren neskalagunarekin zegoela, eraman egin zuten eta bi egun geroago itzuli zen jipoituta. Lau hilabeteetara, hirurak batera zeudela berriro, etxea txikitu eta neska eraman zuten. 1977ko martxoaren 27an desagertu egin zen. Andresen neskalagun Graciela eta Mª Angeles arreba bere bila aritu ziren, egun bakar batean erakunde zibil eta erlijiosoetara 25 gutun bidali zituztela. Desagerpenetik aste batera polizia-etxe bat Andresen hilketa ikertzen hasi zen. Autopsian ondorengoa jakinarazi zitzaien familiarrei: 10 saihets hautsi, hortzak eta haginak erauzita, barea lehertuta eta biriketan endemia larria.
  • Celia Lopez Ugalde: 1976ko urriaren 13an bere etxeko atea bota eta eraman egin zuten. Ez zuten gehiago ikusi. 1987an lehenego aldiz Celiaren auzoko poliziburuarekin hitz egitea lortu zuten, baina ez zuten ezer asko jakin, militarrek eraman zutela besterik ez baitzien ziurtatu.
  • Pablo Tello eta Rafael Tello: Larzabaleko artzain baten biloba hauek gau batean tortura zentrora eraman zituzten. Euren emazteak ere bai. Emazteak askatu zituzten, senarrak ez zituzten gehiago ikusi. Emazteetako batek urte batzuk geroago torturatzaileetako batekin egin zuen topo kalean.
  • Salvador Arestin: gurasoak galiziarrak izanagatik Errenterian jaioa zen abokatu hau 1977ko uztailaren 6an bere bulegoan zegoela eraman zuten (Gorbaten Gaua, abokatu batzuk torturaz hil baitzituzten), burua ireki zioten eta anestesiarik gabe josi zioten gero kaskezurra, tortura gehiagorekin jarraituz.

Historia ezberdinak bildu behar dituen kronika bat idazteak dituen zailtasunak ezerezean utzi ditu Barandiaranen lanak, eta era berean, kontatzeko zuen hori bikainki azaldu digu. Liburu honetan desagertutako argentinar euskaldunen historiez gain, Argentinaren historia apur bat, eta bere bizipen propio eta deskribapenak uztartze horrek arintasuna ematen diote kontakizunari, eta irakurleengan interesa pizten. Gainera, ez dabil hitzekin jolasean orriak bete nahian, zuzenean harira jotzen du, idatzitakoa baliozkoa dela erakutsiz, eta nik asko baloratzen dut hori, darabilen estilo neutralarekin batera. Bestalde, bikainki transmititzen du biktimen sufrimendua, eta senidea torturatu dizutenak kalean aske daudela jakiteak suposatzen duen inpotentzia. Zerbait esan behar izanez gero, txanponaren beste abegikoa aipatuko nuke. Egia da, biktima euskaldunez gain, errepresore euskaldunen gaia ere lantzen duela; baina, agian, hori oso gainetik egiten duela iruditzen zait. Nolanahi ere, lan aparta Alberto Barandiaranena.

Bibliografia:
http://zubitegia.armiarma.com/egileak/00166.htm
http://www.susa-literatura.com/cgi-bin/liburuak.pl?lib=narr31
http://www1.euskadi.net/euskara_sustapena/bidegileak/datos/pedro.pdf
http://www.diariovasco.com/20080112/cultura/alberto-barandiaran-kazetariaren-erreportaje-20080112.html
http://eu.wikipedia.org/wiki/Alberto_Barandiaran

Alberto Barandiaran on Dipity.

Comments { 1 }

Caution! Peta in yard

By on 2009(e)ko abenduak 21 in arazoak, gizartea

Bere kanpaina nahiz iragarki polemikoengatik maiz prentsan agertzen bada ere, azkenaldian bestelakoa da PETA komunikabideetan agertzearen zioa. Oraingo honetan, Estatu Batuetako terroristen zerrendan azaltzen delako irabazi ditu egunkarien titularrak PETA edo People for the Ethical Treatment of Animals (Animalien Tratu Etikoaren Aldeko Jendea) taldeak: AEBetako nekazari eta abeltzainek, ALF (Animal LIberation Front) eta ELFekin  (Earth Liberation Front) batera, PETAren jarduera mehatxu terroristatzat jo baitute USDAk (United States Department of Agriculturek) pasatako galdeketa inprimakian (ikus 4. orrialdea).

Honen inguruan aurkako iritziak daude. Hainbatek bidegabezkotzat du, erakundea indarkeriaren aurka doala esanez; beste batzuek erabat zilegi deritzote eta KKK edota Hamas-ekin parekatzen dute. Azkenik, badaude PETAren ekintzak terroristatzat hartzea gehiegizkoa dela dionik ere. Zerrenda ofizial hori aurkitzerik izan ez arren, zera uler daiteke sarean zehar prentsak dionagatik: talde hau, zuzenean baino gehiago, zeharka egin duenagatik sartu dute zerrenda horretan; hau da, ALFen indarkeria aurrekariak ezagunak diren bitartean, PETAk terrorismoarekin duen lotura ALF eta ELFi egin omen dion aportazio ekonomikoagatik izan daiteke. Aitzitik, aportazio hauek duela pare bat urteko kontuak dira, eta benetan zerrenda horretan sartu badira, aurrez aipatu bezala, nekazari eta abeltzainak PETAren mehatxupean sentitzen direlako da. Nekazaritza eta abeltzaintza sektoreak euren jarduera oztopatu dezakeen inor bidetik kentzeko legeaz baliatzeko akiakula ote den, edo PETAk ELFi 1.500 dolar eman zizkion alde batera utzita, taldera  hurbiltzea gustatuko litzaidake.

People for the Ethical Treatment of Animals 1980an sortu zen Estatu Batuetan (Norfolken, Virginian, du bere ama egoitza) eta animalien eskubideak defendatzen diharduten erakundeen artean munduko handiena da, bi milioi kide baino gehiago dituela. Alex Pacheco eta Ingrid Newkirk izan ziren berau sortu zutenak (azken hau gaur egun erakundearen presidente da) eta ondorengo lema du: “Animaliak ez dira geureak jan, jantzi, esperimentuak egiteko edo aisirako erabiltzeko”. Animaliak jabetza modura edukitzearen aurkakoa den aldetik, era guztietako animalia erabileraren aurka doa: esperimentazioan, janari gisa, aisialdirako, jantzietarako, dekoraziorako, jendeari konpainia egitearren, artzain-zakur lana egiteko eta baita itsuentzako lagungarri erabiltzeko ere. Erakunde honek animaliak gizakiengandik erabat aske izan daitezen du helburu.

Euren web orrialdean lemako atal bakoitza justifikatzen dituzten azalpenak ematen dituzte. Lehenengo puntua jateari dagokiona da. PETA animalia haragia jatearen aurka ez ezik, abereen esnea, arrautzak, erleen eztia edo animaliengandik lortutako edozein produktu kontsumitzearen aurka doa. Erabateko landare-dieta babesten du eta hau sustatzeko errezetak ere proposatzen ditu. Zergatik? Txakurrak eta katuak ez bezala, abereak defendatuko dituen legerik ez dagoelako, eta, ondorioz, hauei egindako ankerkeria oro, hala mutilazio nola manipulazio genetiko, legezkoa delako; animaliek sortzen duten hondakin kantitatea gizakiona 130 aldiz delako, eta honek ibaietan kutsadura handia sortzen duelako; munduko biztanle guztientzat adina elikagai ekoizteko garaian nekazaritza abeltzaintza baino eraginkorragoa delako, abereek kontsumitzen duten landare kantitate handitik oso zati txikia bihurtzen baita haragi jangarri; eta landare-dieta osasuntsuagoa delako. Horiek dira, behinik behin, dieta mota hau babesteko ematen dituen arrazoiak. Jantziari dagokionez, artile produkzioan ardiek pairatzen duten mina (hala nola anestesiarik gabe zikiratzen dituztenean edo miasis gaixotasuna saihesteko ardien anestesiatu gabeko atzeko oinetan zuloak ebakitzean) eta larru ekoizpenean bizi osoa kaioletan pasa ondoren uzki edo genital elektrokuzio bidez (honek bihotzekoa eragiten baitie) hiltzen dituzten animaliak, edo bizirik daudela larrutzen dituztenak aipatzen ditu PETAk beste hainbat argibideren artean. Gainera, animaliekiko etikoa den janzkera izan nahiz gero, zer egin dezakegun esaten digu.

Esperimentazioaren alorrean, kosmetiko eta garbikari konpainiek euren produktuak animalien azalean igurtzitzen eta begietan isurtzen dituztela gogorarazten digute, eta ikerketa metodo garatuez baliatuz hori saihets litekeela. Besteetan bezala, gai honetan ere bideo sorta zabala eskaintzen da euren web orrialdean, horien artean ondorengo hau: Testing… One, Two, Three.

Lemako azken puntuan, animaliak aisialdian erabiltzeari buruzkoan, animaliek ez dutela bizikletetan ibili nahi, ez suzko uztaietan zehar salto egin nahi azpimarratzen dute, eta zoo, zirku eta era horretako aisialdiak animalien bakardade, frustrazio eta gatibutasuna bultzatzen dutenez, uko egin behar zaiela.

PETAren kanpainak ez dira oharkabean joaten, eta atentzioa deitzearren egiten dituzten kanpaina eta ezohiko ekintzak, behin baino gehiagotan kritikatuak izan dira. Promozio jardueretako batzuk celebrity bidez egiten dituzte, pose biluzi ezagunak esaterako. Naomi Campbell, Paul McCartney, Pamela Anderson, Sarah Jessica Parker, Eva Mendes, Charlize Theron… asko dira PETAren ekintzen aldeko agertu izan direnak. Eskuartean dituzten kanpainak ere ugari dira: McCruelty, BloodyBurberry, OlimpicShame2010, KentuckyFriedCruelty… Korporazio handietara zuzentzen dira gehienetan, eta, beste hainbat lorpenen artean, McDonals, Wendy’s eta Burger King-en menuan aukera begetarianoa ezar dezaten eta Polo Ralph Laurenek bere arropa lineetan larrurik erabil ez dezan erdietsi dute.

Baina gauza orok bere muga du, eta talde honi askotan muga hori non dagoen ahantzi egiten zaiola iruditzen zait. Presidenteak berak, Ingridek, ekintza asko jendearen arreta irabazteko egiten dutela eta polemika sortzea beharrezkoa dela esan arren, nire aburuz, hainbat kasutan hain erradikalak dira euren kausan, ezen zentzu asko ez duten egintzak burutzen baitituzte. Edo baliteke juxtuki horregatik izatea; zenbat eta egintza ezohiko eta zentzugabeagoak, orduan eta handiago izango delako polemika. Edonola ere, aurrera eramaten dituen proiektu asko ez ditut begi onez ikusten. Esate baterako, haur gazteei Zure Aitak Animaliak Hiltzen Ditu edo Zure Amak Animaliak Hiltzen Ditu dioten panfletoak banatzea ez zait egoki suertatzen. Era berean, PETAk egiten duen sexuaren erabilera jendea erakartzeko, aitzakia merke begitantzen zait, eta horrenbesteko eztabaida sortu duen Joanna Kupra modeloaren iragarkia (gurutze batek estaltzen dion zatiak izan ezik biluzik dagoena) edo Ikerketen Arabera Landare Jaleek Sexu Harreman Hobeak Dituzte lemapean Superbowlean aurkeztu nahi izan zuten iragarkia (Superbowlek sexu eduki handiegia edukitzeagatik onartu ez zuena) soberan daudela esango nuke. Eta ekainean Barack Obamak Etxe Zurian CNBNrekin izandago elkarrizketa batean euli bat hiltzeagatik erakunde honek euliekiko jarrera aldatu dezan eskatzea eta Katcha Bug Humane Bug Catcher bat (etxe barruko eulia harrapatu eta gero etxetik kanpo askatu ahal izateko aparailua) bidaltzeari ere gehiegizko deritzot.

Nire ikuspuntutik, PETAren helburua, animalien erabateko askatasuna delakoa, aurrera eraman ahal izateko mundua hankaz gora jarri beharko litzateke. Zail egiten zait animaliak gizakiaren maila berean leudekeen mundua irudikatzea; zootopia, utopia deritzot. Gizakiaren pean dagoen animalia oro aske bihurtzean sortuko litzatekeena irudikatzeko nire saiakeran mundu mailako Jumanjia da gehien hurbiltzen den irudia. Agian, hesiak bota aurretik eurekin hitz egiteak kaosa ekidingo luke. Baina… zoaz zezenarengana -larru gorritan nahi izanez gero, PETA kide peto gisa- eta esaiozu zu bezain askea dela eta bere bizitzak zeureak adina balio duela. Apika, adarraz emango dizu bostekoa, akordioa onartu duela adieraziz, eta ezkerreko eskuaz jarraitu beharko duzu petako panfletoak banatzen. Baliteke, ordea, beste lekuren batean sartzea adarra, eta orduan, agian, eskela panfletoak izango dira banagai. Ni, oraingoz, ez nintzaioke zezenari hurbilduko.

Gizaki eta animalien erabateko parekotasuna ezinekoa da nire iritziz. Belarrietara gogorra egiten zaidan arren, animaliak menpe egotea ez dela bidegabekoa esango nuke. Boteredunaren lekutik ziurrenik, baina, hein batean, haien gainetik egoteari naturala deritzot. Horrekin ez ditut egiten dizkiegun basakeriak zuzenetsi nahi. Horretan guztiz bat nator PETAkoekin. Nire ustez, eurengandik bereizten gaituen hori -arrazoia- dugula erakutsi behar da, eurak gure menpe izango baditugu. Eta PETAk salatzen dituen sarraski horien guztien egileek, nahiz edonor zeharka horien bultzatzaile izan daitekeen, ez dute animaliengandik ezberdintzen gaituen sentsibilitate hori edukitzea frogatu.

Halaber, erakunde hau ez da ikerketak egiten dituen bakarra, eta beste batzuek burututako ikerketek PETAk eutanasiaz hiltzen duen animalia kantitatea oso handia dela frogatzen dute, jasotzen dituztenen %85 gutxi gorabehera. Hain ezagunak ez diren animalien babesaren aldeko beste erakunde batzuk %10 besterik ez du heriotzara eramaten. Horregatik, nahiz egiten dituen ekintza asko txalotzeko modukoak iruditzen zaizkidan, horrenbeste istilutan sartu ordez, indar horiek berea hobetzerantz bideratu beharko lituzkeela pentsatzen dut.

Informazio gehiago:

Comments { 2 }

TOM DILLON: “Ikasi dut nola jokalariek edo jendeak, orokorrean, besteak errespetatzen dituzten”

By on 2009(e)ko abenduak 14 in elkarrizketak, solasean

1983an jaio zen Ingalaterrako Leicester hirian. Haurtzaroan irla britainiarrean iparralderantz lekualdatu zen Cumbria konderrira, kirol honekiko afizioa hartzen hasiko zen garaian, eta Durham unibertsitatean antropologia ikasketak burutzen ari zen Newcastle Falcons Ingalaterrako errugbiko talde onenetakoak deitu zionean. Ampo Ordiziaren fitxaketari esker duela pare bat hilabete Ordizian da, eta talde honetan ondo bertakotzeaz ez ezik, Phil Huxfordekin batera, Renfe Ohorezko Ligako jokarari erregularrenaren zerrendan hirugarren postuan dagoela argitaratu berri da.

tom-garazi2bis

Entzuna dut zortzi urterekin hasi zinela errugbian jokatzen. Nola oroitzen dituzu baloi obalatuarekin izandako lehen uneak? Duela asko izan zen. Cricketean, futbolean eta errugbian jolasten ginen zortzi urte nituenean, eta hasieratik errugbia nuen gogokoen; beraz… Baina ez nintzen errugbira mugatu unibertsitatera iritsi arte. Hau zortzi urtetik hogei urtera da. Kirol askotan aritu nintzen: tennis, cricket… kirol ezberdinak. Unibertsitatean aukeratu nuen errugbia, eta hori baino lehen kirol ezberdinetan ibilia nintzen.

Zahartzen eta handitzen joan ahala, ikasketei eskaini behar zaien denbora ere handitu egiten da; eta kirolean jarraitu nahi izanez gero, azken alor honetan sartu beharreko ordu kopurua ere gorantz doa. Badirudi, halere, Durham unibertsitatean ikasketak eta errugbia aldi berean uztartu ahal izan zenituela. Une zailak ere izango zenituen. Non dago sekretua? Ona da kirola ikasketekin konbinatzea, unibertsitatearekin, ona baita burmuinarentzako liburuekin lanean aritu ondoren, pare bat ordu kanpoan korrika ibiltzea. Ona da.

Oso erraza da biak batera uztartzea, eta ni ez nintzen profesional bihurtu unibertsitatea utzi arte; beraz, unibertsitatean nintzenean, errugbia askoz ere intentsitate gutxiagokoa zen, ez zen hain profesionala. Newcastle-ekin kontratua sinatu nuenerako amaituta nituen ikasketak. Karrera bat eta errugbi profesionala batera uztartzen dituztenek gehienetan utzi egiten dituzte ikasketak, energia asko eskaini behar baitzaio errugbiari; beraz ikasketak eta kirol profesionala…

Gogoratzen al duzu Falconsekin jokatu zenuen lehen aldia? Gazteen taldean jokatu nuen unibertsitatean nintzela . Eta leku izugarria da, beldurgarria. Leicester Tigers ia Europako talde onena da. Nire lehen partidua zen gazteen taldean, eta oso-oso gogorra izan zen; ez dut inoiz ahaztuko.

Guinness Premiership ligatik Espainiako Ohorezko Mailara etortzea, kirolari dagokionez, atzerapauso bat kontsidera daiteke. Zer deritzozu horri? Espainiako liga gero eta hobea bihurtzen ari dela esango nuke; erraza da Frantzia, Ingalaterra, Zeelanda Berria eta beste lurralde batzuetatik etortzeko prest dauden jokalari on kopurua aipatzea. Ondorioz, liga denboraldiro gero eta zailagoa bilakatzen ari da. Baina, bai, Guinness Premiership askoz ere intentsitate handiagokoa da, oso liga gogorra, eta urte batzuk pasa beharko dira errugbi espainiarrak Ingalaterra, Frantzia eta hego-hemisferioko taldeen intentsitatearekin lehiatzeko gai izan aurretik. Baina bide onetik doa. Antolaketa ona du eta umeen edo gazteen artean gogo handia dago, bereziki Ordizian. Bai, bide onetik doa.

Tom DillonMunduan zehar mila dira errugbi liga duten herrialdeak, eta mila leku interesgarri daude. Nolatan etorri zara Ordiziara? Bada, beti izan dut Frantzian edo Espainian denboraldi batez bizitzeko gogoa; probatzeko, hizkuntza bat ikasteko eta esperientzia berri bat bizitzeko. Ingalaterran jolasten jarrai nezakeen, baina aldaketa nahi nuen. Arrakastatsua izan da, jendea oso jatorra da hemen eta orokorrean oso gustura nago.

Aipa al ditzakezu, bi hitzetan, Ampo Ordiziaren puntu sendo eta ahulenak? Puntu sendoena harrobia dela iruditzen zait; jokalari gazteenak eta antolaketa edo oreka lortzeko modua, kanpoko jokalariak ekarriz eta, aldi berean, Ordiziako eta inguruetako jokalariak prestatuz. Beraz, oreka ona dago extanjeros eta bertako jokalari gazteen artean. Ez dakit ezagutzen duzun jokalari gazteren bat: Julen, Aitzol eta besteak… Oso onak dira. Eta beste gauza on bat veteranosen lana da. Oso onak dira antolatzen eta jendeari laguntzen. Giro ona dago, oso ona denak oso lagunkorrak dira. Elkarte leiala da, hurbila, gertuko kluba da. Eta puntu ahulenak… (barrez) Erantzun egin beharko dut, bada. Puntu ahulak ez daude asko. Seguruenik kanpoan jokatzen dugunego bidaiak aipatuko nituzke, autobusa hartu behar baitugu Valencia, Benidorm eta abarretara joateko. Hamabi ordu, hogeita lau ordu itzulera barne. Hobe hegazkinez (barrez).

Zer moduzkoa da Amporen hirugarren denbora? Hirugarren denbora? Zer da? A bai, ulertzen dut! (barrez) Ez neukan entzunda.
Oso ona da, bai. Sozietatera joaten gara, otorduak izaten ditugu, jatetxeetan ere bai, denok batera… gauza onenetarikoa da. Partidu ostekoa, ohiturak… Hori ona da.

Futbola gizon nobleen kirola da alprojek jokatua; eta errugbia, berriz, alprojen jokoa gizon nobleek jokatua. Esaera britainiar honi jarraiki, inguru hau, alprojez josita legoke. Ez al zaitu apur bat atsekabetzen futbolak hemen duen domeinuak? Ez, ez nau atsekabetzen. Espainiako kulturaren osagai bat da, eta errugbia, integrazio kulturalari dagokionez, futbola bezalakoa dela esango nuke. Gainera, berdina gertatzen da Ingalaterran, futbola sekulakoa da eta… Nik gustuko dut futbola, hortaz, ez dut arazorik. Egia da hainbat kasutan fan batzuek ez dutela ondo neurtzen. Futbola espainiako kulturaren zati bat da, eta hori ona da.

Ba al da ezer zelaian ikasi duzunik eta, era berean, bizitzarako balio izan dizunik? Bai, zera ikasi dut gizon zuzendaritza edo antolaketari buruz: errespetua. Nola jokalariek edo jendeak, orokorrean, besteak errespetatzen dituzten. Ez esan dezaketenagatik, egiten dutenagatik baizik. Errugbia adibide ona da, lider onenak ondo jokatzen duten pertsonak dira. Jende askok hitz egin eta hitz egiten du errespetuari buruz, baina zelaian egiten duenak bestela dio. Ondorioz, hori da errugbiaz kanpo aplika daitekeen ikasgaia. Eta badaude ikasgai gehiago, batez ere pertsonen arteko zuzendaritza edo antolaketari buruz. Zein garrantzitsua den gauza batean konzentratzea, adibidez. Eta lidergoari buruz ere bai. Lidergoa oso garrantzitsua da errugbian. Errugbian lider ona dena maiz lider ona da errugbitik kanpo, negozioetan eta bestelako gauzetan.

Eta zelaitik kanpo ikasitako ezer zelaian erabilgarria izan zaizunik? Hori galdera sakona da! (barrez) Suposatzen dut, adin batera iristean, harrotasunagatik baino gehiago familia eta lagunengatik jokatzen duzula hein batean. Egia da, denbora baten ostean, zure lagunak eta senideak zu babesten ari direnean, hori itzuli egin behar diezula sentitzen duzula.

Errugbiaz gain, zer zalentasun duzu? Bada, gitarra jotzen dut eta asko irakurtzen dut. Orain gaztelania ikasten saiatzen ari naiz, eta horregatik ez dut gehiegi irakurtzen. Beste kirolak ere gogoko ditut: tenisa, cricketa, saskibaloia…

Batxilergoko kideok hamaika zalantza ditugu burutu nahi ditugun ikasketak erabakitzeko orduan; izan ere, aurten hartu behar baitugu erabakia. Gomendatuko al zenioke inori antropologia ikastea? Bai, gomendatuko nuke; oso interesgarria da. Gero eta garrantzitsuagoa bilakatzen ari da, negozio munduan sartzen ari baita. Gainera, esparru ezberdinak ukituz, baita haurrena ere, gero eta erabiliagoa bilakatzen ari da. Oso erabilgarria eta interesgarria da; gomendatuko nuke.

Ingeles kulturak eta euskal kulturak ezberdintasun nabarmenak dituzte, horietako zenbait aurrez ezagunak izango zenituenak. Halere, ba al da euskaldunongan ezer atentzioa eman dizunik?

Txikitako marrazki bizidun gogokoenak: Nola da? Txori korrikalaria… (Correcaminos edo Road Runner izango delakoan)
Jokalari bat: Johnny Wilkinson
Partidu onena: New Zealand-France, Word Cup 1995ean (uste dut)
Hitz bat euskaraz: Gero arte
Eskolako gai politena: Ingeles literatura
Eskolako gai itsusiena: Kimika
Zelaitik kanpo plakatu nahi zenukeen norbait: Gordon Brown
Jaki gustukoena: Txuleta
Harenganako hutsunea sentitzen duzun norbait edo zerbait: Nire neskalaguna
Boris edo Tom? Uh, I see, da igual…

Oso interesgarria da zein sendoa den familia. Familia eta kuadrillak. Lagunen sistemak oso ezberdinak dira. Ingalaterran askoz independienteagoak gara, eta Ingalaterrako alderdi guztietako lagunak ditugu… ausaz. Hemen adiskidetasuna bizitza osorako da neurri handi batean, nahiz eta apur bat orokortzea den. Oso interesgarria da bizitzan aurrera egin ahala, loturak zein sendoak diren ikustea. Eta janaria zoragarria da (barrez). Janaria aparta da.

Gaztelania menperatzen duzula ikusten da. Inoiz pentsatu al duzu euskara ikastearen erronkari aurre egitea?
Latina eman nuen eskolan, eta hori lagungarria da gaztelania ikasteko garaian, antzekotasunak dituelako. Euskarak ez du inongo loturarik ingeles edota latinarekin; beraz, pixka bat itxaron egingo dudalakoan nago. Hitz gutxi batzuk dakizkit, moldatzeko adina; baina gramatika ere… Itxaron egingo dudala uste dut (barrez).

Galdera motzen da igual horren ostean amaiera eman genion elkarrizketari, eta kamarak jasotzeari ekin genion Altamirako instalazioak uztekotan. Nire itzulpen akatsak (ia termino berri bat asmatu nuen, third half) eta kafe-makinak egindako soinuak alde batera utzirik, nola grabaketan lagundu zidan laguna hala ni, elkarrizketa polita izan zelakoan geunden. Tom ezagutzeko aukera eta berarekin orduerdi hori pasa ahal izanagatik zoratzen urrundu ginen handik…

Tom Dillon jokalari apartari buruz gehiago jakin nahi izanez gero, klikatu ondorengoetan:


Prentsa ebakinak:

“El Ampo Ordizia ficha a Tom Dillon, procedente del Newcastle Falcons”  (DiarioVaskok 2009ko irailaren 6an)

El Ampo Ordizia ha sorprendido a los integrantes de la División de Honor del rugby al incorporar al apertura inglés de 25 años Tom Dillon, procedente del Newcastle Falcons, donde el año pasado jugó con la estrella mundial Jonny Wilkinson.
Mide 1,90, pesa 93 kilos y hace daño tanto por el centro como en la posición de apertura. Tiene un cañón en el pie. Dillon cuenta con 19 partidos disputados en Inglaterra, tanto en la Guinnes Premiership como en la Copa. Promete dar mucho que hablar en la inminente nueva temporada.

“Espainiako Ohorezko Maila gaur hasiko da, hiru euskal talde bertan direla” (Berriak 2009ko irailaren 13an)

Hiru euskal talde ariko dira denboraldi honetan ere Espainiako Ohorezko Mailan: Ampo Ordizia, Pegamo Bera Bera eta Bizkaia Gernika -Getxo Arteak iaz galdu zuen maila, eta Gernikak berreskuratu-. Gaur hasiko da denboraldia…Bera Berak…Ordiziak etxetik kanpora ekingo dio sasoiari. Valladoliden du partida Quesos entrepinaresen kontra (12:30). Gipuzkoarrek zazpigarren bukatu zuten iaz, baina ez dute orduko estutasunik nahi. Indartu dira haiek ere, eta ligako izarretako bat izango dute taldean: Tom Dillon. Aurten arte Ingalaterrako Liga Newcastle Falconsen aritu da, 26 urte ditu, eta etorkizun handiko jokalaria dela diote.

Comments { 2 }
-->