About ian

Author Archive | ian

Oraindik homosexualitatearekin bueltaka?

homofobiaModernoak omen gara, pertsona irekiak. XXI. mendean jada arraza eta etnia guztiak errespetatzen omen ditugu. Berdin ei zaigu pertsonaren azalaren kolorea zuria ala beltza izan; berdin omen zaigu pertsona emakumea ala gizonezkoa izan; berdin bide zaigu pertsonaren tendentzia sexuala bata edo bestea izan, hau da, heterosexuala ala homosexuala izan. Hain irekiak ote gara errealitatean?

2009ko martxoaren 29a. Alacanteko Unibertsitatean bioetikari buruzko hitzaldi batean, hain profesionala eta aholarri den Gloria Maria Tomas y Garrido irakasleak bere homofobia irrigarri guztia gotikatu zuen, inongo ingira arrastorik gabe. Opari mordoa gure belarrientzat; hori bai, opari kirastuak. “Homosexualitatea konpon daiteke”, “Gaixotasunerako kausa bat dago” dira, besteak beste, irakasle jakintsu honek adierazten dituen ideietako batzuk. Jakintasunez beteriko beste hainbat ideia aurkeztu ondoren, bere alboan zenak bestearen esan homofoboak nahiz kontserbadoreak oinperatu zituen, homosexualitatea gaixotasuna ez dela plazaratuz, ezta gutxiagorik ere. Ezin izan nuen algara ironiko bat estali inori errepestua faltatu ez ziola esatean Gloria Maria Tomas y Garrido andereak.

Homofobia gizon homofobiari ezedo emakume homosexualenganako nazka, beldurra eta diskriminazioa eta ehunka, edo nork daki, agian, milaka homosexual erailtzen dituen eta mundu osoan, gutxien garaturik dauden herrialdetan batik bat, hedaturik dagoen gaixotasun arriskutsu nahiz kutsakorra da (nahiz eta termino psikiatriko modura ez erabili). Homofobiaren ondorioz, zenbait lurraldetan homosexualitatea penaturik dago, eta horietako batzuetan, gaur egun, heriotza zigorra ezarrita; Saudi Arabian, Mauritanian, Iranen eta Nigeriako zati batzuetan esate baterako. Beste lurralde batzuetan, India, Nicaragua, Malasia eta Papua Ginean, hain zuzen ere, kartzela zigorra dute pertsona homosexualek.

Hala ere, ez daukagu zertan hain urrutira joan; izan ere, irakasle honen ideia atzeratu, kontserbadore eta intoleranteak gure alboan baititugu. Hainbat guraso, lagun eta ez hain lagunek ideia horiek zabaltzen dituzte oraindik. Legeak onartuak izan dira, bai. Sexu bereko bi pertsona ezkon daitezke egun, baina normaltasuna ez da oraindik iritsi, eta ez da denbora batean iritsiko guk horrela nahi dugulako. Ez gara uste dugun bezain aurrerakoiak. Ez dugu elkar errespetatzen. Nola emango da garapena gizartean, errespetu hitza ez bada gure hiztegi mugatuan sartzen?

Aurrera doan herria… Atzera doan herri kontserbadore eta itxi baten antza du errealitate intolerante honek batzuetan. Noraino iritsi behar dugu? Bizi gaitezen denak libre!

Comments { 1 }

Nur: “Musikari izan nahi duenak musikan pentsa dezala, ez haren ondorioetan”

Escondida-NurEskua altxa dezala La Oreja de Van Gogh, Amaia Montero, Jonas Brothers eta delakoak bakarrik entzuten dituenak. Errespetu guztiz, noizbait beste zerbait entzun al duzue? Oraingoan, oso ezaguna ez den Nur-ekin posta elektronikoaren bidez izan nuen elkarrizketa aurkezten dizuet, bera Madrilen bizirik eta ni Euskal Herrian, biak elkartzeko aukera hutsa baitzen. Izen askorik ez duten milaka talde daude ezkutaturik, beraien ateak noiz irekiko zain itxaroten. Horietako askok dudarik gabe gaur egun “artista” ugarik duten arrakasta merezi dute. Nur, agian ezaguna egingo zaizue batzuei, Operacion Triunfo telebista-saioan parte hartu baitzuen 2003. urtean, hirugarren edizioan, alegia. Musikari buruzko iritzia eta bere lanari buruz adierazmenak egin dizkigu artista gazteak. Ondoren duzuen elkarrizketa, goza dezazuela!

Nuria Elosegui izeneko 18 urteko gazte batek bere jaioterria atzean utzi, Bartzelona, eta abentura berri batean sartzeko asmotan Madrilera joan zen. Nola har dezake gure adineko pertsona gazte batek horrelako erabaki garrantzitsua? Hain garbi zeneukan musikaren munduan murgildu nahi zenuela? Txiki-txikitatik jakin izan nuen nire mundua musika zela. Ondorioz, pauso batzuk emanez joan nintzen, eta Madrilera ekarri ninduen bizitzak. Ez nekien nire musika egiten hainbeste murgilduko nintzenik eta hori da, gaur egun, gehien eskertzen dudana. Madrilera etorri nintzenetik musika sortzeko beharra sumatu dut.

Askok eta askok gaur egun hain ezaguna den Operación Triunfon ezagutu zintugun, 2003. urtean hain zuzen ere. Zure ahots liluragarriak, zure begikotasunak, besteak beste, maitemindu egin gintuzten. Bizi izan duzunaren arabera, programan parte hartzeak eragina izan al du kanpoan era positibo nahiz negatiboan? Zein zentzutan? Nire esperientziaren arabera, ezin jakin eragin ona edo txarra izan duen OTn parte hartzeak; hala ere, badakit lehiaketatik bereizi nintzen unea atzera pausu bat izan zela, berriz ere hutsetik hastea bezala. Pertsona batzuek gehiago ezagutzen nindutela izan zen diferentziarik nabarmenena. Horiek, hasiera batean behintzat, kontzertuetara batzen ziren; halere, jendearen kopurua jaisten joan zen, nire lehenengo diskoa editatu ez nuelako eta, beraz, promoziorik ez zegoelako. Azkenean, nire abestiak gehien sentitzen zituztenak gelditu ziren, beraien bizitzak narratzen zituzten abestiak bailiran hautematen zituztenak, alegia.

NUR kate motzean…
Amets bat: Abestiak jotzez bizi
Abesti bat: Sunday Afternoon
Zure abesti bat: Sola
Musika estilo gogokoenak: Rock, blues…
Abeslari gustukoenak: Rachael Yamagata, Amiee Mann, Aretha Franklin…

Gaur egun izugarri kritikatzen zaio Operacion Triunfo reality-ari. Fama gehien izan zutenak ahaztuta duade. Identitatez aldatu beharko dute lehiakideak arrakasta izateko, Virginia Maestrok, orain Labuat, egin duenaren antzera? Horrelako telebista-saio batean parte hartzean egon ohi diren aurreiritziek arrakasta musikalik gabe uzten al ditu lehiakideak? Lana kalitatezkoa izanez gero, ez litzateke inongo arazorik egon behar arrakasta izateko; halere, horrelako lehiaketa garrantzitsu bat irabaztean, zugandik ateratako zerbait produzitzearen aldekoa naiz. Edozein produktuk bezala, “produktuek” iraungitze data bat daukate. Virginiak bere talentu eta benetako nortasunarekin denok aho zabalik uztea espero dut.

Gogo ugari eta lan are gehiagoren ondorioz, zure lehenengo diskoa grabatzea lortu zenuen. Bere izena Escondida da eta 13 kanta eta, zuk diozunez, 13 istorio errealez osaturik dago. Nola bizi daiteke uneoro nor bere abesti, bizitza eta esperientzian murgildurik? Ez ote da izango nostalgia gehiegi? Nostalgiarekin bizi naiz, bai musikaren munduan nahiz tratu pertsonalean. Oso naiz sentibera eta horrek, denak bezala, bere alderdi onak eta txarrak ditu. Izugarri gogorra da zure musika hain autobiografikoa izatea, askotan izugarri kostatzen baita kanpora irten eta zure bizipenak abestea; hala eta guztiz ere, hori hain suspergarri izateak aurrera egiten laguntzen du. Hain da handia askatasun sentimendua, non gaur egun nire bizipenak idazten hasi naizen, fikzioarekin nahastuz. Beraz, nire bizitzan beste ate bat irekitzen ari dela esan dezaket.

Nur musikariaZoritxarrez, Escondida oraindik ez dago dendetan salgai. Zein da zure lehenengo lanaren etorkizuna? Zer esan ohi dizute gertukoek eta ez hain gertukoek zure diskoari buruz? Gaur egun, egitasmoa aribidean dago, aukera guztiak ahalik eta ongien aztertzen ari gara. Gure inguruan daudenek abesti guztiak gozatzen dituzte eta beti galdetzen digute ea noiz aurkituko den Escondida salgai. Hala eta guztiz ere, badakigu gaur egungo egoera nolakoa den; beraz, esan bezala, aukera guztiak aztertzen ari gara. Opari bikaina izango litzateke laster kalean aurkitu ahal izatea diskoa!

Zure bigarren lana laster grabatzen hasiko zarela esan digu txori txiki batek. Noiz duzue grabatzen hasteko asmoa? Zein estilo ageriko dira bertan, Escondidan ageri diren kantenak edo berrikuntzaren bat topatuko dugu? Estilo propioa izango du bigarren diskoak, baina lehenengoaren eragina garbia izango da, musikari dagokionez batik bat; halaber, autorearen hazkunde pertsonala nabarmenduko da eta erritmo berriak aurkitzeko apeta izango dugu. Oraindik goiz samar da hitz egiteko, baina lehenengoaren ezberdina izatea behar dut, Escondida bakarra izatea nahi baitut.

Madrilen kontzertu asko izan ohi dituzu, eta ikusten dugunez, laster beste hainbat izango duzu bertan. Baina noiz etorriko zara euskal lurretara? Ahal bezain azkar bertan izango gara! Kanpora irteteko gogorik ez zait falta eta are gutxiago Euskal Herrira joateko: nire lehenengo abizenak adierazten duen bezala, Euskal Herriarekin konexio berezia daukat.

NurGaur egungo gazte ugarik euren etorkizuna musikarekin erlazionaturik ikusten dute; nolanahi ere, denok dakigu musikaren munduak etorkizun ez oso ziurra izan dezakeela, abeslari eta musikari ugari baitago. Gainera, musika gero eta gutxiago saltzen da pirateria eta direlakoak medio. Musikaren munduan murgildurik zaudenez, zure lehenengo lana aurrera eraman eta bigarrenaren bila zoazenez, zer aholkatuko zenieke gazte horiei? Musikan pentsa dezatela esango nieke, ez haren ondorioetan. Musikari izan nahi duenak musika sortzen du, eta bere barruan duenarekin musika aterako du; denok dakigu, ostera, musikak ez duela etorkizun ziurrik. Alderdi industrialari dagokionez, bertan murgiltzen garen unean, ez gara gu izango erabakiak hartzen dituena.

Asko hitz egiten da musika komertzialari buruz gaur egun. Batzuek hori dute gustuko; beste batzuek, ordea, ez dute batere atsegin. Zer iritzi duzu musika komertzialaren inguruan eta bere aldamenean dagoen guztiari buruz? Dena kontsumitzen den musika komertzialaren eta bakoitzak musika komertzialaz ulertzen duenaren arabera doa. Badago musika komertzial mota bat izugarri atsegin dudana: The Rolling Stones, Janis Joplin, Eric Clapton, Joaquin Sabina, M-Clan, Pereza… Talde errespetagarri ugari dago. Hala ere, badaude beste asko ganora gabekoak eta askotan horiek dira irratiaren bitartez gure entzumena erretzen dutenak. Azken finean, horiek dira iraungitze data duten abestiak. Leku guztietan daude merezi duten gauzak eta nola-halako gauzak. Aukeratzen jakin behar da!

Eskerrak eman nahi dizkiot Nur artista katalanari Euskaljakintzarentzat tartetxo bat egin izanagatik. Denok ikasi beharko genuke zerbait ezkutuan daudenengandik, askotan horiek baitira gauza gehien irakasteko ahalmena dutenak.

Comments { 0 }

Txanpon bat eskuratzeko bitarteko ustelak

jadeEdozer egiteko gai izango al zinateke zure seme-alabengatik? Zure bizitzako azken uneak telebistan agertzea onartuko al zenuke bertan irabazitako diru tristearekin zure seme-alabei etorkizuna ziurtatzearren? Hori da, hain zuzen, Jade Goody, Gran Hermanoko parte-hartzaile ohiak, egin duena. Seme-alaben etorkizuna bermatzeko era egokiena al da?

Bollywoodeko izarra den Shilpa Shettyri eginiko komentario arrazistek, besteak beste, egin zuten ospetsu Jade Goody britainiar gaztea Ingalaterrako Big Brother telebista-saio famatuan. 50.000 kexa baino gehiago jaso ziren bere komentario desegoki horiek zirela medio eta bere babesle guztiek bizkarra eman zioten, merkatuan zituen autobiografia eta perfumea merkatutik kenduz. Horretaz gain, saio honen aurreko edizio batean parte hartu zuen eta bertan mozkortu eta biluztu ere egin zen, agerraldi deitoragarriak sortaraziz. Hala eta guztiz ere, britainiarrak barkamena eskatu zion izar indiarrari bere esanengatik, baina hori ez zen nahikoa izan bere ospe beltza deuseztatzeko. Hirugarren aldiz Gran Hermanoko lehiaketan parte hartu zuen 2008. urtean, Indiako edizioan, hain zuzen ere. Bertan, bi egun bakarrik igaro ondoren, minbizia zuela esan zioten eta, ondorioz, lehia alde batera utzi beharrean aurkitu zen 27 urteko gaztea.

Etxera itzuli ondoren, berriro ere eztabaidaren zilborrean bistaratu da Jade Goody. Bere gaixotasunaren aurrerapausoak eta bere bizitzaren azken momentuak telebistan aurkeztea aukeratu du britainiarrak. Zertarako? Bere bi semeen etorkizuna ziurtaturik uzteko, alegia. Etorkizun oparoa utzi nahi die bere bi gaztetxoei, besteak beste, ikasteko aukera izan dezaten, berak izan ez zuen bezala.

Goody berriki ezkondu da

Baina, zilegi al da zure bizitzaren azken uneak telebistan erakustea dirua irabazteko? Non dago morboaren muga? Eta moralarena? Miseriatik irten zen komunikabide guztietan agertuz eta beste hainbat jarduera aurrera emanez, lehen esan bezala, liburu bat -bere autobiografia-, eta lurrin marka bat plazaratuz hain zuzen ere. Bere patrikak, dirudienez ez oso zabalak, gozo-gozo bete zituen bere kultura eza eta edukazio urriari esker. Ez al zen hori guztia nahikoa?

Living TV da, prezeski, ingeles gaztearen egun gogorrak emititzen dituen kanala. Bidezkoa ote da irudi horiek telebistan agertzen uztea? Hauek ere ez ote dakite non dagoen morboa eta moralaren arteko muga?

Jade Goodyren azken egunak dira. Ez dago atzera bueltarik, ezta irtenbiderik ere. Berak nahi izan duen bezala, dirudienez, 4 eta 5 urteko bere bi semeek etorkizun oparoa izango dute diruari eta ikasketei dagokienez. Hala ere, dirua irabazteko moduak eta moduak daude, eta telebistaren metodoa, nire aburuz, guztiz zikina eta laidogarria da zalantza izpirik gabe. Ezer garrantzitsurik egin gabe eta azken urte hauetan sakelak diruz bete ondoren, bere azkeneko egunak iritsi dira. dena den, ez dira berarekin joango gaur egun arte, eta gaurtik aurrera, izango diren gai honi buruzko eztabaidak.

Comments { 5 }
-->