About I.Larraza

Author Archive | I.Larraza

Mare Nostrum

Betidanik uste izan dugu teknologia aurreratuena Alemania edo Ingalaterra inguruan dagoela. Beno, bada, oraingoan gertuago geratzen zaigun aurrerapen teknologiko bati buruz hitz egitera natorkizue, Mare Nostrum-a.

Funtsean ordenagailu bat da baina gure inguruko edozein ordenagailuk baino 5.000 bider potentzia handiagoa du, eta baita 18.000 ordenagailu arrunten antzeko memoria ere. Honek guztiak segundoko 40 bilioi operazio askatzeko aukera ematen dio. Sekulako ordenagailu hau Europan aurkitzen den indartsuena da eta Kataluniako Unibertsitate Politeknikoaren aldameneko gune batean aurkitzen da.

Jada ehunka zientzialari joan dira ordenagailu harrigarriarekin probak egitera, irakurri ahal izan dudanez, adar zientifiko oso desberdinetan baita erabilgarria makina hau, hala nola, farmazia, biologia, kimika, ingeniaritza edo materialen teknologietan. Baina nola? Mateo Valero BSC-CNSko zuzendariak dioenez:

MareNostrumak aplikazio asko dauzka, adibidez, unibertsoaren sorreraren simulazio kosmologikoa, abioi eta barkuen aerodinamika aztertzeko turbulentzien simulazioa, airearen kalitatea aztertzeko iragarpenak eta proteinen elkarreragina medikamentu berrien sorreran, besteak beste.

Makinaren tamaina bere ahalmena bezain ikusgarria da. 9X15X5 metro dituen kristalezko kutxatila batean kokatzen da zati nagusia. Kanpoaldean, lurperaturik, hozteko sistema eta energia transformadoreak kokatu dira. Gelaren beste alde batean segurtasun kontrolak eta etenik gabeko elikadura sistemak ezarri dira. Ea lan gastu ekonomiko zein energetiko honek tamaina berdineko fruituak ematen dizkigun.

Mare Nostrum

Gai hau borobiltzeko ideia bat gehitzea gustatuko litzaidake. Hasieran esan dudan bezala, jakina da gure herria ez dela inoiz teknologia inguruan gehiegi gailendu. Egun Euskal Herrian dugun bizi kalitate onarentzat nahitaezkoa izan da azken mende honetako industriaren garapena. Halere, azken urteotan hainbat sektorek ohartarazi duten bezala, konpetentzia indartsua datorkigu ekialdetik, eta aurrera segitzeko berrikuntzek eguneko kontua izan behar dute. Talde pribatuek bakarrik ekiten badiote ildo honi interes pribatuen menpe egongo da dena, eta ez herrialde osoaren onurarako egokitua.

Honengatik guztiagatik uste dut diru publiko gehiago igorri beharko litzatekeela horrelako zentro eta proiektuak sortzeko. Ikerketak epe motzera etekin garbiak ekartzen ez dituen arren, aurrera oso baliagarriak izango dira.

Gai hau interesatzen bazaizu, jarraitu irakurtzen.

Comments { 0 }

Note Book, Pako Aristiren azken lana

2. ebaluazioan jada hitz egin genuen idazle urrestilar honetaz. Bere azken lanak 2003an argitaratutako Libreta horiko poemak eta 2005ean utzi zizkigun Gauza txikien liburua eta Note Book dira. Ni azken honetaz hitz egitera natorkizue.

Note Book
Pako Aristi
Erein

Gainontzeko liburuetatik bereziten duen ezaugarri bat dauka Pako Aristiren Note Book liburuak. Bertan 25 ipuin labur kontatzen ditu eta denak luzera berekoak, folio batekoak. Liburu honekin Aristik trilogia bat isten duela esan daiteke. Aipatu triologiako lehen lana Libreta horiko poemak izan zitekeen; bigarrena Gauza txikien liburua eta azkena Note Book.

Honela, bada, urtero bezala, Durangon izan nintzen euskarazko literaturaren inguruko azken “best-sellerrak� ezagutzeko eta egutegi polit bat erosteko. Bertan egin nuen topo Aristiren azken perlatxo honekin, hain zuzen. Eta egia esan, izugarrizko deskubrimendua izan da.

Liburuaren formatuari heldu zioten lehenik nire begiek. Sinplea bezain erakargarria, argia bezain erosoa. Liburu baten azalak barneko mamiarekin lotura zuzenik ez duela txikitatik buruan sartu nahi izan diguten arren, onartu beharra daukat, nigan iman modura jokatzen duela. Ez bazait gustatzen aldarapen indar bat sortzen da bion artean; aldiz, erakargarria bada, nire esku artean segituan erortzen da.Izenburua izan zen, halere, faktore erabakigarria, Note Book, zer edo zer berria aurkituko nuela argitzen zidan eta. Eta halaxe izan zen. 75 gonbidapen minutu gutxi batzuez gelditzeko, 75 gonbidapen orduak erreflexionatzen pasatzeko, 75 gonbidapen norberaren izaera aztertzeko.

Liburu honetan ez duzue El señor de los anillos bezalako istorio miresgarri bat aurkituko (beti gordeko dut horrelako beste istorio bat aurkitzeko esperantza), ezta maitasun kontu korapilatsuenen sintesia ere. Liburu xarmangarri honetan,
egunerokotasunari eman nahi zaio hitza, sentimenduei, harremanei, norberari azken finean. Gogorra egiten zait bat edo beste aukeratzea, denek baitute beren esanahia. Hemen doaz liburuko zenbait gogoeta.

Bizitzaren arrastoa: Heriotzari beldurrik ez diot. Argia itzaliko da eta kitto… Baina ez dadila Jainkorik egon, mesedez, ez nuke arren aurka borrokan hasi nahi berriro, bizitzan bere izenean eman dizkiguten asperraldi guztien ondoren.

Hitz bi koherentziaz: Hori gertatu da hemen norbera bere salbamen pertsonalaren bila abiatu delako; ez zuen argibiderik eman behar, besteak beste inor ez zegoelako argibide horiek eskatzeko moduan; denen artean burututako inkoherentziak ziurtatu du lasaitasunaren iraupena gure herrian.

Gustuz eta presarik gabe irakurtzeko liburua duzue hau. Aste Santuak hurbiltzen ari dira, eta azterketen aurretik lasaitzeko egun aproposak direla kontuan hartuta, liburu hau irakurtzea proposatzen dizuet.

Ikasteko liburuetatik ikasi ezin diren hainbat hausnarketa aurkituko duzue bertan.

Comments { 0 }

CO2, airetik lur-barnera

Zentral elektrikoetako CO2a jaso eta lurrazpira sartzea, hauxe da munduari egin nahi zaion azken mesedea.

Integral aldizkariaren martxoko alea irakurtzen ari nintzenean egin nuen topo berri harrigarri honekin.
Dirudienez, aldaketa klimatikoari eta airearen kutsadurari honela egin nahi zaio aurre, buru gainera botatzen dugun zikinkeria oin azpian ezkutatuz.

Gasa konprimituz lur azpian sartzea da helburua, eta esan beharra dago herri boteretsuenen artean harrera oso ona izan duen ideia dela. Jada hainbat proiektu martxan dago Japon, EEUU, Holanda…

Lurrak barneratzeko duen ahalmenaren kontuak atera dituzte jada. Diotenez, formazio geologikoetan gordetzeak 2100era arteko emisioen %55aren gutxipena suposa dezake eta baita negutegi efektua eragiten duten gasen %20 eta %40arena ere.

Halere, honek guztiak ez al dirudi gero eta handiago bilakatzen ari den arazo bat atzeratzeko pantomima? 2100 urtea iristean, zein atmosferatik kanpo bidaliko dugu? Edo ilargia ote hurrengo mendeetako “Sasieta�?

Proiektu honen guztiaren kostua izugarria dela dio hainbat organizaziok, zentral elektrikoetan eurak baino handiagoak diren makineria txertatu beharko da eta.

Datu aspergarri gehiagotan sartu gabe, proiektu honen benetako gakora jo dezagun. Hau al da irtenbidea? Gero eta kontsumo handiagoa, emisio gehiago onartzen jarraitzen badugu, egoera jasanezina bilakatuko dela argi daukagu, baina guk biziko ez dugula jakiteak ematen digun momentuko lasaitasunak ezin gaitu itsutu. Egia da, guk seguruenik ez dugu gerturatzen ari den krisi energetiko, ekonomikoa ezagutuko, baina ez al duzue uste gure ondorengoei bidea erraztu behar diegula? Norberak bere burua bakarrik ikusten jarraitzen badugu, ez dugu lortuko gauza handirik.

Zuk zer uste duzu???

Comments { 3 }
-->