About iratig

Author Archive | iratig

Hamargarren planetaren aurrean al gaude?

klikatu hemen gehiago jakiteko XX. mendeko azken hamarraldian astronautek burututako ikerketen ondorio, gorputz handiko objektu berri batzuen existentziaz ohartu ziren: Quaoar (1250km diametroa), Ixion (1065km diametroa) edo 2003EL61 (1600km diametroa). Hauek planetoide izenez ezagutzen dira behar adina handiak ez direlako planeta deituak izateko. Baina bada 2003UB313 izeneko gorputz bat 2700km-ko diametroa duena, hau da, Pluton baino %20a handiagoa dena!

2005eko uztailaren 28an Jose Luis Ortiz astronomoak planetoide berri baten aurkikuntza iragarri zuen, 2003EL61, hain zuzen ere. Gorputz hau eguzki-sistemako objektu bitxienetarikoa zen, Plutonen tamainakoa eta zigarro itxurakoa. Honek bere gorputzaren inguruan birak ematen zituen lau orduz behin eta Kuper-gerrikoan kokatzen zen. Bertan kometak, planetoideak eta esteroideak ere bazeuden.

2003EL61 planetoideen aurkikuntzak liskar handiak ekarri zituen. Bere aurkikuntza iragarri eta egun gutxi batzuetara, Michael Brown astronautak bere ordenagailuan burututako datuak zelatatu izana leporatu zion Jose Luis Ortiz astronautari. Honek aditzera eman zuenez, bere lan-taldean burututako ikerkuntza batzuen ondorioz, ohartu ziren planetoide berri baten existentziaz. Halere, hainbat froga burutu ondoren, Brownen salaketak egiatzat hartu ziren.

Handik denbora batera, Brownek planetoide berri baten aurkikuntza adierazi zuen. Lehen aipatu dugun bezala, Pluton baino %20a handiagoa zen. Hamargaren planetaren aurrean al gaude? Hau UAIek (union Astronomica Internacional) hartu beharreko erabakia da.

Michael Brownen taldekoak �cazaplanetas� izenaz ezagutzen dira, Kuper-gerrikoan kokatzen diren 3 objektu nagusiak aurkitu dituztelako: 2005FY9, eta lehendik aipatutako 2003EL61 eta 2003UB313 (Conejito de Pascuas, Santa eta Xena izenez ezagutzen dira hurrenez hurren). Hori bai, behin-betiko izenak UAIren esku geratzen dira.Objektu berriak aurkitzea ez da gauza zaila, benetan zaila dena hauen tamaina determinatzea da. Hau lortzeko modurik egokiena infragorrizko teleskopioak erabiltzea da.

2005 urtean, astronauta batzuek Xenak (2003UB313) satelite bat zuela aurkitu zuten. Aurkikuntza honek izugarrizko aurrerakuntza ekarri zuen, sateliteen errotazioak eta Xenaren arteko distantziak planeta berrien masa determinatuko baitzuen. NASAk hau guztia ikertzeko New Horizons-a aireratuko du 2006. urte hasieran eta 2015. urte inguruan iritsiko da Pluton eta Kuper-gerrikora.

Informazio gehiago nahi izanez gero, klikatu hemen.

Comments { 0 }
-->