About natale.unanue

Author Archive | natale.unanue

Klaudio Landa: “Ez dut uste gauza ona denik dena dakizun jarrera izatea”

Egun batzuetan zehar elkarrizketa prestatzen ibili eta aurreko egunetan zenbait gorabehera izan ondoren, iritsi zen elkarrizketa eguna. Amaia eta biok lehenago atera ginen klasetik tren geltokira denboraz iristeko. Gelakideari azken momentuko aholkuak eskatu ondoren -ordurako hark bere elkarrizketa egina baitzuen-, urduri, Klaudiori egin behar nizkion galderak errepasatzeari ekin nion. Amaiak lasai egoteko eta elkarrizketa patxadaz hartzeko esan zidan, dena ondo aterako zela. Konturatzerako, Donostiako Londres hotelean geunden. Hantxe zegoen Klaudio gure zain.

Klaudio Landa kazetaria Euskadi Irratian hasi zen lanean. Bertan urte batzuk eman ondoren, pantaila txikira pasatu zen. Hainbat programa ezberdinetan arrakastaz aritu ondoren, Oh Happy Day programa ezagunaren kasu, EITB 2ko Ni mas, ni menos programan ikus dezakegu orain aurkezle lanetan.

Lehenik eta behin mila esker euskaljakintzari tarte hau eskaintzeagatik, Klaudio. Elkarrizketari ekiteko, axola ez bazaizu, denboran atzera egingo dugu. Noiz erabaki zenuen kazetari izan nahi zenuela?Txikitatik izan duzun ametsa izan da? Ez, umetan arkitekto izan nahi nuela gogoratzen dut, etxebizitzak-eta egitea izugarri gustatzen zitzaidan. Etxebizitzak ikusi eta aztertzea betidanik gustatu izan zaidan gauza da. Gero, institutu garaian, antzerkia ikasten hasi nintzen eta asko gustatu zitzaidan. Kazetaritza eta antzerkia antzekoak izan zitezkeela pentsatzen nuelako kazetaritzan sartu nintzen. Dena den, konturatu nintzen hori ez zela horrela, beste gauza bat dela, eta asko gustatu zitzaidan. Kazetari lanetan irratian hasi nintzen; ondoren, Euskadi Gaztean kazetaritzarekin zerikusirik ez duen beste gauza bat egiten hasi nintzen. Azkenik, telebistakoa suertatu zitzaidan. Beraz, noiz pentsatu nuen? Bada, nik uste dut zure adinarekin izan zela.

Esan duzun bezala, Euskadi Irratian hasi zinen lan egiten; nola zabaldu zitzaizkizun bertan lan giteko aukerak? Beka bati esker. Gaur egun ez dakit nola dagoen egoera, baina garai hartan, nik eta beste askok bekei esker izan genuen Euskadi Irratian lan egiteko aukera. Nik Euskal Herriko Unibertsitatean ikasi nuen kazetaritza. Garai hartan Euskal Herriko Unibertsitateak akordio bat zuen EITBrekin . Horren bitartez, diru-laguntzak ematen ziren praktikak egiteko eta bertako lana ezagutzeko. Horrela hasi nintzen lanean Andia kalean, bertan baitzegoen orduan Euskadi Irratia. Beka bukatu ondoren, beste gauza batzuk sortzen joan zitzaizkidan, ordezko kontratu bat besteak beste.

Irratian lan egin ondoren, telebistara egin zenuen jauzia. Alde handia dago irratian edo telebistan lan egitearen artean? Irratia eta telebista medio ezberdinak dira, komunean gauza batzuk badauzkate, baina baita bere berezitasunak ere. Irratian lan egiteko, mezu bat igortzeko edo programa bat egiteko, ez duzu lan talde handia behar, norberak egin dezakeen lana da. Guk Euskadi Gaztean autokontrola egiten genuen eta gaur egungo Gaztean ere horrela egiten dute: mahai bat, mikrofonoa eta mp3 zein diskoak sartzeko tokia. Horrekin zuk zeuk egin dezakezu irratia, ez duzu inoren beharrik. Hori telebistan ezinezkoa da. Dena den, gaur egun interneten ikusten den bezala, zure kamera etxean ipini eta besterik gabe telebista egin dezakezu, gauzak teknologikoki eta teknikoki asko aldatu baitira. Hori alde batera utzita, gaur egun, telebistan lan egiten dugunok lan talde handia behar dugu, jende asko, eta horrek xarma berezi bat ematen dio.

Zuk zeuk non nahiago duzu lan egitea? Argi esango dizut. Gaur egun, pertsona gehienek diruagatik egiten dute lan. Nahiz eta askok irratiak xarma berezia duela esan, telebistan gehiago kobratzen da eta hori kontuan hartu behar da. Ni oso ondo sentitzen naiz bietan. Ikusten duzunez, asko hitz egiten dut eta hori oso ona da irratirako, ezin baita hutsune gehiegi utzi. Telebista ere oso gustuko dut; beraz, biak.

Nola ikusi zenuen zure burua lehenengo aldiz telebistan aritu zinenean? Ez dut lehenengo aldiz gauza berezirik sentitu nuenik gogoratzen. Jende askok esaten du oso natural ikusten zaituela, baina naturaltasuna galdu egiten da kamera aurrean duzun unetik. Zure burua ikusten duzunean edo zure ahotsa irratian entzuten duzunean arraroa egiten zaizu, baina ni ohitu egin naiz. Gainera, telebistan lan egiten dugunontzat oso komenigarria da nork bere bere burua ikustea, autokritika egiteko eta egiten ditugun akatsak ikusteko.

Kazetaritzak arlo asko ditu erreportari gisa kalean ibiltzea, prentsa arrosa deitzen den sekzioan lan egitea,…Zeinetan sentitzen zara gusturago? Lan ezberdin asko egin ditut eta bakoitzean gauza berriak ikasi ditut. Nik zuzeneko eta grabatutako programa asko egin dut. Zuzeneko platoak izenekoa egiten luze aritu naiz eta hori da gehien gustatzen zaidana, plato bateko aurkezpen lana. Sorginen Laratza gogoratzen dut, osagai askoz osatutako programa zen: umorea, elkarrizketak… Zuzenekoa zen eta hori asko gustatzen zait. Horretaz gain, nire ustez, garai ezberdinak daude. Hasieran, adibidez, kaleko erreportajeak egiten hasten zara, geroago platora joaten zara…

1998. urtean, Benta Berri telesailean hartu zenuen parte aktore moduan, nolatan aukeratu zenuen proiektu hau? Bertan parte hartzeko aukera eman zidaten. Zoragarria izan zen lan taldea, aktore on askorekin egin nuen lan. Nire aktore lana, sentitzen dut, baina ez da ona edo niri behintzat ez zitzaidan gehiegi gustatu; besteena, berriz, bai. Eta haiei esker, nire ustez, nahiko telesail txukuna egin genuen. Nire mugak baditut eta nahiz eta erraztasun handiko jendea egon, aktore izateko lan asko egin behar da eta prestakuntza handiagoa behar da.

2003. urtean hasi eta hiru urtez Esta es mi Gente “talk show”-a aurkeztu zenuen. Bertan jende ezezagunek beraiei gertatutako istorio bitxi eta arazoak kontatzen zituzten. Zein izan zen kontatutako gauzarik arraroena ala gehien harritu zintuena?Asko, egunero kontatzen zizkidaten. Batzuk harrigarriak ziren. Egia esan, ez ditut denak gogoratzen; hainbeste gauza kontatzen zizkidaten! Behin Iruñako gonbidatu bat ekarri zutela gogoratzen dut… Lantalde handia zegoen programaren atzean eta haien lan paregabeari esker egiten genuen eguneroko programa. Beraiek lortzen zuten informazio guztia eta, horrela, nik errazago egin nitzakeen galderak. Normalean, zuzenean sartu aurretik, beraiekin egoteko tartetxo bat izaten nuen, haiek ezagutzeko, aurkezteko, lasaitzeko… Normalean nahiko urduri egoten dira. Kontua da, egun hartan arazoak zirela eta, ez nuela beraiekin egoteko denborarik izan. Zuzeneko programaren ordua iritsi, platora sartu eta bera zen lehenengo gonbidatua. Nik banekien Afrikatik etorritako emakume bat zela. Goitik behera beltzez zegoen jantzita, izugarrizko beldur aurpegiarekin. Begiak baino ez nizkion ikusten. Eseri zenean, bere gaia kokatzen hasi nintzen. Lehenengo galdera egin ondoren, ikusi nuen ez zidala erantzuten. Entzumen arazo bat zuela pentsatu nuen eta galdera errepikatu nion. Niri eta nire ingurura baino ez zuen begiratzen. Nik ez nekien zer egin, gainera oso luzea egiten da dena telebistan.Ondorioz, bere ondora joan eta bertan eseri nintzen urduri zegoelakoan eta shock bat eman ziolakoan. Bertan nengoela, mesedez, bere istoria kontatzeko eskatu nion. Kasurik egin gabe jarraitzen zuen. Ez zuen gaztelania ez ulertu, ez hitz egiten! Eta hori egoera barregarria izan zen, batez ere, oso surrealista izan zelako. Baina, honetaz gain, istorio harrigarri eta barregarri asko entzun nituen.

Maila nazionaleko telebista-programetan ere lanean ikusi zintugun, zein ekarpen egin dizu esperientzia honek? Profesional ugari ezagutu izan, batik bat. Azken finean, lana berdina edo antzekoa da leku guztietan, aldatzen den bakarra medioak dira. Agian, Madrileko telebista kateetan lan egiteak kontaktuak ematen dizkizu. Lan bat da eta enpesa ezberdinak daude; beraz, leku horietan lan egiten dutenekin kontaktuak izatea komenigarria izaten da profesionalki. Horretaz gain, lan talde handiagoak dituzte eta diru gehiago dago kamera edo dekoratuentzat.

Orain dela gutxi arte Oh Happy Day aurkezten ikusi zaitugu. Proiektu hau musikarako zaletasuna duzulako edo zergatik aukeratu zenuen? Alde batetik, bai. Gainera, koroen edo abesbatzen munduarekin harremana izan dut bai pertsonala eta baita profesionala ere. Betidanik gustatu izan zait. Proiektua eskaini eta aurkeztu zidatenean interesatu piztu zitzaidan, batez ere ordura arte ez zegoelako horrelako gauzarik. Badakit Euskal Herrian abesbatzen munduan jende gazte asko dagoela parte hartzen. Nire ustez, programa polita egin ahal izan genuen eta jendeari gustatu zitzaion. Espero dut hurrengo Oh Happy Day edizioa laster izatea.

Gaur egun gazte askok ikasten du kazetaritza, baina zuk izan duzun adinako arrakasta lortzea zail samarra da. Zure iritziz, zeintzuk dira kazetari batek eduki behar dituen nolakotasun edo ezaugarriak arrakasta lortu ahal izateko? Bakoitzaren araberakoa da. Nire ikuspuntutik arrakasta lortzea gaur egun lanean jarraitzea da, ez baita gutxi gaur egungo egoera zein den ikusita. Horretaz gain, izandako esperientzia horietan guztietan hainbat jende ezagutzeko aukera izatea. Nire iritziz, telebistan edo komunikabideetan lan egiten duen jendeak ikasteko grina edo jakingura eduki behar du, telebista munduan beti ikasten baitira gauzak. Ez dut uste gauza ona denik dena dakizunaren jarrera izatea. Beti ikasten dira gauza berriak eta beti saiatu behar zara jakin-min hori mantentzen. Hori ez baduzu, dena ikusita duzula eta ezerk ez zaituela harrituko uste duzunean, dena bukatu da. Nik uste dut hori dela garrantzitsuena.

Noizbait gustuko ez zenuen pertsonaren batekin lan egitea suertatu al zaizu? Nola joan zen? Lan honetan gauza bat dago: aurreiritziak. Hauek alde batea utzi behar dira telebistan lan egiteko. Nik jende askori egin dizkiot elkarrizketak: Raphael, Boris Izagirre, Alaska… Jende ezaguna ez denari ere, “Esta es mi gente”-n esaterako. Batzuek modu jakin batean jardun dute eta beste batzuek, berriz, beraien izaeraren arabera. Nork bere puntu interesagarria izaten du eta, lanean ari naizenez, ez dut bakoitzaren izaera pertsonalki baloratzen. Egia esan, ni ez noa lagunak egitera. Elkarrizketatuari profesionaltasuna eskatuko diot, ez beste ezer. Elkarrizketatuaren lana, agian, gehiago edo gutxiago gustatuko zait, baina momentu horretan garrantzitsuena nik prestaturiko galderak nola erantzuten dituen eta nik dudan jakin-mina asetzea da.

Zein motatako proiektu berri gustatuko litzaizuke egitea? Bat aukeratzekotan, elkarrizketa programa bat egingo nuke, asko gustatzen baitzaizkit. Hala ere, ez nituzke hauek egin ohi diren bezala egingo. Agian, orain gauden bezala: beste era, ingurune… batean.

Zein proiektu berri dituzu etorkizunerako? Normalean, proiektuak direnean, ez aipatzea da onena; izan ere, telebistan proiektu asko airean geratzen baitira. Dena den, Oh Happy Day programaren edizio berria egiteko asmoa egon badago eta horretan gabiltza, baina auskalo…

Kate motzean

Uda ala negua? Uda
Herri bat? Ea
Gehien miresten duzun kazetaria? Julia Oterok nola egiten dituen elkarrizketak asko gustatzen zait.
Paisaia bat? Itsasoa eta mendia bat egiten dutenean.

Eta honelaxe, kontu-kontari, eman genion amiera elkarrizketari giro ezin hobean. Elkarrizketa bukatu ondoren, baina, kamerarekin arazotxo bat izan genuela konturatu ginen Amaia eta biok: azkeneko galderak ez ziren grabatu kamera itzaldu egin baitzen. Dena den, elkarrizketaren beste zatia kameran zegoela ikusi genuenean, lasaitu ederra hartu genuen! Elkarrizketa egin ahal izatea
esperientzia benetan polita iruditu zait. Horregatik, Klaudio Landari berriro eskerrak eman nahi dizkiot elkarrizketa posible egiteagatik eta tarte hori hain atsegina egiteagatik. Mila esker, Klaudio, eta zorte on!

Comments { 2 }

Indarraren ahultasuna

Aurrekoan, Maitek beste artikulu bat idatzi behar genuela esan zigun. Nahiz eta buruari bueltak eman, nahiko zaila egiten zait artikulu baten gaia aukeratzea; izan ere, nahiko gogorra egiten baitzait iritzia ematea gai ezberdinen inguruan. Gauzak horrela, aurreko batean Emakumeen Aurkako Indarkeria Desagertzeko Nazioarteko Eguna zela aprobetxatuz, horri buruzko artikulu bat egitea bururatu zitzaidan. Egia da honi buruzko artikuluak milaka eta edozein tokitan aurki ditzakegula eta, agian, ezin dezakedala ekarpen handiegirik egin; halere, nire uste apalean, horrelako gai bat salatzea beti dago ondo, nahiz eta hilabete batzuk pasatu diren nazioarteko eguna ospatu zenetik.

Leku ezberdinetan begiratzen ibili ondoren, 2010. urteko datu garrantzitsu batekin topo egin nuen: 84 emakume izan ziren erailak Espainian, aurreko urtean baino 16 gehiago; datu benetan ikaragarria. Oraindik beldurgarriagoa iruditu zitzaidan Espainian 400.000 gizonek emakumeak jipoitzen dituztela jakitea.

Lenore Walker psikologoak indarkeriaren zikloa azaldu zuen emakumeekin egindako lanetatik abiatuz. Hiru aldi bereizi zituen: tentsioaren metaketa, bikotearen gatazken ondorioz sortzen dena; indarekeriaren eztanda, aurretik pilatutako tentsioaren ondorio garbia da eta gizonak emakumea erasotzen du; eta damua, gizonak mota guztietako indarkeria eta erasoak alde batera uzten ditu eta damututa sentintzen da, bere jarrera aldaketa aginduz.

Psikologo honek aurkeztutako zikloa ikusi ondoren, gehienok buruari egiten diogun galdera zera da: zergatik ez dituzte emakume erasotuek tratu txarrak salatzen? Biktimen portzentaje garrantzitsu batek ez du hau salatzen gizona oraindik maite duelako eta, azkeneko aldia izango delakoan, berste aukera bat ematen dio. Baina hau, kasu ia gehienetan, guztietan ez bada, hasiera besterik ez da izaten; izan ere, lehen erasoa konturatu gabe azaltzen baita, baina inoiz ez da azkena izaten.

Beste portzentaje altu batek, berriz, ez du salatzen, ez tratu txarrak ematen dituena (bikote edo bikote ohia gehienetan) maite dutelako, egoerak okerrera egingo duen beldur delako baizik. Baina nola liteke emakume batek, salaketa bat egin ondoren, ordu arteko egoera aldatuko ez den ikaraz egotea? Kontua da autoritateek jarrera hauek salatzera bultzatzen gaituztela, baina nola salatu behar ditugu egoera hauek gero inolako neurririk ez bada hartzen jokamolde hauen aurrean? Emakume askok, gaur egun, egoera hau bizi dute, nahiz eta salaketa egin, epaitegiak ez baitira gai biktima beldur barik bizitzeko adinako neurriak hartzeko.

Lotsagarria iruditzen zait arazo honen aurrean legeak nola ezartzen diren ikustea, zein ahultasun eta biguntasunez. Ezin uler dezaket emakume batek tratu txarrak jasan eta salatu ondoren, erasotzaileak berarengana hurbiltzeko duen ahalmen eta erraztasuna. Askoren errealitatea da hau eta, dirudienez, zerbait benetan larria gertatu behar da autoritateek funtzionatuko duten neurriak hartzeko, beranduegi ez bada behintzat.

Oraindik gutxiago uler dezaket nola gizon batek emakume bat egur dezakeen. Besteak baino maila altuagoan zaudela sentitzen duzu? Besteak baino garrantzitsuago eta indartsuagoa zarela uste duzu? Astindu egin duzu, oihuka egin diozu, iraindu egin duzu, gutxietsi egin duzu, zure arazo guztien errua bota diozu, menpeko hartu duzu eta bizia suntsitu diozu. Ez da ezergatik, baina, hau eginez, ahultasuna besterik ez duzu erakusten. Besteak sufriarazteko beharra al duzu zure buruarekin “ondo” sentitzeko?

Bukatzeko zera esan nahi nuke: XXI. mendeko herrialde garatu batean gaude eta negargarria iruditzen zait egoera hauek salatu beharrean egotea. Bada garaia egungo egoera hau aldatzeko, nagusitasuna erakusten duten horiei aurre egiteko, autoritateek agintzen dutena behingoz egia bihurtzeko.

Gaia interesatzen bazaizu, ikus ezazu bideo hau:

Comments { 1 }

Gurasoen etxean betiko? Ez, mila esker!

Ikaslea zara ala lan egiten duzu? Hau da aurrekoan, lagunekin nire herriko taberna batean nengoela, mutil batek beste neska bati galdetu ziona. Gehien harritu ninduena, baina, erantzuna izan zen. Ikasketak iaz utzi nituen eta ez dut lan egiteko asmorik, gurasoen etxean ondo bizi naiz. Hori da neska gazteak erantzun ziona.

Gaur egun, telebistan gazteei buruzko gero eta programa gehiago jartzen dituzte. Hauetan gazteek 24 orduz zer egiten duten ikus dezakeg, esnatzen direnetik lokartzen diren arte. Lokartzen badira, noski; izan ere, askotan ikus baitezakegu, lo egin ordez, beste edozein gauza egiten dutela: festetan goizean goiz arte ibili, lo egin nahi dutenei pakean ez utzi eta horrelakoak, aurrekoan programa horietako batean ikusi nuen antzera. Programa hauetan argi ikus daiteke gaur egungo gazte askok lan egin edo ikasteko asmorik ez dutela, eta nahiago dutela telebista-programetara joan dirua erraz irabaztera.

Hori al da XXI. mendeko gazteok eskaini nahi dioguna gure etorkizunari? Antza denez, gero eta kasu gehiagotan hala da; izan ere, lehen azpimarratu dudan moduan, gero eta gazte gehiago dira etxean ezer egin gabe -ez lan, ez ikasi- geratzen direnak. Hori guztia gutxi balitz, gazte hauek euren gurasoen teilatupean bizi dira, haien diruaz eta laguntzaz baliatuz. Era honetan jokatzen duen generazioa “nini” izenez ezagutzen da. Gaztelaniazko, “NI estudian, Ni trabajan” esaldian du bere jatorria, eta honek, azken batean, gure herrialdeko gazte guztiak ezizen honekin ezagutzea ekarri du.

Penagarria iruditzen zait gazteok gainontzekoei eta gure atzetik datozen belaunaldiei irudi hau ematea, are gehiago gaur egun mundua dagoen egoeran egonda. Izan ere, adituek diotenez eta ikus daitekeenez, krisi gogor batean gaude sartuta eta gero eta ikasketa maila altuagoak eskatuko dizkigute lanpostu bat eskuratzeko garaian. Baina etxean sofan botata bagaude, alferkeriagatik edo beste edozein arrazoirengatik, argi eduki, ez dugula -gaur arte jende askok egin duen bezala- gurasoen etxea utzi eta gure kasara bizitzeko aukerarik izango.

Hala ere, egia da goitizen honek gazte guztiak zaku berdinean sartzen dituela eta, leku guztietan bezala, denetarik aurki dezakegula herrialde batean: golpe zorririk jotzen ez dutenak, eta, bestalde, beraien bizitza aurrera ateratzeko gogotsu lan egiten dutenak. Honen ondorioz, gaizki egongo litzateke “nini” erabiltzea gure herrialdeko gazte guztiei erreferentzia egiteko, orokortu egiten baitu; eta, gaur egun, gazte asko daude, bizitzan zerbait izateko, gogor lanean ari direnak. Dena den, beste askok ez dute horrelako ezer egiteko asmorik, aurrekoan El Diario Vascon irakurri bainuen 34 urte baino gutxiagoko 700.000 bat gaztek ez dutela ez lanik egiten, ezta ikasten ere.

Hau guztia esan ondoren, gaur egungo gazteei, ni barne, etorkizunean pentsazeko garaia iritsi zaigula esan nahi nieke. Buruan ditugun tontakeriak alde batera utzi, eta lanean hasteko garaia da. Argi hitz egitea nahi baduzue, egokitu zaigun etorkizun hau ez da batere erraza izan behar; beraz, hobe dugu ernatu, besteen baitan bizitzeko beharra ez izateko. Ala nahiago al duzue gurasoen etxean betiko geratu?

Comments { 4 }
-->