Archive | arazoak

RSS feed for this section

Telezaborrak harrapa ez zaitzan, zoaz paseo bat ematera…

By on 2011(e)ko apirilak 27 in arazoak, gizartea

Etxean asperturik nengoela, telebista piztea bururatu zitzaidan. Lehenengo katean txutxu-mutxu besterik ez zegoela ikusi nuen bezain pronto, nire gustuko programa baten bila hasi nintzen. Ez nuen nire helburua lortzerik izan, hutsean geratu zen; izan ere, kate guztietan ‘zaborra’ besterik ez zegoen. Telebista itzali nuen. Hori al da egungo telebistak ikusleei eskaintzeko duena? Uneoro mota horretako saioak?

Ez dago dudarik egungo telebisten helburua euren ikusle kopurua handitzea dela, inongo arau etiko edo moralik ezarri gabe: guztiak balio du. Hori dela eta, kate guztiek, publiko zein pribatu, arau moral guztiak hausten dituzte bere ohiko edukia degradatuz. Esate baterako, zenbatetan ikusi ahal izan dugu telebistako eztabaidaren batean, gaia landu ordez, parte hartzaileek tirabiran jardutea? Nire ustez, hor dago benetako arazoa: oraingo telebistak ez du bizitza publiko eta pribatuaren arteko muga beeizten.

Ez dago esan beharrik irensten dugun zaborrak eragin handia duela gaur egungo gizartean, hori baita gehiengoak kontsumitzen duena. Horren adibidea da “sasiospetsu” hauen esaldiak nonahi aurkitzea. Nork ez du inoiz, kalera irtetean, “Yo por mi hija, mato!” eta esaldi horretatik eratorriko beste hainbat entzuteko betarik izan? Nik, zoritxarrez, askotan.

Edozein modutan ere, onartu beharra dago era honetako programek askotan deskonektatzen laguntzen digutela. Gehienetan, lanetik bueltatzen direnek ez dituzte gai edo eduki konplexuez aritzen diren saioak ikusi nahi izaten, nahiko buruhauste izaten baitituzte lanean, telebista piztu eta antzeko gaiak entzun behar izateko. Dena den, mila eta bat era daude eguneroko arazoetatik ihes egiteko, hala nola, pelikula on bat ikusi, kirola egin edo, liburu baten istorioan murgilduz, irakurketaz gozatu.

Hau guztia laburbilduz zera esan daiteke: saio hauen kontrako argudioak aldekoak baino pisu handiagokoak dira. Nire uste apalean, saio hauek ikustekotan, buru pixka batekin ikus beharko genituzke, bertan erabiltzen diren hitzak eta jarrerak oinarri edo adibide bezala erabili gabe. Gizarteari mesede egingo genioke, gure izatea edo etika telebistako show hauetatik babestuz, geu izaten jarraituko bagenu.

Comments { 2 }

Mediumen trikimailuak agerian

By on 2011(e)ko apirilak 26 in arazoak, dirua, gizartea

http://www.flickr.com/photos/41890366@N03/4984779476Telebista kate batean programa berri bat estreinatu zuten orain dela hilabete batzuk. Saio honek “Mas alla de la vida” du izena eta Anne Germain izeneko medium bat azaltzen da bertan. Honek, programara gonbidatutako pertsona famatu eta anonimoei hildako senitarteko edo lagun batei buruz hitz egiten die, zehaztasun intimoak emanez, beraiekin kontaktatzen duela egiaztatzeko. Nik neuk ez dut sinesten honelako gauzetan, baina aurreko batean zur eta lur geratu nintzen xehetasun dezente asmatu zituenean. Ezaguna den pertsona baten senitarteko bati horrelako gauzak asmatzeak ez ninduen harritu; bai, ordea, pertsona anonimoei ere asmatzea.

Maitek hurrengo artikulurako gai bat aukeratzeko esan zigunean, gai honi buruz ikertzen hasi nintzen. Horrela, gune askotan mediumak erabiltzen dituzten trikimailuei buruz irakurtzen hasi nintzen. Magonian topatutako artikulu hau oso interesgarria iruditu zitzaidan: ‘Más allá de la vida’: Los trucos de los mediums de la tele para simular que se comunican con los muertos. Horretaz aparte, bideo oso interesgarria aurkitu nuen telesail amerikar batekoa “Leverage” izenekoa. Bertan, mediumak erabiltzen dituen trikimailuak azaltzen dituzte eta honek jarraitzen dituen urratsak ere bai. Esate baterako, mediumak orokorrean hasten dira hitz egiten beti, eta, pertsonaren aurpegiaren bitartez, pistak jasotzen dituzte; ondoren, bere ondorioak ateratzeko. Hementxe uzten dizuet bideoa:

Hala ere, lehen aipaturiko webgune gehienek baieztatzen dute Germainen trikimailuak beste batzuk direla. Pertsona ospetsuekin hitz egiteko aurretik ikerketa batzuk egiten dituzte, ateratako aldizkari eta telesaioetatik informazioa jasoz. Geroago, saioan zehar, Anneri dena entzungailu batetik esaten diote. Pertsona ezezagunekin, berriz, teknika pixka bat aldatzen da, hauei buruzko informazioa ezin baita hain erraz topatu. Horregatik, saioa hasi baino lehen, pertsona bat infiltratzen dute ikuslen artean, zeinek hauei buruzko informazioa lortzen duen. Gero, programan, dena azaltzen du Annek entzungailuak lagunduta. Egia esan, zertarako behar du Annek entzungailu bat hildakoekin harremanetan jartzeko?

Edonola ere, hau ez da kasu bakarra; izan ere, munduan zehar pertsona asko baitaude horrelakoetan lan egiten dutenak: etorkizuna asmatzen dutenak, mediumak (hildakoekin hitz egiten dutenak), madarikazioak ipini edo kentzen dituztenak… Nire ustez, pertsona hauek gaizki pasatzen ari diren pertsona batzuez baliatzen dira eta etekina ateratzen dute inongo gupidarik gabe. Pertsona horiek dirua ateratzen dute senitarteko edo lagun bat hil delako triste dauden beste batzuez baliatuz, eta hori jasangaitza iruditzen zait. Ez al du inork ezer egingo hori geratzeko?

Comments { 0 }

Indarraren ahultasuna

By on 2011(e)ko apirilak 18 in arazoak, gizartea

Aurrekoan, Maitek beste artikulu bat idatzi behar genuela esan zigun. Nahiz eta buruari bueltak eman, nahiko zaila egiten zait artikulu baten gaia aukeratzea; izan ere, nahiko gogorra egiten baitzait iritzia ematea gai ezberdinen inguruan. Gauzak horrela, aurreko batean Emakumeen Aurkako Indarkeria Desagertzeko Nazioarteko Eguna zela aprobetxatuz, horri buruzko artikulu bat egitea bururatu zitzaidan. Egia da honi buruzko artikuluak milaka eta edozein tokitan aurki ditzakegula eta, agian, ezin dezakedala ekarpen handiegirik egin; halere, nire uste apalean, horrelako gai bat salatzea beti dago ondo, nahiz eta hilabete batzuk pasatu diren nazioarteko eguna ospatu zenetik.

Leku ezberdinetan begiratzen ibili ondoren, 2010. urteko datu garrantzitsu batekin topo egin nuen: 84 emakume izan ziren erailak Espainian, aurreko urtean baino 16 gehiago; datu benetan ikaragarria. Oraindik beldurgarriagoa iruditu zitzaidan Espainian 400.000 gizonek emakumeak jipoitzen dituztela jakitea.

Lenore Walker psikologoak indarkeriaren zikloa azaldu zuen emakumeekin egindako lanetatik abiatuz. Hiru aldi bereizi zituen: tentsioaren metaketa, bikotearen gatazken ondorioz sortzen dena; indarekeriaren eztanda, aurretik pilatutako tentsioaren ondorio garbia da eta gizonak emakumea erasotzen du; eta damua, gizonak mota guztietako indarkeria eta erasoak alde batera uzten ditu eta damututa sentintzen da, bere jarrera aldaketa aginduz.

Psikologo honek aurkeztutako zikloa ikusi ondoren, gehienok buruari egiten diogun galdera zera da: zergatik ez dituzte emakume erasotuek tratu txarrak salatzen? Biktimen portzentaje garrantzitsu batek ez du hau salatzen gizona oraindik maite duelako eta, azkeneko aldia izango delakoan, berste aukera bat ematen dio. Baina hau, kasu ia gehienetan, guztietan ez bada, hasiera besterik ez da izaten; izan ere, lehen erasoa konturatu gabe azaltzen baita, baina inoiz ez da azkena izaten.

Beste portzentaje altu batek, berriz, ez du salatzen, ez tratu txarrak ematen dituena (bikote edo bikote ohia gehienetan) maite dutelako, egoerak okerrera egingo duen beldur delako baizik. Baina nola liteke emakume batek, salaketa bat egin ondoren, ordu arteko egoera aldatuko ez den ikaraz egotea? Kontua da autoritateek jarrera hauek salatzera bultzatzen gaituztela, baina nola salatu behar ditugu egoera hauek gero inolako neurririk ez bada hartzen jokamolde hauen aurrean? Emakume askok, gaur egun, egoera hau bizi dute, nahiz eta salaketa egin, epaitegiak ez baitira gai biktima beldur barik bizitzeko adinako neurriak hartzeko.

Lotsagarria iruditzen zait arazo honen aurrean legeak nola ezartzen diren ikustea, zein ahultasun eta biguntasunez. Ezin uler dezaket emakume batek tratu txarrak jasan eta salatu ondoren, erasotzaileak berarengana hurbiltzeko duen ahalmen eta erraztasuna. Askoren errealitatea da hau eta, dirudienez, zerbait benetan larria gertatu behar da autoritateek funtzionatuko duten neurriak hartzeko, beranduegi ez bada behintzat.

Oraindik gutxiago uler dezaket nola gizon batek emakume bat egur dezakeen. Besteak baino maila altuagoan zaudela sentitzen duzu? Besteak baino garrantzitsuago eta indartsuagoa zarela uste duzu? Astindu egin duzu, oihuka egin diozu, iraindu egin duzu, gutxietsi egin duzu, zure arazo guztien errua bota diozu, menpeko hartu duzu eta bizia suntsitu diozu. Ez da ezergatik, baina, hau eginez, ahultasuna besterik ez duzu erakusten. Besteak sufriarazteko beharra al duzu zure buruarekin “ondo” sentitzeko?

Bukatzeko zera esan nahi nuke: XXI. mendeko herrialde garatu batean gaude eta negargarria iruditzen zait egoera hauek salatu beharrean egotea. Bada garaia egungo egoera hau aldatzeko, nagusitasuna erakusten duten horiei aurre egiteko, autoritateek agintzen dutena behingoz egia bihurtzeko.

Gaia interesatzen bazaizu, ikus ezazu bideo hau:

Comments { 1 }
-->