Archive | denetarik

RSS feed for this section

Sektak guk uste baino gertuago

By on 2008(e)ko uztailak 9 in denetarik

Orden del Templo sektaGaur egun, gero eta gehiago dira erlijio baten inguru edo esparruan sorturiko talde eta mugimenduak. Baina zergatik jaiotzen dira? Zoritxarrez, hauetariko gehienak engainatzea eta manipulatzea dute jomuga nagusia, eta jende multzo baten egoera emozionala erabiltzen dute etekina ateratzeko.

Ezer baino lehen, sekta hauen sorrera azpimarratzekoa da. Mugimendu hauek betidanik jardun dute, baina XX. mendetik aurrera nabarmendu dira eta, tamalez, badirudi “modan” jartzen edota zabaltzen ari direla.

Bestalde, pertsonalitatea hondatzen duten talde hauek kaptazio sistema ugari erabiltzen dituzte jendea engainatu eta mugimenduaren barnean sartzeko. Batzuetan, taldea buruhauste guztien irtenbide antzera azaltzen dute, edota, lehen aipatu bezala, pertsona baten baldintza emozionalaz baliatzen dira ahalik eta etekin gehiago ateratzearren. Hasiera batean dena oso polita eta zoragarria irudikatzen dute, baina ondoren hasiko dira diru eskaerak eta manipulazio psikologikoak.

Ildo beretik jarraituz, ez dago eurenganatuko dituzten pertsonen profil zehatz bat; hau da, edozein izan daiteke mugimendu hauen atzaparretan eror daitekeena. Baina, dena dela, ugariagoak izaten dira egoera psikologiko zailak igarotzen ari diren pertsonak edota familia arazoak dituztenak. Azken hauek, sekta bigarren familia bezala ikusten dute, hau da, arazo guztietatik irteten lagunduko dien lagun-talde bat legez, eta horretaz baliatzen dira alderdi higuingarri horietako buruak.

Ku-klux-klanGainera, talde iruzurti hauek gizakiarengan utz ditzateken eraginak edo ondorioak izugarriak dira. Aipagarrienak, autoestima falta eta errudun sentimendua dira; hala ere, arazo psikologiko ugari ere agertzen dira. Baina ez hori bakarrik, horrelako talde iruzurgileek familia asko hondatzen dituzte: senitarteko bat erakartzean, pertsona honek alde batera uzten du familia eta bere ekintza guztiak sartu berri den mugimendura bideratzen ditu. Aurreko guztia gutxi balitz, pertsona hauek aportazio ekonomiko izugarriak egiten dituzte sektetara, ekarpen hauek mugimenduari lagunduko diotelakoan.

Bestalde, sektak mota ezberdinetan sailkatzen dira, bakoitzaren funtzioaren arabera. Egun, bost multzo ezberdin bereiz daitezke: erlijiosoak, politikoak, psikoterapeutikoak, komertzialak eta apokaliptikoak. Hauetatik erlijioarekin lotutakoak dira ezagunenak eta jendetsuenak, baina guztiak dira kaltegarriak.

Amaitzeko, hona hemen gaur egun ekinkor dauden sekta batzuen izenak: Adventistak, Zientziologiaren eliza, Mahikari, Sekta satanikoak, Unifikazioaren eliza, Sai Baba, Era berria, Reino de dios… Kontu handiz ibili eta ez zaitezte sekta gorrotagarri hauen atzaparretan erori. Jakinaren gainean zaudete!

[kml_flashembed movie="http://www.youtube.com/v/NnnZ2EnEnXA" width="425" height="350" wmode="transparent" /]

Bideoa ikusten jarraitzeko: 2, 3 eta 4.

Comments { 0 }

Janzkera mota bat baino gehiago

By on 2008(e)ko ekainak 29 in denetarik

skinheads-1.jpgModako aldizkarietan azaltzen ez direnak dira; iItxurarengatik epaitzen dituzte askok. Orain, Skinheadak Euskal Herriko gazteen artean ugaritzen ari dira, gero eta gehiago dira, baita gero eta gazteagoak ere. Baina garai batean ez ziren hainbeste, nahiz eta gaur egun ez den arraroa Euskal Herriko kaleetan horrelako gazteak topatzea. Garbi dago, hortaz, mugimendu honek izugarrizko gorakada izan duela. Batzuek estetika kontua dela esaten dute; beste batzuek, ordea, hori baino gehiago dela pentsatzen dute. Azken hauek arrazakeriarekin, faxismoarekin… lotzen dituzte, hori baita hedatuen dagoen irudia, besteak beste, American history X edo Diario de un skin filmeengatik.

Mugimendu hau Britainia Handian sortu zen Bigarren Mundu Gerraren ondoren. 1960ko hamarkadan, Britainia Handiko gazteek kontsumismoa ezagutu zuten. Horren ondorioz, langile gazteek dirua zuten eta arropa erosten hasi ziren. Gauzak horrela, modak sortu ziren. Bestalde, musika zaletasunak zirela eta, Jamaikatik Britainia Handira gazte asko lan bila joan ziren. Horietako asko Rude Boy-ak ziren, filmetan azaltzen ziren gansterren itxurara janzten ziren gazteak. Bidaia honi esker ska eta reggae musika ezagutzeko aukera izan zuten.

1965. urtean talde banaketa sortu zen eta talde horietako baten kideak ilea moztu zuten hainbat arrazoirengatik. Batetik, estetika zioak zeuden, itxura oldarkorragoa lortu nahi zuten. Bestetik, arrazoi praktikoagoak zirela medio, lanerako eta borrokarako erosoagoa zen ile motza. Hiru urte geroago skinhead izenarekin bataiatu zituzten azken hauek. Hamarkadaren bukaeran beste janzkera mota batzuk nagusitu ziren eta mugimendu hau indargabetzen joan zen, baina ez denbora luzez.

skinheads bebiendo.jpg1970ean, krisi ekonomikoa zela eta, skinhead berriak azaltzen hasi ziren. Hauek aurrekoak baino ile motzagoa, bota altuagoak eta praka estuagoak erabiltzen zituzten. Hau guztia punkaren eraginarengatik izan zen. Urte berean, Ingalaterrako National Front alderdi ultraeskuindarra skinheadak erakartzen hasi zen; ondorioz, skinhead naziak sortu ziren. 80. hamarkadaren hasieran, alderdi faxistetako kide gazteek estetika hori hartu zuten; Euskal Herrian, aldiz, gehienak antifaxistak izango dira.

1987an, Skin Head Angainst Racial Prejudice (Arraza Aurreiritzien Kontrako Skinheadak) nazietatik bereizteko taldea sortu zen New Yorken. 1993an, Red and Anarchist Skin Heads (Skinhead Gorri eta Anarkistak) ere abian jarri ziren. Talde hauek mundu osora zabaltzen hasi ziren, baita Euskal Herrira ere.

Guri dagokigunez, Kortaturen Mierda de ciudad abestiari esker egin zen ezaguna “Oi!” esapidea. Londreseko auzoetako esakune batetik dator eta epa edo kaixo antzeko zerbait esan nahi du.

Bestalde, sexuari dagokionez, nahiz eta mutilak ugariagoak izan, neskak ere mugimendu honen zati izan dira. Skingirl izena hartzen dute eta Britainia Handian Chelsea ezizenez ezagutzen dituzte. Orrazkera eta janzkera desberdina dute: ilea motza daramate ia buru osoan, baina lepondoan, belarrien ondoan eta kopetan ile luzeagoak utzi ohi dituzte. Tiranteak, bakero estuak, Dr Martens botak, punken koadrodun gonak, larruzko zapatak… janzten dituzte. Musika taldeetan ere badaude, esaterako, Suspenders taldeko Miner baxujolea eta Ostikua Potrotan taldeko kideak.

Comments { 1 }

Buruko gaitzak jota zaudenean…

By on 2008(e)ko ekainak 24 in denetarik

isolamenduaEgunero goizean goiz esnatu eta buruko gaixotasunekin zerikusia duten kasuak ikusten ditugu bai telebistan, bai irratian eta baita prentsa idatzian ere. Normalean, bortizkeria erabili izan den kasuak ezagutu ditugu, orain dela gutxi Murtzian gertatutakoa, kasu; hots, gazte batek bere ama akabatu zuen hau idungabetuz eta ondoren herri guztia zeharkatu zuen bere amaren burua eskuetan zeramala, hura merezi zuela oihukatuz.

Horrelako gertakariei haria jarraituz eta hauetan guztietan jazotako gertaerak aztertuz, ondorio berdinera iritsi ohi gara: gaixo mentalen familiek laguntza behar dute eta sekulako mugak dituzte euren seme-alabak modu egokian tratatzeko. Gaixo hauen kopurua gero eta handiagoa da, batez ere, gaur egun hartzen diren droga motak eraginda. Gehienen profila 20-30 urteko gazteena da, drogen ondorioz eskizofreniaren atzaparretan erori eta, azken batean, euren familien laguntzaren menpe bizi direnak. Hala ere, gaixo hauei laguntza ematea ez da batere erraza, alde batetik, pilula xume batzuk ez dutelako arazoa konponduko eta, sarritan, antsietateko unea datorkienean, indarkeriaren joera izaten dutelako, bestetik.

Baina arazo nagusia ez dago bortizkeriaren kontuan, gizartearen egoera orokorrean baizik. Gizakiok joera handia izaten dugu jendea “etiketatzeko” eta hori bera gertatzen da buruko gaitzek jota bizi diren gaixoekin. Ziztu bizian baztertzen ditugu, beharbada duintasunaren kontzeptu okerrarengatik edota beste giza beldur mota batzuengatik, baina argi dagoena da hori ez datorkiela batere ondo; izan ere, bakarrik sentitzeak are gehiago gaixotzen ditu eta, horren ondorioz, benetako errealitatetik at dagoen beste errealitate paranoiko bat eraikitzera eramaten ditu. Gainera, besteon jarrera horrek etxean sartu eta familiaren menpekotasun handiagoa eragiten die eta orduan hasiko dira arazo larrienak.

muinaHalaber, ez dugu ahantzi behar familiako gizasemeen artean sentimenduek ere garrantzia dutela. Une jakin batean, ama batek bere semearengatik izan dezakeen dolua gero eta handiagoa izan daiteke eta ama gaixoaren esanetara egon beste erremediorik ez du izango. Hori dela eta, gaixo eta amaren (ez du zertan ama izan) arteko harremana estuagoa izango da denborak aurrera egin ahala. Baina hori, ez dago zalantzarik, bere alderdi positiboa izanda ere, guztiz kaltegarria izan daiteke gaixo hori zaintzen duen pertsonarentzat.

Gauzak horrela, honen guztiaren mamia ez da harremana, egoera orokorra baizik. Mota honetako gaixo batek profesional baten laguntza behar du eta egungo eroetxeak edota eskizofrenikoetan espezializaturiko klinikak beteta daude, batez ere, diru aldetik gaizki dauden familientzat; horregatik hau guztia ez zait diru kontua iruditzen, moraltasun kontua baizik. Umeak haurtzaindegia du, aiton-amonek zaharren egoitza, kaletarrek babes-egoitza, eta buruko gaitzak jota dagoen batek? Aukera gehiago egon beharko lirateke horrelakoentzat, besteak beste, ondorio larriak eragin ditzaketelako.

Beraz, horrelako kasuetan arreta gehiago ipintzea gustatuko litzaidake, besteok garen bezala pertsonak izanik, gizakiok ditugun eskubideak bermatu beharko lituzketelako haiek ere.

Comments { 1 }
-->