Egipto

EgiptoAurten, zoritxarrez, oporrik gabe geratu naiz lanean egon naizelako. Aspertuta nenbilen egun haietan, aldizkariak eta egunkariak irakurtzen hasi eta jendea Egiptora erakartzeko bidaia iragarkiak ikusi nituen. Haiek ikusita, bertako lurraldea mirari bat dela pentsatu nuen.

Ez dago esan beharrik Egipto bisitan joateko leku guztiz interesgarria iruditzen zaidala, bai kultura eta erlijio eta baita historia aldetik ere. Nire iritziz, eta ziur ez naizela hau pentsatzen dudan bakarra izango, bertan dauden eraikuntza harrigarri eta zoragarrienak piramideak dira. K.a. 3000 urte inguruan eraikita, faraoien botere absolutu eta esklaboen menpekotasun lazgarrienaren isla dira.

Egiptoko zibilizazioak hil ondorengo bizitzan sinesten zuen. Horregatik, faraoiak hiltzen zirenean, euren gorpuak momifikatu eta ondorengo bizitzara joateko prestatzen zituzten piramide barnean gordez. Gorpu-ganbarak lur azpian kokatzen zituzten eta bertara iristeko sekulako labirinto eta tranpak ipintzen zituzten altxor bilatzaileengandik babesteko.

piramideakPiramideak, eraikuntza diren aldetik, era askotarikoak izan daitezke. Gehiengoak sekulako eraikinak dira, nahiz eta neurri ezberdinetakoak topatu, eta kareharriz eginikoak dira.

Buruari buelta batzuk emanez, berehala datorkigu galdera: nola da posible garai hartako baliabideekin gisa honetako obra bati ekitea? Milaka esklabo eta herritarren artean, harea eta adreiluzko behin-behineko arrapalen bidez, blokeak bere lekuraino igotzen zituzten. Eraikuntza amaitutakoan, piramidoi izeneko urrez edo beste material distiratsu batez estalitako bloke bat jartzen zen puntan. Bi milioi eta erdi bloke behar izaten ziren piramide bat egiteko. Izugarria, ezta?

FaraoiaAmaitzeko, hona hemen egiptoarren hainbat bitxikeria:

  • Astronomia oso ondo ezagutzen zuten. 30 eguneko 12 hilabeterekin osatutako 365 eguneko egutegia asmatu zuten. Azkenean, 5 egun zituen soberan.
  • Matematikari bikainak ziren. Biderkatzeko taula asmatu zuten eta trigonometria garatu zuten.
  • Lehen “eguzkitako betaurrekoak” asmatu zituzten. Begientzako margoak ematen zituzten eta galenaz perfilatu. Horrela, basamortuko eguzki gogorraz babesten zituzten begiak.
  • Kalse pribilegiatuetako umeek burua kaskamotz eta alboan txirikorda bat zintzilika zeramaten, bere gaztetasunaren ikur bezala.

Antzemango zenutenez, Egiptora bidaiatzeko irrikaz nago. Ea luze jo gabe horretarako aukera dudan! Zuetako norbait egonda dago bertan?

Informazio gehiago:

Comments { 3 }

Pirateria, lapurreta ala negozioa?

pirateriaUrterik urtera gizakiak aurrerapauso itzelak ematen ditu arlo askotan. Gure aiton-amonen garaian, esaterako, nork imajina zezakeen telefono mugikor bat edukitzea, messenger bidez beste norbaitekin txateatu ahal izatea edota mp3 txiki batean musika guztia alde batetik bestera eramatea posible izango zenik? Inork ez, egia esan. Eta guk, ordea, ezin dugu irudikatu ere egin teknologiarik gabeko gizarte batean bizitzea. Arlo honek gaur egun horrenbeste egin du aurrera, non berari lotuta bizi baikara. Hain da handia dugun menpekotasuna, ezen dagoeneko musika, liburuak, jokoak… ordenagailu baten bitartez lor ditzakegun. Honi lotuta pirateria deritzoguna dator, noski.

Egun, pirateria arazo izatera iritsi da; izan ere, gero eta film, musika, liburu… gutxiago erosten dira, hauek guztiak erraz internetetik jaisteko aukera baitugu. Honek artistei, autoreei eta diskoetxeei ekonomikoki bete-betean erasotzen die. Baina gu ez gara tuntunak. Zergatik erosi asko balio duen zerbait, gutxigatik lortzeko aukera edukita? Adibidez, merkatuan dagoen edozein disko askoz ere gutxiago ordainduta  eskuratzea dugu Top Manta delakoan. Hori gutxi balitz, eMule, Ares edo bestelako programak erabilita, dohainik lor dezakegu nahi dugun musika guztia saguarekin klik pare bat eginez.

Hariarekin jarraituz, pirateriak diskografiei izugarrizko kaltea suposatzen diela esan dugu. Baina, egia esan, baliteke hau pixka bat bidezkoa izatea, kontuan izan behar baita kaltetuenak ur handiko arrainak direla, hots, guri dirua ateratzen saiatzen diren diskoetxe interesatu horiek. Beste alde batetik, artistak edo idazleak ere kalteturik ateratzen direla esan beharra dago eta ideia hori gutxiago gustatzen zait.

DVD pirateriaEdonola ere, nire ustez, pirateria arrazoi sinple bategatik ematen da: gizarte kontsumista batean bizi gara eta horrexek gauzak erostera bultzatzen gaitu. Ez gara konformatzen disko bat edo bi edukitzearekin. Ez horixe! Gustatzen zaizkigun disko guztiak nahi ditugu, baina ezin dugunez hori guztia ordaindu, bide errazagoa bilatzen ahalegintzen gara eta, teknologia berriez baliatuz, pirateriara jotzen dugu. Horrela, nahi duguna lortzen dugu, berekoiak bihurtzen gara eta ez dugu kontuan hartzen artistei egiten diegun kaltea. Gauzak horrela, hauei hainbeste kostatu zaizkien lanak dohainik eskuratzen ditugu, lapurretaren itzala beste edozein aitzakiaren pean estaliz.

Egia esan, ez dakit arazo honen konponbidea zein izango litzatekeen, ezta zer izango litzatekeen onena ere. Baina diskoetxeek prezioak jaitsiko balituzte, agian, arazo honi konponbidea emateko bidean jarriko ginateke. Zer diozue zuek?

Comments { 1 }

“EGA 03-04 azterketak” liburu osoa sarean eta EGAko azken aldeketak

Aurtengo udak eman du pixka baterako. Hondartzara buelta batzuk eman, turismo pittin bat egin eta, bueltan opor ondorengo depresiorik ez izateko, aditu guztiek aholkatzen duten bezala, lantxo batzuk egiteko behar adina animoa ere izan dut. 😉

Azken atal horren ondorio zuzenak dira EGAko ikastaroa berritzea eta EGA 03-04 azterketak liburu osoa sarean ipintzea; izan ere, 15 egun baino falta ez direnean EGA 2008ko bigarren deialdirako, imajinatzen dut azterketariei ondo baino hobeto etorriko zaiela azterketa gehiago online egiteko aukera izatea.

EGA ikastaroa berrituta

Dakizuen bezala, iaz azterketa eredu berria ipini zuten indarrean. Aldaketa nabarmenenak ahozko azterketan eman dira (testu bat laburtzeko ariketa kendu eta bi azterketarien arteko bat-bateko elkarrizketa saioa sartu dute haren ordez). Beste aldaketa bat sinonimoak eman ariketaren planteamenduari dagokiona da. Orain, lexikoa deritzo eta testu labur batean markatutako hamar hitzen baliokide egokiak aukeratu behar dira. Horretaz gain, puntuatzeko moduan ere egon da hainbat berrikuntza: lexikoa eta esaldiak berridazteko ariketen kalifikazioak bildu egingo dira eta bien artean, gutxienez, 5 puntu lortu beharko dira. Batean zein bestean, gutxienez %40 atera beharko da (azalpen osoa Zer da EGA? kontzeptu-mapa berrian ikus dezakezue).

Beraz, EGA ikastaroan (goialdeko menuan) aldaketa horiek guztiak jasotzeaz gain, beste gune batean kokatu eta itxura aldatzeko ere aprobetxatu dut. Antolaketa honela gelditu da:

  • Goialdean: informazio orokorra (EGA azterketaren azalpena, egutegia, matrikularen kontsulta, agiria jaso…)
  • Orrialde nagusian: liburu osoak online.
  • Ezkerreko zutabean: azterketaren atal ezberdinak lantzeko materiala eta baliabide orokorrak (hiztegiak, kontsultaguneak, arauak lantzeko ikastaroak…)
  • Behealdean: EGAko hurrengo azterketarako atzerako kontaketa eta euskara ikasteko gune interesgarriak.

2003ko eta 2004ko azterketak liburu osoa online

EGA 03-0405-06 azterketak

Iaz ikasleek etekin handia atera zioten sarean ipinitako EGA 05-06 azterketak liburuari. Behin eta berriz egin zituzten etxean azterketak eta, egia esan, asko eskertu zuten (erantzunak berehala jasotzeko aukera, atarikoetan hainbat azalpen, galderak aldi oro hurrenkera ezberdinean azaltzea…).

Horiek entzunda, aurreko liburua, EGA 03-04 azterketak, pasatzera animatu naiz. Guztira sei atariko proba eta idatzizko 7 azterketa daude. Aurreko liburuan bezala, Atarikoak bi modutara egin daitezke: osorik (azterketa egunean atera ziren bezala) eta entzutezko ulermenik gabe (horren ordez, beste atariko proba batzuetan ateratako galderekin). Sinonimoen ariketak ere bi modutara egin daitezke. Batetik, testuingururik gabe, bi zutabe ezberdinetako sinonimoak lotuz; eta, bestetik, azterketan atera bezala, hau da, markatuta dauden hitzen sinonimo bana jarriz (testuinguruko esanahia errespetatu eta atzizki bera jarri behar da).

Comments { 1 }
-->