Tag Archives | gizartea

Gizakiak arrazoia galtzen duenekoa

By on 2008(e)ko urriak 7 in orokorra

Askok gogoan izango duzue irailaren 25ean Finlandiako Kauhajoki herriko lanbide heziketako zentroan gertatutako sarraskia. Matti Juhani Saari, 22 urteko gaztea, ikasten ari zen zentrora sartu, aurrean harrapatu zuen guztiari tiro egin, inguruari su eman eta bere buruaz beste egin zuen. Emaitza bederatzi ikasle eta irakasle baten heriotza izan zen.

Aurreko egunean, poliziak deklaratzera deitu zuen Matti youtuben zintzilikatu zituen bideo batzuengatik. Bideo horietako batean gazteak tiro egiten dio kamerari ” Hurrengo hildakoa zeu izango zara” esanez. Baina galdekatu zuen poliziari, sarraskiaren ondoren aitortu zuenez, ez zitzaion arriskutsua iruditu eta etxera joaten utzi zion.

Ekintza hori burutzeko zituen arrazoiak hauexek ziren: bizi zen mundua gorroto zuen eta mundu berri bati hasiera emateko bidea gizateriarekin amaitzea zen.

Kontua da, Finlandian aurrez ere gertaturiko kasua dela Mattirena. Hortxe dugu, adibide gisa, Pekka-Eric Auvinen, 18 urteko gaztea, zortzi pertsona hil ostean bere buruaz beste egin zuena. Eta ez Finlandian bakarrik, munduko hainbat tokitan errepikatu den kontuaz hitz egiten ari gara. Zalantzarik gabe Estatu Batuak dugu adibiderik garbiena, eta ez kasualitatez, gainera; izan ere, biztanle bakoitzeko arma kopuruen indize altuena baitu, ehun pertsonako 30 arma. Hala ere, Finlandia ez da atzera geratzen, Yemenen ondoren, hirugarren postuan aurkitzen baita.

Noski, herrialde horietaz hitz egitean, aipatu beharrekoa da edozein armaren jabetza edukitzea legearen barruan sartzen dela. Finlandian, esaterako, ustekabearen ondoren legea aldatzea proposatu badute ere, 15 urterekin lor daiteke edozein armaren lizentzia.

pekka-eric-auvinenGaiaren mamira joanez, hauxe da nire galdera: nola irits daiteke pertsona bat horrelako zentzugabekeria bat egitera? Erantzuna begien bistan daukagu. Egunero horrenbeste ordu telebista aurrean pasatzen duen gazteriak biolentziaren mezuak etengabe jasotzen ari da. Adibide moduan, hortxe ditugu horren modan dauden polizia telesailak. Biolentzia oinarritzat duten bideojokoak ere ez ditugu ahaztu behar.

Aurrez aipatutako horien guztien mezua hauxe da: etsaien batek enbarazu egiten badizu, egiozu tiro; horrela, lasaiago biziko zara. Baina gazte horiek garrantzitsuenaz ahazten dira, ekintza horiek ondorio batzuk dituztela, alegia. Noski, komunikabideek eta bideojokoek aipatzen ez duten faktorea dugu aurrekoa.

Dena dela, ez dugu ahaztu behar kasu batzuetan hiltzaileak buruko arazoren bat izan dezakeela. Honelakoetan, bizi deneko gizarteak dauka errua arma bat horrelako erraztasunaz eskura jartzeagatik. Azken finean, denok dakigu zein ondorio izan dezakeen tximu bati bi pistola eman eta jendez betetako kale batean utzita.

Horretaz guztiaz gain, horren aurka zerbait egitea erabaki duenak ezer gutxi lortu du. Estatu Batuetan, esate baterako, armen aldeko instituzioek berebiziko indarra dute politikan. NRAk (National Rifle Association), esaterako, iazko urtean 14 milioi dolar bideratu zituen kanpaina politikoetara eta beste 22 milioi publizitatera. Armen Indarkeria Saihesteko Bradyren Kanpainak, berriz, hiru milioi dolar bideratu zituen kanpaina politikoetara. Atera kontuak.

Penagarria da, zinez, gizakiak egin dituen aurrerakuntzen ondoren, hori guztia aurrez aipaturiko sarraski baten ondorioz haizea hartzera joatea. Zenbaitetan aurrera pauso bakoitzeko bi atzera egiten ditugula iruditzen zait. Eta zuek zer iritzi duzue honen guztiaren inguruan?

Informazio gehigarria:

Comments { 9 }

Sektak guk uste baino gertuago

By on 2008(e)ko uztailak 9 in denetarik

Orden del Templo sektaGaur egun, gero eta gehiago dira erlijio baten inguru edo esparruan sorturiko talde eta mugimenduak. Baina zergatik jaiotzen dira? Zoritxarrez, hauetariko gehienak engainatzea eta manipulatzea dute jomuga nagusia, eta jende multzo baten egoera emozionala erabiltzen dute etekina ateratzeko.

Ezer baino lehen, sekta hauen sorrera azpimarratzekoa da. Mugimendu hauek betidanik jardun dute, baina XX. mendetik aurrera nabarmendu dira eta, tamalez, badirudi “modan” jartzen edota zabaltzen ari direla.

Bestalde, pertsonalitatea hondatzen duten talde hauek kaptazio sistema ugari erabiltzen dituzte jendea engainatu eta mugimenduaren barnean sartzeko. Batzuetan, taldea buruhauste guztien irtenbide antzera azaltzen dute, edota, lehen aipatu bezala, pertsona baten baldintza emozionalaz baliatzen dira ahalik eta etekin gehiago ateratzearren. Hasiera batean dena oso polita eta zoragarria irudikatzen dute, baina ondoren hasiko dira diru eskaerak eta manipulazio psikologikoak.

Ildo beretik jarraituz, ez dago eurenganatuko dituzten pertsonen profil zehatz bat; hau da, edozein izan daiteke mugimendu hauen atzaparretan eror daitekeena. Baina, dena dela, ugariagoak izaten dira egoera psikologiko zailak igarotzen ari diren pertsonak edota familia arazoak dituztenak. Azken hauek, sekta bigarren familia bezala ikusten dute, hau da, arazo guztietatik irteten lagunduko dien lagun-talde bat legez, eta horretaz baliatzen dira alderdi higuingarri horietako buruak.

Ku-klux-klanGainera, talde iruzurti hauek gizakiarengan utz ditzateken eraginak edo ondorioak izugarriak dira. Aipagarrienak, autoestima falta eta errudun sentimendua dira; hala ere, arazo psikologiko ugari ere agertzen dira. Baina ez hori bakarrik, horrelako talde iruzurgileek familia asko hondatzen dituzte: senitarteko bat erakartzean, pertsona honek alde batera uzten du familia eta bere ekintza guztiak sartu berri den mugimendura bideratzen ditu. Aurreko guztia gutxi balitz, pertsona hauek aportazio ekonomiko izugarriak egiten dituzte sektetara, ekarpen hauek mugimenduari lagunduko diotelakoan.

Bestalde, sektak mota ezberdinetan sailkatzen dira, bakoitzaren funtzioaren arabera. Egun, bost multzo ezberdin bereiz daitezke: erlijiosoak, politikoak, psikoterapeutikoak, komertzialak eta apokaliptikoak. Hauetatik erlijioarekin lotutakoak dira ezagunenak eta jendetsuenak, baina guztiak dira kaltegarriak.

Amaitzeko, hona hemen gaur egun ekinkor dauden sekta batzuen izenak: Adventistak, Zientziologiaren eliza, Mahikari, Sekta satanikoak, Unifikazioaren eliza, Sai Baba, Era berria, Reino de dios… Kontu handiz ibili eta ez zaitezte sekta gorrotagarri hauen atzaparretan erori. Jakinaren gainean zaudete!

[kml_flashembed movie="http://www.youtube.com/v/NnnZ2EnEnXA" width="425" height="350" wmode="transparent" /]

Bideoa ikusten jarraitzeko: 2, 3 eta 4.

Comments { 0 }

Janzkera mota bat baino gehiago

By on 2008(e)ko ekainak 29 in denetarik

skinheads-1.jpgModako aldizkarietan azaltzen ez direnak dira; iItxurarengatik epaitzen dituzte askok. Orain, Skinheadak Euskal Herriko gazteen artean ugaritzen ari dira, gero eta gehiago dira, baita gero eta gazteagoak ere. Baina garai batean ez ziren hainbeste, nahiz eta gaur egun ez den arraroa Euskal Herriko kaleetan horrelako gazteak topatzea. Garbi dago, hortaz, mugimendu honek izugarrizko gorakada izan duela. Batzuek estetika kontua dela esaten dute; beste batzuek, ordea, hori baino gehiago dela pentsatzen dute. Azken hauek arrazakeriarekin, faxismoarekin… lotzen dituzte, hori baita hedatuen dagoen irudia, besteak beste, American history X edo Diario de un skin filmeengatik.

Mugimendu hau Britainia Handian sortu zen Bigarren Mundu Gerraren ondoren. 1960ko hamarkadan, Britainia Handiko gazteek kontsumismoa ezagutu zuten. Horren ondorioz, langile gazteek dirua zuten eta arropa erosten hasi ziren. Gauzak horrela, modak sortu ziren. Bestalde, musika zaletasunak zirela eta, Jamaikatik Britainia Handira gazte asko lan bila joan ziren. Horietako asko Rude Boy-ak ziren, filmetan azaltzen ziren gansterren itxurara janzten ziren gazteak. Bidaia honi esker ska eta reggae musika ezagutzeko aukera izan zuten.

1965. urtean talde banaketa sortu zen eta talde horietako baten kideak ilea moztu zuten hainbat arrazoirengatik. Batetik, estetika zioak zeuden, itxura oldarkorragoa lortu nahi zuten. Bestetik, arrazoi praktikoagoak zirela medio, lanerako eta borrokarako erosoagoa zen ile motza. Hiru urte geroago skinhead izenarekin bataiatu zituzten azken hauek. Hamarkadaren bukaeran beste janzkera mota batzuk nagusitu ziren eta mugimendu hau indargabetzen joan zen, baina ez denbora luzez.

skinheads bebiendo.jpg1970ean, krisi ekonomikoa zela eta, skinhead berriak azaltzen hasi ziren. Hauek aurrekoak baino ile motzagoa, bota altuagoak eta praka estuagoak erabiltzen zituzten. Hau guztia punkaren eraginarengatik izan zen. Urte berean, Ingalaterrako National Front alderdi ultraeskuindarra skinheadak erakartzen hasi zen; ondorioz, skinhead naziak sortu ziren. 80. hamarkadaren hasieran, alderdi faxistetako kide gazteek estetika hori hartu zuten; Euskal Herrian, aldiz, gehienak antifaxistak izango dira.

1987an, Skin Head Angainst Racial Prejudice (Arraza Aurreiritzien Kontrako Skinheadak) nazietatik bereizteko taldea sortu zen New Yorken. 1993an, Red and Anarchist Skin Heads (Skinhead Gorri eta Anarkistak) ere abian jarri ziren. Talde hauek mundu osora zabaltzen hasi ziren, baita Euskal Herrira ere.

Guri dagokigunez, Kortaturen Mierda de ciudad abestiari esker egin zen ezaguna “Oi!” esapidea. Londreseko auzoetako esakune batetik dator eta epa edo kaixo antzeko zerbait esan nahi du.

Bestalde, sexuari dagokionez, nahiz eta mutilak ugariagoak izan, neskak ere mugimendu honen zati izan dira. Skingirl izena hartzen dute eta Britainia Handian Chelsea ezizenez ezagutzen dituzte. Orrazkera eta janzkera desberdina dute: ilea motza daramate ia buru osoan, baina lepondoan, belarrien ondoan eta kopetan ile luzeagoak utzi ohi dituzte. Tiranteak, bakero estuak, Dr Martens botak, punken koadrodun gonak, larruzko zapatak… janzten dituzte. Musika taldeetan ere badaude, esaterako, Suspenders taldeko Miner baxujolea eta Ostikua Potrotan taldeko kideak.

Comments { 1 }
-->