Tag Archives | literatura

Katebegi galdua – JON ALONSO

alonsoMaitek euskaljakintzako Irakurlearen Txokorako artikulua liburu bati buruz egiteko esan zigun momentutik, oso argi izan nuen misterioz beteriko liburu bat aukeratuko nuela. Liburuak irakurtzea ez da nire pasiorik handiena. Egia esan, irakurri ditudan liburu gehientsuenak behartutakoak izan dira. Halere, asko eskertzen da liburuak irakurtzera behartu izana, zorionez, oso liburu onak baitauzkagu euskal literaturan.

Katebegi galdua Jon Alonso iruindarrak idatzitako nobela da, zehazki, 1985. urtean publikatutakoa. Jon Alonso biologian lizentziatua da, baina AEKn ere lanean jardun zuen. Egun, euskal idazle eta itzultzailea da; José Saramago eta Julio Cortazaren lan bana euskaratu ditu. Berak idatziriko zenbait testu aurki ditzakegu gure liburu dendetan:”Katebegi galdua” (1995, Susa), “Hodei berdeak” (2003, Susa), “Camembert helburu. Toulouse-Lautrec mende bat geroago” (1998, EEF – Susa)…Egin klik gehiago ikusi nahi izanez gero.

Liburuaren gaia aztertzeko orduan, inongo zalantzarik gabe esan daiteke liburu honen gaia misterioz beterikoa dela; sailkatzeko orduan, berriz, nobela beltzarenean sartuko genuke. Liburua irakurtzen hasi bezain pronto, sekulako intriga sortzen da. Juandeaburre Fundazioan jazotzen den lapurretarekin hasten da istorioa. Fundazioan, bitxi eta diru asko egon badago, baina lapurrak ez du horrelako ezer ebasten. Poliziaren aburuz, fundazioa zaintzen duten atezainak konturatu egin dira lapurra zegoela eta horrexegatik ez du izan beta gehiegirik balio handiko ezer osteko. Eleberri honen lehen hitzak irakurtzean sano kateatu nintzaion liburuari:

Juandeaburre Fundazioan gertatu zen lapurreta ez zen izan misteriozaleen edo egunerokoarekin asperturik daudenen gertaera ez-ohikoen egarria asebetetzen duen horietakoa. Lapurreta izan ote zen ere dudan jartzen ahal zen, lapurrek, hortik zehar zabaldu zenaren arabera, balio handirik gabeko paper gutxi batzuk baizik ez baitzituzten eraman. Hortaz, hainbaten iritziz, kode penala eskutan harturik, han gertatukoa lapurretatzat ez eta egoitzaren bortxaketatzat hartzea bidezkoagoa zen. Gauzak nola gertatu ziren kontuan hartzera, inork ez zuen ukatuko gertaera bitxi samarra izan zela, baina, era berean, arina, larritasun txikikoa; lapurrak, edo egoitza bortxatzaileak, nola sartzen ahal izan ziren zen harrigarria, Juandeaburre Fundazioaren ondasun preziatuak jende armatuak ongi gorderik zeukan Argaraiko jauretxe batean baitzeuden. Ondasun horiek —harribitxiak, antzinako gaiak, pieza arkeologikoak, margoak, inkunableak eta beste hainbat liburu-argitalpen bitxi gehienbat— iristen hasi zirelarik Pantaleon Juandeaburre jaunaren beraren egoitza izandako jauretxera, denen agerikoa gertatu zen zaindari armatuen bertaratze larderiatsua, besteren ondasunak ebastea maite dutenak urruntzeko nahikoa behar zena. Hori gutxi izatekotan, kanpoko burdinazko hesiak, eta ate-leiho sendoek argudio garrantzizkoak behar zituzten izan edonori han baimenik gabe sartzeko ideia burutik kentzeko. Horregatik, iritzi nahikoa zabaldu baten arabera, lapurrek ez bazuten ia ezer eraman horretarako astirik izan ez zutelako izan zen; halabeharrez egokituko ziren han zaindarien arteko txanda aldatzea gertatzen ari zen unean, ohi baino pixka bat gehixeago luzatu zen egoera hori profitatu omen zuten, ate zirrikitu bat irekirik ikusi eta bertatik labaintzen diren katu itzaltsuen gisara sartu, eta azkar mugitu ezean laster harrapatuko zituztelakoan, etorri zirrikitu berberetik atera omen ziren, arineketan, tranpa itxi baino lehen. (Hemen liburu osoa)

Istorio osoan zehar irauten du susmozko egoerak. Petronio Madrilera joaten da gobernadoreak aginduta, eta han beste tirabira batzuk ere izaten ditu. Bitartean, Margot katebegi-galduaaurkezten digu narratzaileak. Ustezko lapurreta burutu zuen gizona hilik azaldu dela konturatuta,erabat larritu eta bere lagun Akuilurengana jotzen du. M.F.E.-k Margot bisitatzen du hil aurretik eta paketetxo bat ematen dio. Bertan, liburu bat dago. Badaki sekulako arazoetan sartuko dela liburu hori dela eta. Petroniori gobernadoreak agintzen dio M.F.E.-ri liburua lapurtzeko. Agindua eta lapurreta egin ondoren, bere bila joan eta liburua ez daukala esaten dionean, akabatu egiten dute. Drogatu egiten dute, dena den, heriotzaren zergatia estaltzearren. Koko Ezari anonimo batzuk bidaltzen hasten da, baina berak ez du inongo susmorik. Koko Eza eta Margot batera dabiltza honetan guztian. Ezak Aitorgoitiako komentuko apaizari buruz zer edo zer entzun izan du eta badaki literaturan oso jarduna dela. Ezak liburua eramaten dio ongi ezkutatzeko esanez. Handik irtetzen denean, polizia kontrol batean geratzen dute Eza, eta automobila goitik behera miatu ondoren, gurpilak zulatu eta alde egiten dute. Beranduago, Petronio eta bere laguntzaileak Bartolo Egozkue apaizarengana joaten dira liburua bilatzeko jomugaz, baina ez dute aurkitzen. Bitartean, Margot bahitu egiten dute eta bera askatzeko liburua emateko eskatzen dute. Apaizak Petroniorekin, Gobernadorearekin, Juandeaburrerekin… bilera egitea lortzen du azkenean.

Liburuan pertsonaia asko dago, baina istorioan gehien korapilatuta azaltzen direnak honakoak dira:

  • Juandeaburre: lapurreta ematen den fundazioko burua da. Ezkutatuta egon da istorio bukaera arte, baina apaizak konbokatutako bilerara azaltzen da.
  • Petronio: beti perfektu jantzita joaten den eta zezenzale amorratua den polizia-komisarioa da. Pertsona gaizto bezala agertzen da liburuan.
  • Gobernadorea: Petroniori liburua osteko agindua ematen diona.
  • MFE: Marcelo Fernandez Esparza, lapurreta “burutzen” duena da eta beranduago Petroniok akabatuko duena.
  • Margot: istorioan zehar azaltzen den neska bakarra da. Marcelo Fernandez Esparzak liburua ematen dio berari.
  • Koko Eza: Margoten laguna da. Egozkue apaizarekin kontaktuan jartzen da liburutik informazio gehiago atertzeko esperantzaz.
  • Bartolo Egozkue: literaturan aditua den apaiza dugu. Izugarri laguntzen die Margot eta Ezari liburuaren nondik norakoarekin.

Liburutik gehien gustatu zaidan zatia, polizia Aitorgoitiako komentura joaten denean gertatzen dena da. Dena oso misteriotsua da. Lehenago, Ezak bisita egin zionean ezkutuko kutxa bat erakutsi zion Egozkuek eta mesanotxean zeukan botoi batekin irekitzen zen. Polizia joatean, bere gela guztia goitik behera miatu ondoren, polizietako batek estropezu egin eta botoiari ematen dionean, dena bukatu zela uste nuen, baina ez zen hala izan. Liburua ez zeukan kutxa horretan gorderik.

Liburutik gutxien gustatu zaidana, aldiz, bakarrizketa izan da. Autorea ez dela gehiegi istorioan funtsatu eta liburua polita geratzeaz gehiago arduratu dela iruditzen zait; honela, askotan istorioaren haria behin edo beste galtzera eraman nau. Ekintzak gertatzeko ere, nire aburuz, denbora ez da oso erregularra izan eta hitz batzuk hiztegian begiratu behar izan ditut; ondorioz, batzuetan oso pisutsua egin zait liburua irakurtzea; beste askotan, ordea, konturatu gabe irakurri dut.

Aurreko guztia laburbilduz esan daiteke oso liburu gomendagarria dela eleberri beltza maite dutenentzat, sikiera. Niri oso liburu atsegina egin zait irakurtzerako garaian, liburuaren gaiak berebiziko misterioa baitu. Bestalde, tarteka oso motela gin zait nobelaren abiadura autoreak erabili dituen hitzengatik, baita ekintza burutzeko metodologiarengatik ere. Amaitzeko, liburuan autoreak azaltzen duen ideia batekin geratzen naiz: “Askotan, hobe izaten da gizakiarentzat gauzen zergatia zein den ez jakitea, dugun esperantza apurra ez galtzeko bederen.”

Comments { 0 }

La lutte finale – JOXEAN AGIRRE

Joxean Agirre Odriozola 1949ko maiatzaren 18an Azpeitian jaio zen euskal idazle ezaguna dugu. Soziologia lizentziatura ikasi zuen Parisen eta bi urtez Eibarko ikastola bateko irakasle izan ondoren, historia ikasteari joxean-agirreekin zion. Hirugarren urtean, irakaskuntza alde batera utzi eta Egin egunkarian hasi zen lanean. Honen itxieraz geroztik Garan egiten du lan. Bere idazteko zaletasuna dela medio, lanean idazteaz gain bere kontura ere idazten du Agirrek, gauzak horrela, Lehen Triptikoa izeneko narrazio bat eta hainbat nobela publikatuak ditu jada. Horien artean dago nola ez, La lutte finalle liburua.

Liburu honen ardatz aldaketa sozialak eta adinaren eraginak dira, berak bizi izan zitzakeen edo bizi izan dituen bi elementu. Horiez baliatuz, bere iragana eta oraina irudika ditzakeen pertsonaiekin jolasten du liburu osoan zehar.

Arestian aipatu bezala, liburuaren mamia egoera sozialak eta adinaren eraginek osatzen dute, baina hau dena amodio istorio nahasi eta lizunez estalia agertzen da liburu osoan zehar. Horrenbestekoa da maitasunaren gaiak liburuan duen presentzia, non gaia nagusitzat har daitekeen. Trama nahasi hauek osatzen duten istorioaren gaiak errealitate bat isla dezakeen arren, bere egiazkotasuna hutsa da, aurrerago aipatuko ditudan lekuak benetakoak diren arren pertsonaiengan duen ezagutza mailak salatzen baitu, ezinezkoa baita berak azaltzen duen punturaino pertsonak ezagutu eta beraien sentimenduak horren era zehatzean definitzea. Hala ere, liburuaren muina eta denboraren arteko erlazioa oso landua dago, bertan iragana eta oraina txukun eta argi bereiziz. Lehenengoak istorioan duen presentzia oso murritza bada ere, liburuaren ulermenean ezinbesteko lana jokatzen du iraganeko hainbat gertaerek baldintzatzen baitute etorkizuna, kasu honetan gure protagonisten oraina.

lalutte_azalaEkintza oro jazotzen den denboraz gain, Joxeanek maisuki landu duen beste atal bat paisaia eta lekuen deskribapenena izan da. Gertaerak bi herrialdeen artean banatzen diren arren, Euskal Herria eta Venezia, zaila litzaiguke autoreak zein toki hobeto ezagutzen duen zehaztea, biei eskaintzen dizkien deskribapenak oso landu eta aberatsak baitira. Bateko nahiz besteko gertakizunetan lortzen duen fideltasuna txalotzeko modukoa da, eta horri esker ez da batere zaila egiten protagonistak zapaltzen dituen inguruak imajinatzea.

Liburuak deskribatzen duen akzioa gertatzen den lekuaz esan dugun gauza bera esan dezakegu garaiko egoera sozial eta politikoari buruz ematen dizkigun azalpenei buruz; zoritxarrez, ordea, ezin dugu gauza bera esan aurretik aipatutako eszenatoki horretan antzezle diren pertsonaiei buruz. Nahiz eta hauen zerrenda oso urria izan, zail egiten da oso bukaerara arte batzuk besteengandik bereiztea, alde psikologiko batetik begiratuta noski, eta honek istorioaren jarraipen garbia egiteko garaian oztopo handia suposatzen du.

Liburuaren egiturari so eginez gero, hau orri kopuru oso ezberdinetako kapituluz osatua dagoela azpimarra dezakegu eta, egia esan, autoreak istorioa horrela banatzearen arrazoiak ez ditut batere garbi. Horren adibide zehatza liburuaren hasieran ageri den kapituluen autonomia dugu, hauen banaketarekin zerikusirik izan gabe kontatzen baita istorioa. Egituraren gaiari heltzen jarraituz, akzioen kronologia eza aipatu beharra dago, kontakizuna iraganean hasi ostean liburuaren zati handiena orainaldian aurkezten baitigu. Nahiz eta egitura bitxi honek hasiera batean nahasmena sor dezakeen, istorioa bere osotasunean ulertzeko ezinbestekoa da, eta horri esker gertakizun batzuk beste batzuengandik zerikusia ez izatetik denak trama bereko elementu direla argitzera heltzen da Joxean.

Horren egoki deskribatutako leku horietara bueltatuz, istorioa bi lekutan ematen dela errepikatu beharrean nago. Veneziak hartzen du liburuan zehar garrantzirik handiena, bertan ematen baitira gertakizun nagusiak; Euskal Herrian jazotzen direnak, berriz, aurreko horien kausa baino ez dira. Narratzailea istorioko protagonista bera da eta orojakilea, pertsona guztien sentimendu, ideia eta ekintzak inork baino hobeto baitakizki. Protagonista izatearen ondorioz edo, bere jarrera ez da batere objektiboa, beste kideen sentimenduak azaltzen dituen era berean bereak ere oso argi uzten baititu. Aipatu bezala, narratzailea pertsonaia nagusia da, baina ez bakarra. Liburuan azaltzen diren trama korapilatsuetan beste hiru pertsonaiez inguratua azaltzen da une oro, bi emakumezko eta gizonezko bat, eta denak helburu beraren bila mugitzen dira kontakizunean zehar: sexua. Halere, nahiz eta puntu horretan bat etorri, nork bere arazoak ditu. Testuaren egiturarekin amaitzeko, narrazio bat dela esan beharra dago. Bertan deskribapenak nonahi azaltzen dira eta Agirrek maisuki deskribatu ditu liburu honetan hainbat paisaia, pertsona eta sentimendu, honi esker liburua ulerterrazagoa eginez.

Autorea La Lutte Finale liburuaren aurkezpen egunean (Argazkia: Elkar)

Nahiz eta istorioaren zati handiena sexuari eta hau lortzeko eginiko trikimailuei buruz hitz egin, autoreak liburu honetan bi gai azpimarratu nahi izan ditu aurrekoa gai hauen estalki moduan erabiliz: egoera soziala eta adinean aurrera joateak sortzen duen kezka. Lehenengoa, kontakizuna kokatua dagoen momentu historikoan zegoen mugimendu politiko eta sozial batean oinarritzen du, Marxismoan. Protagonista mugimendu horretako kide izanik, garai horretako egoera aldatzeko grina azaltzen digu autoreak. Bigarrena, aldiz, sexuarekin erlazioa duten atal guztietan nabaritzen dute protagonistek, adinaren ondorioz gaztetako maila ematerik ez izateak kezkatu egiten baititu. Bi gaiak uztartuak ere ikus ditzakegu behi edo behin, zahartzaroak gaztetako borrokarako gogoa galarazi diela aipatzen baitute protagonistek.

Autoreak erabili duen hizkuntza maila euskara maila normala duen edonor ulertzeko modukoa da. Aldian behin eguneroko bizitzan gutxi erabiltzen diren hitz eta adjektiboak azaldu arren, honek ez du testuaren ulermenean arazorik sortzen. Gauzak horrela, ez dago liburua ulertzeko arazorik. Joxean Agirreren La lutte finale liburua ez zait gehiegi gustatu, eta horrek liburuaren hainbat puntutan aurrera ez jarraitzeko gogoa sortu dit. Hala ere, liburuaren azken aldera gauzak aldatzen joaten dira, eta beste begi batzuekin ikusten da istorioa.

Liburuaren alderdi txarrak aipatzean, nahasmena aipatu beharrean nago. Ia amaierara arte ez duzu istorioaren nondik norakoa ulertzen eta horrek irakurketa izugarri zailtzen du, aurretik irakurritakoa eta momentuan irakurtzen ari zarena lotzea zail egiten baita. Alde onak aipatzekotan, liburu osoan zehar behin eta berriz txertatzen dituen deskribapenak dira. Maisuki deskribatzearen ondorioz, gertaerak ematen diren tokian zaudela dirudi sofatik mugitu ez zaren bitartean. Horrez gain, amaiera ere oso ona da; izan ere, ezer ulertu gabe liburua amaitu behar delako ustearekin zaudenean, dena argitzen baita orri gutxitan.

Eleberri honi buruz orain arte idatzitakoak irakurri nahi izanez gero, jo Elkar argitaletxeko hemerotekara.

Comments { 1 }

Amorezko pena ba̱o РITXARO BORDA

Izenburua: Amorezko pena baño
Idazlea: Itxaro Borda
Argitaletxea: Susa
Urtea: 1996
Generoa: Nobela

Maitek liburu bat aukeratu behar genuela esan zigunetik gustuko liburu bat bilatzeari ekin nion. Etxean begiratu ostean, kanpoan aurkitu beharko nuela garbi neukan; beraz, Ordiziako udal liburutegira joan nintzen. Ez neukan garbi nolako liburua nahi nuen. Liburu bat hartu, beste bat utzi… eta azkenean Itxaro Bordaren Amorezko pena baño aukeratu nuen.

Itxaro Baionan jaio zen 1959ko martxoaren 29an. Haurtzaroa Nafarroa Beherako Oragarren igaro zuen, eta arrazoi ezberdinengatik Pauen, Parisen eta Maulen ibili ostean, egun, Baionan bizi da. Historia garaikidean lizentziatua, lanbidez postaria da. Nik aukeraturiko liburua ez da bere lehenengo, ezta bere azken nobela ere. Izan ere, 1974an Iparraldeko Herria astekarian bere lehen olerkia argitaratu zenetik ez da gelditu Baionarra. 1982an Iparraldeko Maiatz aldizkariaren sorreraren partaideetako bat izan zen, eta bi urte geroago, bere lehenengo poesiazko liburua kaleratu zuen: Bizitza nola badoan. Gerora, hainbat libururen idazle izan da, eta 2002an Euskadi saria jaso zuen, bere %100 basque liburuagatik.

itxaro_borda_amorezko_pena_banoAukeraturiko liburua aztertzeko orduan, gai nagusi bat dagoela bereiz daiteke: Uritzi gertatutakoaren ikerketa. Baina, horrekin batera, Amaiak Zelda eta Joanarekiko dituen zalantzak ere aipatzekoak dira, nahiz eta beharbada bigarren mailan egon. Horiekin batera, oraindik maila baxuagoan, Bardeetako tiro poligonoa, Itoitzko urtegia, Euskal Herriaren egoera… ere kontatzekoak dira, azken batean, denek egiten baitute liburua irakurterraz eta atsegin. Baina hori guztia hobeto ulertzeko, pertsonaia nagusienak aipatzea garrantzitsua da:

Amaia: Protagonista nagusiena dela esan daiteke. Iparraldean bizi den detektibe landatarra da, baina hortik at dagoen kasu baterako kontratatzen dute.
Uritz: Istorio ia osoa ospitalean igarotzen duen arren, pertsonaia garrantzitsua da, berari gertatutako ikertu beharko duelako Amaiak.
Jason: Uritzen aita da. Lanbidez medikua da, eta, semeari gertatutakoa sinesgaitz ikusirik, Amaia kontratatzea erabakitzen du.
Joana: Amaiaren neska lagun ohia da. Itoitzeko urtegiaren aurka dihardu, eta San Ferminetan Amaiarekin topo egiten duenetik berarekin dabil.
Zelda: Maulen bizi den Amaiaren neska-laguna da.

Liburuak Nafarroan kokatzen gaitu, Erriberan, hain zuzen ere. Gainera, idazlearen deskribapen landuekin lekua zeure begiekin ikustera irits zaitezke. Adibide moduan Amaia Tuterara heltzean duen lehenengo sentsazioa:

Oren bata zela irakurri nuen, udaletxea zirudien eraikuntzaren atariko ordularian. Ezkerretik, eskuinetik, bazter guzietarik autoak ziztu bizian zetozen, isiltasun une urriak noiztenka bihikatuz. Aire beroaren dudazko ziloetaz baliatzen nintzen buruaren altxatzeko eta ohartzeko plaza karratuaren etxeetako hormetan Erriberako herrien armarriak agertzen zitzaizkidala, eta han teilatu kiskailian, amiamoko edo zikoina habia bat bazela. Luzaz egon nintzen, ametsetan nola, habiari so, zikoina emeak menturaz, hegal zuri-beltzak firfirikan, zelan sotilki umeak mokoz bazkatzen zituen. Behin ere ez nuen amiamokorik miretsi. Zango eta lepo finen dantza eder kausitzen nuen…

itxaro_bordaHorrez gain, liburua eta garaiaren arteko lotura benetan aipagarria iruditzen zait. Amorezko pena baño 1996an argitaratu zen eta istorioa ere garai bertsuan kokatzen da, urte batzuk gora edo behera. Denboraldi horretan aurrez aipatu ditudan Itoitzeko urtegia, Euskara eta Euskal Herriaren egoera, Bardeetako tiro poligonoa… izan zitezkeen egunerokotasunean zeuden gai nagusienak. Hori dela eta, horiek liburuaren parte izateak istorioak errealitate kutsua izatea eragiten du.

Idazlearen kontatzeko erari erreparatuz gero, liburua iparraldeko euskaraz idatzirik dagoela da esanguratsuena, nahiz eta ezagun den Itxarok joera hori duela. Baina ez hori bakarrik; izan ere, euskalki ezberdinak bereizteko aukera anitza erakusten du, euskararen egoera eta euskara bera leku guztietan ezberdinak direla erakutsiz.

Gertaerak kronologikoki gertatzen dira, nahiz eta momenturen batean -hasieran, batez ere- posible den hain kronologiko ez suertatzea. Hala eta guztiz ere, berehala igartzen da gertakari guztiek lotura dutela.

Tokiak, lehentxeago aipatu bezala, deskribapen zehatzekin azaltzen dira eta istorioa leku ezberdinek osatzen dute, une jakin bakoitza herri ezberdinetan gertatzen baita: Tutera, Iruñea, Arguedas, Maule, Uxue

Orobat, narratzailea testu barruan eta kanpoan dago; izan ere, hasieran, Uritz eta suzko bolarena jazo arte kanpoan azaltzen baita; halere, hortik aurrera, Amaia da narratzailea eta pentsatzen duen guztia adierazten du. Narrazioaz gain, deskripzioak, elkarrizketak eta bakarrizketak ere bereiz daitezke, guztiak bere, neurrian.

Idazlearen estiloa asko gustatu zait, estilo baliabide ugari erabili arren, neurri egokian erabiltzen baititu. Adibide gisa, ondorengo paragrafo honetan konparazio bat bereiz daiteke:

Gizona mutu egon zen. Basoen kristalak eta botilaren tutunak elkar joka zegiten kuska-musika uhargia baizik ez zen aditzen. Desesperatzen ari nintzen, banekielako ez nuela gizonaren mintzatzera bortxatzeko ahalmenik. Joanaren aurpegian laguntza zerbait bilatzen saiatzu nintzen, baina debaldetan, neskak ‘gaiaren bihotzetik’ oso urrun zirudielako, Itoizko balizko uretan itorik bezala.

Amaitu baino lehen, liburuan misterio ukitu txiki bat eta, aldi berean, maitasuna bilatzen duten guztiak, besteak baztertu gabe noski, Amorezko pena baño eleberria irakurtzera animatuko nituzke; izan ere, liburua osoa dela iruditzen baitzait. Alde batetik, hizkuntzaren garrantzia daukagu. Itxarok erabiltzen duen euskalkiak, ulertzeko zailtasunak sor ditzakeen arren, liburua interesgarriagoa egiten duela uste dut, istorioa errealitatera hurbiltzen baitu. Horrez gain, errealitateaz ari garela, azpimarratzekoa da Itxaroren istorioaren garaia eta deskribapenak lantzeko era. Bestalde, istorioaren gaia ere atsegin izan zait, eta gertatzen diren injustiziak salatzeko era egokia da, nire aburuz. Baina ez hori bakarrik, liburua amaitu ostean, normalean baino denbora luzeagoz jardun nuen liburuaren inguruan hausnartzen. Beraz, horrek ere harritu nau, eta Itxaroren beste liburuak irakurtzeko gogoa piztu dit. Liburu zoragarria, dudarik gabe!

Amaitzeko, liburuan gustatu zaidan esaldietako bat: “Hurbiltasunaren mamia, urruntasunean zegoen.”

Liburu honi buruzko beste kritika bat irakurri nahi izanez gero, jo kritiken hemerotekara.

Comments { 0 }
-->