About jintsausti

Author Archive | jintsausti

“Low-cost”, krisia erdeinatzeko aukera polita

abioia-1Denok sentitu dugu inbidia apur bat gure lagunen bat oporretara joan denean. Are gehiago, hegazkina hartu eta kanpora joan bada. Beti pentsatu ohi izan da hori egiteko aukera diruz ondo zebiltzanak bakarrik zuela, baina egoera hori kostu baxuko hegaldiekin bukatu zen.

Kostu baxuko edo low-cost hegazkin konpainien booma 90. hamarkadaren hasieran iritsi zen Europara Ryanair izeneko enpresa irlandarrarekin eta easyJet izeneko enpresa ingelesarekin. Izatez, hegaldi merkeen kontua 1949ko maiatzaren 6an hasi zen Pacific Southwest Airlinesekin. Askotan Southwest Airlinesi esleitzen zaio meritua, baina gaurtik aurrera badakizue ez zela horrela izan. Jendeak gero eta gehiago erabiltzen zuen hegazkina; bai oporretara joateko, bai lan munduan buru-belarri murgildutako langileek lanera joateko, eta baita merkantziak garraiatzeko ere. Hori dela eta, betiko hegazkin konpainiek euren filialak sortu zituzten, hots, beste izen batekin konpainia berdinarentzat lan egiten zuten enpresak. Adibidez, Buzz KLM-rena, Clickair; Iberiarena, Go Fly; British Airways-ena… Hegaldi merkeen eskaera gero eta handiagoa zenez, kasu askotan, enpresa filialak etekin handiagoak izaten zituzten jatorrizko hegazkin konpainiak baino.

airport_securityGaur egun, jende askok hartzen du hegazkina oporretara joateko. Hegazkina askotan lotzen da diru asko daukan jendearekin; halere, benetan bidaia zenbat diru kostatu zaion jakingo bagenu, barre algara ederra aterako litzaiguke. Bidaia behar besteko aurrerapenarekin internetez hartuz gero, agian, gure ordainarazi egiten dituzte. Adibidez, bidaietan ez dute inongo hamaiketakorik, ezta edaririk ematen musu truk.Han eta hemen ibili naiz informazio bila eta irakurtzeko aukera izan dudanez, kostu baxuko hegaldietan bidaiariei komunera joateagatik ordainarazteko ideia ere mahai gainean dute, bidaien prezioa merkatzeko helburu hutsarekin. Hori nire haragitan bizi izan dut Ryanair hegazkin konpainiarekin. Londresetik Biarritzera hegaldiak euro bat balio zuen eta horri 15-20 euroko tasa batu behar zitzaion. Kontuan hartuz hemendik Donostiara trenez joateak 5 euro inguru balio duela… atera kontuak!

Uda honetan batek baino gehiagok izan du eta izaten ari da kanpora joateko aukera, eta horietako askok hartu dute hegazkina. Zuetako batzuk, seguru nago, herria zaintzen geratzea aukeratu duzue! Gaurko honetan, Olentzero aurreratu egin da eta hemen utzi ditu kostu baxuko konpainia ezagunenak. Ez horregatik!

Honek guztiak, ordea, kontrako jarrerak ere zabaldu ditu. Biologiako klaseetan hitz egin dugun moduan, hegazkinek izugarri kutsatzen dute ingurugiroa, eta denok dakigu natura zaindu beharreko gauza dela. Galdera da: zilegi al da horrenbeste kutsatzen duten bidaiak hain merke egotea?

Comments { 0 }

Osasuntsu al nago?

Askotan entzuten dugu gure inguruko norbaiti medikuak gatz gutxiago jateko esan diola, edota gantz gutxiago dituzten janariak jateko. Egungo gizartean oso sartuta daude janari azkarrak eta aurretik prestatutakoak, eta horiek ez digute inongo mesederik egiten. Lan motak izugarri baldintzatzen du osasuna, denok dakigu gorputza mugitzea beharrezkoa dela herdoil ez dadin. Batek daki zenbat aldiz galdetu ote diogun geure buruari osasuntsu gauden edo ez, eta horrexegatik, galdera horri erantzuna emateko, proba txiki bat burutzea gonbidatzen zaitut:

  1. Lehenik egizu 15 minutuz esfortzu fisiko bat (korrika egin, bizikletan ibili, leku aldapatsuan joan-etorri…)
  2. Hartu 5 minutuko atsedena.
  3. Hartu zure pultsua 15 segundoz eta bider 4 egin.
  4. Konparatu zenbaki hori ondorengo emaitzekin.
  • <100 pultsazio: Errendimendu handia, oso osasuntsu zaude.
  • 105- 115 pultsazio: Oso ondo, osasunez ondo zaude.
  • 115-120 pultsazio: Ondo, jarraitu kirola egiten eta zaindu zure gorputza.
  • 120-130 pultsazio: Kirol gehiago egitea komeni zaizu.
  • 130 pultsazio: Utz ezazu telebistako mandoa eta zoaz korrika egitera!

Osasunak gero eta garrantzi handiagoa du gure bizimoduan. Bizitza oraingoz bakarra dugu, eta honi zuku guztia ateratzeko gorputz osasuntsua izatea nahitaezkoa da. Garai honetan gero eta osasun arazo gehiago azaltzen dira, batik bat, lan fisiko gutxiago eta lan psikiko edo mental gehiago egin ohi delako.

ariketakGure aitona-amonen garaian ez zegoen pisu arazo larririk zeukan pertsonarik. Bizimodua askoz ere dinamikoagoa zuten; hau da, euren lana ez zen aulki barrubigun baten gainean esertzea ordenagailu bat begien aurrean zutela. Euren lana gauzak alde batetik bestera eramatea zen; baita euren baratza propioetan gerria ondo tolestuta jarri, eta euren landareak noiz erneko zain egotea ere. Egungo gizarteko zaharrenek ez zuten orain adina denborarik egonean egoteko. Hori esanda, barregura gehien ematen didana denboraren kontzeptua da; izan ere, langile askok hartzen du baja “estres” famatuagatik, baina askok eta askok ez du galtzen inoiz bazkalondoan egoten den telebistako programa. Denbora gauza erlatiboa da eta nahi duenak badaki ondo aprobetxatzen.

Lehenagoko bizimodua beste era batera antolatua zegoen. Lehenago ez zegoen luxuaren kontzeptua, helburua aurrera jarraitzea zen eta familia askok ez zeukan nahikoa diru denen tripak asetzeko. Horretarako, etxeko semeak, nerabeak zirela, etxetik joaten ziren lan bila eta lortutako dirua punta-puntako teknologietan xahutu beharrean, gurasoei ematen zieten eurek maneia zezaten. Langile guztiek izerdi franko atera behar izaten zuten, eta hori zen osasuntsu egotearen muina. Lan gehiena fisikoa zen eta horren erruagatik jaten zuten guztia erretzen zuten. Metabolismo azkarra zuten, eta bihotzeko arazo gutxiago izaten ziren.

Esan bezala, bizimodua izugarri aldatu da eta gure jateko ohiturak zer esanik ez. Dudarik gabe okerrera egin dute, eta argi geratzen da jaten duguna garela. Kalera irten eta janari azkarra edonon aurki daiteke. Horrek eragin sakona du gure bizimoduetan. Aurrez gertatuko jaki horiek gantz eta olio askorekin prestatutakoak dira, eta horiek, zapore emateaz gain, bihotzeko baten eragile ere izan daitezke. Gantz horiek erre ezean, erreserba moduan gordetzen ditu gorputzak, hain entzuna dugun kolesterola sortuz askotan. Gantz berezi hau gure arterietan itsasten da, eta odol fluxua oztopatzen du. Kasu batzuetan guztiz oztopatzen du eta, odola muskulura iristen ez denez, muskulua hil egiten da.

Bizitzari jan ohitura txarrengatik agur esatea tamalgarria da, horrexegatik osasuna zaindu beharreko puntua da. Gogoratu ondo jatea oso garrantzitsua dela, eta amonak prestatutako janaria baino gauza hoberik ez dagoela eduki ezazu buruan!

  • Nahi izanez gero, egin test hau.
  • Kalkulatu zure gorputzeko masa indizea hemen.
Comments { 0 }

Barre egin, bai…

Comments { 2 }
-->