Tag Archives | matxismoa

Honetaz eta hartaz: matxismoaz abestien letretan eta euskal kulturaren kontsumoaz

Entzun bi abesti hauek:

Lehenengo abestia

Bigarren abestia

Asmatu al duzue zein diren? Lehena ziur denok asmatu duzuela, baina bigarrena? Lehengo batean, ikastolara bidean musikari buruz ari ginela, Freddie Mercuryz hitz egiten hasi nintzen. Aho bete hortz gelditu nintzen “Nor da hori?” behin baino gehiagotan entzun nuenean. Ez nizuen, baina, horri buruz hitz egin nahi, abestien letretan sumatzen den matxismoari buruz baizik. Gustuak gustu, ezin genezake uka gaur egun tabernetan entzuten den reggaetonak zabaltzen dituen ideiak oso matxistak direla. Esate baterako, Cali y el Dandeeren “La muda” abestiak honela dio:

Quiero una mujer bien bonita callada que no me diga na’, que cuando me vaya a la noche y vuelva en la mañana no diga na’, que aunque no le guste que tome se quede callada y no diga na’ … Ya no hables más y dame un beso, llegó la hora del beso, llevamos como diez horas hablando y tu que bla bla bla … Dame un beso, llegó la hora del beso, ya son más de las doce y tu me sigues con tu bla … Quiero que sepa bailar, que nunca salga sola …

Bizi garen gizarte matxista honetan egonik, tabernetan horrelako musika jarriz gero, gazteoi ideia matxista hauek bidaltzen dizkigute, emakume eta gizonen berdintasuna aldarrikatu ordez.

Beste alde batetik, matxismoa alde batera utziz, gaur egungo gazteok oso euskaldun garela uste dugu, euskaraz baino ez hitz egiteagatik. Hala eta guztiz ere, ez dezagun ahaztu euskal kulturaren funtsa ez dela soilik euskaraz aritzea, baita euskal musika, euskal antzerkia, euskal dantzak, euskal liburuak, eta abar sustatzea ere.

Amaitzeko, euskal musika erdal musikarekin alderatuta zein proportziotan entzuten dugun hausnartu beharko genuke. Uste dugun bezain euskaldun al gara?

Comments { 0 }

“Está noche serás mía” edo nola Reggaetonak emakumea degradatzen duen

Wikipediaren arabera Jamaikako reggaean errotuta dagoen genero musikal hau Panaman sortu zen,  latindar reggae gisa. 90eko hamarkadan lortu zuen ospea gazte latinamerikarren artean eta 2004az geroztik Ipar Amerika, Europa eta Asiara hedatu da. Musikari dagokionez, reggae, rap eta hip-hoparen fusioa dela esan daiteke, nahiz bomba, salsa, champeta , cumbia eta merengue generoen eraginak ere badituen. Dem Bow izeneko perkusio erritmo errepikakorra da bere beste bereizgarri musikaletako bat. Letra edo hitzei dagokienez, hasieran hip-hop erako kritika sozialaz ziharduten; gaur egun, ordea, gehienak sexuan eta eguneroko bizitzako istorioetan oinarritzen dira. Gauza da abesti hauen gehiengoak emakumea objektu sexualtzat daukala eta esplizituki adiderazten duela hori bere letretan. Hau ez dut begi onez ikusten.

Bere erritmo dantzagarria askoren gustuko da, batez ere aldakak mugitu nahi dituztenentzat, eta bere letrek duten morboa gogoko dugu batzuek; beste batzuek, ordea, gorrotagarri deritzote erritmo errepikakor eta letra arloteei. Egia da, nolanahi ere, adierazpen askatasunaren eskubidea badugula. Hala ere, erabiltzen duten hizkuntza eta emakumea irantze hori justifikaezinak direla iruditzen zait, emakumeari perra eta antzekoak esanez eta jarrera matxistaz tratatuz agertzen baita abeslaria -gehienetan gizonezkoa dena- kantu hauetan. Honela emakumea degradatu, bere rola gizonezkoa asetzera mugatu eta berdintasunaren alde egin den borroka oro ezerezean uzten dute. Honen erakusle dauzakagu ondorengo esaldiak: “Si se porta mal, dale con el látigo!” (Toby Toon), “Esta noche serás mía” (Wisin Y Yandel ), “Atácala sin piedad, cógela” (Luny Tunes ) eta beste mila adibide. Erabilitako hizkuntza zaindugabea da, eta esaten dituzten astakeriak ere ikus daitezke ondorengo esaldietan: “Si las más putas son las más finas” (Tego Calderon) , “Que va a explotar como palestino” (Calle 13),”Pa las que son más zorras que los cazadores” (Daddy Yankee ).

Reggaetona ez da emakumea degradatzen duen genero musikal bakarra, horren lekuko Tangoa, Alejandro Fernándezen Ranchera polemikoa edo Guetta eta Akon ek House-Technora eraman duten Sexy Bitch abestia. Baina generoa bere osotasunean hartuta, matxismo gehien islatzen duena izango da ziurrenik.

House, ranchera edo reggaetona dela, nik ez nuke nahi nire seme-alabek bitch piropotzat erabiltzea, ezta emakumea iraintzen duten letrak ohikoak direla pentsatzea ere. Bestalde, generoko ikur garrantzitsu den Tego Calderonek ere bere alaba txikiak reggaetona dantzatzea ez litzaiokeela gustatuko aitortu zuen, perreo edo grindingak ere eman baitu zer esan: Puerto Ricon gobernuak perreoa debekatzeko erabakia hartu zuen, baina mundu osoan zehar izan duen arrakastak dakarkion diru sarreragatik iritziz aldatu zuen. Perreoa eta diru kontuak alde batera utzita, genero honetan aritzen direnek letra gehiago zaindu eta emakumea errespetuz trata dezaten gustatuko litzaidake.

Bibliografia
http://es.wikipedia.org
http://www.bbc.co.uk
http://www.elpais.com
http://en.wikipedia.org

Comments { 1 }

Se subastan solteras!

subastachicas350Aurreko astean, diskoteka batean adinez txikiko neska batzuen “zozketa” egin zela entzun beharra izan genuen zoritxarrez. Ez da emakumearen duintasunaren aurka horrelako zerbait egiten den lehenengo aldia eta, dirudienez, ezta azkena izango ere. Herri garatu honetan, emakume eta gizonen arteko berdintasuna lortu nahi den batean, onartu ote daiteke horrelako egoerarik? Nire ustez, ez. Pasa gaitezen, bada, gaia atalez atal aztertzera.

Ekintza hau apirilaren 25ean jazo zen Granadan. Bertako diskoteka batek festa bat antolatu zuen 14 eta 18 urte bitarteko gazteentzat. Bertan, mutilek “Monopoly” jokoko dirua erabiliz, gehien gustatzen zitzaien neskarengatik apustu egin eta, diru gehien jartzen zuenak, nahi zuen neska aukera zezakeen. Ondoren, VIP palko batera joan eta diskotekaren kontura freskagarri bat hartzeko aukera zuten. Alkohola debekatua izanik, edatekoa freskagarria izan behar zen. Bestalde, jarduera lotsagarri honen berri ez zuen bertaratu zen neskaren batek eman, udaletxeko Aukera Berdineko sailak antolatutako tailer batera hurbildu zen mutil gazte batek baizik. Harrigarriena da honek ere ez zuela egoera salatu; aitzitik, festa goraipatu zuen, neska aurkitzeko aukera paregabea zela esanez.

Tamalez, aurretik esan bezala, ez da horrelako egoera baten aurrean aurkitzen garen lehenengo aldia ; izan ere, beste hainbat festa egin dira, non neska gazteak hainbat arrazoirengatik dirurik ordaindu gabe sartzen diren diskoteketan. Hau, adibidez, datorren ostiralean, aurretik aipatutako diskoteka berean gertatuko da: minifalda motzak dituzten neskek ez dute sarrera osoa ordaindu beharrik izango.

Hau dena nahikoa lotsagarria da. Alde batetik, gizonen eta emakumeen arteko berdintasuna lortzen saiatzen ari garen bitartean; bestetik, aurretik geunden egoera baino okerragoan jartzen ari gara. Halaber, antolatzaileen ustez, ez zen jarrera sexistarik egon eta egoera normaltzat hartzen dute; hala ere, kartela pixka bat gehiegizkoa izan zitekeela onartzen dute. Nire ustez, horrelako egoerekin, orain arte aurreratu dugun guztia pauso batean atzeratzen dugu. Orobat, atzerako pausoa aurrerakoa baino handiagoa izaten da eta deitoragarria da XXI. mendean horrelako kasu baten aurrean egon behar izatea. Azkenik, espero dudan gauza bakarra da, hurrengo batean, egunkaria irakurtzen hasten naizenean, horrelako beste egoera negargarri baten aurrean ez aurkitzea, zaila izango bada ere.

Comments { 0 }
-->