Archive | arazoak

RSS feed for this section

Kontsumoa = zoriontasuna?

By on 2009(e)ko azaroak 21 in arazoak, gizartea

Happy Planet Index-2.0Zaila izango da 2009ko uztailaren 27a ahaztea. Momentu hartan Zeelanda Berrian nengoen, antipodetan. Itxuraz, konturatzerako pasatzen den egun horietakoa zirudien; hilabete zen ingelesa ikastera joan nintzenetik, eta errutinaren morroi bihurtua nintzen ordurako. Usteak erdia ustel izaten omen du, eta ez dago esaera horretan arrazoi faltarik. Egunero bezala, 010 autobusean nindoan isiltasunak dakarren lasaitasunean. Mt Albert kalean aurrera egin ahala, autobusa betetzen joan zen. Ez dakit ez nork, ez nola, baina kontua da bizkar-zorrotik kartera ostu zidatela. Konturatu bezain pronto, polizia-etxera joan nintzen salaketa ipintzera. Ahalegin guztiak alferrikakoak izan ziren. Ez zegoen ezer egiterik, 19.297 kilometrora nengoen diru gaberik. 30 dolarrekin astebete igarotzeko erronka jarri nion neure buruari, kreditu txartel berriak Zeelanda Berrira iristen beharko zuen denbora. Banekien, nahi izanez gero, dirua segituan izan nezakeela; neure erabakia izan zen, ordea, eta latzak pasa nituen arren, egin nuen hausnarketagatik bada ere, merezi izan zuen.Hausnarketa gizarte kapitalistak sortzen dituen beharren ingurukoa izan zen, eta bertatik atera nituen ondorioetara zedarritzen da artikulu hau.

Dependentzia hitza izan zen burura etorri zitzaidan lehenengoa, hori baita gizarte kapitalistak kontsumoarekiko ernarazten diguna. Lehen mailako beharrak, hots, oinarrizkoak (jatea, edatea, babeslekua izatea, segurtasuna…) ase eginda dauzkagunez, bigarren mailako beharrak sortzen dizkigu, artifizialak direnak; eta zoriontsu izateko, hauek betetzeko premia beharrezkotzat jotzen du.

Gerra Hotzaz geroztik, kapitalismoak izugarrizko indarra hartu du eta bilakaera horretan publizitatearen eragina argia izan denik ezin da eztabaidatu. Multinazionalek, komunikabideen bidez, bizitza oparoa kontsumoarekin lotu nahi izan dute, gizakia aseezina dela jakinik era axolagabean erostera bultzatuz, esklusibotasuna bezalako kontzeptuak sortuz, gizabanakoaren bekaizkeriaz baliatu eta lehiakortasuna piztuz, lehia horren partaide izan ezin diren askorentzat frustrazioa euren errealitateren jabe egiteraino.

Horregatik, aurten, bigarrenez, New Economics Foundationek Happy Planet Index ikerketa argitara ekarri du. Azterketa honen helburua kontsumoa eta zoriontasunaren arteko ustezko lotura haustea izan da hastapenetik. Ikerketaren emaitzek harridura sortu dute askorengan, munduko hogei herrialde zoriontsuenak garatze bidean dauden edota azpigaratuak diren herrialdeak direlako. AEBk lorturiko postua ere ez da oharkabean pasatu, munduko herrialde indartsuenari 113 herrialde gailendu baitzaizkio zoriontasunaren esparruan.

Artikulu honen helburua gizarte honen jabe den kontsumismoari kritika egitea da, hausnarketarako galdera bat utziz: diruak ematen al du zoriontasunik?

Comments { 2 }

Elbarritasuna, gizartearen zati ala arazo?

By on 2009(e)ko azaroak 11 in arazoak, gizartea

minusbaliatuen logoa1. iz. eta izond. Gaixotasun edo ezbeharren baten ondorioz mugitzeko gauza ez dela geratu dena edo oso nekez mugi daitekeena. 2. iz. Elbarritasuna.

Hori da Harluxet Hiztegi Entziklopedikora jo, elbarri hitza begiratu, eta agertuko zaiguna.
Ziur nago egunero ikusten duzuela elbarriren bat edo beste. Hau arrunta balitz bezala hartzen dugu gehienok, baina inoiz pentsatu al duzue nolakoa den kalean edo bizitzan zehar aurki ditzakegun zailtasun txiki horiek gurpildun aulkiaz gainditzea? Askotan, ezinezkoa!

Egunari ekin eta kalera irten behar duten momentu beretik hasten dira arazoak gaitasun fisikoa duen eta gurpildun aulkiari lotua bizi behar duenarentzat. Guretzat hain erraza den ekintza, etxetik gertuen dugun okindegira jaitsi eta ogia erosi, amesgaizto bilaka daiteke beste batzuentzat. Izan ere, etxetik irtetearekin batera, gizarteak oztopoak saihesteko jokoren bat ezarri diela dirudi: espaloi estuak, hauek igo eta jaisteko aldaparik eza, gurpildun aulkia igarotzea ekiditen duten trabak (postontzia, trafiko seinale, semaforo eta beste hainbat eragozpen), eskailerak… Zerrenda amaiezina da. Baina ikus dezagun gizarteak duen eragina pertsona hauengan.

Badakigu eraikin askok oztopo ugari dituela gurpildun aulkiaz bertara iristeko. Consumer Eroski aldizkariak eginiko ikerketa baten arabera, hainbat zinema-areto, igerileku eta museo ez dago pertsona hauen beharrak asetzeko egokituta. Oztopo hauek eraikin publiko askotan aurki daitezkeela badakigu, eta publiko hitzak herritar guztiei dagokiena esan nahi duela ere bai. Beraz, eraikuntza asko egiteko garaian gizarteko talde handi bat kanpoan uzten dela esan nahi du honek. Eta aurretik esandako zailasun edo oztopo hoiek baino handiagoa dena azaleratzen da: marjinazio soziala. Azken hau da elbarriari gizarteak jartzen dion trabarik nagusiena. Izan ere, aipatu ditudan eraikin publiko horiek denbora librean joatekoak dira, baina zer gertatzen da unibertsitate eta eskolekin?

minusbaliatu bat oztopo baten aurreanOrain arte elbarri mota bati buruz hitz egin dut, baina badago bestelako elbarritasunak dituenik ere; adibidez, itsu, gor edo mutuak. Hauek ere, aurrekoak bezala, marginazio soziala jasaten dute. Unibertsitate eta eskoletan ikasteko zailtasun bereziak dituzte, gurpildun aulkian dagoenak pairatzen dituenak baino gehiago askotan. El Pais-en argitaratu zen artikuluak argi eta garbi azaltzen du edozein ezintasun mota duen pertsonak aurki ditzakeen zailtasunak karrera bat ikasteko garaian. Lan munduan sartzea ere kosta egiten zaie, baina alde horretatik badaude horretarako sortuak izan diren taldeak, Gureak eta Sifu besteak beste.

Amaitzeko, UEko Oinarrizko Eskubideen 26.artikuluak “elbarrien autonomia, integrazio sozial eta profesionala eta gizarteko eskuhartzea” onartzen dituela jakinik eta UEko populazioaren %15ek elbarritasun bat duela ikusirik, gizartearen aldetik ezer gutxi egiten dela esatera ausartuko nintzateke. Egia da azken urteotan aurrera pauso ugari eman direla arlo honetan, baina oraindik asko gelditzen da egiteko.
Bideo honetan ikusiko duzuen moduan, eraikinetarako sarrerak zoruaren mailan jarri eta kafetegietako mailak altura aldakorra izatea bezalako aldaketa txikiek elbarrien mundua asko erraz dezakete. Izan dezagun, bada, kontuan!

Comments { 2 }

¡Que hay crisis!

By on 2009(e)ko azaroak 7 in arazoak, gizartea

Marka zuriakGaur egungo gizartean denok ezagutu eta pairatzen dugun fenomenoa dugu krisi ekonomikoa. Orain dela urte batzuk inork ez zuen espero gure gizarte kapitalista hau pikutara joango zenik, ezta gerrikoa estutu beharko genuenik ere. Orain, ordea, dena aldatu da, ez da lehengo berdina; izan ere, krisiak kolpe gogorra eman du, ondorio asko eta larriak ekarriz. Horietako bat marken arteko “gerra” da. Hau esatean, marka zuri eta marka lider edo jatorrizko marken artean benetako konpetentzia sortu dela esan nahi dut. Azter dezagun auzia.

Hasteko, marka zuri edo produktu zuriak hipermerkatuaren izenpean doazen produktuak dira. Hauek jatorrizko markek produzitzen dituzten ekoizkinak dira eta, publizitatearen beharrik ez dutenez, merkeagoak izaten dira. Hori dela eta, produktu hauek sekulako ospea hartu dute azken urte hauetan, krisia aurrera eramateko laguntza handia eskaintzen baitute. Adituek diotenez, produktu hauek merkatuan izan duten eboluzioa aparta da. 1996. urtean, %12,1ek erosten zituen eta urtez urte handituz joan da: 2006an, %25,5ek eskuratzen zituen; 2009an, aldiz, %40k erosten ditu jada. Azken urtean hartu dute batez ere sekulako indarra.

Dena dela, erosleek sarritan izan ohi dituzte produktu hauekiko mesfidantza eta beldurra. Kalitatea ona izango ote da? Ez al gara hainbatetan dudatan egon zein produktu erosiko? Gainera, produktuek egiten dituzten enpresak egun batetik bestera alda daitezkeenez, produktuen zapore edo kalitatean ere aldaketak egon daitezke. Komeni da jakitea, guk hala uste ez badugu ere, produktu hauek marka liderren berdinak direla, nahiz eta ezin ziurta daitekeen jatorrizko markek prozedura eta produktu berdinak erabiltzen dituztela. Beti egongo da ezberdintasunen bat.

Esanak esan, eta egon daitezkeen ezberdintasunak gorabehera, aipatutako markak kontsumitzea egokia dela iruditzen zait, bizi dugun krisiaren aurrean merkeago erosteko aukeraz baliatzeari egokia baiteritzot. Izan ere, jatorrizko markek eta hipermerkatuek ez dute galtzen, ezta guk ere. Gainera, ¡…que hay crisis!.

Gehiago jakiteko:

Listado de marcas blancas [pdf]

Comments { 1 }
-->