About erea

Author Archive | erea

Energia elektrikoa antzinako Egipton

Egipto inguratzen duten misterioak ez dira gutxi, batzuk aipatzearren:

1- Faraoi extraterrestrea
2- Hegazkinak ala txoriak?
3- Egiptoko atzinako jendea Australian
4- Piramide handia (zergatia, zertarako, nola…)
5- …

Horrela jarraitu nezake oso luzerako, baina gaurkoan nire arreta piztu duena zera da: Nola argiztatzen ziren egiptoarrak eguzkiaren argia urrun geratzen zen lekuetan? Ez al zaizue inoiz burutik pasa nolatan lortu duten Egiptokoek horrelako doitasun artistiko eta teknikoa erabateko iluntasunean? Bai, erabateko iluntasunean dauden milaka hilobietan, lurrazpiko pasabideetan, nekropoli ezberdinen eraikinen barrenetan…

Hau adibidez, El Valle de los Reyes-en aurkitzen da. Hori guztia marraztua izateko, nolabaiteko argia egon behar zuen. Hau pentsatzerakoan, bat-batean, gure burura, tortxak edo kandelak datoz. Baina ezin dugu ahaztu, ez dela argi-zuzien aztarnarik aurkitu inongo pasabideen sabaietan edo eraikinen barrenetan orokorrean. Marraztu eta margotu ondoren sartuko al zituzten irudiak? Arroka gehienak toneladak pisatzen dituzte, eta pasillo estuetatik garraiatzea ezinezkoa litzateke, beraz, aukera hori ere baztertu egiten dugu. Ispiluak erabiliz argia barren-barreneraiono iristea lortzen al zuten? Aurkitu diren datuen arabera, erabiltzen zituzten ispiluak kalitate txarrekoak ziren, islapen bakoitzean, argiaren 1/3 bat gutxienez galtzen zen, beraz, ezinezkoa zen; galeriz galeri, ispilu batzuk konbinatu ondoren, eguzpiaren izpirik ez zen iristen leku askotara. Hortaz, nola lortzen zuten argia? Nola lortu zuten halako lan artistikoa iluntasuna garaile zen eta den galerietan?

Debekatutako hipotesia

Dirudienez, Sesotris I.enaren obeliskoak estaldura metalikoa zuen, kronista askok hitz egin dute bonbilla itxura zuten obeliskoez. Objektu hauen erabilerari buruzko iritzi ezberdinak egon dira, baina ezagunena edo sinestuena, tximistorratz bezala erabiltzen zituzten teoria da. Urre, zilar eta brontzearen aleazioez estalita zeuden, eta denori ezagun egiten zaigun ELEKTRUM izena hartzen zuten.

Dendera jainkotegia: Bonbilla forma duten objektu ezezagunak ikus ditzakegu.
Aurkitutako lanpara itxurako objektuek erabilera guztiz ezezaguna zuten. 80ko hamarkada hasieran, Peter Krassa eta Reinhard Habeck ikertzaileek antzinako Egipton energia elektrikoaren erabilerari buruzko hipotesi bat kaleratu zuten. Edfu, Kom Ombo eta Dendera tenpluen paretetako marrazkiek hala adierazten omen zuten.

Pintura hauek bonbilla forma hartzen zuten, Dendera tenplukoak, agian, luzexeagoak dira baina orokorrean edozein etxetan aurki dezakegunaren antza zutela esan daiteke. Objektua zeharkatzen, uhin-mugimenduak egiten dituen sugea “zuntza”, loto-lore baten barnetik irteten “txintxor” tankeraz. Obeliskoak, “djed” mugarriek eusten dituzte. Egipto osoan zabaldua dagoen mugarri hauen sinboloen esanahia: energia, tinkotasuna eta boterea. “Bonbila” hauek, kable moduko batekin, euskarri edo oinarri bati daude “konektatuta”. Bertan, oinarri horretan, airearen jainkoa agertzen da belaunikaturik. Hau guztia, babuino batek babesten du, segur aski Thot jainkoaren errepresentazioetako bat dena. Thot, zientzien eta jakinduriaren zaintzailea, esku bakoitzean laban bat duela babestu edo gorde nahi duela diduri.

Orain arte esandakoari buruzko aurreiritzi guztiak alde batera utziz gero, antzinako Egipton, “el valle de los reyes” eta beste hainbat lurpeko pasabide, tenplu eta hilobietan eginiko inskripzioak, erraz asko izan zitezkeen elektrizitateari esker baino ez eginak. Apaiz, abade eta sazerdoteen leinukoak, inboluzio egoeran, nahitaez gordetako ezagutza; jainkoen ohorezko oparia.

Aintzinako beste zenbait adibide

Dena den, badirudi Egipto ez zela izan antzinaroan energia elektrikoa ezagutzen zuen bakarra. Aurkitutako froga material eta antzinako testuek hala diote, behinik behin. Plutarcok, adibidez, I. mendean, amaigabeko lanpara bati buruz idatzi zuen, baina sazerdoteek ez zioten funtzionamendua esplikatzen jakin, besterik gabe esan zioten urte asko zeramala itzali gabe eta ez euriak eta ez haizeak ez zutela lortu hura itzaltzea.

Lanpara honi buruz, ehundaka istorio aurki ditzakegu. Nik nire aldetik, La Piedra de la Luz irakurtzea gomendatzen dizuet, Christian Jacq autorearen nobela paregabe bat, 4 liburu ezberdinetan banatua. Egipto minimoki gustuko duenak, nobela hau ere gustuko izango du.

Liburuari buruz gehiago jakin nahi izanez gero, klikatu hemen edo hemen eta Egiptoko misterioez gehiago jakin nahi baduzue, hemen.

Comments { 0 }

Pello Ramirezen kontzertua Ordizian

Aupa, denoi! gaur, otsailaren 3a, ostirala, Pello Ramirez izango dugu protagonista Ordiziako Herri Antzokian. Betidanik izan duen musikarekiko zaletasunak diska paregabe bat kaleratzera eraman du: Haize oihalak, hain zuzen ere, non primerako konpositore eta musikagilea dela erakusten digun.

Pello Ramirez

Sarrerak Barrena kultur etxean daude salgai (9€) eta ikuskizuna 20:00etan hasiko da. Nahiz eta diskan agertzen diren instrumentu guztiak menderatu, bihar arratsaldeko kontzertuan, Juantxo Zeberiok pianoa joko du eta Maider Zapirain eta Juan Joxe Erauskinek biolontxeloa joko dute. Ikuskizun atsegina izango dela dirudi, beraz, animatu zaitezte eta bihar arratsaldean eskaini iezaiozue tartetxo bat ordiziar honi, bere izena gero eta ezagunagoa egiten ari baita.

Haize Oihalak Argazki hau bere diskaren portada da. 14 abestiz osatuta dago eta iraupen osoa 55 minutu ingurukoa da. Jende guztiari eskainita dagoela esan daiteke, eta edozein momentutan entzuteko aproposa da.

Besterik gabe, agurtzen naiz. Informazio gehiago nahi izanez gero klikatu hemen edo hemen.

Pello Ramirezen musikaz gozatzea espero dut.

Entzuteko klikatu irudian

Klikatu hemen entzuteko Gudu zelaia

Comments { 2 }

Olentzero euskaldun!

Urtebete pasa da Olentzero jaunak azkenekoz bere opariak gure etxeetan utzi zituenetik, eta orain urtebete izan zen ohartu nintzenean. Olentzero ez al da euskalduna? Galdera inozo bat dirudi, ezta? Bada, ez pentsa. Nik, behintzat, lepoa jokatuko nuke iaz ume gehienek jaso zituzten opariek erdarazko argibideak eta erdarazko egiturak zituztela.

Nahi edo ez, onartu beharra dago oraingoz, behintzat, beti egongo direla gaztelerazko jostailuak gure etxeetan, baina horrek ez du esan nahi ateak itxi behar zaizkienik gure herriko objektuei. Ziur nago olentzero asko puzzle baten bila joan, behar duten adin tarterako dela ikusi eta polita den edo ez begiratu orduko erosten dutela, buelta gehiagorik eman gabe , euskarari inongo garrantzirik eman gabe.

Euskara Patronatuak izugarrizko lana egin du aurten. Gabon hauetan, euskarazko produktuak aintzakotzat har daitezen euskarazko pruduktuen katalogo bat kaleratu du. Hau Euskal Herri osoan banatua izango da, denera 220.000 ale banatuko dira.

Katalogoaren helburuak

-Aisialdian ere euskara erabiltzea:
Haurraren aisialdia oso garrantzitsua da. Euskaldun oso izateko euskaraz jolasean ibili behar du haurrak.

-Euskarazko produktuen eskaintza ezagutzera ematera:
Askotan ez da jakiten zein produktu eskaintzen diren euskaraz: Euskaraz zer dago, ba?

-Euskarazko produktuen merkatua dinamizatzea:
Euskarazko produktuen eskaera handitzea. Eta, jakina, eskaera handituz gero, kate beretik etorriko da eskaintza handitzea ere.

Argazkian ikus daitekeen bezala, ez daude jostailuak bakarrik salgai; aldizkariak, musika… ere aurki daitezke. Beraz, begirada bat eman nahi izanez gero, argazkian klikatu eta katalogoak eskaintzen dituen produktu ezberdinak ikusi ahal izango dituzue.

Ni ez naiz inor zuei esateko zer erosi eta zer ez, baina bai eskatu nahi nizueke bila zabiltzaten hori euskaraz lortzea posible bada, hura lortzen saiatzea. Euskal Herri euskaldun bat nahi badugu, eremu guztiak euskaldundu beharko ditugu, eta jostailuak euskaraz egon badaude, beraz, anima zaitezte eta, ahal denean, behintzat, gure hizkuntzean daudenak erosi!

Gabon zoriontsuak denoi!! Eta urteberrion!

Comments { 0 }
-->