About inigo.lekuona

Author Archive | inigo.lekuona

Geroa alferraren leloa

By on 2010(e)ko ekainak 4 in atsotitzak, komikiak

Comments { 0 }

Dirua zerura bidaltzen

By on 2010(e)ko maiatzak 23 in arazoak, gizartea

Unibertsoa gurea dela ematen du; izan ere, nork ez du inoiz ikusi espazio-ontzi baten aireratzea? Gainera, beste planetetaraere ontziak bidali izan ditugu. Ez al du, baina, inork galdetzen zenbat balio duten bidaia horiek? Zertarako balio dute unibertsora bidaltzen ditugun tresnek?

Hasteko, esan beharra dago unibertsora bidaltzen ditugun zenbait satelite beharrezkoak direla gaur egun daukagun bizitzarekin jarraitzeko; izan ere satelite horiei esker, autoetako GPSak , telefono mugikorrak, eguraldia jakiteko sateliteak…ditugu. Hauek denok erabil ditzakegun sateliteak dira; beraz, ez dago gaizki hauek unibertsora bidaltzea. Azken batean, errentagarria izan daiteke.

Halere, unibertsora bidaltzen diren satelite gehienen helburua da beste planetetan bizia bilatzea edota unibertsoaren sorrera nola gertatu zen argitzea. Esperientzia hauek burutzeko diru mordoa behar, eta askotan diru hori publikoa izaten da, hau da, guztiona. Egungo egoeran, mundua krisi ekonomiko latzean murgilduta dagoelarik, ez dut uste diru beharrean daudenek begi onez ikusiko dituztenik espazio-ontzien aireratzeak; izan ere, era batera edo bestera, hor gorantz doana euren dirua da, edo, behintzat, eurek behar dutena.

Ez hori bakarrik, mundu horretan lan egiten duen jende mordoa dago, esan bezala, gehienak beste planetetan bizia bilatzen saiatzen dabiltzanak. Baina ez al dira ohartzen, kanpoan bizitza bilatu beharrean, hemengoan dauden arazoak (gerrak, goseteak…) konpontzea denontzat mesedegarriagoa litzatekeela?

Horiek horrela, nire uste apalean, espedizio espazialak eten egin beharko lirateke, ez baitira beharrezkoak era egokian bizitzeko. Horretarako erabiltzen den dirua hemen dauden arazoak konpontzeko erabili beharko litzateke. Agian, era horretan, lehen aipatutako arazoak bukatu egingo lirateke. Eta gure planetan dena konpontzen denean, orduan nahi diren espedizio guztiak egin ditzatela!

Comments { 1 }

Ura, bizitzaren oinarria

By on 2010(e)ko otsailak 10 in arazoak, orokorra

00000051Gaur egun etxeko iturria ireki eta ura lortzea gauza normaltzat dugu, baina zer gertatuko litzateke iturritik urik aterako ez balitz? Gauza asko egin ezinik ibiliko ginateke, eta bizitzeko arazoak izango genituzke. Hemen nahikoa ur dugu era egokian bizitzeko; zoritxarrez, ordea, ez da gauza bera gertatzen mundu osoan zehar. Herrialde askotako biztanleek arazoak dituzte ura lortzeko; gainera, lortzen duten ur hori kalitate txarrekoa izan ohi da.

Hasteko, esan behar da ura beharrezkoa dugula izaki bizidun guztiok bizi ahal izateko. Izan ere, ura gure gorputzeko pisuaren %65-70 da eta, horretaz gain, zelularen funtsezko osagaia da. Urik gabe ezin dugu bizi, urak beharrezko funtzio batzuk betetzen baititu gure gorputzean. Horietako bat substantzia polarrak disolbatzeko gaitasuna da. Honi esker, gorputzean sartzen ditugun molekula handiak txikiagotu egiten dira, ondoren zeluletan barneratzeko. Gainera, uraren bero espezifiko handiari esker, gure gorputzeko tenperatura konstante mantentzen da, nahiz eta kanpoan hotz edo bero egin. Hau oso beharrezkoa dugu, gorputzaren tenperatura beti 36,5ºC ingurukoa izan behar baita.

Ura edukitzeak denon eskubide bat izan beharko luke, beharrezko baita bizitzeko; halere, esan bezala, herrialde askotan zailtasunak dituzte hau lortzeko. Guk hemen ez dugu arazorik ura pilatzeko, klima hezea eta freskoa baitugu. Hori gutxi balitz, azpiegitura egokiei esker, etxeko iturriraino etortzen zaigu ura. Baina beste zenbait herrialdetan, Afrikan bereziki, ez da gauza bera gertatzen. Bertako klima lehorrak eta ura pilatzeko azpiegitura eskasek ura biltzeko zailtasunak ekartzen dizkiete, eta, horren ondorioz, ur gutxi izaten dute bizitzeko. Daukaten ur gutxi hori putzuetan pilatzen dute, eta horrek ez du uraren kalitatea bermatzen. Bertakoek ez dakite ur zikina osasunarentzat txarra denik, ez baitzaie hori irakatsi. Gauzak horrela, urtean milioika pertsona hiltzen dira kutsatutako ura edateagatik. macenas-riego-golf-3-1

Guk, hemen, ura soberan dugu eta konturatu gabe xahutu egiten dugu altxor preziatu hau. Horren adibide da urtean golf zelaiak ureztatzeko erabiltzen den ur kantitate ikaragarria. Nahiz eta hemen sarritan euria egiten duen, ia beti ureztatu behar izaten dituzte zelaiak. Arazo hau areagotu egiten da hegoaldean, bertan ez baitu euririk egiten. Han golf zelaiak ureztatzeko, edateko ura erabiltzen dute. Datu horrek, besteak beste, gaian sakontzera eraman beharko gintuzke. Nahiz eta orain ez ohartu, ura ez da agortezina; izan ere, munduaren hiru laurdenak ura izan arren, uraren %4 baino gutxiago baita edangarria.

Beraz, argi dago ura ez dela amaigabea eta kontrolatu egin behar dugula altxor honen erabilera, izaki bizidun guztiek behar baitugu bizi ahal izateko. Bestalde, uraren erabilera gutxitu edo kontrolatzeko, hainbat ekimen egin da. Horien guztien nahia ura amaigabea den ideia kentzea da, hau da, ekimen horien xedea ura amaitu egingo dela zabaltzea da eta gure esku dagoela hori saihestea. Horretarako, gure eguneroko bizitzan ur gutxiago erabiltzeko aholku batzuk eman dituzte: hortzak garbitzean iturria itxi, bainatu partez dutxatu…

Amaitzeko, honekin guztiarekin espero dut uraren garrantziaz ohartzea, eta, hemendik aurrera, iturria irekitzean, urik ez dutenengan pentsatzea. Ez gara ohartzen zein zorioneko garen honelako altxorra izateaz! Hona hemen ura aurrezteko aholkuak irakurtzeko helbide interesgarri batzuk:

Comments { 0 }
-->