About lgaztañaga

Author Archive | lgaztañaga

Mahatsaren begia – ENEKO BIDEGAIN

EnekoEneko Bidegain Baionan, Lapurdin, jaio zen 1975ean. Gaur egun Baionan bizi da. Batxilergorainoko ikasketak ikastolan burutu zituen eta, ondoren, Baionako Fakultatean egin zituen Euskal ikasketak. 1999az geroztik Baionako Bulegoan, Euskaldunon Egunkariako kazetari moduan lanean ibili da eta, gaur egun, Berria egunkariko euskal idazle, kazetari eta blogaria da (hemen Ipar Haizea deituriko blog interesgarria elikatzen du). Lanekoaz aparte, blog pertsonal bat du, Baionako barraraino. Bertan bere buruaz dioena jakin nahi baduzue, klikatu hemen.

Enekok Mahatsaren begiaz gain, beste zenbait lan ere plazaratu ditu: Euskal esaerak (Expressions basques, 2001, Elkar) eta Anbroxio (2002, Elkar). Nik lan hauek alde batera utziz, Mahatsaren begiari egingo diot aipamena.

azalaNobela gordina eta errealista dela esan daiteke. Istorioa indarra hartzen joango da orriz orri eta honek irakurlea istorioan murgiltzera eramango du. Idazleak zuberotarra erabiliko du nobela hau idazterako orduan, baina honek ez du irakurmena zailduko. Irakurriz gero, segituan ohartuko zarete hizkuntza garbi eta ulergarria dela guztiz irakurle gazte eta hain gaztea ez denarentzat ere.

Jarraian argumentua aztertzeari ekingo diot:

XIX. mendeko gizartearen alderdi beltzenak erakusten dizkigu eleberri honek: aita-semeen, senar-emazteen eta maitaleen arteko harremanak, traizioak, bakoitzaren gogoetak eta damuak. Honetarako, Martin familia jarri du zorigaitz honen protagonista moduan. Familia honek ez du ezagutzen zoritxarra besterik: langabezia, gizartearen bazterketa, espetxea, HIESa, familia galtzea, traizioa… Antton, familia honetako gizona, langabezian gelditzen denean hasiko dira familia honen buruhausteak. Hau gutxi balitz, gizartearen irainak jasan beharko ditu. Hau guztia dela eta Anttonek hondoa joko du eta, zulo beltz horretatik atera ezinik dagoela, banketxe bat lapurtzea erabakitzen du. Ekintza ez da berak nahi zuen bezala burutuko, espetxean igaro beharko baititu 24 urte polizia bat hiltzeagatik. Ixabel bere emazteak ez du denboraldi luze horretan bisitatzeari hutsik egingo.

Loturarik gabeko gertakizunak bukaeran kate korapilatsu batean bilduko dira. Eneko Bidegainek ez du istorioa amaitu nahi izan, honela irakurlea parte hartzera gonbidatuz. Ideia bat egin dezazuen hemen duzue liburuaren amaiera:

Tabernara doa. Dolar bat eta erdi atera ditu sakelatik. Coca Cola bat manatu du. Ez egarriturik dagoelako, ez Coca Cola gustatzen zaiolako, ez edateko gogoz dagoelako…denbora irabazteko, erabakia gibelatzeko. Ez zaio inporta heldu den hegazkina hutseginik ere. Izanen dira gehiago, horren ondotik ere. Ez zaio inporta noiz joan. Bi asteko oporrak ditu. Ez dauka presarik. Ez du erabaki. Ez daki erabakiko duen ere…
Poker bat atera zaio zintzurretik. Coca Colaren azken xorta irentsi du. Baso zolan ba horma puska gelditu dira…

BURUTAPENA

Maider Ziaurrizek Berrian egindako kritika irakurri nahi izanez gero, klikatu hemen. Amaitzeko, nobela irakurtzera eta, ondoren, zuen iritzia ematera gonbidatu nahi zaituztet.

Comments { 0 }

Elikagai transgenikoei buruz kontuan hartu beharrekoak

trangenikoakGreenpeacek bere gunean elikagai transgenikoak naturaletatik bereizten dituen zerrenda bat egin du. Zerrenda honen bidez, bakoitzak ikus izango du zein produktu diren benetan naturalak eta zeintzuk, bestetik, transgenikoak. Honi esker, supermerkatuetara joatean, bien arteko bereizketa egin ahal izango dugu.

Erakunde honek honekin lortu duena legearen aldetik produktu transgenikoei buruz dagoen informazioa eza konpontzea da. Webgune honetan bi zerrendekin egingo dugu topo. Bata berdea izango da eta bertan agertuko dira zeintzuk diren benetan naturalak. Bestean, zerrenda gorrian, produktu transgenikoak azalduko zaizkigu. Hauekin izan beharko dugu kontu. Elikagai transgenikoen izenak emateaz gain, gune honetan hauek ekoizten dituzten enpresen izenak ere agertzen dira. Gai honek benetan kezkatzen bazaituzte, egin klik helbide honetan edo, bestela, informazio gehiago eskuratzeko lortu Greenpeacek argitaratu berri duen Zerrenda gorria eta zerrenda berdea izeneko liburua.

Baina zer esanahi du transgeniko hitzak? Ezaugarri berriak izateko material genetiko berriren bat txertatutako izakia da, hau da, genetikoki eraldatua izan dena. Zenbait multinazionalek produktu hauek erabiltzen dituzte etekinak handitzeko.

Edonola ere, elikagai transgenikoek osasunean eta ingurunean eragin kaltegarriak izan ditzakete:

  • Elikagai hauek naturalak direnen inguruan jarriz gero, beste barazki espezien arteko kutsadura gerta daiteke.
  • Osasunerako arriskutsuak izan daitezke. Hauek dituzten geneek antibiotikoenganako erresistentzia eragin dezakete, bakterioak gero eta indartsuagoak bihurtuz.
  • Erasotzen dituzten intsektuen aurka egiten dutenez, ekosistemaren oreka apur dezakete.
  • Baimendu gabeko produktu bat zabaltzeak, bestalde, izugarrizko hondamendiak ekar ditzake.

Garbi dago, gaur egun, honelako produktuak areagotzen ari direla. Gainera, daukagun informazio urria dela eta, ez gara ohartzen hauek gure osasunean izan ditzaketen ondorio latzez. Dena den, Greenpeacek egin duen lanak arrisku hauek guztiak aintzat hartzen lagunduko digulakoan nago.

Comments { 3 }

Internetarekiko mendekotasuna

Azken urte hauetan, teknologia berrien agerraldiekin gaixotasun berri bat ezagutu da. Izan ere, gaur egun, internet edukitzeko dagoen erraztasunarekin jende asko dago, gazte jendea batik bat, sarearen mende. Aditu batzuen azalpenak irakurri ondoren, artikulu honen bidez denok izan ditzakegun kezka eta galderei erantzutea erabaki dut.

  • mendekotasunaLehenik eta behin, nola jakin dezakegu interneten mende gaudela?

Gaixotasun hau, beste edozein mendekotasun bezalaxe, sarean egoteko behar bat bezala definitzen da. Pertsona hauek zailtasunak edo ezintasunak dituzte konexioa mozteko. Honekin batera, alde batera utziko dituzte bizitzako beste zenbait jarduera.

  • Denok izan dugu noizbait sentsazio hori, baina nola jakin dezakegu benetan gaixo gaudela?

Pertsona hauek lehenik normaltasunez konektatzen dira, beste edozein bezala, baina momenturen batean sareko mundua errealitatea baino interesgarriagoa irudituko zaie eta, ohartu gabe, bere bizitzan ohikoak ziren jarduera eta ekintzak baztertuko dituzte, ikasketak eta familia, adibidez, honela poliki- poliki dena uztera iritsi arte. Nahiz eta gertatzen ari zaionaz ohartarazi, ezinezkoa suertatuko zaio saretik irtetea.

  • Zeintzuk izan ohi dira kaltetuenak?

Orain arte, gaixotasun hau internet lanerako tresna moduan erabiltzen zutenekin bakarrik erlazionatuta zegoen baina denbora pasa ahala, egoera aldatu egin da. Izan ere, gazteetan gero eta kasu gehiago ikusten ari da eta aipatzekoa da mutiletan nesketan baino gehiago ematen dela.

  • Zein eratako gazteak izan ohi dira?

Aztertutako kasuak ezberdinak dira euren artean baina, gehienetan, beste gainontzeko gazteekin erlazionatzeko zailtasunak dituzten gazteak dira. Beraien zailtasuna dela eta, chat-ak erabiltzen dituzte besteekin harremanetan jarri ahal izateko.

  • Zer ondorio ekar ditzake?

Gero eta ordu gehiago igaroko dituzte ordenagailuaren aurrean. Lehenengo, bere ordu libreak erabiliko dituzte honetarako baina, aurrerago, gauean ere sareari loturik igarotzeko beharra izango dute. Honen ondorioz, loari orduak kentzean, hurrengo egunean ez dira gai izango euren ikasketak eta jarduerak aurrera eramateko.

  • Azkenik, galdera garrantzitsuena eta denoi interesa dakigukeena: nola senda daiteke?

Osabidea beste edozein adikziorena bezalakoa da. Lehenik eta behin, gaixoei oinarrizko jarraibide batzuk erakutsi behar zaizkie interneten erabilpen egoki bat lor dezaten. Ondoren, norbaiten laguntzarekin, noizean behin, sarean ibili ahal izango dira; betiere, norbait beharko dute ondoan eta egunero ordu berean sartu beharko dira, honela, poliki-poliki erabilpena murriztea lortu arte. Hau guztia egin ondoren, gaixoaren atxikipenaren zergatia aztertu behar da. Era berean, ikusiko dugu ea lagunik gabe egon ohi den edota erlazionatzeko arazoak dituen. Urrats hauek jarraituz, berriro ere gaixotasun honetan erortzea ekidin dezakegu.

Gai honetan interesa izanez gero, informazio gehiagorako sartu hemen eta hemen.

Comments { 0 }
-->