Archive | arazoak

RSS feed for this section

Memoria galduak

By on 2010(e)ko azaroak 29 in arazoak, gizartea

Batzuetan begirada batek dena esan ohi digu. Nahikoa da begietara begiratu hura zer pentsatzen edo sentitzen ari den jakiteko. Istant batean, ordea, ispilu hark norabidea galdu eta espresioa apaldu zitzaion, poliki-poliki iluntasunak aurpegia indarrez hartuko balu bezala. Orduan, begi haietan hiri handi batean galduriko haur baten begirada bera ikusi nuen: tristura, ezintasuna… pentsamendu hutsalen islapenak besterik ez ziren agerian. Behin, izenak ahaztu zituen; hurrena, gaztaroko oroimenak behin eta berriz gogoratu zituen, berak zioen zoritxarreko bizitzaren jabe izatearen tristura malkoak isuriz; hitz egiteko zailtasunak ondoren, aldi batez hiztun izan zena mutu geratu zen. Eta azkenik, erabat galdu genuen, buruak norabide galdua hartu zuen. Behin galdu denean ez dago atzera bueltarik; aurrera jarraitzea besterik ez dago, noizbait izan dena izateari utziko baitio.

Memoria galera, eguneroko lanak egiteko zailtasunak, mintzairarekin arazoak, denbora eta espazioaren nahastea, umore, nortasun eta jokabide aldaketak dira, besteak beste, Alzheimerren gaixotasunaren sintomak. Gaixotasun hau adinekoetan sortzen den dementziaren arrazoietako bat; nahasmendu larri eta endekapenezkoa da garuneko neuronen gutxikako galerak eragiten duena.

1902an, Auguste deituriko 50 urteko emakume bat Frankfurteko ospitalean sartu zen dementzia arazo ezezagun batekin. Emakume honek nahaste konstante, antsietate eta asaldura sintomak pairatzen zituen. Eta Alois Alzheimer doktorearen idatzien arabera: “Auguste aztertzea ezinezkoa izaten zen”. Gauetan gela isolatu batean egiten zuen lo, sala nagusiko gaixo guztiak esnatzen baitzituen ezin zuelako loak hartu. Eta behin bere gela pribatuan, kuxinarekin estaltzen zuen bere burua, izararekin estali beharrean. Orduan, sendagileari tratamendu bat bururatu zitzaion: gaixoa lasaitzea eta inongo botikarik gabe zaintzea. Alzheimerrek hainbat ordu edota egun egon iztekeen bainuekin gaixoa lasaitzen eta, horrez gain, korronte elektriko ahulak ere erabiltzen zituen.

Aloisek August bisitatzen jarraitu zuen gaixotasunaren egoera azkenekoetan egon arren. “Momentu horietan behar-beharrezkoa da buruzagitza moral sendo bat mantentzea gaixoari zaintza on bat eskaintzeko”, diote bere idatziek. Eta zera nabarmenduko dute: “Lan goresgarri hau, ordea, desagertzeko arriskuan dago”. Izan ere, haren ustez, gero eta kontaktu gutxiago egon ohi zen gaixoaren eta hura tratatzen zuen medikuen artean.

Honekin guztiarekin zera esan nahi dut: gaixotasunaren ondorioz gaixoak jasango dituen faseetan zehar ingurukook hoberantz aurrera pausoak ematen dituelako irudimen faltsuak izaten ditugun arren, ez dago atzera bueltarik: bere bizitzan parte hartu duten pertsonak ahaztuko ditu hark eta bere munduan erabat murgilduko da. Ez dago neuronen galera geldituko duen inongo medikamenturik, itxarotea besterik ez dago eta denbora izango da epaile bakarra.

Momentu horietan, edonori egoki dakiokeen lanik gogorretako bat zamatzea da sendabiderik egokiena: bere ondoan egotea. Baina egungo gizartean, medikuntzak mirariak egin ditzakeela uste dugun gizarte honetan, ez gara errealitateaz jabetzen. Horrelakoetan, dagoenari aurre egin, eta gaixoari azkenera arte laguntza eta sostengua ematea baino ez dugu.

Informazio gehigarria:

Comments { 4 }

Jakintza ikastolako DBH 4koen ekimena genero indarkeriaren aurkako egunean

By on 2010(e)ko azaroak 25 in arazoak, gizartea

Gaur, azaroak 25, Genero Indarkeriaren Aurkako Nazioarteko Eguna da. Asko izango dira egun osoan zehar genero indarkeria salatuko duten pertsona zein erakundeak. Nik, horien guztien artetik, ikastolako DBH 4. mailako ikasleek nire lankide Elena Riañorekin grabatu duten bideo bat ekarri nahi izan dut gure txoko honetara. Lengua Castellana y Literatura gaian gauzatu dute, eta aitortu beharra daukat izugarri gustatu zaidala. Itzela iruditzen zait, gainera, ikasleek euren xumetasunetik horrelako egitasmoak burutzea, eta ildo honetan lanean jarrai dezaten animatu nahi ditut bai ikasleak, baita bideratu dituen lankidea ere. Zorionak guztioi!

Comments { 1 }

Welcome to Hell

By on 2010(e)ko azaroak 21 in arazoak, gizartea

Eskuak loturik dituztela igo dituzte trenera. Lurrera begiratzera behartzen dituzte inguruan dituzten gizon armatuek; baina Anacek artean bost urte ditu, eta bere garaiera txikiak beste guztien aurpegiak ikusten uzten dio inor ohartu gabe. Eta gehienak, ama eta bera bezala, kaletik bahituak izan direla ondorioztatu du beraien itxura hutsalari esker.

-Ama, non gaude?

Makilakada batek erantzun dio; eta lurrera erori da, ama atzetik jarraiki, hemorragia geldiarazten saiatzeko… Baina ez du txintik esan, zigor bera ez pairatzearren.

-Inork ba al du familiartekorik Estatu Batuetan? –oihu egin du gizon armatuetariko batek maskararen atzetik.
Bagoiaren barruko ehun pertsonen artetik erdiak baino gehiagok altxatu dute besoa. Bahitzaileek jakin badakite El Salvadorren jende gehienak dituela senideak Mexikoko mugatik bestaldera. Anacen ama horietako bat da. Bi hilabete badira seme zaharrena –oraindik lurrean botata dagoen umearen anaia- hara bidali zuenetik.

-Beste guztiak trenetik bera! –erantzun die maskaradunak, eta airean zenbait tiro botaz esnatu ditu beraien sinesgabetasunetik.

Badirudi bere semearen gainean makurturik dagoen emakumea deigarri gertatu zaiola trena hustu berri duen gizonari.

-Has gaitezen hirekin… -xuxurlatu dio amari iletik tira eginez. Gero burua altxatu du- Mezu hau denontzat da: bagoi honetatik ez da inor aterako zuen familiarteko burgestxoek 3.000 dolar ordaintzen dituzten arte. Hi –esan du, berriz ere Anacen amari begira-, emadan hire senidearen telefonoa.

-Baina jauna, nire semea orain bi hilabete joan da Estatu Batuetara, eta ez du artean lanik aurkitu… Ezingo dugu berorren dirua ord…

Bala batek zeharkatu du Anacen amaren garezurra, ezkerretik eskuinera. Emakumea bere semearen gainera erori da, hura ukitzen duen azken aldia izango dela jakinik.
…

Urtean 800.000 pertsona salerosten dira munduan zehar. Zortziehun mila. Milioia ia. Anacen istorioa erreala ez den arren, kontu hau jende askoren errealitatea da, tamalez. Biziko duten azken errealitatea batzuentzat, hasi berri den infernua besterik ez beste zenbaitentzat.

Aurrez aipaturiko zifra Estatu Departamentuak eman zuen 2008n, eta, argitaraturiko agiriaren arabera, jende horretatik %80 emakumezkoa da, erdia artean adingabea. Honetarako “arrazoiak”: dirua lortzeko bahiketa masiboak –sarrerakoaren antzekoak-, esplotazioa, prostituzioa eta organo trafikoa.

Datu hau aurkitu nuenez geroztik, zenbaki bakarra dut buru barnean oihartzun egiten: 800.000. Ezin sinets dezaket esklabotza –ekintza honek beste izenik ez baitu- XXI. menderaino iritsi izana; sendabide baten aurkako parasito baten antzera lortu du, baina, zoritxarrez.

Nazio Batuen Erakundeak –eta beste zenbait Gobernuz Kanpoko Erakundek- buru-belarri dihardute lanean krimen honen aurkako irtenbide baten bila, baina ondorio nabarmenik gabe. Eta ez dut beraien lana gaitzesten, ezta gutxiagorik ere! Egoera zein zentzugabea den besterik ez dut azpimarratu nahi.

Negargarria iruditzen zait “Aro Modernoa” atzean utzi eta bi mende beranduago oraindik inork beste pertsona baten etorkizunarekin jokatu ahal izatea, horrek zenbat senitarteko, lagun eta ezagunengan eragingo duen pentsatzeko astirik hartu gabe; eta pertsona horrengan bertan utziko duen “zaurian” erreparatu gabe, pertsona izaten jarraituko duela suposatuz.

Baina hau da bizi garen Aro Garaikideko errealitatea.

Comments { 10 }
-->