Archive | euskara

RSS feed for this section

Euskararen estreinaldia Europan

By on 2005(e)ko azaroak 26 in euskara

Euskararen etorkizunerako aurrera pausoa:

Azaroaren 16an, Europako Batasuneko Lurralde
Batzordeak, elkartearen egoitzan euskararen erabilpena estreinatu zuen, galiziera, katalana eta valentzierarekin batera. Historian zehar, euskararen erabilpena Europako erakundeetan sartzen den lehen aldia da.

Lurralde Batzordeen 62. bilkuran gertatu zen hau, eta protagonistak izan ziren Pasquall Maragall , Francisco Camps , Emilio Pérez Touriño (Katalunia, Valentzia eta Galiziako presidenteak hurrenez hurren), Manuel Jaén, Gobernu Balearretako ordezkaria eta, nola ez, José María Muñoa, Ibarretxe lehendakariaren Kanpo Harremanetarako ordezkaria, euskararen kasuan. Ekainean, Espainiako gobernuarekin gauzatutako aplikazioekin; azaroan, Kontzejuarekin gauzatutako erabaki administratiboekin eta, osoko bilkuraren egun berean, Lurraldeko Batzordearekin egindako akordioarekin konforme azaldu ziren denak egun garrantzitsu eta historiko hartan.

Europa mailan, Lurralde Batzordea izan da lehena lege hau aplikatzen, baina hemendik gutxira, beste instituzio batzuk batu egingo dira akordio honetara, Ministro kontseilua, Parlamentua, Justiziako eta Kontuetako Auzitegi Europarrak eta beste hainbat batzorde, hain zuzen ere. Era pasiboan hitz egingo da, hau da, aldibereko itzulpena izango du gainontzeko Batasuneko hizkuntzetara. Herritarrek ere aukera bera izango dute, beraien hizkuntzean Batasunera zuzentzeko garaian.

Maragal: Oso egun garrantzitsua da ez bakarrik Euskadirentzat, Europako Batasunerako ere bai; hemiziklora, ziurrenik, Europako hizkuntza zaharrenean zuzendu ahal izateagatik.

Amaitzeko, aipatu beharra dago denentzat gertakizun historiko hau oso garrantzitsua izan dela, hizkuntz gutxituak ez galtzeko aurrera pauso nabarmena izan delako. Euskararen etorkizunerako aurrera pauso nabarmena!

Comments { 0 }

Esaldion artean bada zuzena denik?

By on 2005(e)ko azaroak 22 in hizkuntzarekin arazoak

Lagun arteko eztabaida luzea izan dugu. Esaldion artean bada zuzena denik?

  • Gure herria hain da txikia, ez duela plazarik ere.
  • Gure herria hain da txikia, plazarik ere ez duela .
  • Gure herria hain da txikia ze, plazarik ere ez duela.

Euskaltzaindiak dionez, -(e)la atzizkiak ez du lekurik perpaus kontsekutiboetan (EGLU-V, 450.or.), nahiz eta ahozko hizkeran, bereziki, aski zabalduak egon (Hegoaldean, batez ere). Euskal tradizioan, -(e)la atzizkiak ez du inoiz balio hori izan. Hona euskarak erabili dituen bideak:

  • Menderakuntza:

      • Gure herria hain da txikia/hain txikia da, non plazarik ere ez bait(u)/(du)en.

      Gure herria hain da txikia/hain txikia da, ezen plazarik ere ez bait(u)/(du)en.

Aurreko bi egitura horiek dira erabilienak. Nolanahi ere, hiru ohar egin behar ditugu:
1) perpaus nagusiko maila-hitza (hain), gehienetan, adjektiboari loturik agertzen zaigu (hain txikia);
2) ezen partikulak aldaera bat baino gehiago ditu (eze, ze);
3) perpausen ordena aldakorra bada ere, lehenengo, maila-hitza edo kuantifikazioa daraman perpausa ematen dugu, eta ondorioa gero.

  • Alborakuntza:

      • Plazarik ere ez du gure herriak, hain da txikia.

      Gure herria hain da txikia/hain txikia da, non/ezen plazarik ere ez du.

Ikusten duzunez, lehenbiziko esaldiak ez du inolako lokailurik, eta alborakuntza biluzia da (koma besterik ez duzu bi perpausen artean). Horrelakoetan, bada, perpausen ordena aldatzen dugu sarritan: hain da txikia bukaeran emanik dago. Batik bat, ahozkoan erabiltzen dira esaldi horiek, eta intonazio berezia izaten dute; horregatik aldatzen da ordena (maila-hitzak indar berezia hartzen du adizkiaren aurrean).
Bigarren esaldiak, berriz, lokailua (non, ezen) darama, baina ez du menderagailurik (bait-/-(e)n); hortaz, alborakuntzaren barruan sartu behar dugu, nahiz eta menderakuntzazko esaldien tankera izan.

Zer deritzozue? Ondo erabiltzen al duzue egitura hau? Edozein zalantza baduzue edo azalpena ez bada argia, esan lasai …

Comments { 7 }

Gazte etorkinak euskara ikasten

By on 2005(e)ko azaroak 21 in euskara

http://www.vozcatolica.org/56/mujeres.jpg
Gaur egun gure artera bizitzera etorri diren etorkin askok jaioterria eta familia atzean utzi behar izan dute. Asko, Euskal Herrira, bizikalitatea hobetzeko asmoz etorri dira.

Baina prozesu hau ahalik eta errazena izan dadin, etorkinen integrazioa oso garrantzitsua da. Integrazio hau lortzeko xedez, Irazki elkarte anitzkulturalak euskarak gure gizartean duen garrantzia azpimarratu nahi izan du.

Etorkinek gure hizkuntzaren ezagutza izan dezaten, doako ikastaroak antolatu dituzte. Ikastaro hauek Tolosako Kultur Etxean izaten dira larunbatetan. Gurera heltzen diren gaztetxo eta haurrek ere, ikastetxeetan integratzeko garaian, arazoak izaten dituzte euskara ezagutzen ez dituztelako. Beraz, aukera interesgarria izan daiteke hauentzat 2004ko urrian hasi ziren ikastaro hauetan parte hartzea.

Larunbateko ikastaroetan adin desberdinetako lagunak elkartzen dira euskara ikasteko asmoz. Aurten, adin eta jakintza mailaren arabera banatu dituzte ikasleak, hiru maila ezberdinetan.

Euskal Herriko ingurunearen ezagutzak ere integrazioan laguntzen duelako iritzikoak dira Irazkikoak. Arrazoi hau dela eta, irteera ugari antolatu dituzte. Beraz, animo handiak opa dizkiegu guztiei!

Interesatuta bazaudete honako hau da helbidea:

Euskal Herria enparantza, 1B
20400-TOLOSA
Tel.943/698330
Fax.943/698330
Email:iturriza@kzgunea.net

Comments { 6 }
-->