iz. Oposizioko ordezkariek gobernu-taldearen kontra aurkezten duen proposamena. || Propuesta que el conjunto de los representantes de la oposición presenta contra el equipo de gobierno.
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es (Pol.) moción de censura
fr motion de censure
en motion of censure
port moção de censura
EAJk eta EH Bilduk zentsura mozioaren alde bozkatuko dute. Berria.eus
mozio-zentsura
iz. Desgaraia, desordua. Zoru hezea, euri eta bero ezgaraikoen eraginez, usteltzen hasten denean. Gezurra eta ezgaraiko isiltasuna hezitzaile txarrak dira. (Hiztegi Batua)Â
Orotariko Euskal Hiztegian
ezgarai (G-azp-to). Ref.: A; Gketx Loiola (ez-leku). Deshora, hora intempestiva; destiempo. v. desgarai. Gezurra ta ez-garaiko ixiltasuna ezitzalle txarrak dira. In MAtx Gazt 6. Bearbada ezgaraiz natorkizu, baiñan… Lab SuEm 194. Ezgaraiko zuzenketa. MEIG V 91.
Sinonimoak:Â iz. g.e.
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es iz. deshora, hora intempestiva; destiempo, momento inoportuno, momento importuno
fr iz. heure indue, moment inopportun
en iz. inconvenient/wrong time, inopportune moment
port iz. fora de hora
Beharbada ezgaraiz natorkizu, baina… Lab SuEm 194., mold. (Orotariko Euskal Hiztegia)
ezgarai
iz.  (Zool.) trikuaren itxurako itsas animalia ornogabea (Echinoidea), itsas trikua (tekn.).
Orotariko Euskal Hiztegian
ostarren. “(G-azp), esquino, erizo de mar, género de equinodermos” A.
Sinonimoak: iz.
[ostarren] : (Zool.) itsas triku (tekn.); gaztaika, itsas lakatz
Beste hizkuntza batzuetan (Orotariko Euskal Hiztegia eta Word Reference):
es esquino, erizo de mar
fr poisson-globe
en sea urchin
port ouriço-do-mar
Hondartzan topatu zuten ostarrena.
ostarren (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)
iz. da/du ad. Maltzur edo maltzurrago bihurtu. (Harluxet Hiztegi Batua)
Orotariko Euskal Hiztegian
zakurtu (B). Ref.: A; Izeta BHizt2.m”Hacerse malicioso” A. “Gure lagun oi zakurtu zaiku” Izeta BHizt2. Zakurra bein zakurtuez geroz. (Interpr?). FIr 159.
Sinonimoak: iz.
[zakurtu] : maltzurtu, txartu, gaiztu
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es hacerse malicioso
fr devenir sournois, -e
en become malicious
port become malicious
“Hi zakurtu egin haiz”. [Trapuan pupua, Patziku Perurena (Erein, 2001)] (Ereduzko Prosa Gaur)
zakurtu (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)
iz. Basta arina. Beren soinekoak txalmatzat ipiniaz. Rakelek ezkutatzen ditu idoloak gameluen txalmapean eta esertzen da gainean. (Hiztegi Batua)
Sinonimoak:Â iz.
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es (1) iz. enjalma, albarda ligera (2) iz. paliza, zurra, somanta
fr (1) cime, sommet (2) terrasse
en (1) summit, peak (2) flat roof; balcony
port (1) cume, cume (2) terraço
Dendaren eskumako alderdian ama eta arrebak solasean ari ziren tapizen gainean etzanda, janarien eta ganbeluaren txalmaren artean. [Basamortua, J.M.G. Le Clezio / Luis Berrizbeitia (Elkar, 2009)] (Ereduzko Prosa Gaur)
txalma (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)
ad. Kamuts bihurtu, zorroztasuna galdu.
Orotariko Euskal Hiztegian
kamertu. “(L-ain…), mellar, p. ej. el filo de una hacha” A. v. kamustu.
Sinonimoak: ad.
[kamertu] : kamustu
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es du ad. mellar(se), hacer(se) muescas
fr
en
port
Aizkoaren ahoa kamertu du. (Elhuyar Hiztegia)
kamertu (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)
ad. kakaztu, kakaz/kakaztu, kakazten 1 da/du ad. Beh. Gorotzez bete; guztiz zikindu. Ontzi bat euliek dena kakaztua. 2 da/du ad. Beh. Galarazi, hondarazi, nahasi. Gizalegea ahazturik, bazterrak kakazten. Gizon biraolariak bere burua kakazten du. Kontu horrek guztiok kakaztuko gaitu (Hiztegi Batua)
Orotariko Euskal Hiztegian
kakaztu (V-ple-oroz-gip; Añ). Ref.: EI 111; Elexp Berg (kakaztu).
1. Llenar(se) de excrementos; ensuciar, manchar (sentidos prop. y fig.). “Cagado, kakaztua” Añ. “Ciscar” Ib. “Enmierdar. Txibatua zala, etzala, beintzat betiko kakaztuta geratu zan” Elexp Berg. v. kakaztatu, kakalastatu. Onek diraz eulijak / munduan jaijuak / jenero guztija / kakastutekuak. DurPl 81. Justizi orrek egun orretan / ain de burue kakaztu, / ofensa txarrik emon badotsat / egin daitazu parkatu. EusJok II 110. Gizonkeri andia egiten daulako ustez (gizon biraulariak) bere burua kakaztu ta bere ago ta ezpanak zikinkeriz loituten ditu. Eguzk LorIl 212 (ap. DRA). Ibai ta errekak zearo kakaztu ondoren, orain lanik ez dagoala? AZink 141.
2. (V-ple ap. A). “Echar a perder” A.
Sinonimoak: iz.
[etxearen gainaldea] : terraza (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):
es (1) da/du ad. (lgart.) llenar(se) de mierda, ensuciar(se) (2) du ad. (lgart.) echar a perder, estropear, embrollar, enredar
fr (1) da/du ad. salir, souiller d’excréments (2) du ad. gaspiller qqch, abîmer
en du ad. (lgart.) to spoil, to ruin, to complicate
port (1) da/du ad. sujar-se (2) estragar
Hala hitz eginda, ahotan hartzen duten edonor kakazten dute, edonor zikintzen, eta horrek, zergatik den jakin gabe ere, urduri sentiarazten du emakume gaztea. [Fucking artists, Xabier Montoia (Elkar, 2010)] (Ereduzko Prosa Gaur)
kakaztu (Gaurko hitza, Domeinu Publikoa)
Reply