erriatu

ad. (ITSAS.)  jaitsi, eraitsi; askatu, laxatu.

Orotariko Euskal Hizkuntza

erriatu (V, G; O-SP 223, SP (sin trad.), Dv, H), irriatu (G ap. A; Lar -> H; Dv (G), que cita a Bil). Ref.: A y Zubk Ond (erria).

Arriar, bajar; soltar, aflojar. “C’est un mot de Marine qui signifie détacher une corde de navire” O-SP. “Amainar. Lat. Vela contrahere” Lar. v. arriatu. Batela itsasorat erriaturik. He Act 27, 30 (TB, Dv jautsi, Ol eraitsi, Ker jaurti). Irriatu zituzten belak. TB Act 27, 17 (Lç erautsi, He beheratu, Dv jautsi, Ol eratxi, Ker eratsi). Bridak irriyatu. Bil 163 (CancB 2, 1, 106 traduce “suelta las bridas”). Uberara arrairik etortzen baldin bazan, sare mallakoa erriatzen zuten. Elizdo EEs 1925, 215.

(Fig.). “Amaine usted esa cólera, irria sukar hori” Lar.

Sinonimoak: iz.

[jaitsi] : eraitsi, jaitsarazi (Adorez Sinonimoen Hiztegia)
[askatu] : askatu, laxatu, lokabetu, soltatu… (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

es (1) (Itsas.) arriar (2) (Itsas.) soltar, aflojar, largar (3) (hed.) pagar; soltar, apoquinar (4) (hed.) amainar, calmar
fr (1) (Itsas.) [belak] amener, abaisser, affaler (2) (Itsas.) [soka] lâcher, mollir
en (1) (Itsas.) to lower
port (1) (Itsas.) arriar (2) (Itsas.) soltar

Entzun:

Gero bela erriatu zuen, baina haizeak kontrako ertzerantz eraman zuen. [Peter Pan, James Matthew Barrie / Julen Gabiria (Alberdania, 2004)] (Ereduzko Prosa Gaur)

Uberara arrairik etortzen baldin bazan, sare mallakoa erriatzen zuten. Elizdo EEs 1925, 215. (Orotariko Euskal Hiztegia)

erriatu (KMK 14)

erriatu (Wikimedia Commons, moldatua)