koskortu

iz. koskortu, koskor/koskortu, koskortzen  1 da/du ad. Koskorrez bete. 2 da ad. Haurrez mintzatuz, zertxobait hazi. Ik. tarrotu. Umeak koskortzen direnean. Haurrak koskortuta dituzue. (Hiztegi Batua)

Orotariko Euskal Hiztegian

koskortu.
1. (V-ger-gip, G, AN-gip), koxkortu (V-gip), kozkortu (T-L). Ref.: A; Elexp Berg. “Crecerse algún tanto las criaturas” A. “(Se) devélopper” T-L. “Zuek umiak koskortuta dauzkazue” Elexp Berg. v. koskondu. Mutikoa, koskortu-ala, gallendu egin zaigu. Ldi IL 81. [Umeak] asiak dira kozkortzen janez esne ta ale. Or Eus 48. [Bularreko aurrak] koxkortzen astearekin [dana bere dula uste]. Or QA 70. Kozkortzean bere amaz mintzatuko zaizkio [aurrari]. Ib. 161. Bere gurasoak, koxkortu zan garaian apaiz egiñaztea pentsatu zuten. Etxde JJ 17. Aurra kozkortu zanean, Paraoren alabari eraman zion. Ol Ex 2, 10 (Ker anditxoa egin zanean, BiblE handi egin zenean). Kozkortu zanean, Felixek Arrosiko fabrikan astea nai zuan. JAzpiroz 213. Kozkortu giñalarik, asi giñan aita ondoren mendira ardiak ikustera joaten. AZink 20.
v. tbn. Ataño TxanKan 165. Koxkortu: Insausti 299. Zuen izenpean argitaratu ta koxkortu bite nere Ardi Galdua. A Ardi VII. Kozkortzen asi diran artoek / agertzen dute bizarra. “Ha comenzado a espigar”. Or Eus 295. [Azia] gora ta gora mardo indartsu azi ta zorionen batean kozkortu ta garatuta ikusi gogo ebana. Erkiag Arran 66.

2. ” Ogíe kozkortuik dagó, está duro el pan” Iz Ulz (s.v. ogíe).

3. Desarrollar nudos (un tallo). Maiatzean, garia kozkortzean. ‘L’époque où le froment forme ses nÅ“uds’ . Or Mi 41.

4. ” Abrats koskortrik dago, está mucho rico” ZMoso 61. KOSKORTUXE (Forma con suf. -xe, de valor aprox.). Emezortzi urte izatea ez da ume izatea. Kozkortuxe ere ba zan latin ikasteari ekiteko. Or SCruz 18. Koxkortuxe ba aiz, utzi ama noizpait. Zait Gold 42.

Sinonimoak: ad.

    [hazi]: tarrotu Ipar., koskondu Bizk. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

es (1) da/du ad. llenarse de bultos/chichones (2) da ad. crecer, desarrollarse
fr (1) da/du ad. être rempli de bosses (2) da ad. grandir
en (1) da/du ad. to fill with bumps (2) da ad. to grow, to develop
port (1) da/du ad. encher com inchaços (2) da ad. crescer

Lehen hitzak euskaraz egingo nitinan, erraz ahoskatuko nitinan dd, tt eta txistukariak, eta zailtasun xarmagarriak izango nitinan, koskortutakoan, gaztelaniaz hitzen gramatika-generoa hautatzeko.  [Patua, ‘Patois’, Batua, Xabi Paya (Berria.eus, 2020-01-28)]

koskortu (Argazkia: Pixabay Domeinu Publikoa,TerriAnneAllen)