zelaitu

ad. zelaitu, zelai/zelaitu, zelaitzen || du ad. Lautu, berdindu. Lehen lakatzak ziren bideak leundu eta zelaituko dira. (Hiztegi Batua)

Orotariko Euskal Hiztegian

zelaitu.

  1. (Ht VocGr 438, Lar, Añ, Lecl; -lh- SP, Arch VocGr, Dv, H), zelaiatu. Allanar(se). “Rellanar” Lar. “Allanar” Lar, Añ. “Igualar” Añ. Lurreko erregeak sartzen direnean hiri batean lehenbiziko aldian, bideak zelhaitzen eta arrimatzen ohi dire. Lg II 126. Len lakatzak ziran bideak leundu eta zelaituko dira. AA III 536. Bide aldapadunak zelaituko dira. Oteiza Lc 3, 5 (Brunet, Or MB 62, IBk, IBe zelaitu; Lç planatu, Ol ordotu). Diruak malkharrak zelhaitzen. Dv Proverb 96 (ap. DRA). Ez naiz ihartu, ez ihartuko, segur dut bizia, / ez badautet azpian zelhaitzen mendia. Elzb Po 202. Erdaldun izan baño lenago / atxok nai dogu zelaitu, / mendi tontorrok beera jausirik / landa eginik geratu. AB AmaE 67 (tal vez ‘caer al suelo’). Hasteko, mendiaren zathi bat behar izan zuten zelhaitu. Zby Pel 52. Zelaiatuko dira mendi goititu oiek ere. Camp in Lander RIEV 1907, 430. Zuek lurrikara izugarriren batek […] zelaitu bazenduez. A EEs 1916, 108. Zelaitu aren zidorrak. Ir YKBiz 39. Zelaitzen du [lurra], lênbailên azia sor dedin. Or Eus 104. Nola zelaitu zenitun ene burukerien tontorrak. Or Aitork 217. Barriztatzen edo atonduten dabiltz inguruak, zelaitu, zugaitz barriak, urki landarak jarri dabez. Agur 22-7-1972 (ap. DRA). Lenengotan izan ebazan burukomiñak jagi ziran zoztorrak zelaitzen. Onaind STeresa 104. Egin behar nuen metra erdi gorako murru bat bidearen zelaitzeko. Etchebarne 108. Lekua bada aldaztsu, / zelaitu bear indartsu. Ayesta 54. En DFrec hay 2 ejs. de zelaitu.
    “300 kiloko arria ederki zelaitu du bizkarrean” (G-azp).
  2. Caer al suelo; derribar. Troka baten jausirik / dakus [osagillea] zelaitua. AB AmaE 341. Ikusiko da euren sutunpak / eziñ ebela / zelaitu Leon jasarriten dan / jartokia. Ib. 131. Lurrera zelaitzeko [Dabidek] / Goliat fuertea. Ib. 410. Aurkietan da zelaituta [Errolan] . Ib. 454.
  3. “Seláittuta (soua), convertido en prado” Iz ArOñ. .

Sinonimoak: ad.

[lautu]: berdindu, lautu, ordokitu Ipar. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)

Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar eta Word Reference hiztegiak):

es (1) du ad. [lurra, bidea] allanar, explanar, alisar (2) du ad. convertir en prado, empradizar
fr du ad. niveler, aplanir
en du ad. to level
port aplanar, nivelar

Testuinguruan

Lehen lakatzak ziren bideak leundu eta zelaituko dira. (Hiztegi Batua)