du ad. Ondo ahoskatu gabe, ez ulertzeko moduan, hitz egin. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: ad. g.e.
[ez ulertzeko moduan, hitz egin] akirimikatu, ahapeka/ahopetik/ahopean esan (Elhuyar Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
es (1) mascullar, hablar entre dientes (2) rebañar, arrebañar
fr (1) marmonner, mâchonner (2) finir, vider
en (1) mutter (2) wipe clean, mop up vtr
port (1) resmungar (2) limpar
Entzun:
iz. Zarata, batez ere ozena Harrabots egin. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: iz. Ipar.
[zarata] : hots, soinu, zarata, azantz Ipar., haro Ipar., zarraparra Bizk., asots Naf., ereta Naf., herots Zub., arrada g.e., ospe Bizk. g.e. (UZEIren Sinonimoen Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
es ruido, estrépito, fragor
fr bruit, vacarme, fracas
en noise, din, crash
port barulho, estrépito, fragor
Entzun:
Gizarte mugimenduek ez dute batere erraza beren ahotsa entzunaraztea. Gaur egungo gizarteko zaratak eta harrabotsak mezua itotzea dakar sarri, eta ez dute oihartzunik hedabideetan. Zentzu batean, Internet bada itolarri horren errudun; baina, era berean, profitatzeko iturri jariotsua ere bada. Hori hala dela ikusita, hainbat gizarte mugimendu Internet bidezko telebista erabiltzen hasi dira beren mezua hedatzeko bozgorailu gisa. [Mezua hedatzeko bozgorailu, Iñaki Lasa (Berria, 2013-05-22)]
harrabots (Wikimedia Commons9
iz. 1. Biribil–gisako batekin edo birekin egiten den korapiloa, muturretako batetik tiratzean desegiten dena. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoan, ‘begizta’ [moldatua])
Orotariko Euskal Hiztegian:
siristilo (AN-5vill, B), xiristilo (L-ain, B; VocB), xirixtilo, sillistillo (L-ain), xirristillo (B), txirristillo, txiristillo (AN-5vill), txiristillu (AN-ulz), ziriztilo (B). Ref.: A (sillistillo, siristilo, xiristillo, xirristillo, txiristillo); Iz Ulz (txiristillu); Izeta BHizt2 (ziriztilo).
“Lazo del zapato o corbata” VocB. “Lazada. Zapata-sokak laburregi dira xiristilloan lotzeko, las cintas del zapato son demasiado cortas para hacer lazadas”
Sinonimoak: ad. g.e.
[xiristilo] begiten, bigitxin (Labayru Ikastegia)
[lazada] begizta (Elhuyar Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
es Lazo del zapato o corbata; lazada.
fr nœud, lacement, laçage
en bow
port laçada
Entzun:
Traje urdina, gorbata berdea, oinetako beltzak, bi ziristilo handirekin. [New Yorkeko kronika beltza, Gotzon Garate (Elkar, 2004)] (Ereduzko Prosa Gaur)
Zapata-sokak laburregi dira xiristilloan lotzeko. (Orotariko Euskal Hiztegia)
 siristilo (FlickrCC, tehzeta) |
 siristilo (Wikimedia Commons) |
izond. Hombre que se entromete en los quehaceres propios de mujeres martin-sukalde (sólo mas.), mari-sukalde. (Labayru Ikastegia)
Sinonimoak: ad. g.e.
muturluze, endreda-makila; Martin sukalde (Elhuyar Hiztegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
es cocinilla
Entzun:
Ez zaitez martin-sukalde izan eta utzi afaria prestatzen!
 martin-sukalde (FlickrCC, sujaco) |
 mari-sukalde (FlickrCC, Brett and MB) |
iz.. Azazkal ingurutik ateratzen den azal puska.
Sinonimoak: iz.
erpuruko, etsai, txerra (Labayru Ikastegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
es padrastro [tira de piel que se levanta junto a las uñas]
fr envie
en hangnail
port (de uñas) espiga
Entzun:
Gizaseme iharra, ernea eta erakargarria zen; begi marroi distiratsuak zituen, beti ñir-ñirka, eta azazkalen inguruko hatz-bizarrak amorru biziz koska egiteko ohitura. [Hona hemen gu biok, Dorothy Parker / Mirentxu Larrañaga (Alberdania-Elkar, 2006)] (Ereduzko Prosa Gaur)
hatz-bizar (FlickrCC, teresatrimm)
iz. 1. BOT. Kenopodiazeoen familiako landare belarkara, erremolatxaren subespeziea dena. Nerbio zentral handia duten hosto handi eta jangarriak ditu eta barazki gisa lantzen da (Beta vulgaris subsp. vulgaris). 2. Ziapea. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Entzun:
Errezetak (sukaldean.com eta oizegin.com):
iz. 1. Sudurretik zintzilik dagoen mukia. 2. (batez ere B) Oihal edo soineko maiztutik zintzilikatzen den zarpa. (Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa)
Sinonimoak: ad. g.e.
[Sudurretik zintzilik dagoen mukia] ureri (Labayru ikastegia)
Beste hizkuntza batzuetan (Elhuyar Hiztegia):
es (1) moquillo (2) colgante, cola, harapo
Reply