Euskaljakintza Buber sarietarako hautagaien artean

By on 2009(e)ko azaroak 12 in euskaljakintza, euskara, zorionak

Buber sariak1994 urtea. Internet jaio berria zen artean. Euskal Herria beste hizpiderik ez zuen lehenengo webgunea sortu zuen Buber nicka erabiltzen zuen 23 urteko gazte batek. Luzaroan euskal kultura munduan aditzera eman duen erreferentzia nagusia izan da. Gaur egun, bere izena hartu dute euskaldunek nahiago dituzten eta gehien erabiltzen dituzten webguneen sariek. Sari hauek ez dira nolanahikoak eta horren jakitun gara.

Klasean geundela izan dugu izendapenaren berri. Bozkarioa nagusitu da giroan, halako poz handi bat. Guretzat ikaragarria da euskara sustatzeko webgunerik onenen artean izatea.

Gure filosofia euskararen erabilera sustatzeko edukiak partekatzean oinarritzen dela kontuan izanik, egin diezaguketen errekonozimendu bikainena da. Horrelako pozek egunero egiten dugun honetan sinesten jarraitzea ahalbidetzen digute, lanean gogoz aritzea. Nola erein, hala biltzen omen da. Ez dakigu zenbaterainokoa den guk erein duguna, baina jasotzen duguna izugarria da. EGA eta Euskaltzaindiako arauak lantzeko prestatzen ditugun ariketetan -eta, orokorrean, ariketa guztietan– izaten ditugun sarrera anitzek fin ari garela susmatzera bultza gaitzakete. Alabaina, susmoak, usteak bezala, erdia ustela duela esaten da, eta oso maiz aurreuste horiek baieztatzeko frogen beharra izaten dugu. Sari hauetarako hautagaitza, duda gaberik, bide onean ari garen seinale izan da, eta gure filosofia – gure lanak partekatzearena – sendoturik atera da.

Mila esker, beraz, gugan sinetsi duzuen guztioi. Datorrena datorrela, guk gogo handiz hartuko dugu, guretzat hautagai izate hutsa saria baita!

euskaljakintza5 \

Eguneratzea:

Argibideak non eta nola bozkatu galdetu diguzuenontzat:

  1. Eman izena Buber Sarien gunean (erregistratu egin behar zarete bozkatu ahal izateko).
  2. Zuen postan jasoko duzuen “erregistroa baieztatzeko sakatu hemen” esteka jarraitu, eta sartu bozketa gunean zuen erabiltzaile izena eta pasahitzarekin.
  3. Ezkerraldean “2009 – 2ª Fase” klikatu eta hautatu kategoria bakoitzean dauden 5 hautagaietatik bat.
Comments { 1 }

Elbarritasuna, gizartearen zati ala arazo?

By on 2009(e)ko azaroak 11 in arazoak, gizartea

minusbaliatuen logoa1. iz. eta izond. Gaixotasun edo ezbeharren baten ondorioz mugitzeko gauza ez dela geratu dena edo oso nekez mugi daitekeena. 2. iz. Elbarritasuna.

Hori da Harluxet Hiztegi Entziklopedikora jo, elbarri hitza begiratu, eta agertuko zaiguna.
Ziur nago egunero ikusten duzuela elbarriren bat edo beste. Hau arrunta balitz bezala hartzen dugu gehienok, baina inoiz pentsatu al duzue nolakoa den kalean edo bizitzan zehar aurki ditzakegun zailtasun txiki horiek gurpildun aulkiaz gainditzea? Askotan, ezinezkoa!

Egunari ekin eta kalera irten behar duten momentu beretik hasten dira arazoak gaitasun fisikoa duen eta gurpildun aulkiari lotua bizi behar duenarentzat. Guretzat hain erraza den ekintza, etxetik gertuen dugun okindegira jaitsi eta ogia erosi, amesgaizto bilaka daiteke beste batzuentzat. Izan ere, etxetik irtetearekin batera, gizarteak oztopoak saihesteko jokoren bat ezarri diela dirudi: espaloi estuak, hauek igo eta jaisteko aldaparik eza, gurpildun aulkia igarotzea ekiditen duten trabak (postontzia, trafiko seinale, semaforo eta beste hainbat eragozpen), eskailerak… Zerrenda amaiezina da. Baina ikus dezagun gizarteak duen eragina pertsona hauengan.

Badakigu eraikin askok oztopo ugari dituela gurpildun aulkiaz bertara iristeko. Consumer Eroski aldizkariak eginiko ikerketa baten arabera, hainbat zinema-areto, igerileku eta museo ez dago pertsona hauen beharrak asetzeko egokituta. Oztopo hauek eraikin publiko askotan aurki daitezkeela badakigu, eta publiko hitzak herritar guztiei dagokiena esan nahi duela ere bai. Beraz, eraikuntza asko egiteko garaian gizarteko talde handi bat kanpoan uzten dela esan nahi du honek. Eta aurretik esandako zailasun edo oztopo hoiek baino handiagoa dena azaleratzen da: marjinazio soziala. Azken hau da elbarriari gizarteak jartzen dion trabarik nagusiena. Izan ere, aipatu ditudan eraikin publiko horiek denbora librean joatekoak dira, baina zer gertatzen da unibertsitate eta eskolekin?

minusbaliatu bat oztopo baten aurreanOrain arte elbarri mota bati buruz hitz egin dut, baina badago bestelako elbarritasunak dituenik ere; adibidez, itsu, gor edo mutuak. Hauek ere, aurrekoak bezala, marginazio soziala jasaten dute. Unibertsitate eta eskoletan ikasteko zailtasun bereziak dituzte, gurpildun aulkian dagoenak pairatzen dituenak baino gehiago askotan. El Pais-en argitaratu zen artikuluak argi eta garbi azaltzen du edozein ezintasun mota duen pertsonak aurki ditzakeen zailtasunak karrera bat ikasteko garaian. Lan munduan sartzea ere kosta egiten zaie, baina alde horretatik badaude horretarako sortuak izan diren taldeak, Gureak eta Sifu besteak beste.

Amaitzeko, UEko Oinarrizko Eskubideen 26.artikuluak “elbarrien autonomia, integrazio sozial eta profesionala eta gizarteko eskuhartzea” onartzen dituela jakinik eta UEko populazioaren %15ek elbarritasun bat duela ikusirik, gizartearen aldetik ezer gutxi egiten dela esatera ausartuko nintzateke. Egia da azken urteotan aurrera pauso ugari eman direla arlo honetan, baina oraindik asko gelditzen da egiteko.
Bideo honetan ikusiko duzuen moduan, eraikinetarako sarrerak zoruaren mailan jarri eta kafetegietako mailak altura aldakorra izatea bezalako aldaketa txikiek elbarrien mundua asko erraz dezakete. Izan dezagun, bada, kontuan!

Comments { 2 }

Delitua ala ohitura?

By on 2009(e)ko azaroak 8 in orokorra

ablazioaNahikoa da marraza bat milaka neskek bizitza osoan ahaztuko ez duten ebakuntzarik latz eta mingarriena jasateko. Ablazioaz ari natzaizue hitz egiten, hau da, nesken klitoriaren (eta batzuetan beheko eta goiko ezpainen) erauzketaz. Hemen hori astakeria iruditu arren, munduaren beste erdian, neskak emakume bihurtzeko egiten den errito tradizional bat da. Asko izango gara nesken eskubideen aurka doan ekintza bezala ikusten dugunak; hala ere, urtero ehunka neskek sufritzen duten zerbait da. Zergatik? Zein arrazoi ematen dituzte nesken familiartekoek bortizkeria hori zuritzeko?

Gorputzaren zati bat kentzeko ohitura hori, Harri aroan, Afrika zentralean sortu zen. Prepuzioa gizonaren alde femeninoa eta klitoria emakumearen alde maskulinoa zirela uste zuten. Anbiguotasun sexual hori ekiditeko, organo genitalen zati horiek kentzen zitzaizkien. Gaur egun, ablazioa praktikatzen dutenek tabu horretan sinesten ez badute ere, praktika justifikatzeko erabilitako arrazoi batzuk ez dira aurreko ideia horretatik asko aldentzen. Horietako bat estetikarekin eta higienearekin lotuta dator. Emakumearen sexu-organoak zikinak eta antiestetikoak direla uste dute; horregatik, horiek garbitzeko, erauzketa egiten zaie. Horrela emakume bihurtzen direla uste dute. Gure ikuspuntutik arrazoi zentzugabe bat izanagatik, gizonak ez dira ezkontzen ablazioa eginda ez duten emakumeekin.

Jakina da erauzketak gutxitu edo deuseztatu egiten duela plazerra sentitzeko gaitasuna. Hortik dator ablazioa egitera bultzatzen duen arrazoi nagusiena. Familiartekoek emakumeen grina sexuala murriztu nahi izaten dute, beraien sexualitatea kontrolatuta edukitzeko. Hori dena emakumea ezkontzara birjina iristeko, eta otzan eta esaneko bihurtzeko egiten dute. Horrela izanda, emakumeak senarraren menpeko izango lirateke. Zoritxarrez, neskek ez dute ebakuntza hori egin nahi duten ala ez erabakitzeko aukerarik izaten, ezta bere gorputzarekin nahi dutena egiteko askatasunik ere.

Beste arrazoietako bat ugalkortasuna da. Egia balitz, emakumea ablazioa egitera bultza dezakeen argudio indartsuenetakoa litzateke. Hala ere, ezkutuko helburua emakumeak makina erreproduzitzaile bihurtzea da. Izan ere, ablazioa eginda duten emakume horiei sexua ez zaienez interesatzen (ezin dutelako plazerra lortu), beraien motibazio bakarra horren ondorioz umeak izan ditzakeela pentsatzea da.

PROZESUA: mingarria eta larria

Hilabete bat lehenago, amak alabari erauzketa zertan datzan eta zein helburu duen azalduko dio. Etxean gizonik ez dagoen goiz batean, emakume batzuk joango dira bertara. Batek ahoa estaliko dio oihu egin ez dezan, eta gainerakoek hanka eta besoetatik eutsiko diote zalapartaka ez hasteko. Orduan esperientzia gehien duen emakumeak, xaboia eta urarekin garbituko du neskaren klitoria. Ondoren, marraza txiki batekin erauzketa egingo dio, klitoria (eta batzuetan ezpainak) moztuz. Amaitu ondoren, prozesuan isuritako odol guztia garbitzen dute, ezer gertatu izan ez balitz bezala. Neska asko zorabiatu egiten dira minarengatik; beste batzuek, aldiz, negar egiten dute inpotentziagatik. Denek, ordea, egiten dute garrasi jasaten ari diren sufrimenduaren ondorioz.
Klitoriaren erauzketa ondo aterata ere, ebaketaren ondoren neska depresio batean eror daiteke, jasandako min bortitza eta bizitako esperientziak sortutako trauma psikologikoaren ondorioz. Gainera, ebaketa prozesua kondizio txarretan eginez gero, kalte fisiko nahiko gogorrak sor daitezke: orbantze txarra, kiste eta abszesuen eraketa, infekzioak, koito mingarriak, ernaltzeko ezintasuna, erditze zailak… Erauzketa gaizki atera eta hemorragia edo septizemia sortzen badira haren ondorioz, neska hilik suerta daiteke.

Erauzketa genitala emakumeen eskubideen aurka doa: ez dira beraien bizitzaren jabe; eta, beraz, ez dute aukeratzeko askatasunik. Emakumeen kontra doan delitu bat da. Horrela izanda, ohitura zentzugabe horri amaiera eman beharko litzaioke.

Beste bideo interesgarri bat:

Comments { 4 }
-->